Wayna-sipaskunatan tapurqanku usankuchus redes sociales nisqata icha manachus chayta. Pachajmantan 97 nisqaku “arí” nispa. Wawaykiri, ¿imaninmi? Yaqapaschá paypas chay grupoman jaykuyta munashan.

Kaypin yachasun:

•  ¿Jayk’a tiempotan chayman qonqa?

•  ¿Imaynatan qhawarinqa amigokunayoq kayta?

•  ¿Yanapanqachu allillan kananpaq?

•  ¿Imatan pay internetpi ruwanqa?

•  ¿Jaykunanpunichu chayman?

•  ¿Imaninkun juj tayta-mamakuna?

 Internetpi HelpGuide nisqa paginapin nin: “Redes sociales nisqaqa chayman yuyayta churanaykipaq jinan ruwasqa kashan. Chayllapi piensanaykipaq, tukuy tiempo chayta qhawaspalla kanaykipaq jinan ruwasqa kashan”, nispa.

 20 watanpi kashaq Lynne nin: “Noqaqa ratulla jaykuyrusaq nispan chaypi rijuriq fotokuna videokuna qhawaq jaykuni. Ichaqa mana piensayllan iskay kinsa horaraq chaypi kapuni. Sasan celularta kachariy, sasan chayta saqespa allin kaqkunata ruway”, nispa.

 Tapukuy: “¿Waway atinqachu cuerponta kamachiyta? ¿Atinqachu kamachisqaykuta kasukuyta? ¿Ñachu yuyayninpiña kashan pay kikin tiempota churakuspa chayman jina ruwananpaq?”, nispa.

 Bibliapin nin: “Allintapuni qhawarikuychis imaynatachus kausashankichis chayta, amapuni mana yuyayniyoqkuna jinaqa kausaychischu, aswanpas yachayniyoq jinapuni kausaychis tiempoykichista ama usuchispa”, nispa (Efesios 5:15, 16).

 Redes sociales nisqa simiqa internet chaupinta jujkunawan reqsinakuymanta, amigokunawan reqsisqakunawan parlaymanta iman rimashan. Ichaqa chay ukhupiqa manan cheqaq amigokunataqa tarisunmanchu.

 17 watanpi kashaq Patricia nin: “Reparasqayman jinaqa askha runataña chay ukhupi reqsiwaq chaypas, ima churasqaykitapas “gustawanmi” ninkumanña chaypas, manan paykunaqa qanpiqa piensankupaschu. Llakikunkun noqamanta nispapaschá niwaq, ichaqa manan chhaynachu”, nispa.

 Tapukuy: “¿Waway ñachu allin yuyayninpiña kashan chay ukhupi imakunachus ruwakusqanwan ama apachikunanpaq, ama jujkunaq allinta qhawarinallanpaq imatapas ruwananpaq? ¿Yachanchu uya-uyapura tupasqan runakunawan amigo armayta?”, nispa.

 Bibliapin nishan: “Cheqaq amigoqa tukuy tiempon munakun, sinchi llakikuy tiempopipas wayqe jinan qhawarisunki”, nispa (Proverbios 17:17).

 Runakunawan imachus pasawanchis chaykunata estudiaq runakunaq nisqanman jinaqa, chay redes sociales nisqata nishuta usaqkunaqa mayninqa sapankupas kashankuman jinas tarikunku, mayninqa manas imanakuyta atinkuchu, depresión onqoywan imas jap’ichikunku.

 19 watanpi kashaq Serana nin: “Mayninqa amigaykunaq fotonku churamusqankupin rikuni juj amigaykunawan paseaq risqankuta. Chayta rikuspaqa mayninqa nananmi sonqoy”, nispa.

 Tapukuy: ¿Ñachu waway allin yuyayninpiña kashan redes sociales nisqata usaspa ama payllapichu piensananpaq, ama piwanpas gana-ganapas kashanman jinata imatapas ruwananpaq? ¿Ñachu allinña kashan jujkunaq imapas churasqanta rikuspa ama nishuta llakikunanpaq?

 Bibliapin nin: “Ama yanqa alabakuqqa kasunchu, ama gana-ganaqa imatapas ruwasunchu, amataq envidianakusunpaschu”, nispa (Gálatas 5:26).

 Chay redes sociales nisqapiqa junt’an kashan mana allin ruwaykuna, chaynintan jujkunamantapas burlakunku. Chaynintaqa faciltan pipas chayanman qhelli rimaykunaman, qhelli ruwaykunaman, pornografía nisqamanpas. Wawaykiqa manapaschá munanchu chaykunaman jaykuytaqa, ichaqa redes sociales nisqata usaspa, ¿manachu imaynapipas chayman chayarunman?

 23 watanpi kashaq Linda nin: “Chay redes sociales nisqapiqa millay simikunata, qhelli simikunatan rimanku, musicakunapas millaymi chaypiqa. Reparasqayman jinaqa allinta piensaspaña chayman imatapas churanki chaypas, mayninqa mana allinpin tukun”, nispa.

 Tapukuy: “¿Redes sociales nisqata waway usayta qallarinqa chayqa, allin yuyaywanchu chaypi imatapas ruwanqa? Ima qhelli ruwaywanpas chaypi tupanqa chayqa, ¿jap’inqachu kallpata chaymanta ayqenanpaq?”, nispa.

 Bibliapin nin: “Amapuni qankuna ukhupi rimayllapas kachunchu qhelli jucha ruwaymanta, tukuy imaymana millakunapaq kaqkunamanta, sinchi munapayaymantapas; amallataq kachunchu p’enqay ruwaykuna, mana allin yuyaywan rimaykuna ni qhelli chansakuykunapas”, nispa (Efesios 5:3, 4).

 ¿Redes sociales nisqapi kaspachu pipas allinta kausanman, chayllawanchu kusisqa kanman? Manan; mana chaywanpas runaqa kausallanmanmi. Askha wayna-sipaskunan mana chayllawan kusisqa kausashanku. Paykunamanta wakinqa usarqankun chayta, chaymantan ichaqa saqepurqanku.

 17 watanpi kashaq Nathanmi nin: “Hermanaytan nishuta malta ruwapurqan chay redes sociales nisqa, chaymi noqaqa chaykunata saqepurqani. Chaymantapachaqa aswan kusisqan kashani, chayraqmi kay vidata aswan munaypaq qhawarini”, nispa.

 Chhaynaqa, ¿ima nisunmantaq? Redes sociales nisqata usananpaq manaraq wawaykiman permisota qoshaspayki allintaraq qhawariy atinmanchus allin amigokuna ajllakuyta, atinmanchus qhelli ruwaykunamanta ayqeyta, atinmanchus cuerpon kamachiyta, atinmanchus tiempota ama usuchiytapas chaykunata.

 Bibliapin nin: “Allin yuyayniyoqqa […] allinta tanteakuspan imatapas ruwan”, nispa (Proverbios 14:15).