Kichay leenaykipaq

FAMILIAKUNAPAQ YANAPAYKUNA | TAYTA-MAMAKUNAPAQ

¿Iman pasan wawakunawan tayta-maman t’aqanakapuqtin?

¿Iman pasan wawakunawan tayta-maman t’aqanakapuqtin?

 Wakin tayta-mamakunan ninku: “Khaynatataq discutispalla phiñachinakuspalla kausayku chayqa, t’aqanakuspasuna allin kasaqku, chaywansuna wawaykunapas thaj kausanqaku”, nispa. ¿Cheqaqchu chay kanman?

 ¿Iman pasan wawakunawan tayta-maman t’aqanakapuqtin?

 Chaykunata estudiaq runakunaq nisqanman jinaqa, tayta-mamanpa t’aqanakusqanta otaq divorciakusqanta rikuyqa sinchistas wawakunaq sonqontaqa k’irin. Chhaynapi tarikuq wawakunaqa:

  •   faciltas depresión onqoyta tarinkuman, sinchi llakisqas tarikunkuman

  •   faciltas genionku cambianman

  •   faciltas estudionkupi pisiyankuman, saqepunkuman imas

  •   faciltas imawanpas onqorunkuman

 Wakin wawakunaqa paykunapas juchayoq kankuman jinatan qhawarikunku. “Imallatapas ruwaymanchá karan riki” nispa iman ninku, chaykunapin masta piensanku.

 Chhaynapi tarikuq wawakunaqa kuraqña kapuspapas piensashallankun chaykunapiqa. Wakinqa pisipaq jinan qhawarikunku, manan faciltachu jujkunapipas confianku. Paykunaq casado kausayninkupi problema kaqtinpas faciltan t’aqanakuyman rinkuman.

 Chhaynaqa ¿imanisunmanmi? Wakin casarasqakuna “t’aqanakapuqtiymi wawaykuna allin kanqaku” ninkumanña chaypas, chaykunamanta yachaq runakunaq nisqanman jinaqa manan chayqa chhaynachu. Wawakuna imayna uywaymanta yachaq Penelope Leach sutiyoq señoran nin: “Pipas t’aqanakun otaq divorciakun chayqa sinchi mana allinmanmi wawanta churashan”, nispa. a

 Biblian nin: “Amataq munaynillaykichistaqa maskhaychischu, aswanpas jujkunaq munaynintawan maskhaychis”, nispa (Filipenses 2:4).

 ¿Kusisqachu wawakuna kankuman chaywan?

 Wakinqa yaqapaschá “arí” ninman, ichaqa manan chhaynachu. Tayta-mamakunaqa juj kausayta munaspan, “libren kasaq” nispan t’aqanakuyta munanku. Wawakunan ichaqa papankupas mamitankupas kuskalla kanankuta munanku.

 Las inesperadas secuelas del divorcio, nisqa librota qelqaq runakunas t’aqanasqa tayta-mamayoq askha wawakunawan rimasqaku. Chaypis imaymanata yachasqaku. Chay libropin paykuna ninku: “Kayqa sut’in kashan: Wawakunaqa manapunin kusisqachu kanku tayta-mamankuq t’aqanakusqanwanqa, aswanmi paykunaqa ninku: Papaypa mamitaypa t’aqanakapusqan p’unchaymi noqapaqqa wawa kasqayqa tukupurqan, nispa”. Chay libropin nillantaq: “Wawakunaqa manañan igualñachu kanku, ancha munakusqanku runakunata t’aqanakusqanta rikuspan kay kausaytaqa manaña allinpaqchu qhawarinku”, nispa.

 Chhaynaqa ¿imanisunmanmi? Yaqa llapa wawakunapas manan tayta-mamanpa t’aqanakusqanwanqa kusisqaqa kanmanchu.

 Biblian nin: “Llakiq ñit’isqan sonqoqa [...] kallpatan wañuchin”, nispa (Proverbios 17:22).

 ¿Iman pasan t’aqanasqa kashaspa uywaqtinku?

 Wakin tayta-mamakunaqa kuskallapas kashankuman, casarasqallapas kashankuman jinan imatapas ruwanku. Paykunaqa kuskamanta wawankuta uywanankupaqmi piensanku. Ichaqa manan chayqa facilchu. Chaykunata estudiaq runakunaq willakusqanman jinaqa, t’aqanasqa tayta-mamakunaqa:

  •   pisitan wawankuwan tiempota pasanku

  •   manan acuerdopichu kanku imata ninankupaqpas

  •   gustonkutan wawankuta imatapas ruwachinku. Sayk’usqa tarikuspa iman chayta ruwanku.

 Wakin wawakunaqa t’aqanasqataq papan mamitan kashan chayqa, manan paykunaq autoridadninta respetapunkuchu. “Manataq papaypas mamaypas allintachu imatapas ruwanku, manataq rimasqankutapas junt’ankuchu chayri ¿imaraykutaq noqari paykunata kasuyman?”, nispan ninku.

 Chhaynaqa ¿imanisunmanmi? T’aqanasqa kashaspa kuskapas kashankuman jinaña wawankuta uywankuman chaypas manan chayqa facilchu. Wawakunaqa aswan mana allinpiraqmi tarikunku.

 Biblian nin: “Ama wawaykichista colerachiychischu, chhaynapi mana umphuyanankupaq”, nispa (Colosenses 3:21).

 ¿Atinkumanchu problemankuta jujniraymanta allichayta?

 Casarasqa kashaspa t’aqanakuqkunaqa otaq divorciakuqkunaqa sasawanmi ñaupaqman lloqsinku. Chhaynataq chayqa, ¿kuskalla kanankupaq kallpachakunkuman chayri? Argumentos a favor del matrimonio nisqa libropin nin: “Imataña runa piensanman chaypas, wakin casado kausaypi manaña kanmanchu kusi kausay chaypas manan chaywanchu nisunman: Manan jayk’aqpas allinyanqachu, nispaqa” nispa. Chaypin nillantaq: “Wakin casarasqakunaqa qallariypi manaña kusisqachu kausaqku chaypas chaymantaqa aswan kusisqaraqmi karqanku”, nispa.

 Chaywanqa manan nishanchischu “manan pipas jayk’aqpas t’aqanakunanchu ni divorciakunanchu” nispaqa. Bibliaq nisqanman jinaqa sichus jujnin piwanpas pantan chayqa chay engañasqa kaqqa atinmanmi t’aqakapuyta (Mateo 19:9). Chaywanpas Bibliaq nisqanman jinaqa, yachayniyoq runaqa “allinta tanteakuspan imatapas ruwan” (Proverbios 14:15) Arí, allinta piensaspan imatapas ruwana, allintan qhawarinan t’aqanakuqtin imaynas wawakunapas kanqa chayta.

 Ichaqa manan “jinallañachá riki kuska kasunchis, imanasunmanñataq” niq jinachu kuskallaqa kananku. Aswanpas Bibliapi tarikuq yuyaychayman jina kausanankupaqmi warmipas qharipas kallpachakunanku. Chhaynapin juj sonqolla kanqaku, kusisqan kausanqaku. Bibliaqa warmi-qhari kausayta paqarichiq Jehová Diospa yuyaychasqantaq chayqa yanapanqan paykunata (Mateo 19:4-6).

 Biblian nin: “Noqa Jehová Diosmi Diosniykiqa kani, noqaqa allinniykipaqmi yachachiyki”, nispa (Isaías 48:17).

a El desarrollo de su hijo: de la infancia a la adolescencia, nisqa libro.