WAYNA-SIPASKUNAN TAPUKUNKU
¿Imaynatan p’achakushani?
Imayna p’achakusqaykiqa ancha importanten. ¿Imarayku? P’achakusqaykiqa rikuchinmi imayna runa kasqaykita. Qanmantarí, ¿imaninmi imayna p’achakusqayki?
Kinsa ruwaykunan mana allinchu
#1: Manan propagandakunachu niwananchis imayna p’achakunanchista.
Teresa sutiyoq sipasmi nin: “Mayninpiqa imaymana propagandakunan lloqsimun, chaykunata nishuta qhawanki chayqa gustarusunkin. Askha runakuna chhaynata p’achakusqankuta rikuspan qanpas paykuna jina p’achakuyta munawaq”, nispa.
Manan sipaskunallachu propagandakunaq nisqantaqa qatikunku, waynayashaq otaq sipasyashaq jovenkunata imayna uywanamanta willaq juj qelqan nin: “Waynakunapas apachikunkun propagandakunaq nisqanwan. Juch’uyllaraq kasqankumantapachan rikunku imaymana propagandakunata”, nispa.
¿Imatan ruwawaq? Biblian nin: “Mana yachayniyoqqa tukuy uyarisqantan creen, allin yuyayniyoqmi ichaqa allinta tanteakuspa imatapas ruwan”, nispa (Proverbios 14:15). Chayrayku allinta qhawariy imata ruwanaykipaqmi tanqasunki propagandakuna chayta. T’eqe p’achamanta willaq propagandakunata qhawanki chayqa kaykunata tapukuy:
¿Allinniypaqchu kanqa kay p’achata churakuqtiy?
Kay p’achawan churakusaq chayrí, ¿imayna kausayniyoq kasqaytan rikuchinqa?
Kay p’achawan churakusaq chayrí, ¿sut’itachu rikuchinqa imayna runa kasqayta imapi creesqaytapas?
Yuyaychay. Juj semana allinta qhawariy p’achamanta propagandakunata. Keren sutiyoq sipasmi nin: “Mat’ipayasqan kawaq sumaq k’achay-k’achay qhawakunaykipaq, allint’a p’achakunaykipaqpas. Propaganda ruwaqkunaqa yachankun wayna-sipaskuna astawanqa chay jina propagandakunawan apachikunankuta”, nispa.
#2: Manan jujkuna chaskiwananchisraykuchu paykuna jina p’achakuna.
Manuel sutiyoq waynan nin: “Juj clase p’acha lloqsimun chayqa llapa runan chayta utilizan. Manachus chay p’achawan churakunki chayqa, mana allintan qanmanta rimanku”, nispa. Anna sutiyoq sipaspas nillantaqmi: “Kallpachakunaykiqa manan jujkunaq p’achakusqankuman jina p’achakunallaykipaqchu, aswanpas amigoykikuna gruponkupi chaskinasuykikupaqmi”, nispa.
¿Imatan ruwawaq? Biblian nin: “Amataq kay pacha runakuna jinachu kausaychis”, nispa (Romanos 12:2). Chay textopi nisqanman jina p’achaykikunata qhawarispa kaykunata tapukuy:
¿Imapin piensani p’achata ajllakuspay?
¿Ancha importantechu noqapaq ima marca p’achawan churakuy?
¿Jujkuna admirakunankupaq jinachu p’achakuni?
Yuyaychay. P’achakuyniykipi jujkunata qatikunkichus icha manachus chaypi yuyayta churanaykimantaqa kaypi piensay: Allinpaq qhawarisqaykiman jinan allichakuqwaqpas p’achakuwaqpas. Chay jinata piensaspaqa manan llakikunkichu jujkuna qanmanta imachus piensasqankumantaqa.
#3: Manan allinchu waynakuna otaq sipaskuna qhawapayanasuykipaq jina p’achakuyqa
Jennifer sipasmi nin: “Mayninpiqa nishu juch’uy p’achawan otaq t’eqe p’achawan churakuytan munani”, nispa.
¿Imatan ruwawaq? Biblian nin: “Ama jawallaykichispichu munay kasqaykichisqa rikukuchun [...] Aswanpas sonqoykichispi imaynachus kasqaykichispi rikukuchun munay kasqaykichisqa”, nispa (1 Pedro 3:3, 4). Chhaynaqa, ¿imataq aswan allinri? ¿Imayna p’achakusqaykimanta jujkuna qhawarisqasuykikuchu, icha allin runa kaychu?
Yuyaychay. Astawanqa munaychawanchis imachus kapuqnillanchiswan otaq juch’uyaykukuywan p’achakuymi. Kay tiempopi runakuna manaña chhaynatachu piensankuman chaypas.
¿Jayk’aqllapas rimarankichu payllamanta nishuta rimaq runawan? Chayta ruwaspaqa jujkunatan paymanta karunchashan.
P’achaqa piwanpas rimay jinan, imayna p’achakusqanchista qhawarichikuyta munaspaqa jujkunamantan karunchakusunman.
Yaqa chay jinan pasasunkiman imayna p’achakusqaykiwanpas. Imayna p’achakusqaykiqa jatunchakuqta jinan otaq manchalita jinan qhawarichisunkiman. Jinaspapas runakunan qanmanta mana allinta rimankuman.
Ama jujkuna qanmanta chay jinata piensanankupaqqa allin yuyaywan p’achakuy. Mónica sutiyoq sipasmi nin: “Juch’uyaykukuywan p’achakuyqa manan abuelitayki jina p’achakuychu, aswanpas qan kikiykita respetakusqaykita jujkunatapas respetasqaykitan rikuchin”, nispa.
Astawan yachanaykipaq
WAYNA-SIPASKUNA RIMANKU
¿Imaraykun nishuta llakikuni imayna rikukusqaymanta?
Kaypin yachanki imatas ruwawaq ama nishuta rijch’ayniykipi piensanaykipaq chayta.
WAYNA-SIPASKUNA RIMANKU
Wayna-sipaskuna rimanku rijch’ayninkumanta
¿Imaraykun wayna-sipaskuna nishuta preocupakunku rijch’ayninkumanta? ¿Iman yanapanman ama nishuta preocupakunankupaq?
