¿Imatan ruwawaq allin tayta kanaykipaq?

“Tayta mamakuna, wawaykichista ama k’utu[paya]ychischu, paqtan unphuyankuman.” (Colosenses 3:21)

TAYTAKUNA, ¿munawaqchischu wawaykichis unphu kananta? Manan riki. Ichaqa, ¿imatan ruwawaqchis chay mana kananpaq? Tayta hinan ruwanaykichista allinta hunt’anaykichis. Qhalilla kawsaymanta rimaq revistan nin: “Taytakunaq imayna kawsasqankumantan kanqa wawakunaq imayna kawsasqanku yachayninku ima”, nispa.

Askha familiakunan ninku: “Taytakunallan wawakunataqa wanachinan”, nispa. Chaymi mamakunaqa wawankuta manchachinku: “Papallayki hamuruchun chayñan yacharunki”, nispa. Wawakuna wiñaruspa allin runakuna kanankupaqqa allintan kamachina ima ruwanankuta ima mana ruwanankutapas. Ichaqa allin tayta kanapaqqa manan chayllatachu ruwana. Chaymantaña qhawarisunchis imakunatawan ruwana kasqanta.

Yachasqanchis hina wakin taytakunaqa manan allin uywasqachu karanku. Wakintaq mana taytayoq wiñaranku. Wakinñataq soq’ashasqalla k’amishasqalla uywasqa kasqankurayku paykunapas kaqllatataq wawankuta uywanku. Chhaynaña kaqtinpas, ¿imatan chay taytakuna ruwankuman chayta saqepuspa allin tayta kanankupaq?

Bibliaq nisqantan kasukunanku, chaypin willakushan familiapi kusisqa kawsanapaq ima ruwanata. Chaymantapas chaypi ima willasqanqa manan yanqa rimaykunallachu, nitaq mana allinninchispaqchu. ¿Imaraykun chayta ninchis? Jehová Dios kikin chay librota apachimuwasqanchisrayku. Paymi familiakunataqa paqarichiran, chaymi paylla aswan allinta yachachiwasunman familiapi imayna kawsanamanta. Chayraykun taytakunaqa kasukunanku wawakuna imayna uywanamanta Bibliapi kamachikuykunata. *

Wawaykita allinta uywanki chayqa kusisqan kawsanqa, qhalillataq kanqapas. Astawanqa Diospa munayninman hinan kawsanqa. Arí, wawayki sumaqta qanwan kawsanqa chayqa, paypaqqa manan sasachu kanqa Diosta serviypas. ¿Imarayku? Bibliaq nisqan hina, kamawaranchistaq chayqa lliwpa taytanchismi, chayraykun (Isaías 64:8). Kunanmi yachasunchis imakunatas wawakuna taytankumanta necesitanku chayta, hinallataq imaynatas Biblia yanapanman chaykunata ruwanankupaq chaytawan.

 1 Wawakunataqa munakunan

Jehová Diosmi taytakunapaqqa allin ejemplo. Phiwi Churin munakusqanmantan Biblia nin: “Yayaqa Churintan munakun”, nispa (Juan 3:35; Hebreos 1:6). Diosqa askha kutipin rikuchiran wawan munakusqanta. Bautizakushaqtinpas hanaq pachamantapachan khaynata niran: “Qanmi munakusqay Churiy kanki, qanmi anchata kusichiwanki”, nispa (Lucas 3:22). Chaychá Jesusqa mana hayk’aqpas niranchu: “Taytayqa manan munakuwanchu”, nispa. ¿Yachankumanchu taytakuna Dios chhayna kasqanmanta imallatapas? Arí, imaymanakunatan yachankuman.

Manan hayk’aqpas p’enqakunachu wawakunata: “Munakuykin”, nispa niytaqa. Kelvinmi phisqa wawayoq, paymi nin: “Manan hayk’aqpas p’enqakuranichu wawaykunata: ‘Munakuykin’, nispa niytaqa. Chaymantapas sapankankutan allinta qhawariq kani. Chaymi wawallaraq kashaqtinkupas pañalninkuta cambiaq kani, mayninpitaq bañaq kani”, nispa. Chaymantapas taytakunaqa manan chayllatachu ruwananku wawankupaq, rikuchinallankutaqmi wawankuwan kusisqa kasqankuta. Chaymi sapa kutilla phiñakushanamantaqa, imapas allin ruwasqanmanta “allinmi ruwasqayki wawalláy” nispa nina. Donizeteqpas iskay ususinkunan kan, paymi nillantaq: “Qhawashanallan wawakunaq ima ruwasqantapas, imatapas allinta ruwaruqtintaq ‘kusa ruwasqayki’ nina”, nispa. Chhaynata taytakuna wawankuta allinpaq qhawariqtinkuqa, paykuna kikinkun wawakunapas allinpaq qhawarikunqaku, chhaynapin Diospa munayninta ruwaypas fácil paykunapaq kanqa.

2 Allin ejemplon kana wawakunapaq

Juan 5:19 textoq nisqan hina, Jesusqa “Yayaq ruwasqan rikusqallanta[n]” ruwaran. Wawakunapas chhaynan kanku, imachus rikusqallankutan paykunaqa ruwanku. Sichus papan señoranta respetan allintataq qhawarinpas chayqa, chay wawapas wiñaruspaqa chhaynan kallanqataq. Ichaqa manan qhari wawakunallachu papankuq ruwasqanta hina ruwanqaku, warmi wawakunapas papan imayna kasqanta rikuspan qharikunata allinpaq otaq mana allinpaq qhawarinqaku.

Wakin wawakunaqa manan yachankuchu “pampachaway (perdonaway)” niytapas, yaqapaschá wawaykipas chhayna. ¿Imatan chaypaq ruwawaq? Qanmi ejemplota qonayki chay ruwayta yachanankupaq. Chaypaq yachasun Kelvinmanta, huk kutinsi iskay wawankuna ancha valorniyoq foto horqona camaranta chhallurusqaku, chaysi payqa sinchita phiñakuspa pukamanraq tukurusqa, chaysi mesata saqmaspa iskaymanraq partirusqa. Chaymantas payqa ñakapakusqa chay ruwasqanmanta, chaysi wawankunamanta, señoranmantawan pampachayta mañakusqa. Chaymi wawankunaqa mana p’enqakunkuchu pimantapas pampachay mañakuyta. Kelvinmi nin: “Pampachay mañakusqayta rikuspankuchá paykunapas yacharanku pampachay mañakuyta”, nispa.

3 Sumaqtan wasipi kawsana

Jehová Diosqa kusikuq Diosmi (Salmo 104:31). Chaychá Jesuspas paywan kaspaqa kusisqalla kawsaq. Chaytan rikuchin Proverbios 8:30 texto, chaypin  nin: “Chaypachan ñoqaqa paywan llank’asharqani [...], qayllanpin pukllashallarqanipuni”, nispa. Chaypi rikusqanchis hina, Dioswan Jesuswanqa taytantin churintin hinan sumaqta kawsakuranku.

Wawakunaqa maytapunin munanku wasinkupi sumaq kawsay kananta. Chaymi taytakunaqa tiempota hap’inanku wawankuwan pukllanankupaq. Chhaynapin amigontin hina sumaqta kawsanqaku. Huk taytapas wawakunawan pukllaymantan allinta rimallarantaq, paypa sutinmi Felix, paymi nin: “Tiempotan hap’iqpuni kani wawaywan kuska pukllanaykupaq, amigokunawan ima maytapas rinaykupaqwan. Chaykunata ruwasqaykuraykun kunanqa familiantin sumaqta kawsakushayku”, nispa.

4 Wawakunamanqa Diosmantan allinta yachachina

Jesusqa llapa ima yachasqantapas taytanmantan yacharan. Chaymi niran: “Ñoqa[qa] [Taytaypa] niwasqallantan runakunaman willani”, nispa (Juan 8:26). Taytakunapas allintan wawankuman yachachinanku imayna kawsayta hinallataq Diospa munaynin imayna ruwaytapas, chaytan Diosqa munan. Chaypaqmi taytakuna yachachinanku imachus allin imachus mana allin Chaytaqa huch’uychanmantapachan ruwana (2 Timoteo 3:14, 15). Felixpas chaytan ruwaran. Wawan huch’uychallaraq kashaqtinmi payqa leepullaqpuni kasqa Bibliamanta willakuq libroy nisqa librota. * Wiñasqanman hinataq Bibliamanta rimaq huk librokunatañataq leepuq kasqa.

Donizeten nillantaq: “Sasan llapa familia kusisqa kananpaq hina estudiachiyqa. Chhaynaña kaqtinpas taytakunaqa estudiachinallankun familiankuta chhaynapi Diosmanta yachaytapuni munasqankuta rikuchinankupaq, mana chayqa yaqapaschá wawakunapas manaña munankumanchu estudiayta”, nispa. Kinsa wawayoq taytapas khaynatan nillantaq: “Ñoqaykuqa sapa semananmi huñukuyku familia imapiraqchus allinyanan kashan chaykunamanta rimanaykupaq. Chaypiqa familiapi llapa kaqkunan rimarinku imachus ruwana kashan chayta”, nispa. Kelvinpas, maypiña tarikuran chaypas, wawankunamanqa rimapayasqallapunis Jehová Diosmanta. Chayta ruwaspan hunt’asharan Moisespa nisqanta, paymi niran: “Sonqoykichispi waqaychaychis tukuy kay kamachisqaykunata, yachachillaychispuni wawaykichiskunaman, chaykunamanta rimapayallaychispuni wasipi kashaspa, purishaspapas, hinallataq puñuykushaspa, hatarishaspapas”, nispa (Deuteronomio 6:6, 7).

5 Wawakunataqa munayllatan wanachina

Wakinqa wawankuta uywanku phiñakuspalla, soq’aspalla, k’amispa imallan, paykunapaqqa chhaynapis wawanku allin runakuna kanqaku. ¿Cheqaqchu chay kanman? Manan. Bibliaq nisqanman hinaqa manan chhaynachu wawa uywayqa, aswanmi taytakunaqa munayllata wawankuta wanachinanku, imaynan Jehová Diospas ruwan chhaynata (Hebreos 12:4-11). Khaynatan Biblia nin: “Qankunapas, tayta mamakuna, wawaykichista ama phiñachiychischu aswanpas kasuchikuspa uywaychis, Señormanta yachachispa”, nispa (Efesios 6:4).

Yaqapaschá mayninpiqa imatapas nishutañataq mana allinta ruwasqanrayku wawakunata  wanachina kanqa. Chhaynaña kaqtinpas paykunaqa yachanankun imarayku chay ruwasqaykita. Ichaqa manan hayk’aqpas wawakunataqa mana munasqata hinaqa sientechinachu. Bibliaq nisqan hina, wawakunataqa manan millaytaqa maqanachu nitaq k’araq simikunawanpas k’aminachu (Proverbios 16:32). Wawakuna wanachinamanta rimashaspan Kelvin khaynata nillarantaq: “Wawaykunata imamantapas wanachinay kaqtinqa willaqpunin kani paykunata munakusqayrayku chaykuna ruwasqayta”, nispa.

6 Wawakunataqa allintan cuidana

Wawakunataqa cuidashanallapunin kay pachapi imaymana mana allinkunamanta, ‘millay runakunamantawan’. Chay runakunaqa wawakunatan imaymana mana allinta ruwankuman (2 Timoteo 3:1-5, 13). ¿Imatan ruwawaq wawaykikuna allin cuidasqa kanankupaq? Biblian khaynata kutichin: “Yuyayniyoqqa mana allin kaqtan reparan hinaspan pakakun, pisi yuyayniyoqkunan ichaqa pasallanku hinaspan k’irisqa rikukapunku”, nispa (Proverbios 22:3). Chaypi rikusqanchis hina, mana allin kaqmanta wawakunata cuidanapaqqa allin reparaqmi kana. Sichus reparashanki wawayki ima mana allinpipas tarikunanta chayqa, chaykunamanta ayqechinaykipaqmi allin preparasqa kashanayki. Yaqapaschá Internet nisqapi imatapas ruwashanku, chhayna kaqtinqa allintan yachachinayki ima mana allinkunatapas mana leenankupaq otaq mana qhawanankupaq. Wasiykipi computadora kan chayqa, yaqapaschá chayta churawaq llapa wasipi kaqkunaq rikunallanpi, chhaynapi wawakunaq imaña ruwasqankupas rikukunanpaq.

Kay pachapi millay ruwaykunamanta hinallataq millay runakunamantawan imayna cuidakuytan taytakunaqa yachachinallankutaq wawankuman. ¿Yachachirankiñachu wawaykikunaman violadorkunamanta imayna cuidakunankuta? * Wawakunaqa yachanankun qhari kayninkuta otaq warmi kayninkutapas mana pipas llamiyunan kasqanta. Chaymanta rimashaspan Kelvin niran: “Wawaykunamanqa ñoqa kikiymi chaykunamanta yachachirani, manan hukkunamanta nitaq profesornikunamanta yachanankutaraqchu suyarani. Allintan yachachirani violadorkunamanta imayna cuidakunankutapas”, nispa. Chayta ruwasqanraykun Kelvinpa wawankunaqa sumaqta wiñaranku, kunantaqmi casarasqaña kashanku.

Dioswan yanapachikuy

Wawakunaman aswan allin regalo qoyqa kanman, Jehová Diosta tukuy sonqomanta servinankupaq yachachiymi. Chaypaqmi ichaqa qankuna kikiykichis, taytakuna, paykunapaq allin ejemplo kanaykichis. Ejemplo kaymanta rimaspan Donizete niran: “Taytakunaqa allintan rikuchinanchis maytukuytapuni Diosta munakusqanchista, imaña kaqtinpas Jehová Diospin tukuy sonqowan confiananchis, chaytan allinta wawakunaqa yachananku. Diostapas agradecekunanchismi tukuy imaymana qowasqanchismanta, chhaynapin wawakunaqa yachallanqakutaq Diosninchis munakuyta”, nispa.

Chhaynaqa, ¿imatan ruwanayki allin tayta kanaykipaq? Jehová Diospa nisqantan kasukunayki, paymi aswan allinta yachan wawakuna imayna uywaytaqa. Arí, Diospa simin qelqa nisqanman hinachus wawaykikunata uywanki chayqa, Proverbios 22:6 textoq hunt’akusqantan rikunki, chaypin nin: “Wawata yachachiy imaynatachus kawsananpaq, machuyapuspapas manapunin chaytaqa qonqanqachu”, nispa.

[Uranpi willakuykuna]

[12 paginapi foto]

Taytaqa allin ejemplon kanan wawankunapaq

[13 paginapi foto]

Allin taytaqa wawakunatan Diosmanta yachachin

[14 paginapi foto]

Wawakunataqa munakuywanmi wanachina