“Señor Diosmi runata Edén huertaman churarqan llank’ananpaq cuidananpaqwan. Hinaspan Señor Diosqa runata kamachirqan: ‘Atinkin huertapi llapa sach’a ruru mikhuyta, allinkaqta mana allinkaqta reqsichiq sach’a rurutan ichaqa ama mikhunkichu, chayta mikhunki chayqa, wañunkipunin’, nispa” (Génesis 2:15-17)

Jehová Diosmi Adanta Evatawan Edén huertapi churarqan. Chaypin karqan imaymana frutayoq sach’akuna, animalkuna ima, munasqankutataq mikhurqanku. Huknin sach’aq ruruntan ichaqa mana mikhunankuchu karqan, Diosmi nirqan: “Chayta mikhunki chayqa, wañunkipunin”, nispa.

¿Entienderqanchu Adán Diospa nisqanta? Arí. Payqa rikurqanmi animalkunaq wañusqanta. Sichus Adán wañunanpaq kamasqa kanman karqan chayqa, yanqachá Diosqa kamachinman karqan chay sach’aq rurunta mana mikhunanpaq. Adanqa yacharqanmi Diosta kasukuspaqa mana hayk’aqpas wañunanta.

Wakin runakunan ninku: “Adanwan Evawanqa warmi-qhari puñusqankupin huchallikurqanku”, nispa. Chaytan tupachinku allin kaqta mana allin kaqta reqsichiq sach’awan. Chayqa manan cheqaqchu. Diosmi Adanta Evatawan nirqan: “Askhata miraychis, kay pachamanpas hunt’aykuychis, chaypi munayniyoq kaychis”, nispa (Génesis 1:28). Chay sach’aqa karqanpunin, chaymi Diosqa suticharqan “allinkaqta mana allinkaqta reqsichiq sach’a” nispa. Chay sach’an rikuchirqan Jehová Dioslla imata kamachinanpaqpas derechoyoq kasqanta. Sichus Adán mana mikhunmanchu karqan chayqa, Dios kasukusqanta, agradecido kasqantawanmi rikuchinman karqan.

Diosmi Adanta nirqan: ‘Hark’asqay [...] sach’a ruruta mikhusqaykiraykun, [...] hump’iykita hich’arispa mikhunata tarinki ruwasqa kasqayki hallp’aman tukunaykikama, ñut’u hallp’an kanki, ñut’u hallp’amantaqmi tukupunki’, nispa (Génesis 3:17, 19)

Adanqa Diospa hark’asqan sach’a rurumanta mikhusqanwanmi rikuchirqan Diospa contranpi hatarisqanta, tukuy imaymana chaskisqanmanta mana agradecido kasqantawan. Hinaspapas chay ruwasqanwanmi Adanqa munasqanman hinalla kawsayta decidisharqan. Chaymi Diosqa mana perdonarqanchu huchallikusqanmanta.

Jehová Diospa nisqanman hinan Adanqa mana kasusqanmanta wañupurqan. “Ñut’u hallp’amanta Señor Diosqa runata ruwarqan”. Chaymi Adanqa wañupuspa ‘ñut’u hallp’allamantaq tukupurqan’. Wañupusqan qhepamanqa manan maypipas kawsarqanñachu (Génesis 2:7; Eclesiastés 9:5, 10).

“Huk runallawan huchaqa kay pachapi qallarirqan, huchawantaq wañuypas rikhurirqan, chay hinallataqmi, wañuyqa llapa runaman chayarqan llapallan huchallikusqankurayku” (Romanos 5:12)

Adanpa huchallikusqanmantan imaymana sasachakuykuna ñak’ariykunapas rikhurirqan. Payqa manan ñoqanchis hina 70 otaq 80 watallachu kawsanan karqan, aswanmi wiñaypaq kawsanan karqan, hinaspapas ch’uya runan karqan. Chaykunatan Adanqa chinkachirqan. Chaymi llapa mirayninpas huchayoq nacenchis.

Llapallanchismi Adanpa wawan kanchis, chaymi huchallikunchis wañunchis ima. Apóstol Pablo willarqan imaynapi tarikusqanchista, nirqanmi: “Aycha runalla kani, huchaq kamachin kanaypaq vendesqa. ¡Ay, ñoqa runamanta! ¿Pitaq kay wañuyman aysaqniy cuerpomanta kacharichiwanqa? Manan pipas, aswanqa Diosllapunin Señorninchis Jesucristowan kacharichiwan”, nispa (Romanos 7:14, 24, 25).

“Dios Yayan Churinta kachamurqan runakunata qespichinanpaq” (1 Juan 4:14)

¿Imatan Jehová Dios ruwarqan huchamanta wañuymantawan kacharichiwananchispaq? Munakusqan churintan kay pachaman kachamurqan. Payqa Adán hinan ch’uya runa karqan, manataqmi “huchallikurqanchu” (1 Pedro 2:22). Chaymi Jesusqa kay hallp’api tiyaspaqa wiñaypaq kawsanman karqan.

Jehová Diosqa hinallatan qhawarqan enemigonkuna wawanta wañuchinankuta. Kinsa p’unchay qhepamanmi ichaqa espiritual cuerpopi kawsarichirqan. Pisi tiempomantan Jesusqa hanaq pachaman kutipurqan. Chaypin ch’uya kawsayninta Jehová Diosman haywarqan Adanpa ch’uya kawsay chinkachisqanta recuperananpaq. Jehová Diosqa chaskirqanmi chay sacrificiota. Chaymi Jesuspa sacrificakusqanpi iñiqkunaqa wiñay kawsayta chaskinkuman (Romanos 3:23, 24; 1 Juan 2:2).

Arí, Jesusqa kawsayninwanmi Adanpa ch’uya kawsay chinkachisqanta recuperarqan, chaymi paypi iñiqkunaqa wiñay kawsayta chaskisun. Bibliaq willasqan hina, ‘Diospa khuyapayakuyninpin [Jesusqa] llapa runakunarayku wañurqan’ (Hebreos 2:9).

Chay ruwasqanwanmi Diosqa rikuchin kamachikuyninman hina chanillanta imatapas ruwasqanta. Runaqa huchayoq kasqanchisraykun mana imatapas ruwayta atisunmanchu wañuymanta librakunanchispaq. Chayta yachaspan Diosqa munakuq khuyapayakuq kasqanrayku, wañuymanta salvawananchispaq wawanpa ch’uya kawsayninta ñoqanchisrayku qorqan (Romanos 5:6-8).

“Cristoqa wañusqanmanta kawsarimpurqanmi. Paymi wañukapuqkunaq kawsarimpunan qallariyqa karqan. Imaynan wañuyqa huk runallawan kay pachapi qallarirqan, ahinallataqmi huk runallawan wañusqakunaq kawsarimpuyninpas qallarirqan. Imaynan Adanwan hukllachasqa kaspa llapa runa wañunku, chay hinallataqmi Cristowan hukllachasqa kaspa llapa kawsarimpunqa” (1 Corintios 15:20-22)

Llapanchismi yachanchis Jesús wañuchisqa kasqanta. Ichaqa, ¿imaynapin yachanchis kawsarichisqa kasqanta? Karqanmi rikuqkuna. Kawsarimpusqan qhepamanmi Jesusqa askha runakunaman rikhurirqan. Huk kutipin 500 runakunaman rikhurirqan. Chaytan apóstol Pablo Corinto llaqtapi cristianokunaman huk cartapi willarqan, willarqantaqmi wakin rikuqkuna kawsashasqankuta. Paykunan hukkunaman willankuman karqan rikusqankuta uyarisqankutapas (1 Corintios 15:3-8).

Apóstol Pablon willarqan ‘qallariyta’ Jesús kawsarimpusqanta. Chaywanmi sut’ita rikuchirqan hukkunapas kawsarichisqa kanankuta. Jesuspunin willarqan hamuq tiempopi ‘aya p’ampanakunapi lliw kaqkuna’ kunkanta uyarispa kawsarimpunankuta (Juan 5:28, 29).

“Diosqa anchatapunin runakunata munakurqan, chaymi sapan Churinta kachamurqan, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq, aswanpas wiñay kawsayniyoq kananpaq” (Juan 3:16)

Génesis libropin willan wañuy rikhurisqanmanta Edén huerta chinkapusqanmantawan. Apocalipsis librotaq willashan wañuy manaña kapunanmanta kay hallp’a paraíso kapunanmantawan. Chay tiempopin runakunaqa wiñaypaq sumaqta kawsanqaku. Apocalipsis 21:4 textopin nin: ‘Wañuyqa manan kanqañachu’, nispa. Chay promesapi iñinapaqmi 5 versiculopi Dios nin: “Kay simikunaqa cheqaqmi, hap’ipakunapaq hinataqmi kanpas”, nispa. Arí, Diosqa tukuy prometesqantaqa hunt’anqapunin.

¿Creenkichu chay ‘simikuna cheqaqpuni, hap’ipakunapaq hina’ kasqanta? Creenki chayqa, Jesusmantan astawan yachanayki tukuy sonqowantaq paypi iñinayki, chayta ruwaspan Jehová Diosqa sumaqta qhawarisunki. Jehová Diosqa manan kunan tiempollapichu yanapasunki. Hamuq tiempopipas kay pachatan paraisoman tukuchinqa, chaypin wiñaypaq kawsakunki. Chay tiempopiqa manañan wañuypas “llakikuypas, waqaypas, nanaypas kanqañachu”.