Agllashca temata ricungapaj

DIOSTA SIRVIJCUNAPA EJEMPLOTA CATIPASHUNCHI | MÍRIAM

“Jehová Diosman candaichi”

“Jehová Diosman candaichi”

 Shuj uchilla cuitsaguca, Río Nilo manñapi sucuscunatami ricujurca. Paica upallagutami ricujurca. Chai ratopica, Río Nilopash casillami carianga. Chuspicunallami caiman chaiman yalinajurianga. Pero chai cuitsaguca, upallagutami ima pasajta ricujurca. ¿Imatashi chai cuitsaguca ricujurca? Sucuscuna chaupipica shuj canastami yacupi huambujurca. Y chai canasta ucupica, shuj llullu huahuagumi carca. Chai huahuaguca cuitsagupa turimi carca. Paipa turigu, paillagu chai canasta ucupi cajta ricushpaca, ninandami pinarijurianga. Pero paipa turiguta salvangapaj munaimanda chai canastapi paipa taitamama churashcataca alimi yacharianga.

 Chai cuitsaguca manllaitapash ladoman saquishpami chaipi carca. Pero na manllashpami shuj cosascunatapash ruranara carca. Paica uchilla cuitsagu cashpapashmi, Taita Diospica tucui shunguhuan confiarca. Chaimi paipa turiguta ima pasajujta ricushpaca, shinlli feta charishcata ricuchirca. Chai experienciata charimandami, huañungacaman shinlli feta charishpa catirca. Ña mayorlla cashpaca, paipa llactahuan ima pasajujta ricushpapashmi, shinlli feta charishcata ricuchirca. Shinallata shuj punllaca, ninandami pandarirca. Chaipipashmi shinlli feta charishcata ricuchirca. Shinaca ¿chai cuitsaguca pita carca? Paishna shinlli feta charingapaca ¿imatata rurai ushapanchi?

Esclava cuitsagumi carca

 Bibliapica, chai cuitsagu ima shuti cashcataca na nijunllu. Pero chai cuitsagu Míriam cashcataca casi seguromi capanchi. Miriamga Amram runagupa y Jokébed huarmigupa paya ushimi carca. Amram y Jokebedca Egipto llactapi causanajuj hebreo esclavocunami carca (Números 26:59, TNM-S). Canastapi llullu huahuagutaca jipamanga Moisés shutitami churarca. Chai tiempopica, Moisespa huauqui Aaronga más o menos quimsa huatacunatami charirca. Míriam mashna huatacunata charishcataca na alipacha yachapanchichu. Pero ni 10 huatacunatallapash na charishcachu yarin.

 Miriamba llactaca ashtaca llaquicunatami charirca. Chai tiempopimi Miriamga causarca. Hebreocunaca shuj peligromi canga yashpami, egipciocunaca paicunataca esclavocunatashna charishpa maltratai callarirca. Hebreocuna ashtahuan miranajujta ricushpaca, faraonga paicunataca manllanayachirca. Chaimi, hebrea huarmicuna jari huahuacunata ungujpica, tucuilla jari huahuacunata huañuchichun mandarca. Miriamga Sifrá y Pua shuti parteracuna shinlli feta, corageta charishcataca uyariangami. Paicunaca faraonba ordenda na uyashpami jari nacirishca huahuacunataca na huañuchirca (Éxodo 1:8-22).

 Miriamga paipa taitamama shinlli feta charishcataca ricuriangami. Paicunapa tercer huahua nacirijpica, reytaca na manllashpami Amram y Jokebedca quimsa quillata chai llullu huahuagutaca pacalla charirca. Reyta manllaimandalla paicunapa huahuata huañuchichunga na saquircachu (Hebreos 11:23). Pero shuj llullu huahuaguta pacalla charinaca dificilmi can. Chaimi Jokebedca ima ruranata pensarishpa, paipa huahuagutaca shuj canastapi churashpa paita cuidashpa viñachina persona ricunalla pushtupi saquirca. Pensaripashun. Papiro plantahuan canastata rurajushpa, yacu ama yaicuchun alquitranhuan pintajushpaca, oraciongunata rurashpandimi carianga. Imaginaripai, paipa churiguta Río Niloman apachun canastapi churajushpaca ¿imashinashi sintirijurca? Huahuaguhuan ima pasajta ricuchunmi, Miriamdaca chaipi ricujunguilla nirianga (Éxodo 2:1-4).

Miriamga paipa turita salvarcami

 Míriam ricujujpillatami chaimanga egipcia huarmicuna shamunajurca. Chai huarmicunaca faraonba ushi y paipa sirvienta huarmigucunami carca. Paicunaca Río Nilopi armangapami shamunajurca. Miriamga manllarishcami carianga. Porque faraonba ushica ¿paipa taitapa ordenda na cazushpa hebreo huahuaguta salvanmanlla carca? Chai ratopica, Miriamga tucui shunguhuanmi Taita Diostaca mañajushcanga.

 Chai canastataca justomi faraonba ushira primero ricurca. Paira ricushpami paipa sirvienta huarmigucunataca chai canastata apamugrichun cacharca. Bibliapi nishcashnaca, chai canastata pascashpa ricujpica, shuj llullu huahuagu huacajujtami ricurca. Chai ratomi faraonba ushica, chai huahuagupa mamaca paita salvangapaj munashpa huahuataca canastapi churashcata cuenta japirca. Faraonba ushica ¿imatashi rurarca? Chai huahuagutaca ninandami llaquinayachirca (Éxodo 2:5, 6). Miriamga faraonba ushi ima ñavihuan ricujujta, imata rurajtaca ricujurcami. Chai ratopica, Jehová Diospi confiashcata ricuchina tiempo chayashcatami cuenta japirca. Chaimi, corageta japishpa faraonba ushipaman y paipa sirvientacunapaman quimirirca.

 Shuj hebrea cuitsagu, Egipto llactapa princesapaman quimirijpica ¿imashi pasanman carca? Na yachapanchichu. Shinapash Miriamga directomi faraonba ushitaca ‘¿cai huahuaguta canman viñachishpa cuchun, hebrea shuj huarmita cayagrishachu?’ nishpa tapurca. Miriamga justo imata tapuna cashcatami tapurca. Faraonba ushica, chai huahuaguta chuchuchitaca na ushanachu carca. Chaitaca alimi paica yacharca. Chaimi huahuapa llactapurallata pipash chuchuchishpaca ali canman nishpa pensarianga. Shinami huahuagu ña jatunlla cajpica, faraonba ushi palaciopi educashpa viñachichun, paimanga entreganman carca. Ari “ripailla” nijpica, Miriamga critapash na ushashcami shayajurianga (Éxodo 2:7, 8).

Miriamga na manllashpami paipa turiguta ima pasajtaca ricujurca.

 Miriamga paipa taitamamaman ima pasashcata villangapami calpajushcapi rirca. Imaginaripai, paica cushijushcami villajurianga. Taitamamapash cushijushcami uyanajurianga. Chashna pasachun Jehová Dios ayudajushcataca Jokebedca segurami carca. Shinami paica Miriamhuan igual faraonba ushipaman rirca. Jokebedca paipa huahuaguta ricushpaca cushijuriangami. Pero cushijushcataca na sintichishcami shayajurianga. Faraonba ushi “cai huahuata apashpa, ñucaman viñachipai. Viñachishcamandaca culquita cushami” nishpa mandajujpica, tranquilami sintirijurianga (Éxodo 2:9).

 Chai punllaca, Jehová Dios paipa llactata ricujujta, paita sirvijcunapa oraciongunata uyajtami Miriamga yachajurca. Shinallata jovengunapash, huarmigucunapash na manllashpa corageta japi ushashcata y feta chari ushashcatami yachajurca. Jehová Diosca paita sirvijcunataca tucuicunatami uyan (Salmo 65:2). Jovenguna cashpa, mayorcuna cashpa, jaricuna cashpa o huarmicuna cashpapash, tucuicunami Jehová Dios ñucanchi oraciongunata uyajtaca seguro cana capanchi. Cai shinlli tiempocunapicarin chaitaca ashtahuan seguromi cana capanchi.

Miriamga ashtaca pacienciatami charirca

 Jokebedca paipa huahuagutallatami chuchuchishpa viñachirca. Miriamga paipa turigutaca ninandami juyarianga. Talvez paimi parlanataca yachachirianga. Taita Diospa shutita chai huahuagu por primera vez nijta uyashpaca Miriamga cushijuriangami. Shinami huahua ña viñajpica, faraonba ushiman entregana punlla chayarca (Éxodo 2:10). Huahuaguta apajpica, tucuilla familiami llaquilla sintiririanga. Miriamga paipa turi viñashpa imasha tucujtaca yachangapaj munariangami. Chai huahuatami faraonba ushica Moisés shutita churarca. Egiptomanda reyhuan y principecunahuan viñashpaca ¿Moisesca Jehová Diosta juyashpa catita usharcacha?

 Tiempohuanmi chaitaca yachaita ushana carca. Miriamga paita turi viñashpa, faraonba palaciopi oportunidadcunata rechazashpa, Jehová Diosta sirvingapaj munajpica cushijuriangami. Moisesca ña 40 añosta charishpami, Jehová Diospa llactapa lado tucurca. Paica shuj hebreo esclavota maltratajujta ricushpami, shuj egipciotaca huañuchishpa saquirca. Y ama huañuchi tucungapami Moisesca Egipto llactamanda pacajushpa rirca (Éxodo 2:11-15; Hechos 7:23-29; Hebreos 11:24-26).

 Shinami Moisesca, llamacunata michishpa 40 huatacunata Madián llactapi causajurca. Chai tucui huatacunapi Moisesta ima pasashcataca, talvez Miriamga na yachashcangachu (Éxodo 3:1; Hechos 7:29, 30). Huatacuna yalijpica, Miriamga ñami mayorlla carca. Paipa llacta ashtahuan ashtahuan sufrijujtaca ricurcami.

Miriamga profeta huarmigumi carca

 Moisés tigrangacamanga, Miriamga ña más de 80 añostami charirianga. Jehová Diosca paipa llactata libre saquingapami Moisestaca cacharca. Moisesca paipa huauqui Aaronhuanmi, Israel llactata richun saqui nishpa faraonhuanga parlangapaj rirca. Cutinbash cutinbashmi faraonga na uyangapaj munarca. Shina pasajujpica, Miriamga cutin cutinmi paicunataca apoyashpa animajurianga. Jehová Diosca egipciocunata advirtingapaca, 10 plagacunatami cacharca. Ña último plagapica egipciocunapa primer churicunami huañurca. Chaimi, Israel llactaca Egipto llactamanda ri usharca. Israelitacunata Moisés apajujpica, Miriamga gentecunata ayudashpami apurajurianga (Éxodo 4:14-16, 27-31; 7:1–12:51).

 Shina rinajushpaca, israelitacunaca chaupipimi quidarca. Shuj ladomanga Mar Rojo, cutin chaishuj ladomanga egipcio soldadocunami carca. Miriamga paipa turi paipa vara caspita alzashpa shayajujtaca ricujurcami. Shinapimi Mar Rojoca ishcaipi separarirca. Chaimi israelitacunaca chaquishca alpata yalirca. Chaita ricushpaca Miriamba feca ashtahuan shinllimi tucurianga. Paipa Taita Jehová Diosca paipa nishcata cumplingapaca, imata rurana cashpapash rurajlla cashcatami ricurca (Éxodo 14:1-31).

 Israelitacuna Mar Rojota sano y salvo chaishuj ladoman yalijpica, Mar Rojopa yacucunaca faraonba y paipa soldadocunapa jahuapimi shitarimurca. Shinami Miriamga, Jehová Diosca mundo enteropi ashtahuan poderoso soldadocunatapash yali poderoso cashcata ricurca. Israelitacunaca ninanda cushijushpami Jehová Diosman shuj cancionda candanajurca. Chaimi Miriambash huarmicunataca candashunchi nishpa cashna nirca: “Jehová Diosman candaichi. Porque shuj jatun macanajuipimi paica vincirca. Caballopi y caballopi tiajuj soldadocunatapash marmanmi shitashpa saquirca” ninajurcami (Éxodo 15:20, 21, TNM-S; Salmo 136:15).

Mar Rojo ladopimi mishashpa ganashcamanda candashunchi nishpa chaishuj huarmicunata nichun Jehová Diosca Miriamdaca nichirca.

 Chai ratopi ima pasashcataca Miriamga nunca na cungashcangachu. Bibliapi nishcashnaca chai ratopimi Miriamdaca profetisa nirca. Tucuilla huarmicunamandaca Miriammi por primera vez profetisa ni tucurca. Huaquin huarmicunallami Taita Diostaca shina sirvirca (Jueces 4:4; 2 Reyes 22:14; Isaías 8:3; Lucas 2:36).

 Imashinami ricupanchi, Jehová Diosca ñucanchicuna imashina esforzarijujta, pacienciata charijta, paita alabangapaj munajujtaca ricujunmi. Jovenguna, mayorllacuna, jaricuna o huarmicuna cashpapash tucuicunami Jehová Diospi feta charishcataca ricuchi ushapanchi. Paica ñucanchicuna paipi feta charijta ricushpaca cushijunmi. Feta charishcata imashina ricuchishcataca, paica nunca na cungangachu, bendiciangami (Hebreos 6:10; 11:6). Miriamba ejemplota catishpa, Miriamshna feta charingapaca tauca razongunatami charipanchi.

Miriamga shuj ratotaca orgullosami tucurca

 Imapash especial cargocunata o especial asignaciongunata charinaca shuj partemandaca alimi can, pero shuj partemandaca peligrosomi can. Israelitacuna libre cajpica, Miriammi chai llactapica ashtahuan famosa huarmi cashcanga. Paica ¿ansiosa, orgullosacha tucurca? (Proverbios 16:18). Llaquimi can, pero shuj tiempotaca shinami tucurca.

 Egiptomanda rishpa huaquin quillacuna jipaca, carumanda shamunajuj gentecunatami Moisesca chasquirca. Chai gentecunaca ¿picunata carca? Moisespa familiami carca. 40 huatacunata Madián llactapi causashpaca, Moisesca cazararcami. Chaimi Moisespa suedro Jetroca, Moisespa huarmita y paipa ishcai churicunatapash apamurca. Moisespa huarmica Ziporá shutimi carca (Éxodo 18:1-5). Pensaripai, Moisespa familia shamunajujta yachashpaca, israelitacunaca parlanajuriangami. Paicuna libre cachun ayudashca, Jehová Dios agllashca Moisespa huarmi pi cashcataca rijsingapaj munanajuriangami.

 Pero Miriamga ¿imatata rurarca? ¿Cushijurcachu? Callaripica cushijushcami cashca yarin. Pero jipamanga, orgullosami tucurca. Ziporami ashtahuan famosa tucunga yashpami talvez pensajushcanga. Imashina cashca cajpipash, Miriamhuan y Aaronhuanga quejari callarircami. Huashalla parlai callarishpaca, na cuenta japijtami paicunaca ashtahuan ashtahuan peorcunata ni callarirca. Callaripica Ziporataca, paica na israelitachu can, paica Cus llactamanda cusita a gentemi can nishpami rimai callarirca. Pero jipamanga Moisesmandapash quejarishpami “¿Moiseshuanllachu, Mandaj Diosca rimashca? ¿Nachu ñucanchihuanbash rimashcayari?” ninajurca (Números 12:1, 2, TNM-S).

Lepra unguihuanmi castigai tucurca

 Paicuna imata nishcata liishpami, Míriam y Aaronga nali pensamientocunata, nali portamientocunata chari callarinajushcata ricupanchi. Paicunaca ashtahuan autoridadta o ashtahuan importantecuna cangapami munarca. Moisesta Jehová Dios ashtahuan sirvichijuchunga na munarcachu. Pero ¿Moisesca orgulloso liderchu carca y maipash cachunllu gentecunataca tratajurca? Moisesca na perfectochu carca, imagupipash pandarijuriangami. Pero ansioso, orgullosoca na carcachu. Bibliapica Moisesca ‘tucui cai pachapi causaj jaricunamandaca, yali ali shungutami charirca’ ninmi. Míriam y Aaronga pandarinajurcami. Paicuna imata ninajujtaca Jehová Diosca “uyajurcami”. Chaimi paicunaca shuj jatun llaquipi carca (Números 12:2, 3).

 Jehová Diosca uchami chai quimsandi huauquipanicunataca tandanajuna carpaman cayarca. Chaipimi shuj fuyu columna urai shamushpa tandanajuna carpa entradapi quidarca. Chai fuyu columnaca Jehová Dios chaipi cashcatami representajurca. Chai fuyumandami Jehová Diosca parlarca. Miriamda y Aarondaca tacurishpami, paica Moiseshuan ali llevarishcata y paipi ninanda confiashcata Jehová Diosca nirca. Paicunataca “¿Imashpata ñucata servij Moisesta fiñashpa rimanataca, na manllarcanguichi?” nishpami tapurca. Shina tapujpica, Míriam y Aaronga manllarishcacunami carianga. Paicunaca Moisestaca na respetarcachu. Moisesta na respetajpica, paitapacha na respetashcajpishnami Jehová Diosca sintirirca (Números 12:4-8, TNM-S).

 Ashtahuanbachaca Miriammi paipa jipa turimanbash cuñadamanda nalicunata parlachun yachachishca yarin. Porque Jehová Diosca, Aarondaca na castigarcachu. Sino Miriamdami castigarca. Miriamdaca lepra unguihuanmi castigarca. Chaimi Miriamba aichaca ‘rasushna yura yura’ tucurca. Aaronga humildementemi paipa huauqui Moisestaca ‘ñucanchica, imatapash na yachajcunashnami maitapash ninajushcanchi’, Miriamda ayudachun Jehová Diosta mañapai nirca. Moisesca ali ali shungumi carca. Chaimi Jehová Diostaca ‘Taita Dioslla, Miriamdaca alichipayari’ nishpa rogarca (Números 12:9-13, TNM-S). Imashinami ricupanchi, paicunapa pani pandarijpipash, paicunaca ninandami paicunapa paya panitaca juyarca.

Jehová Diosca perdonarcami

 Jehová Diosca Míriam arrepentida cashcataca ricujurcami. Chaimi paitaca llaquishpa jambirca. Pero 7 punllacunatami, israelitacunapa campamentomanda canllaman cuarentenapi cangui nirca. Campamento canllapi cajpica, tucuicunami Miriamdaca ricurianga. Shinallata, pai imata rurashcataca tucui gentecunami yacharianga. Chaica shuj jatun pingaimi Miriambaca cashcanga. Pero feta charimandami salvari usharca. Paipa Taita Jehová Dios paita juyaimanda castigajushcataca alimi yacharca. Chaimi cazurca. Israelitacunaca 7 punllacunata canllaman cuarentenapi cachunmi shuyajurca. Chai jipami paitaca cutin chasquirca. Shinami Miriamga feta charishcata y humilde cashcataca cutin ricuchirca (Números 12:14, 15, TNM-S).

 “Jehová Diosca juyaimandami pitapash corregin” (Hebreos 12:5, 6). Jehová Diosca ninandami Miriamdaca juyarca. Chaimi orgullosa tucujujta ricushpaca corregirca. Corregijpica nalimi sintiririanga. Pero corregishcamandami paica salvari usharca. Corregijpi feta charishcata ricuchijpimi, Jehová Diosca perdonarca. Miriamga ashtaca huatacunatami causarca. Paica 130 añostami causarca. Zin shuti desiertopa, Cadés pushtupimi Miriamga huañurca. Chai tiempopica ñami israelitacunaca Jehová Dios prometishca alpacunaman chayagrinajurca (Números 20:1, TNM-S). b Jehová Diosca ashtaca huatacuna jipapashmi Míriam tucui shunguhuan aliguta sirvijushcataca yarirca. Chaimi Jehová Diosca nirca, israelitacuna ‘Egipto llactapi huatashcashna causanajujmandaca, ñucami Ilujchishpa pushamurcani. Cangunata pushamuchunga Moisesta, Aaronda, Miriamdami cacharcani’ nirca (Miqueas 6:4).

Miriamga feta charimandami Jehová Dios corregichun humildemente aceptarca.

 Miriammandaca ¿imacunatallata yachajui ushapanchi? Pi difindinata na charijcunataca cuidanami capanchi. Imashinami Míriam chaira uchilla cuitsagu cashpa na manllashpa parlarca, shinallatami ñucanchipash na manllashpa parlana capanchi (Santiago 1:27). Miriamshnami Taita Diospa mensajetaca cushijushpa villana capanchi (Romanos 10:15). Miriamshnami envidianacuna y orgullocuna ñucanchi shungupi tarpurishpa quidachunga na saquina capanchi (Proverbios 14:30). Miriamshnami humildecuna cana capanchi y corregichun saquina capanchi (Hebreos 12:5). Shina rurashpami Miriamshna feta charishcata ricuchinajupashun.

a Ziporataca Arabia llactamanda cashcamandami cusita nishca yarin. Shujcunataca Etiopía llactamanda cajpimi cusitacuna nin carca.

b Quimsandi turipanicunaca, paicuna nacirishca ordenbimi huañurca. Primeroca Míriam, Miriamba catica Aarón y Aaronba catica Moisesmi huañurca.