¿Imaynatan qolqeykiq kasqanman hinalla kawsawaq?

KISKAWAN chhasasqa pelotapi yuyaykuy, ¿imatan ruwawaq mana chhasananta munaspa? Askha airetan yapanayki.

Qolqenchiswanpas yaqa chhaynan suceden, pelotaman aire haykuchisqanchisqa qolqe hap’isqanchismi, gastokuna ruwasqanchistaq pelotamanta lloqsiq aire hina. Chhaynaqa manan qolqe hap’isqanchismanta astawanchu gastananchis.

Chayta entiendeyqa facilmi, chayman hina ruwaymi ichaqa sasa. Sichus runakuna ganasqankumanta aswan pisita gastankuman chayqa, imaymana uma nanaykunamantan librakunkuman. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? ¿Maypin yanapawaqninchis yuyaychaykunata tarisunman? Chaytaqa Bibliapin tarinchis. Wakinmanta qhawarisun.

Diospa Siminpi yuyaychaykunan yanapasunki

Bibliapiqa askha yuyaychaykunan kashan qolqeta allinta utilizanapaq. Chaykunata t’aqwisqaykiman hina, qhawariy imaynatan chay yuyaychaykuna qolqeykiq aypasqanman hinalla kawsanaykipaq yanapasunkiman chayta.

Qelqay imakunapis gastanki chayta. Qolqenchista aypachikunapaqqa yachananchismi hayk’a qolqe hap’isqanchista hayk’a qolqe gastasqanchistapas. Biblian nin: “K’uchi runaq yuyaykusqankunaqa allinmankaman tukun, usqhayllata qhapaqyayta munaqtaqmi wakchayapun”, nispa (Proverbios 21:5). Wakin runakunaqa sobrekunapin churanku imakunapi gastanankuta, chaykunan kanman alquilerpaq, mikhunapaq p’achapaq ima. Chayman hinaña otaq huk hinamantaña ruwawaq chaypas, yachanaykin imapi qolqeyki gastasqaykita, necesitasqaykiman hinataqmi gastanaykipas manan yanqa qasichu.

Ama hukkunata envidiaychu. Wakcha nacionkunapiqa askha runakunan munapakunku qhapaq nacionkunapi runakunaq imaymanankuq kasqanta. Chaymantapas askha runakunan vecinonkuq imankunachus kasqanta munanku. Chaywanqa urmankumanmi, yaqapaschá vecinopas manukuspa chaykunata rantirqan. Chayraykun mana allinchu kanman mana allinta yuyaykuspa imatapas rantispa qolqe pisichikuypi tarikuyqa. Biblian willawanchis: “Mich’a [envidiakuq] runaqa usqhayllatan qhapaqyan, manataqmi yachanchu wakchayay payman chayamunanta”, nispa (Proverbios 28:22).

 Necesitasqallaykita rantiy. Jeremiaspa secretarion Barucmanmi Jehová Dios yuyaycharqan ama hatun kaqkunata maskhananpaq (Jeremías 45:5). Chaypi nisqanman hina ruwaqtiykiqa yanapasunkin qolqeykiq aypasqanman hinalla kawsanaykipaq. Ejemplopaq, yaqapaschá qolqeyki aypasunki atunpaq unullapaqwan, ichaqa sichus aychata vinotawan rantinki chayqa, qolqe pisichikuypin tarikuwaq. Banco de Desarrollo Asiático nisqa institucionmi willan Filipinas nacionpi tiyaq askha runakuna, hinallataq India nacionpi tiyaq runakunamanta kuskan más sapa p’unchay 1.35 dólar qolqemanta aswan pisiwanraq kawsasqankuta. Pisillata qolqeta gananchis chayqa, allinmi necesitasqallanchispi yuyaykuy. Ichaqa qhapaq nacionkunapi tiyaq runakunatapas chay yuyaychayqa yanapanmanmi ama uma nanaykunapi tarikunankupaq.

Imachus necesitasqallaykiwan kusisqa kawsay. Chayqa mana hatun kaqkunata masqhaywanmi tupan. Biblian 1 Timoteo 6:8 textopi niwanchis: “Mikhunanchispaqpas p’achakunanchispaqpas kashaqtinqa, chaykunawanmi sonqopas-sonqo kashananchis”, nispa. Wakin runakunaqa kusisqan kawsanku pisillaña qolqenku chaypas. Paykunaqa imachus kaqnillankuwan kawsaspan kusikuyta tarinku, ichaqa manan chayraykullachu aswanpas familiankuwan amigonkunawanpas sumaqta kawsasqankuraykun (Proverbios 15:17).

Ama yanqa qasi manukuychu. Biblian nin: “Qhapaqqa wakchakunatan kamachin, manuqpas manukuqninkunatan kamachin”, nispa (Proverbios 22:7). Cheqaqmi chay simikunaqa. Mayninpiqa pisiwaqtinchismi hinata manukunchis, ichaqa sichus imanchispas kananraykulla manukusunman chayqa, manu khipun kasunman (2 Reyes 4:1; Mateo 18:25).

Qolqetaraq huñuy rantinaykipaq. Kay tiempopi runakuna manaña chhaynatachu imatapas rantinankupaq ruwanku chaypas, chay ruwayqa yanapawanchismi ama manu khipu rikhurinanchispaq, chhaynapitaq manaña paganchischu intereskunatapas. Biblian sisikunaq ejemplonta qhawarichiwanchis, paykunaqa “cosecha tiempopin mikhunankuta huñunku”, chaywan qhepaman kawsanankupaq (Proverbios 6:6-8; 30:24, 25).

Askhan chayta ruwaspa allinta kawsashanku

Bibliamanta willasqanchis yuyaychaykunaqa allinpunin, ichaqa ¿yanapashanchu runakunata qolqenkuq kasqanman hinalla kawsanankupaq? Chaypaq qhawarisunchis askha runakunaq experiencianta, paykunaqa chay yuyaychaykunaman hina ruwaspan manaña qolqemanta sasachakuykunapichu tarikunku.

Diosdado sutiyoq taytan tawa wawayoq, paypaqqa sasan familianta uyway qolqen pisi kasqanrayku. Chaywanpas payqa reparanmi qolqenpa aypasqanman hinalla kawsay  allinpuni kasqanta. Paymi nin: “Allintan utilizani sencilloytawapas, hinaspapas huk listatan hap’ini gastokuna ruwasqaymanta”, nispa. Danilopas kaqllatataqmi esposanwan ruwanku. Paykunaqa huch’uy negocionkutan pierderqanku, ichaqa chaywanpas allichakunkun killa tukuykama qolqenku aypananpaq. Danilo nin: “Yachaykun sapa killan hayk’a qolqeta hap’isqaykuta hayk’a qolqetaq luzpi, unupi, mikhunapi gastakunanta, chayman hinan qhawariyku hayk’atas huk ruwaykunapi gastaykuman chayta”, nispa.

Wakinqa astawanraqmi gastonkuta pisiyachirqanku. Myrna sutiyoq viudan kinsa wawankunata yachachirqan imachus necesitasqallankuwan kawsanankupaq. Paymi nin: “Huñunakuykunaman carropi rinaykumantaqa chakillapin riyku. 1 Timoteo 6:8-10 textopi nisqanman hina kawsaspan paykunata yachachini imachus necesitasqallaykuwan kusisqa kayta”, nispa.

Gerald taytapas chay hinatan iskaynin wawankunawan ruwarqan. Paymi nin: “Familiapi Bibliata estudianayku horapin qhawariyku espiritual ruwaykunata ñawpaqman churaq cristianokunaq experiencianta. Chay ruwasqaykuqa ancha allinpunin, chhaynapin wawakunaqa manaña imakuna antojakusqankuta mañakunkuchu”, nispa.

Janetmi soltera, payqa Filipinas nacionpin Bibliamanta runakunaman yachachin. Qaynallan mana llank’anayoq qhepakapurqan, ichaqa chaywanpas qolqenpa aypasqanman hinallan kawsashan. Paymi nin: “Allintan yuyaykuni qolqeyta kaqniykunatapas imapi gastanayta, nishuta valeq tiendakunata rantiq rinaymantaqa, maypichus pisi qolqellapaq kaq tiendakunatan rini. ¿Imaraykutaq nishuta gastayman pisi qolqellawan necesitasqayta rantikuyta atishaspa? Hinaspapas manan imatapas rantinichu manaraq yuyaykushaspaqa”, nispa. Chay sipasqa allinpaqmi hap’in qolqe mat’iykuymanta yuyaychayta. Ninmi: “Pisillapas qolqe puchuwan chayqa, waqaychanin qonqaylla imapas kaqtin chayta hoqarinaypaq”, nispa.

Qanpas atiwaqmi

Bibliaqa Dioswan allinpi kananchispaqña yanapawanchis chaypas, askha runakunan yacharqanku qolqenchista allin yuyaywan utilizananchispaqpas yanapawasqanchista. (Proverbios 2:6; Mateo 6:25-34). Sichus kaypi yuyaychaykunaman hina ruwanki, hinallataq chayman hina kawsaq runakuna hina ruwanki chayqa, qanpas qolqeykiq aypasqanman hinallan kawsanki. Chhaynapin millonninpi runakunaq tarikusqanku sasachakuykunamanta librakunki.

[10 paginapi willakuy]

“Qhawariykun hayk’atas gastaykuman chayta”

[11 paginapi willakuy]

“Carropi huñunakuykunaman rinaykumantaqa chakillapin riyku”

[11 paginapi willakuy]

“Manan imatapas rantinichu manaraq yuyaykushaspaqa”