Agllashca temata ricungapaj

FAMILIACUNATA AYUDANGAPAJ | TAITAMAMACUNA

Huahuacunataca esforzarishpa catichun yachachipangui

Huahuacunataca esforzarishpa catichun yachachipangui

 Imapash difícil cosasta ruragrijushpaca, quiquinba huahuaca huacashpami talvez ninga: “Na ushanichu”. “Dificilmi can”. “Nunca na yachajushachu” nishpa. Ñucanchi huahua shina nijuchunga nipipash na munapanchichu, sino yachajuchunmi munapanchi. Pero ¿imapash problema ricurishcandichu rato ayudana capanchi? O ¿na ushanichu nishpa nijuchun saquinallachu capanchi? O ¿esforzarichunllu yachachina capanchi?

Caitami yachana capangui

 Esforzarinaca importantemi can. Imagutapash shinllita esforzarishpa rurachun yachachijpica, huahuacunaca escuelapipash alimi estudiai ushan. Paicunapa saludpash alillatami can. Paicunallatapash alimi sintirin y ali amigocunatapashmi chari ushan. Cutin imapash problemacuna ricurishcandi taitamamacuna siempre ayudanajujpica, huaquin huahuacunaca depresión unguitami japin, imapapash na valinshnami sintirin. Ña joven cashpaca paicunapa causaihuanbash na contento sintirinllu.

 Ashtahuan esforzarishpa catinapashmi yachajun. Uchillagucunapashmi huaquin cosascunata rurangapaj ashtahuan esforzarishpa catinata yachajui ushan. Shuj investigacionda rurashpaca ninmi, “casi shuj huata y chaupita charij huahuagucunapashmi mayorcuna esforzarishpa imagutapash rurajta ricushpaca paicunapash esforzarinata yachajun” nishpa.

 Colleen shuti huarmiguca ninmi: “Ñuca ushigucunaman paicunapa zapato cordongunata imashina huatanata yachachijpica, paicunaca na solo shuj punllapillachu yachajurca. Zapatoscunata cada churajushcatami paicunaca cordongunata imashina huatanata yarishca 10 o 15 minutocunata tianajun carca. Chai jipami paicunataca ayudan carcani. Huacai huacaipash, huaquin quillacuna jipaca yachajurcallatami. Ama paicunaman yachachishpa pasatiempojungapaca, cordón illa zapatocunata randishpa cunallami carcani. Pero na shina rurarcanichu. Ñucanchi huahuacunaman yachachingapaj esforzarishpa catijpica, paicunapashmi esforzarishpa catinata yachajun” ninmi.

 Na esforzarinaca peligrosomi. Huaquin taitamamacunaca ayudangapaj munaimandami na cuenta japishpata paicunapa huahuacunamanga na esforzarinata yachachinajun. ¿Imamandata shina pasan? Huaquin taitamamacunaca imapash uchilla problemacuna ricurishcandimi huahuacuna ali sintirichun nishpaca, “rato ayudangapaj” shayarin. Pero shina rurashpaca paicunapa huahuacunataca na ayudanajunllu. Jessica Lahey escritora huarmiguca, ‘cada imapash problema ricurishcandi paicunata ayudashpaca, huahuacunataca canga na ushanguichu, na sirvinguichu, canbi confiaitaca na ushanichu nijuj cuendami canchi’ ninmi. a Chaimandami huahuacunaca imapash problemacuna ricurishcandi, ñuca taitamamacuna ayudachunmi minishtini nishpa ñapash pensai callarin.

Imapash problemacuna ricurishcandi “rato ayudangapaj” shayarinapa randica esforzarichunmi yachachina capanchi

Caitami rurai ushangui

 Shinllita esforzarichunmi animana capangui. Esforzarinata yachachingapaca, huahuacuna ima edadta charijta ricushpami huasi ruraicunapi ayudachun yachachita ushapanchi. Por ejemplo, uchillacunataca paicunapa juguetecunata, ropagucunata acomodachunmi yachachita ushapanchi. Ashaguta jatunllagucunamanga, comprascunata arreglashpa churachun, mesata limpiachun, basura shitachun o imapash regarishcacunata limpiachunmi yachachita ushapanchi. Cutin jovengunamanga ashtahuan jatunlla cosascunata limpiachun, mantenimientota cuchun y imapash cosascunata arreglachunmi yachachita ushapanchi. Huahuacunaca huasi ruraicunahuan ayudanataca huaquinbica na gushtanllu. Shinapash, uchillamandapacha huasipi ayudanata yachajushpaca, paicunallatami beneficiarin. ¿Imashinata beneficiarin? Viñashpaca trabajo shinlli cajpipash, imashina aliguta trabajana cashcata yachajushpami viñanga.

 Bibliapica ninmi: “Tucui imata rurashcamandapash, japina tianmi” (Proverbios 14:23).

 Chrisca ninmi: “Huahuacuna ocupado cachunlla, imatapash rurachun mandanaca na alichu can. Shina rurajpica, hasta huahuacunapashmi culiranlla. Ñucanchita ayudachunmi imagutapash yachachina capanchi. Por ejemplo, uchillagucuna cajpica, paicuna pactashca partegucunapi polvota limpiachunmi churaita ushapanchi. Cutin carrota limpiajushpaca, ñucanchi na limpiai pactashca partegucunata limpiachunmi ayudahuai nita ushapanchi. Chai jipaca, ayudashcamandaca agradicinami capanchi” ninmi.

 Imashina ruranataca yachachinami capangui. Huaquinbica imashina ruranata na yachashpami huahuacunaca desanimarin. Shinaca, imagutapash rurachun churajushpaca, primeroca quiquinmi pai ricujujta rurana capangui. Chai jipaca ishcandimi rurana canguichi. Chai jipaca, huahuata rurachun saquishpami imapash sugerenciaguta cushpa ricujuna capangui. Por ultimoca pailla rurachunmi saquina capangui.

 Bibliapica ninmi: “Cangunapash shinallata rurachunmi, ñucaca cangunapa chaquita maillachishcani” (Juan 13:15).

 Doug shuti taitaca ninmi: “Ñucanchi huahuacuna esforzarichun munashpaca, taitamamacunami imashina esforzarina cashcata ricuchishpa ejemplota churana capanchi, chaitami ñucapa experienciapica ricupashcani” ninmi.

 Esforzarishpapash tucuicunallata pandarijtami intindichina capangui. Quiquin na desanimarishpa esforzarishpa catishcamanda imashina beneficiarishcata parlapangui. Shuj cosascunata yachajuna difícil cashcata, yachajungacaman pandarina normal cashcatapash parlaita ushapangui. Pandarijpipash, juyashpa catishami nishpami segurana capangui. Pensaripai. Cuerpopi musculocunaca ejerciciota rurajpimi ashtahuan shinlliyashpa catin. Shinallatami, difícil cosascunata rurana ricurijpi esforzarishpami, ashtahuan esforzarishpa catinata yachajunga. Shinaca, imapash difícil cosascuna ricurishcandi ñucanchi huahuacunata ñapash ayudajunapa randica, imashina esforzarijta ricungapami asha tiempoguta shuyana capangui. Shuj libropica ninmi: “Jovenguna fucurishpa catichunga, ciertopacha imapash difícil situación ricurijpi imata ruranata yachachunmi yachachina capanchi” ninmi (libro How Children Succeed [Cómo triunfan los niños]).

 Bibliapica ninmi: ‘Huambramandapacha yugota apanaca alimari’ (Lamentaciones 3:27).

 Jordanga ninmi: “Huahuacunaca taitamamacuna ayudanataca seguromi cana can. Pero shinapash, huahuacunata esforzarichun saquinaca huahuacunapallatami ali can. Shinami tiempohuanga, imapash difícil cosascuna ricurijpi esforzarinataca ñana manllanga. Ashtahuangarin esforzarina ali cashcata ricushpami ashtahuan esforzarishpa catingapaj munanga” ninmi.

 Alipacha rurashcata felicitanapa randica imashina esforzarishcatami felicitaita ushapangui. Por ejemplo, alipacha calificaciongunatami llujchishcangui ninapa randica, estudiashpaca alipacha calificaciongunatami llujchishcangui nishpami felicitaita ushapangui. Carol Dweck profesora de psicologiaca ninmi, huahuacunata inteligentecuna cashcamandalla felicitajpica, “imapash difícil situación ricurijpi o pandarishpaca, na ushashachu yashpami imatapash ruranataca dudai callarinlla” ninmi. Shinallata ninmi: “Huahuacunamanga, imapash difícil situacionguna ricurijpi chaicunata mishashpa ali sintirinata, pandarishpapash imapi pandarishcata yachana curiosidadta charinata, esforzaringapaj munanata, imapash mushuj cosascunata yachajunata o yachajushpa catina ali cashcatami yachachina capangui. Shinami quiquinba huahuacunaca, imaguta rurashpapash, felicitai tucuna munaimandallaca na ruranga sino rurana munaimanda ruranga” ninmi. b

 Bibliapica ninmi: “Runa ali cajtaca, shujcuna alicachijpimi yacharin” (Proverbios 27:21).

a The Gift of Failure (El regalo del fracaso) libromandami can.

b Mindset (Mindset: La actitud del éxito) libromandami can.