Jesusqa allin ejemplon ñoqanchispaq

¿MUNAWAQCHU allin runa kayta, kusisqa kawsaytawan? Chhayna kaqtinqa kasukunanchismi apóstol Pedroq nisqanta, paymi niran: “Cristopas ñoqanchisraykun muchurqan, muchusqanta [otaq ejemplonta] qhawarispanchis yupinta qatikunanchispaq”, nispa (1 Pedro 2:21). Jesusqa allintataq kawsaran chayqa, imaymanatan paymanta yachasunman. Pay imayna kawsasqanta yacharuspa pay hina kawsasun chayqa, aswan allin runamanmi tukupusun, aswan kusisqataq kawsasunpas. Chayraykun kunan yachasunchis Jesús imayna runa kasqanta, imaynatachus pay hina kasunman chaytawan.

Jesusqa manan imaymanayoq kaytachu nitaq mana imayoq kaytapaschu maskharan. Paypa nisqan hina, ‘manaña karanchu maypi puñuykunanpaq’ chaypas, payqa kusirikuspan sumaqta kawsakuq, manan mana imayoq hinachu kawsaran, manataqmi hukkunatapas mana imayoq kanankupaqchu kallpacharan (Mateo 8:20). Bibliaq nisqan hina, payqa risqas hukkunaq invitasqan hatun mikhuykunamanpas (Lucas 5:29). Ñawpaqkaq milagrontapas huk casarakuqpa wasinpin ruwaran, chaypin unuta vinoman tukuchiran, chaymi rikuchiwallanchistaq runakunawan sumaqta kawsasqanta (Juan 2:1-11). Chaykunataña ruwaran chaypas, paypaqqa Diospa munayninta ruwaymi aswan allin karan, chaymi niran: “Mikhunayqa kachamuwaqniy Yayaq munayninta ruwaspa paypa ruwananta hunt’anaymi”, nispa (Juan 4:34).

□ ¿Jesús hinachu qanpas Diospa munaynin ruwayta aswan allinpaq qhawarinki?

Mana manchakuspallan paywanqa rimaqku. Jesusqa samp’allas llamp’u sonqollas kaq, chhaynatan Biblia willan. Askha runakunaña imaynapi tarikusqankuta llakikuyninkutawan willakunankupaq asuykuranku (achhuykuranku) chaypas, payqa manan phiñakuqchu. Wakinqa sasa tapuykunatan tapukuqku, chaytapas sumaq sonqollawanmi payqa kutichiq. Huk kutinmi chunka iskayniyoq wataña onqoshaq warmi Jesuspa p’achanta llamiyrusqa: “Chhaynapin qhaliyapusaq” nispa. Chaytaqa askha runakuna ukhupi Jesús kashaqtinmi mana reparachikuspalla ruwasqa. ¿Phiñarikuranchu Jesús chay ruwasqanmanta? Manan. Aswanmi niran: “Ususíy, Diospi iñiyniykin qhaliyachisunki”, nispa (Marcos 5:25-34). Huch’uy wawakunapas paywanmi kusisqa kaqku, manan imamantapas manchakuqkuchu (Marcos 10:13-16). Jesuspa yachachisqankunapas mana manchakuspan payman imaymanata willaqku, chaymi rikuchin qatikuqninkunapas paywan kaspa kusisqa kasqankuta (Marcos 6:30-32).

□ ¿Mana manchakuspallachu hukkuna qanta rimapayasunkiku?

Khuyapayakuqmi karan. Jesusqa llakipayaranmi runakunata. Pay kikinpas paykunaq tarikusqanpi kashanman hinan sientekuq, chaymi paykunata yanaparan. Huk kutinmi Mariaqa turan Lazaroq wañupusqanmanta khuyayta waqasharan, chayta rikuspan Jesuspas “sinchita llakikurqan”, chaymantataq mana aguantakuyta atispa “waqarqan”. Chaymi rikuchin Jesús Mariaq familianta  anchatapuni munakusqanta, manan p’enqakuranchu paykunarayku waqaytapas. Chay qhepamanmi amigon Lazarota kawsarichiran, chaywanmi rikuchiran ancha khuyapayakuq kasqanta (Juan 11:33-44).

Huk kutinmi lepra onqoyniyoq runa Jesusta rogakuran: “Señor, munanki chayqa atinkin qhaliyachiwayta”, nispa. ¿Imanispan Jesús niran chay runata? Anchata khuyapayaspan niran: “Munanin, qhali kapuy”, nispa (Mateo 8:2, 3). Jesusqa manan profeciakunata hunt’ananraykullachu runakunata qhaliyachiran aswanmi manaña ñak’arinankuta munasqanrayku. Payqa: “Imaynatachus qankunapaq runakunaq ruwananta munankichis, chay hinallatataq qankunapas paykunapaq ruwaychis”, nispa yachachisqanman hinan imatapas ruwaq (Lucas 6:31).

□ Qanri, ¿khuyapayakuqchu kanki icha manachu?

Yacharanmi runakuna imayna kasqankuta. Mana ima huchayoqña karan chaypas, manan hukkunapas pay hina kanankutachu munaran, nitaq hukkunamanta aswan allinpaqpaschu qhawarikuran. Imataña ruwaspapas allinta yuyaykuspan ruwaq. Huk kutinmi huk fariseo runa Jesusta invitasqa wasinpi mikhunanpaq, hinaqtinmi “llaqtaq reqsisqan huchasapa warmi” chay wasiman haykusqa Jesuspa chakinta weqenwan maqchiq, chhaynapi iñiq kasqanta rikuchinanpaq. Chayta rikuspan fariseo runaqa millayta rimaran, Jesusmi ichaqa mana imanaranpaschu, aswanmi huchanmanta sinchi llakisqa kasqanta reparaspa chay warmita niran: “Diospi iñiyniykin qespichisunki, thak-kaypi ripuy”, nispa (Lucas 7:37-50). Yaqapaschá chay warmiqa chhayna khuyapayaywan rimapayasqanrayku millay kawsayninta saqepuran.

□ ¿Imamantan runakuna reqsisunkiku? ¿Hukkunamanta allin rimaq kasqaykimantachu icha mana allin rimaq kasqaykimantachu?

Manan pimanpas sayapakuqchu, respetoyoqmi karanpas. Bibliaq nisqanman hinaqa apóstol Juantas Jesusqa hukkunamanta astawan munakusqa, yaqapaschá munakuran pay hina allin runa kasqanrayku otaq familianmanta kasqanrayku. * Chhaynaña karan chaypas manapunin hukkunamanta aswanta imatapas paymanqa qoranchu (Juan 13:23). Huk kutinmi Juanqa wayqen Santiagowan kuska Jesusta valekuranku Rey kaqtin huknin paña ladonpi tiyananpaq huknintaq lloq’enpi tiyananpaq, Jesusmi ichaqa niran: ‘Paña ladoypi lloq’e ladoypi tiyaykunaykichisqa manan ñoqaq tiyaykachinaychu’, nispa (Marcos 10:35-40).

 Chaymantapas Jesusqa llapa runakunatan respetowan rimapayaran. Payqa manan chay tiempopi runakuna hinachu hukkunata cheqnikuran. Chay tiempopi runakunaqa manan allintachu qhawariqku warmikunata, Jesusmi ichaqa respetowan paykunata trataran. Chaymi huk warmiman ñawpaqta willaran pay Cristo kasqantapas. Chay warmiqa Samaria llaqtamantan karan. Chay tiempopi judío runakunaqa mana allinpaqmi qhawariqku Samaria runakunata, chaymi mana napaykullaqkupaschu paykunawan tupaspaqa (Juan 4:7-26). Chaymantapas, Jesús chayllaraq kawsarimpuspaqa warmikunamanmi ñawpaqta rikhuriran (Mateo 28:9, 10).

□ ¿Jesús hinachu mana pimanpas sayapakuspa lliw runata respetanki?

Familianpi ima ruwanantapas allintan hunt’aran. Yaqapaschá Jesuspa papan Joseqa Jesús waynallaraq kashaqtin wañukapuran. Chhayna kaqtinqa paychá mamanta sullk’a wayqe panankunatawan uywananpaq carpinteriapi llank’aran (Marcos 6:3). Wañuy patapiña kasharan chaypas manan qonqaranchu mamantaqa, chaymi qatikuqnin Juanta valekuran mamanta uywapunanpaq (Juan 19:26, 27).

□ ¿Jesús hinachu familiaykipi ruwanaykikunata hunt’ashanki?

Allin amigon karan. Manan pipas Jesús hina allin amigoqa karanchu. Hinaña amigonkuna sapa kuti pantaranku chaypas, payqa manan chayraykuchu paykunata saqerpariran. Chaymantapas paykunaqa manan Jesuspa munasqanman hinapunichu imatapas ruwaranku, mayninpiqa pantaqkun. Chhaynaña kaqtinpas paykunamanta mana allinta rimashananmantaqa imatachus allinta ruwaranku chaytan astawanqa qhawariran (Marcos 9:33-35; Lucas 22:24-27). Manan hayk’aqpas: “Ñoqa hinan piensanaykichis”, nispaqa kamachiranchu, aswanmi munayllata tapuq imayna piensasqankuta willakunankupaq (Mateo 16:13-15).

¡Anchatapunin Jesusqa paykunata munakuran! (Juan 13:1.) Chaymi niran: “Pillapas amigonkunarayku wañuspanmi aswan munakuq kasqantaqa rikuchikun. Chaymanta aswan munakuqqa manan kanchu”, nispa (Juan 15:13). Amigokunarayku wañuymanta, ¿kanmanchu aswan allin ruway? Manan.

□ ¿Munakushallankichu amigoykikunata mana allintaña qan contra ruwaranku chaypas?

Manan manchalichu karan. Wakinmi Jesusta dibujanku mana kallpayoqta, mancharisqata hina. ¿Chhaynachu kanman karan Jesús? Manan, aswanmi kallpasapa mana manchakuq runa karan. ¿Imaynapin chayta yachanchis? Biblian willan iskay kutipiraq Diospa wasinpi qhatuqkunata imaymanakunantinta qarqosqanmanta (Marcos 11:15-17; Juan 2:14-17). Chaymantapas huk kutinmi askha runakuna purisharanku “Nazaret llaqtayoq” Jesusta maskhaspa, chaymi payqa mana manchakuspa niran: “Ñoqan kani”, nispa. Qatikuqninkunata mana hap’inankupaqtaq niran: “Ñoqata maskhawankichis chayqa, paykunaqa ripullachunku”, nispa (Juan 18:4-9). Chaychá Poncio Pilatopas admirakuran Jesuspa mana manchakuq kasqanta rikuspa (Juan 19:4, 5).

□ Imatapas mana manchakuspa ruwanayki kaqtin, ¿Jesús hinachu kanki?

Jesusqa chhayna allin runan karan, chaymi payqa allin ejemplo ñoqanchispaq. Chaymi allin runa kanapaq, sumaqta kawsanapaqpas Jesús hina kananchis. Apóstol Pedropas chayta ruwananpaqmi llapa cristianokunata kallpacharan. Chhaynaqa, ¿kallpachakushanchischu Jesús hina kanapaq?

Jesusqa manan allin ejemplollachu

Jesusqa manan allin ejemplollachu karan. ¿Imaraykun chayta ninchis? Pay kikinmi khaynata niran: “Ñoqan kani ñanpas, cheqaq-kaypas, kawsaypas. Pipas ñoqallantapunin Yayamanqa chayanqa”, nispa (Juan 14:6). Arí, Jesusmi Diosmanta cheqaq yachachiyta  yachachiwaranchis chhaynapin rikuchiwaranchis Diosman chayanapaq ñanta. Jesusraykun Diosta serviqkunaqa wiñay kawsayman chayanqaku (Juan 3:16).

Chaymanta rimashaspan Jesús niran: “Runaq Churinqa manan servichikunanpaqchu hamurqan, aswanpas servinanpaqmi, hinaspa askha runa kacharichisqa kananrayku wañunanpaq”, nispa (Mateo 20:28). Arí, Jesuspa wañusqanraykun runakunaqa wiñay kawsayman chayasunman. ¿Imatan chaypaq ruwananchis? Jesusmi khaynata nillarantaq: “Chay wiñay kawsayqa kaymi: Qan sapallayki cheqaq Diosta, kachamuwasqayki ñoqa Jesucristotawan reqsiyninku”, nispa (Juan 17:3, Edición 1988).

Sichus Jesusmanta allinta yachasunchis, paypa kawsasqanta hina kawsanchis, wañusqanpitaq iñisunchispas chayqa, wiñay kawsaytan chaskisunchis. Chayraykun kallpachaykiku Bibliata estudianaykipaq, Jesús hina chaypi yachasqaykiman hina kawsanaykipaqwan. *

Jesusqa imayna kawsasqanwanmi yachachiwanchis imayna runa kayta. Paypa wañusqanraykun huchamanta wañuymantawan kacharisqapas kashanchis (Romanos 6:23). Mana pay kanmanchu chayqa, imachá ñoqanchismanta kanman karan, manachá ima suyakuypas kanmanchu karan. Chayraykun mana ima llakikuywanpas, ni imawanpas hark’achikunachu Jesucristo hina kanapaqqa.

[Uranpi willakuykuna]

[6 paginapi dibujokuna, fotokuna recuadropiwan]

▪ Manan pimanpas sayapakuqchu, respetoyoqmi karanpas

▪ Wañukapunankaman allin amigo karan

▪ Manan manchalichu karan

¿Jesús hinachu kawsashanki?

[4 paginapi dibujokuna]

Jesusqa manan imaymanayoq kaytachu nitaq mana imayoq kaytapaschu maskharan,

mana manchakuspallan paywanqa rimaqku,

khuyapayakuqmi karan