Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

CAPÍTULO 5

Cai mundohuanga na chapurinachu capanchi

Cai mundohuanga na chapurinachu capanchi

‘Na cai pachapajta rurashpa causajcunachu’ canguichi (JUAN 15:19).

1. Huañungapaj ashalla faltajujpica ¿ima preocupaciondata Jesusca charirca?

 HUAÑUNGAPAJ ashalla faltajujpimi Jesusca, paipa catijcuna jipacunaman ima tucunata ninanda preocuparishpa nirca, cangunaca ‘na cai pachapajta rurashpa causajcunachu’ canguichi nishpa (Juan 15:19). Jipamanga, paipa Taitamanbashmi nirca: ‘Imashinami ñucaca na cai pachamanda cani, shinallata paicunapash na cai pachamandachu’ can nishpa (Juan 17:15, 16). ¿Imamandata Jesusca shina nirca?

2. ¿Imatata Jesusca ‘cai pacha’ nirca?

2 ‘Cai pacha’ nishpaca, Jehovata na rijsij, Diablopa munaita ruranajuj gentecunamandami Jesusca parlajurca (Juan 14:30; Efesios 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19). Ama cai pachamanda gentecunashna cangapami, cai capitulopica picha yuyaicunata ricupashun: 1) Diospa Reinotalla apoyashpa política cosascunapi na chapurina cashcata, 2) ‘cai pachapa espiritumanda’ jarcarina cashcata, 3) aliguta mudarishpa arreglarina cashcata, 4) na culquipilla preocuparina cashcata, 5) ‘Taita Dios [cushca] tucui churajunatapash’ churajuna cashcata (nota 16​ta ricupangui).

DIOSPA REINOTALLA APOYAPASHUNCHI

3. Politicapi chapurinamandaca ¿imatata Jesusca yuyarca? Chaimanda ¿imatata na rurarca?

3 Jesús cai Alpapi cashpaca, gentecuna ashtaca problemacunahuan llaquilla causanajujta ricushpami, ayudangapaj munarca. Diospa Reinolla gentecunata ayudanata yachashpami, jatun mandaj tucungapaca na munarca. Jesusmi Diospa Reinopica mandana carca. Diospa Reinomandami paica ashtahuan villachirca (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21). Jesusca nunca na política cosascunapica chapurircachu. Roma llactapa gobernador Poncio Pilatotaca nircami: “Ñuca mandana llactaca, na cai pachapi tiajunllu” nishpa (Juan 18:36). Jesuspa catijcunapash politicapica na chapurircachu. Historiamanda parlaj shuj libropica ninmi, Jesusta punda catijcunaca “jatun mandajcuna cangapaca na munanllu carca” nishpa. Cunan punllacunapi Jesusta catijcunapash Diospa Reinota tucui shunguhuan apoyashpami politicapica na chapurinchi (Mateo 24:14).

Diospa Reinota imamanda tucuipi apoyashcataca ¿intindichi ushapanguichu?

4. Jesusta ali catijcunaca ¿imashinata Diospa Reinota apoyanchi?

4 Ungidocunaca Jesushuan jahua cielomanda mandana esperanzatami charin. Paicunaca Diospa Reinomanda villajcunami can. Apóstol Pabloca ungidocunataca nircami: “Ñucanchica, Cristopaj shutipi randi rimajcunami canchi” nishpa (2 Corintios 5:20). Chaimandami ungidocunaca, cai mundopa política cosascunapica na imapipash chapurin (Filipenses 3:20). Chaipa randica, ashtaca millón gentecunatami Diospa Reinomanda yachajuchun ayudan. “Shuj llamagucuna” nishcacunaca, cai Alpapi para siempre causana esperanzatami charin. Tucuipimi ungidocunataca ayudan. Llactapa o comunidadpa política cosascunapica na chapurinllu (Juan 10:16; Mateo 25:31-40). Shinaca, Jesusta ali catijcunaca política cosascunapica nimamanda na chapuripanchichu (Isaías 2:2-4, liipangui).

5. ¿Imamandata Jesusta catijcunaca na guerraman rinchi?

5 Jesusta ali catijcunaca ñucanchi propio familiatashnami ñucanchi huauquipanicunataca juyanchi. Maijan llactamanda cashpapash, shujllashnami capanchi (1 Corintios 1:10). Guerraman rishpa ñucanchi huauquipanicunahuan macanajushpaca, ñucanchi propio familiahuan macanajuj cuendami canchiman. Jesusca huauquipanicunata juyanami canguichi nishpami mandarca (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12). Ashtahuangarin contracunatapash juyanami canguichi nircami (Mateo 5:44; 26:52).

6. Jesusta ali catijcunaca ¿imatata llactapa gobiernocunamandaca pensanchi?

6 Jesusta ali catijcunaca, política cosascunapi na chapurishpapash, gobiernocunata respetaimandami leycunata cazunchi, impuestocunatapash paganchi. Shinapash, ‘Taita Diospa cashcataca’ siempremi Taita Diosman cunchi (Marcos 12:17; Romanos 13:1-7; 1 Corintios 6:19, 20). Chaimandami, Jehová Diosta juyanchi, cazunchi, adoranchi (Lucas 4:8; 10:27; Hechos 5:29, liipangui). Bibliapica ninmi: “Causashpapash, Jehovapami causanajupanchi. Huañushpapash, Jehovapami huañunchi. Shinamandami causashpapash, huañushpapash, Jehovapa capanchi” (Romanos 14:8, NM ). Shinaca, ñucanchi causai peligropi cajpipash, siempremi Jehová Diosta cazunchi.

‘CAI PACHAPA ESPÍRITU’ PANDACHICHUNGA NA SAQUINACHU CAPANCHI

7, 8. a) ‘Cai pachapa espirituca’ ¿imata can? b) ¿Imashinata gentecunataca pandachin?

7 Diablo mandajuj mundopi ama chapuringapaca, ‘cai pachapa espíritu’ ñucanchita mandachunga na saquinachu capanchi. ‘Cai pachapa espíritu’ nishpaca, Diablopa yuyaicunamanda, ruraicunamandami parlajun. Chai yuyaicuna, ruraicunami Jehovata na sirvij gentecunataca mandajun. Shinapash Jesusta catijcunaca, ‘na cai pachapa espirituta chasquishcanchichu. Taita Diospa espiritutami chasquishcanchi’ (1 Corintios 2:12; Efesios 2:2, 3; nota 17​ta ricupangui).

8 Cai pachapa espirituca, gentecuna jariyashcacuna, mitsacuna, na cazungapaj munajcuna cachunmi yachachin. Shinallata pensachinmi, Taita Diosta cazunaca na minishtirinllu nishpa. Jipaman ima pasanatapash ama preocuparichun, paicuna ima munashcata rurana ashtahuan importante cashcata crichunmi Diabloca munan (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10). Ashtahuanbachaca, Jesusta ali catijcunatami Diabloca paipa yuyaicunahuan pandachingapaj munan (Juan 8:44; Hechos 13:10; 1 Juan 3:8).

9. ¿Imashinata cai pachapa espirituca ñucanchitapash pandachinman?

9 Imashinami aireca tucui ladocunapi can, shinallatami cai pachapa espirituca tucui ladocunapi can. Na jarcarijpica, ñucanchitapashmi cai pachapa espirituca pandachinga (Proverbios 4:23, liipangui). Huaquinbica na sintirijtami, Jehovata na sirvij gentecunapa yuyaicunatara, ruraicunatara cati callarinchiman (Proverbios 13:20; 1 Corintios 15:33, MTQI ). Cutin huaquinbica, pornografía nishcahuan, ñucanchi organizacionmanda caruyashpa pandata yachachijcunahuan, peligroso deportecunahuanmi cai pachapa espirituca pandachingapaj munan (nota 18​ta ricupangui).

10. Cai pachapa espíritu ama pandachichunga ¿imatata rurana capanchi?

10 Cai pachapa espíritu ama pandachichunga, Jehovamanda na caruyashpami, paipa ali consejocunahuan ñucanchita ñaupaman pushachun saquina capanchi. Paipa espíritu santohuan ayudachunbashmi mañana capanchi. Shinallata, Bibliata, tandanajuicunatapash alimi aprovechana capanchi. Jehová Diosmi Tucui Ushaita Charin. Chaimandami cai pachapa espirituta mishachun, Jehová ayudanataca seguro cana capanchi (1 Juan 4:4).

JEHOVATA SIRVIJCUNASHNAMI MUDARINA CAPANCHI

11. Cai pachapa espirituca ¿imashina mudarinata, arreglarinatata yachachin?

11 Cai mundohuan na chapurishcata ricuchingapaca, imata churajunata, imashina arreglarinatapash aligutami ricuna capanchi. Jehovata na rijsij gentecunaca culquita charishcata ricuchun, pitapash na respetangapaj munashcata ricuchun, huarmicuna, jaricuna munashpa ricuchunmi vistirin. Shujcunacarin mapa, maipash cachun purinllami. Chai yuyaicunata catishpa mudarina, arreglarinaca na alichu can.

Ñucapa churajushcahuanga ¿Jehovata sirvijushcata ricuchijunichu?

12, 13. Ima ropata churajunata agllagrijushpaca ¿maijan textocunatata yaipi charina capanchi?

12 Jehovata sirvijcunaca, maiman rishpapash, imata ruranajushpapash siempremi limpio, aliguta mudaringapaj esforzarinchi. Jehová Diosta adorajushcata ricuchingapami ‘na munanaita, na pinganaita’ churajunchi (1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21).

13 Ñucanchicuna imashina mudarishcata ricushpami gentecunaca, Jehovatapash, paita sirvijcunatapash alicachishpa o nalicachishpa ricunga. Chaimandami, ‘Taita Diosca punchapambagumi ni tucuchun tucuita ruranchi’ (1 Corintios 10:31). Humilde cashpaca, shuj gentecuna imashina sintirijta, imata yuyajtaca respetanami capanchi. Chaimi ima ropata churajunata, imashina arreglarinata agllagrijushpaca, shuj gentecunapipash pensarina capanchi (2 Corintios 6:3, 4; 7:1).

14. Villachingapaj, tandanajuicunaman ringapaj ropata agllagrijushpaca ¿imapita pensarina capanchi?

14 Pensaripashun, tandanajuicunaman o villachingapaj rishpaca ¿imashinata vistirinchi? Shujcunaca ¿ñucanchi churajushcatachu ricushpa quedan? Ñucanchi churajushcahuanga ¿shujcunata pingaichinchichu? ¿Ñuca munashcata vistirinallami cani yanchichu? (Filipenses 4:5; 1 Pedro 5:6). Tucuicunallatami ali ricuringapaj munapanchi. Shinapash, Jehová Dios munashcashna causashpami, ashtahuan juyaillagu ricurinchi. Jehová Diosca, ñucanchi ‘shungu ucupi’ ali cajta ricushpami “ninanda alicachin” (1 Pedro 3:3, 4).

15. Imashina vistirinata, arreglarinata yachachunga ¿imamandata Jehová Diosca na tucuipa shuj leyta cushca?

15 Jehová Diosca ñucanchicuna imashina vistirinata, arreglarinata yachachunga na tucuipachu shuj leyta cushca. Chaipa randica, ñucanchillata ali decidichunmi, pai imata pensashcata Bibliapa tauca textocunapi intindichijun (Hebreos 5:14). Uchilla o jatun decisiongunata agllanajushpapash paita juyaimanda, shujcunata juyaimanda decidichunmi munan (Marcos 12:30, 31, liipangui). Mundo enteropi Jehovata sirvijcunaca, maijan llactamanda cashpa, ima gustocunata charishpapash aliguta ricushpa, juyaillagutami vistirinchi.

NA CULQUIPILLA PREOCUPARINACHU CAPANCHI

16. a) Jehová Diosta na sirvij gentecunaca ¿imatata culquimandaca yuyan? Shinapash ¿imatata Jesusca yachachirca? b) ¿Maijan tapuicunapita pensarina capanchi?

16 Culquihuanlla, cosascunahuanlla cushilla causana cashcata crichunmi Diabloca munan. Shinapash Jehovata sirvijcunaca, Jesuspa cai shimicunapimi crinchi: ‘Imata ninanda charishpapash, chaihuan unaita causajuitaca, na ushangachu’ nishpa (Lucas 12:15). Culquica cushijuitapash, tranquilo causaitapash, ali amigocunatapash, para siempre causaitapash na cuita ushanllu. Tucuicunallatami imagutapash minishtinchi, ali causangapapash munapanchi. Shinapash Jesusca yachachircami, ciertopacha cushilla causangapaca, Jehová Dioshuanmi ali amigo cana canguichi, paita adoranatami pundapi churana canguichi nishpa (Mateo 5:3; 6:22). Pensaripai: “¿Jehová Diosta na rijsij gentecuna pandachichun saquishcanichu? ¿Culquipillachu pensarijuni, o culquimandallachu parlajuni?” nishpa (Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6).

17. Na culquipilla preocuparishpaca ¿imashinata causashun?

17 Gentecunapa yuyaita catinapa randi, Jehovata sirvinata pundapi churashpaca, cushillami causashun (Mateo 11:29, 30). Ñucanchi charishcacunahuanlla cushijushpami, tranquilo sintirishun (Mateo 6:31, 32; Romanos 15:13). Cosascunata charinamandaca na yapata preocuparinajushunllu (1 Timoteo 6:9, 10, liipangui). Imagutapash caranatami alicachishun (Hechos 20:35). Ñucanchi amigocunahuan, familiahuan cangapapashmi tiempota charishun. Tal vez ashtahuan tranquilo puñuitapashmi ushashun (Eclesiastés 5:12).

‘TAITA DIOS [CUSHCA] TUCUI CHURAJUNATA’ CHURAJUPASHUNCHI

18. ¿Imatata Diabloca munan?

18 Diabloca ñucanchicuna Jehová Diospa amigo cachunga na munanllu. Chaimandami Jehovapa amigo cashpa catingapaj esforzarina capanchi. Ñucanchica “ushaita charij ayacunahuanmi” macanajuipishna causanchi (Efesios 6:12). Diablopash, paipa ayacunapash ñucanchicuna cushilla, para siempre causachunga na munanllu (1 Pedro 5:8). Paicuna ninan ushaita charijpipash, Jehovapa ayudahuanga paicunata mishai ushashunmi.

19. Taita Dios cushca churajunamandaca ¿imatata Efesios 6:14-18​pica nin?

19 Punda tiempocunapica, jirru churajunata churajushpami soldadocunaca macanajun carca. Ñucanchicunapash ‘Taita Dios [cushca] churajunata’ churajushpami cuidarina capanchi (Efesios 6:13). Bibliapica ninmi: ‘Na llullashpa villashcahuanga cinturasta alipacha chumbilishcashnami shayarina canguichi. [Alita] ruranahuanga, jirru churajunata churajunshnami shayarina canguichi. Ali villaitaca, botasta churajushcashnami causana canguichi. Tucuimanda yalica, alipacha crinata jarcarina escudotashna japishpami, Diablopa flechacunata huañuchi ushanguichi. Quishpichinataca, umapi churajuna jirrutashna japinguichi. Diospa espíritu caramushca Diospa Shimitapash, espadatashnami japina canguichi. Diosta mañanatapash na samashpami, tucuipi ninanda mañana canguichi’ nishpa (Efesios 6:14-18).

20. Ama llaquichi tucungapaca ¿imatata rurana capanchi?

20 Punda tiempo soldadocuna na tucuilla churajunata churajushpa guerraman rijpica, maijan churajuna faltajujta ricushpami contra soldadocunaca llaquichinlla carca. Ñucanchicunapash ama llaquichi tucungapaca, Jehová carashca churajunataca tucuitami siempre churajushca cana capanchi, aligutami cuidana capanchi. Diablotapash, paipa ayacunatapash cai Alpamanda anchuchijpimi, ñucanchipa macanajuica tucuringa (Apocalipsis 12:17; 20:1-3). Shinaca, imapash nali munaita charishpa o imahuanbash na ushajushpaca, ama shaijupanguichu (1 Corintios 9:27).

21. ¿Imashinata Diablota mishai ushanchi?

21 Diablo ñucanchimanda yali ushaita charijpipash, Jehovapa ayudahuanga Diablota mishai ushashunmi. Jehovata ali sirvishpa catingapaca Jehovatami mañariana, Bibliata yachajuna, ñucanchi huauquipanicunahuanbash tandanajuna capanchi (Hebreos 10:24, 25). Chaicunata ruranami Jehovamanda ama caruyashpa, imata yachajushcata difindingapaj siempre listo cachun ayudanga.

IMATA CRISHCATA DIFINDINGAPACA LISTOMI CANA CAPANCHI

22, 23. a) Imata crishcata difindingapaj siempre listo cangapaca ¿imatata rurana capanchi? b) ¿Imatata cati capitulopica yachajupashun?

22 Imata crishcata difindingapaca, siempremi listo cana capanchi (Juan 15:19). Testigo de Jehovacuna caimandaca, na shuj gentecunashnachu canchi o yuyanchi. Tapuripai: “Testigo de Jehovacuna imata crijta, imata rurajtaca ¿alichu intindini? ‘Aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij’ esclavopash, Bibliapash cabalta yachachijujtaca ¿segurochu cani?” (Mateo 24:45; Juan 17:17). “Testigo de Jehová canataca ¿alicachinichu?” (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33). “Ñuca imata crishcataca intindichita ushanichu?” nishpa (1 Pedro 3:15, liipangui).

23 Cai mundopa ruraicunahuan imacunapilla na chapurinata huaquinbi yachashpapash, huaquinbica na ali yachanchichu. Diabloca diversiongunahuan, shuj trampacunahuanbashmi ñucanchitaca urmachingapaj munan. Shinaca ¿imashinata ali diversiongunata agllai ushapanchi? Chaitaca cati capitulopimi yachajupashun.