¿Ima ninkun Jehová Diospa testigonkuna ciencia nisqamanta?
Jehová Diospa testigonkunaqa manan pisichaykuchu cientificokunaq ima ruwasqankutapas ni estudiasqankutapas, aswanpas respetaykun pruebakunawan ima yachachikuykuna orqomusqankutapas.
Ciencia nisqamanta rimaspan juj diccionario nin: “Cienciaqa kay pachapi tukuy ima kaqkunatan estudian. Jinaspapas imaraykun imapas kan, imaraykun jujniray imapas chaytan estudiallantaq”, nispa. Biblia manaña cienciamantachu riman chaypas kallpachawanchismi kay pachapi tukuy ima kaqkunata estudiananchispaq, chaypaqqa yaqapaschá ciencia nisqawan yanapachikusunman. Bibliapi willasqan wakin ejemplokunamanta yachasun.
Astronomía nisqa: “Janaq pachata qhawariychis. ¿Pin chaykunata kamaran? Ch’askakunata ch’ulla-ch’ullamanta lloqsichimuqmi, sutinmantakama qoyllurkunata wajamuqmi” (Isaías 40:26 ).
Biología nisqa: Salomonmi “rimaran mallkikunamanta, yurakunamanta, Libanopi cedromanta, perqapi wiñaq oreganomantapas, jinallataq animalkunamanta, phalaq animalkunamanta, pampan suchuq animalkunamanta, challwakunamantapas” (1 Reyes 4:33).
Medicina nisqa: “Qhali runakunaqa manan doctorta necesitankuchu, onqosqakunan ichaqa necesitanku” (Lucas 5:31).
Meteorología nisqa: “¿Qanqa jaykurankichu rit’i waqaychanayman? ¿Qanqa rikunkichu chijchi waqaychanayta? [...] ¿Yachankichu maynintan rin q’aqyaqe llifllikimunanman? ¿Imaynatan inti lloqsimuy lado wayra allpa patapi mast’arikun?” (Job 38:22-24.)
Qelqakuna orqomusqaykupiqa askha temakunan lloqsimun cientificokunaq estudiasqankumanta imapas ruwasqankumanta ima. Jinaspapas Testigo tayta-mamakunaqa wawankutan kallpachanku allin estudiante kanankupaq, chhaynapi kay pachapi imaymana kaqkunata allinta entiendenankupaq. Chaymantapas askha Testigokunan llank’anku “bioquímica” nisqapi, “matemática” nisqapi, “física” nisqapi ima. Rikusqanchis jina cientificokunaq estudiasqankutapas ima ruwasqankutapas allinpaqmi qhawariyku.
Ciencia nisqaqa wakillantan willawanchis
Científico runakuna allintaña imatapas estudianku chaypas, manan runaq tapukusqantaqa llapantachu kutichinku, chaypaq kayta yachasun. Geólogo nisqakunaqa allintan estudianku imamantas allpa ruwasqa kashan chayta. Ichaqa manan yachankuchu imaraykus kay pacha runaq kausananpaq jina kamasqa kashan chayta. Biólogo nisqakunapas allintan estudianku imaynas runaq cuerpon kashan chayta. Ichaqa manan yachankuchu imaynatas funcionan chayta.
Noqaykuq yachasqaykuman jinaqa Bibliallan chaykunamantaqa allinta yachachin (Salmos 139:13-16; Isaías 45:18). Allin estudiaq kayta munanchis chayqa, Bibliata ciencia nisqatawanmi allinta estudiananchis.
Mayninpiqa yaqapaschá pipas ninman: “Bibliawan ciencia nisqawanqa manan tupanchu”, nispa. ¿Imaraykun chhaynata wakin piensanku? Bibliaq yachachisqanta mana allintachu entiendesqankuraykun. Ejemplopaq Bibliapin willashan kay pacha soqta p’unchaypi kamasqa kasqanmanta, ichaqa manan runaq rikusqanman jinachu chay p’unchaykunaqa karan (Génesis 1:1; 2:4).
Wakin cientificokunaq yachachisqanqa yanqan, ¿imarayku? Manan ima pruebatapas presentankuchu, chaymi wakin allin reqsisqa cientificokuna rechazanku chay yachachikuykunata. Ejemplopaq askha “biólogo” nisqakuna “químico” nisqakuna iman ninku: “Kay pachapi tukuy imapas allin ruwasqan kashan, manan yanqallamantaqa paqarimunmanchu karan”, nispa. Paykuna jinan noqaykupas piensayku.