Wakin tayta-mamakunaqa manan munankuchu wawanku redes sociales nisqaman jaykunankuta, wakinmi ichaqa dejallanku. Sichus qan dejallanki wawayki chayman jaykunanta chayqa, ¿imaynatan wawaykita yanapawaq chaypi ama mana allin ruwaykunamanpas jaykunanpaq? ¿Imaynatan yanapawaq allin yuyaywan redes sociales nisqata usananpaq?

Kaypin yachasunchis:

•  ¿Iman wawaykipaq aswan importante?

•  ¿Yanapashanchu wawaykita redes sociales nisqa?

•  ¿Imaynatan wawayki redes sociales nisqapi portakushan?

•  Wawakunawan parlarinapaq

 Kaytan yachanayki: Pipas redes sociales nisqaman nishuta jaykunman chayqa vicio iman jap’inman. Chhaynataq chayqa, ¿imaynatan wawaykita yanapawaq ama chaypi nishuta tiempota usuchinanpaq?

 Bibliapin nin: “Aswan allin kaqkunata allinta reparaychis”, nispa (Filipenses 1:10).

 Kaypi piensariy: ¿Imaynan wawayki kashan? ¿Celularta qhawananraykuchu pisillataña puñushan, manañachu tareantapas ruwanña? Chaymanta yachaq runakunaq nisqanman jinaqa, 9 horasta jinas adolescente wayna-sipaskunaqa puñunanku. Ichaqa wakinqa nishutataq redes sociales nisqapi pasanku chayqa manas allintañachu puñunku. Wakinqa manas ni 7 horastapas puñunkuchu.

 ¿Imaynatan wawaykita yanapawaq? Wawaykiwan rimay ima ruwaykunas aswan importante chayta. Chaymantapas reparachiy imaynas redes sociales nisqapi nishuta tiempota pasayqa mana allinchu chayta. Chaymantataq niy imaynas puñuna ratuqa manaña celulartaqa jap’inanchu chayta. Taytakuna mamakuna, qankuna wawaykichista yanapariychis allin yuyaywan redes sociales nisqata usananpaq. Kunanmantapacha yachachinkichis chayqa, kuraq kaspapas allin yuyaywanmi chaytaqa usanqaku (1 Corintios 9:25).

 Kaytan yachanayki: Wakin wawakunaqa compañeronkunaq o amigonkunaq fotonkuta churamusqankuta videokuna churamusqankuta rikuspan paykunawan comparakunku, jinaspa llakikunku; wakinqa ansiedad nisqa onqoywan depresión onqoywan imaraqmi jap’ichikunku.

 Bibliapin nin: “Chinkachiychis qankunamanta […], envidiakuyta”, nispa (1 Pedro 2:1).

 Kaypi piensariy: ¿Imaynan wawayki kan amigonkunaq fotonta rikuspa? ¿Paykunawanchu comparakun, llakikunchu mana paykuna jinachu kasqanmanta? ¿“Chaymá vidaqa, noqataq kaypi aburrisqa kashani” ninchu?

 ¿Imaynatan wawaykita yanapawaq? Wawaykiwan rimay imaynas mana allinchu jujkunawan comparakuy chayta. Ichaqa qharikunamantaqa, sipaskunas mastaqa rijch’ayninkumanta llakikunku, paykunaqa allin rikukuytapunis munanku. Chhaynataq chayqa, wawaykita niy juj tiempo redes sociales qhawayta saqenanpaq. Jacob sutiyoq waynan nin: “Celularniymantan wakin aplicacionkunata borrapurqani. Chayta ruwaymi yanapawarqan allin ruwaykunaman masta tiempota qonaypaq. Chaymantapas kunanqa manañan jujkunawan comparakuniñachu”, nispa.

 Kaytan yachanayki: Wakinqa fotonkuta videokunata imataq redes sociales nisqaman churanku chayqa, lliupas yachashallanmi maypis kashanku imatas ruwashanku chayta. Chhaynapin mayninqa imaymana rimay rijurin, allinta mana allintaraqmi paymanta rimanku.

 Bibliapin nin: “Chayrayku qankunamanta wijch’upuychis tukuy ima sintipakuq kayta, phiñasqa kayta, k’araq phiñakuyta, qaparkachayta, mana respetowan millay rimayta, tukuy ima k’araq simikunatapas. Aswanpas jujkuna-jujkunawan sumaqta qhawarinakuychis”, nispa (Efesios 4:31, 32).

 Kaypi piensariy: ¿Allintachu wawayki redes sociales nisqaman jaykuspa portakun? Icha, ¿jujkunawanchu discutishan, pisichashanchu pitapas, cuentopi imachu purishan?

 ¿Imaynatan wawaykita yanapawaq? Wawaykita yachachiy redes sociales nisqapi allinta portakunanpaq, jujkunata respetananpaq. Niños conectados nisqa libropin Martin Kutscher runa nin: “Wawanchiskunataqa yachachinanchispunin jujkuna respetayta. Ladonchispi kaq runakunatapas, redes sociales nisqapi runakunatapas respetanapunin”, nispa. (Martin Kutscher runaq librontaqa José Pérez Escobar runan t’ijrarqan).

 Allinta munayta kausanapaqqa manan redes sociales nisqapiraqchu kana, chaymi askha tayta-mamakuna mana munankuchu wawanku chayta usanankuta, wakinmi ichaqa dejallanku. Sichus qanpas wawaykita dejallanki chayqa, yanapay chayta allin yuyaywan usananpaq, ama tiemponta usuchinanpaqpas. Chaymantapas yanapay mana allin amigokunamanta qhelli ruwaykunamanta ima cuidakunanpaq.