¿Kaq Diosllatachu llapan religionkuna servishanku?

Askha runakunan ninku: “Ñoqaykuqa religionniyoqñan kayku, manataqmi cambiaykumanchu. Llapa religionkunataq kaq Diosllata servishanku chayqa, ¿imapaqtaq cambiaykumanri?” nispa.

CHHAYNATAPASCHÁ qantapas wakin runakuna nirasunkiku. Paykunaq nisqanman hinaqa, llapa religionkunas Diosman pusawanchis, llapankutaqsi allinta yachachinku imapaqchus runa kawsasqantapas. Wakintaqmi ninku: “Llapa religionpas pantankupunin, manan mayqenpas ninmanchu: ‘Ñoqallaykun cheqaqkaqta yachachiyku, ñoqallaykutaqmi Diospa akllasqanpas kayku’, nispaqa”, nispa.

Askha runakunan chhaynata piensanku; mana allinpaqtaqmi qhawarinku mana paykuna hina kaqkunata. ¿Imaniwaqtaq qanri? ¿Llapa religionkunachu allin kanman Diospaq? ¿Mayqen religionpipas kallasunmanchu?

¿Kaqkamallachu llapa religionkuna?

Huk libroq nisqan hina, kay pachapiqa 9.900 religionkunas kanman, chaykunamanta wakinqa askha nacionkunapis kashanku, waranqa-waranqa runakunataqsi chay religionkunapi kashanku. Phisqa religionkunas aswan hatun kanku, chaykunan kaykuna: budismo, cristianismo, hinduismo, islam, judaísmo nisqapiwan. Sapa pachak runamantaqa qanchis chunka runas chay religionkunamanta kanku. “Llapa religionkunapas allinmi Diospaqqa”, nispataq runakuna ninku chayqa, chay phisqa religionkunaqa kaqllatachá Diosmanta, imachus pay munasqanmantawan yachachinkuman. Ichaqa, ¿chhaynachu kanman? Chaymanta kunan yachasunchis.

Católica iglesiamanta Hans Küng sutiyoq teólogo runaq nisqanman hinaqa, chay hatun religionkunaqa yaqa kaqllatas yachachinku runapura imayna tratanakuymanta. Chaysi  mana allinpaq qhawarinku runa wañuchiyta, suwakuyta, llullakuyta ima, iñiqkunatapas kallpachankus tayta mamankuta respetanankupaq, wawankutapas munakunankupaqwan. Chhaynaña kaqtinpas, Diosmanta yachachishaspaqa manan kaqllatachu yachachinku.

Rimasunchis chay hatun religionkuna imatachus yachachisqankumanta. Hinduismo nisqa religionmanta kaqkunan ninku: “Askha dioskunapin creeyku”, nispa; Budismo religionmanta kaqkunan ichaqa ninku: “Manachus hina Diosqa kanmanchu”, nispa. Islam nisqa religionmanta kaqkunataq ninku: “ch’ullallan Diosqa”, nispa; kaqllatataqmi “cristianon kayku” niq religionkunapas yachachinku; paykunamanta wakinmi ichaqa “Diosqa kinsan”, nispa yachachinku. Rimasunchis catolicokunamanta protestankunamantawan. Iskayninkuña “cristianon kayku” ninku chaypas, manan kaqllatachu yachachinku. Catolicokunaqa Jesuspa mamitan Mariata adoranku, protestantekunan ichaqa mana. Catolicokunaq nisqanman hinaqa manas ima pastillastapas ni imatapas tomanachu mana wawayoq kanapaqqa, yaqa llapan protestantekunan ichaqa mana chaytachu yachachinku. Kikin protestantekunapas manan kaqllatachu yachachinku, wakinmi ninku: “Warmipura otaq qharipurapas tiyallankumanmi pareja hina”, nispa; wakinmi ichaqa “manan chayqa allinchu”, nispa ninku.

Chhaynaqa, ¿kaq Diosllatachu chay religionkuna servishankuman? Manan riki. Aswanmi runakunata pantachishanku pipunichus Dios kasqanmanta imatachus pay munasqanmantawan.

¿Hukllachankuchu runakunata icha t’aqanachinkuchu?

“Llapa religionkunan Diosman pusawanchis” nispa runakunaq yachachisqanku cheqaq kanman chayqa, sumaqtachá chay religionkuna runakunata hukllachashankuman, ichaqa manan chaytachu ruwashanku. Aswanmi runakunata t’aqanachinku, guerrakunata ima paqarichinku. Chay ruwasqankunamanta wakinta yuyarisunchis.

Waranqa wata ñawpaqtan “cristianon kayku” niq religionkuna Islam nisqa religionmanta kaqkunawan imaymana guerrakunaman haykuranku. Kinsa pachak wata hinan chhaynapi tarikuranku. Chaymanta Europa ladopiñataq catolicokuna protestantekunawan guerraman haykuranku, chaymantaqa tawa pachak wata hinañan pasarun. 1947 watapin hinduismo religionmanta kaqkuna musulmán runakunawan maqanakuranku, chayqa karan maypachachus subcontinente indio nisqa Gran Bretaña nacionmanta libre karan chay qhepallamanmi. Hinaspapas qayna watakunallan catolicokuna protestantekunawan unay tiempo guerrapi karanku Irlanda del Norte nisqa nacionpi. Chaymantapas kunankaman Oriente Medio nisqapi judío ­runakuna musulmán runakunawan guerrapi kashanku. Llapa chay guerrakunamantaqa segunda Guerra Mundial nisqan aswan millay karan, chaypin guerraman haykuranku chay phisqantin religionkunamanta askha runakuna, chaypin wañuchinakuranku kaq religionniyoq runakuna.

Rikusqanchis hina, kay pachapi kaq religionkunaqa manan thak kaytachu runakunaman apamuranku nitaq cheqaq Diosmantapas yachachirankuchu. Aswanmi runakunata ­t’aqanachiranku, manataqmi allintachu yachachinku pipunichus Dios kasqanta imaynatachus payta servinatapas. Chhaynaqa pipas Diosta serviyta munan chayqa, allinta piensaykuspan  akllanan cheqaq ñanta. Chaytan Bibliapas nin, chay libroqa ñawpaq tiempopiraqmi qelqakuran.

Allintan akllananchis pitachus servinanchista

Bibliaq nisqan hina, cheqaq Diosta servinapaqqa allinta piensaykuspan cheqaq religionta maskhananchis, tariruspataq chaypi kananchis. Ñawpa tiempopin Jehová Diospa serviqnin Josué Israel llaqtata niran: “Manataqchus Señor Diospa kamachin ruwayta munankichis chayqa, Kunanpacha akllakuychis mayqentachus servinaykichista. ¿Icha Eufrates mayu patapi ñawpa taytaykichispa servisqan dioskunatachu, icha kay hallp’api tiyaq Amor runakunaq diosnintataqchu servinkichis? Ñoqaqa familiantinmi Señor Diosllatapuni servisaqku”, nispa. Profeta Eliaspas paykunatan kallpacharan cheqaq Diosta servinankupaq, amataq Canaán llaqtapi Baal sutiyoq diostachu, chaymi niran: “¿Hayk’aqkaman qankuna iskay yuyaypi kankichis? Señor Diospuni cheqaq Dios kaqtinqa, payta serviychis, Baal kaqtintaq chayta serviychis”, nispa (Josué 24:15, 16; 1 Reyes 18:21).

Rikusqanchis hina, ñawpa tiempopi pipas cheqaq Diosta servinapaqqa allinta piensaykuspan decidinan karan. Kay tiempopipas cheqaq Diosta servinapaqqa allintan akllananchis mayqenchus cheqaq religión kasqanta. ¿Iman yanapawasunman cheqaq religionta tarinanchispaq? Chaymantan kunan yachasunchis.

Cheqaq religionqa allin ruwasqanwanmi reqsichikun

Imaynatachus cheqaq religionpi kaqkunata reparanamanta rimashaspan Jesusqa niran: “Paykunataqa imayna ruwasqankupin reqsinkichis. Manan uvasqa khiskakunamantachu pallakun, manallataq higospas kisakunamantachu pallakun. Llapa allin sach’aqa allin rurukunatan rurun, mana allin sach’akunan ichaqa mana allin rurukunata rurun. Allin sach’aqa allintakamallapunin rurun, mana allin sach’ataq mana allintakamallapuni rurun”, nispa. Chhaynaqa cheqaq religionqa reqsichikun allin ruwayninkunawan. Qatiqninpin yachasunchis chay allin ruwayninkunamanta (Mateo 7:16-20).

Cheqaq religionpi kaqkunaqa munakuypin hukllachasqa kanku. Paykunaqa Jesuspa nisqantan kasukunku, paymi discipulonkunata niran: “Mosoq kamachikuytan churapuykichis: Qankunapura munanakuychis. Imaynan ñoqapas munakuykichis, ahinata qankunapas munanakuychis. Chhaynapin ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis”, nispa. Cristoq cheqaq qatikuqninkunaqa hukkuna hukkunawanmi munanakunku, chay munanakusqankupin reqsichikunku cheqaq religionpi kasqankuta (Juan 13:34, 35).

Cheqaq cristianokunaqa manapunin imaraykupas guerraman haykunkumanchu. ¿Pikunallan mana maqanakurankuchu segunda Guerra Mundial nisqapi? Jehová Diospa  testigonkunallan. Arí, paykunallan manapuni munarankuchu guerraman haykuytaqa. Protestante religionmanta Hanns Lilje sutiyoq umalliqmi Testigokunamanta niran: “Llapa religionmantaqa Testigokunallan mana kasurankuchu Alemania nacionpi Tercer Reich nisqa gobiernota”, nispa. Chay runaqa Hannover (Alemania) nisqa llaqtapin ñawpaqpi obispo kasqa. Askha nacionkunapin Jehová Diospa testigonkunaqa mana chay guerraman rirankuchu imaña paykunata pasanan karan chaypas.

¿Imapiwanmi cheqaq religionta reqsikunan karan? Chaypaq yachasunchis Mateo 6:9, 10 textopi Señor Jesuspa nisqanta, chaypin niran: “Yayayku hanaq pachapi kaq, sutiyki yupaychasqa kachun, Qhapaqsuyuyki hamuchun, munayniyki kay pachapi ruwakuchun, imaynan hanaq pachapipas ruwakun hinata”, nispa. Chay textoq nisqan hina, Jesusqa ñawpaqtan rimaran Jehová Diospa sutin yupaychasqa otaq hatunchasqa kananmanta; rimallarantaqmi Diospa munaynin kay pachapi ruwakunanmanta hinallataq qhapaqsuyunwan otaq gobiernonwan chay hunt’akunanmantapas. ¿Ima religionmi Diospa sutinmanta Gobiernonmantawan lliw runaman willashanku? Jehová Diospa testigonkunallan. Paykunan Diospa sutinta apanku, 236 nacionkunapitaq allin willakuykunata willashanku, Diosmanta willakuq qelqakunatapas 470 rimaykunapin rakishanku.

Chaymantapas Testigokunaqa manan politicakunawan ni llaqtakunaq churanakuyninkunawanpas chaqrukunkuchu. Chhaynapin paykunaqa Jesús hina ‘mana kay pachamantachu kanku’ (Juan 17:14, 17). Chaymantapas paykunaqa Diospa Siminta hinan Bibliata qhawarinku, yachankun 2 Timoteo 3:16, 17 textoq nisqan cheqaq kasqanta, chaypin nin: “Diospa Simin Qelqakunaqa llapallanmi Diospa yuyaychasqan, chayraykun allinpuni yachachinapaq, anyanapaq, wanachinapaq, chanin ­kawsayta yachachinapaq. Ahinapin Dios sonqo runaqa allin yachachisqa kanqa, tukuy allin kaqkunata ­ruwananpaqpas allin-allin wakichisqa”, nispa.

Cheqaq religionqa t’aqasqan kashan hukkunamanta

Kaypi yachasqanchis hina cheqaq religionpi kaqkunaqa sonqomantan munanakunku, Diospa sutintan hatunchanku, Diospa Gobiernonmantan willanku, kay pachaq ruwayninkunamantan t’aqakunku, kasukunkutaqmi Bibliaq nisqantapas. Huk señoran Jehová Diospa testigonkunawan askha kutita rimaran, chaymantan paykunata niran: “Askha religionkunatan reqsini, yachanitaqmi yaqa kaqlla kasqankuta. Qankunan ichaqa mana chay religionkuna hinachu kankichis”, nispa.

Rikusqanchis hina, manan igualchu religionkunaqa, manataqmi kaq Diosllamantachu yachachinkupas. Jehová Diospa testigonkunan ichaqa sapaqchasqa kashanku huk religionkunamanta. Paykunaqa qanchis millón masñan kanku pachantinpi, chaymantapas askha nacionkunamanta, rimaykunamanta, ayllukunamanta iman kanku. Chhaynaña kaqtinpas huknisqallan cheqaq Diosta servishanku. ¿Imaraykun huknisqalla Diosta servishanku? Diospa Simin Qelqata kasukusqankurayku. Paykunan yanapasunkiku Jehová Diosmanta imachus munasqanmantawan yachanaykipaq, chhaynapin kusisqa kawsanki cheqaq Diosta servispa. ¡Kallpachakuy chayta ruwanaykipaq!

[30 paginapi foto]

Kaypi huk sacerdote soldadokunata bendecishan Ucrania llaqtapi 2004 watapi

[Fotota horqorqan]

GENIA SAVILOV/​AFP/​Getty Images

[31 paginapi foto]

Jehová Diospa testigonkunaqa lliw runamanmi yachachishanku Diosmanta Gobiernonmantawan

[28 paginapi kaq fotota horqorqan]

Page 28: Budista warmi: © Yan Liao/​Alamy; espiritual kaqllata maskhaq hindú runa: © imagebroker/​Alamy; page 29: Corán qelqata leeshan: Mohamed Amin/​Camerapix; judío runa: Todd Bolen/​Bible Places.com