Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

Pisichasqan kanku

Pisichasqan kanku

“Warmikunata imayna tratasqankuta rikuspaymi manaña wiñayta munanichu.” ZAHRA (15 WATAYOQ), Francia nacionmanta GEO revistapi chayta willan.

CHAY sipaschaq willasqanqa ancha llakikunapaqmi. Pachantinpin warmikuna hinallataq warmi wawakunapas maltratasqa otaq pisichasqa kanku. Qhawarisunchis:

  • Warmi kasqankurayku pisichanku. Asia ladopiqa qhari wawakunayoq kaytan munanku. 2011 watapi Naciones Unidas willasqanman hina, chay cheqaspiqa 134 millón warmikuna hinan aswan pisi kanku qharikunamanta. ¿Imarayku? Wakinqa abortasqankurayku, wawallataraq wañuchisqankurayku otaq wikch’urparisqankurayku.

  • Mana educasqa kanku. Pachantinpi tawa wata hinalla escuelaman haykuq kinsa runakunamantan, iskay kanku warmikuna otaq warmi wawakuna.

  • Abusasqa kanku. 2.600 millón más warmikunan tiyanku qosankuq violananmanta mana amachaq leykunaq kasqan nacionkunapi.

  • Hospitalpi mana atiendenkuchu. Wakcha nacionkunapiqa, mana atiendesqankuraykun sapa iskay minuto huk warmi wañun onqoq kashaqtin otaq onqokushaspa.

  • Mana imayoq kanku. Warmikunaña imaymanata chakrapi llank’anku chaypas, wakin llaqtakunapiqa manan hallp’ayoq kayta atinkuchu nitaq herenciatapas chaskinkuchu.

¿Imaraykun chhaynata warmikunata tratanku? Wakin llaqtakunapiqa creenciarayku otaq religionrayku. Mana khuyapayaspan llank’achinku, wakintaq ninku: “Allillanmi kashan”, nispa. Amelia Valcárcel sutiyoq, catedrática de Filisofía Moral y Política El País nisqa qelqapin kayta nirqan: “Manan mayqen religionllapas warmitaqa allinta tratankuchu, nitaqmi reconocenkuchu paykunallamanta imapas ruwaqta hina”, nispa.

¿Chhaynatachu qanpas yuyaykunki? ¿Diospa Simin Qelqapas pisichanchu warmikunata? Wakin textokunata qhawarispan wakin runakuna chhaynata yuyaykunku. Ichaqa, ¿imatapunin Dios yuyaykun warmikunamanta? Imaynachus kasqanta yachanapaqmi allinta t’aqwirina.