Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

CAPÍTULO 10

Cazaranataca Jehová Diosmi churarca

Cazaranataca Jehová Diosmi churarca

‘Quimsata caupushca [o torcishca] racu puchaca na ucha fitirinllu’ (ECLESIASTÉS 4:12).

1, 2. a) Cazaranajushpaca ¿imashina causangapata munan? b) Cai capitulopica ¿imatata yachajupashun?

 NOVIOCUNA cazaranajushpaca cushijushcapachami can. Ishcandigulla, cushilla para siempre causangapami munan.

2 Shinapash tiempohuanga ashtaca cusahuarmicunami problemacunata chari callarin. Cusahuarmicuna unaicaman, cushilla ali causai ushangapaca Jehová Dios ayudachunmi minishtin. Shinaca ¿imacunamandata cazaranaca ali can? ¿Imashinata ali huarmita o ali cusata agllai ushapangui? Ali cusa o ali huarmi cangapaca ¿imatata rurana capangui? Na partirishpa igual causangapaca ¿imacunatallata cusahuarmicunaca rurana can? Biblia imata nijta ricupashun (Proverbios 3:5, 6, liipangui).

¿CAZARANACHU CANI?

3. Cushilla causangapaca ¿cazarana minishtirinllu? ¿Imamandata shina nipangui?

3 Huaquin gentecunaca, cushilla causangapaca cazaranami minishtirin ninmi. Shinapash chaica na ciertochu can. Jesusca nircami, soltero canataca Taita Diosmi carashca nishpa (Mateo 19:10-12). Apóstol Pablopash nircami, soltero canaca tauca cosascunapimi ali can nishpa (1 Corintios 7:32-38, NM ). Shinapash quiquinmi ricuna capangui cazaranata o soltero canatapash. Costumbrecunamanda, familiacunamanda, rijsicuna atichishcamandallaca na cazaranachu capangui.

4. ¿Imacunamandata cazaranaca ali can?

4 Bibliapica ninbashmi, cazaranataca Taita Diosmi cararca. Cazaranaca tauca cosascunapipashmi ali can nishpa. Jehová Diosca Adanmanda parlashpaca nircami: ‘Jaripaca pailla causanaca na alichu. Paita ayudashpa causachunmi, shuj cumbata rurasha’ nishpa (Génesis 2:18). Evataca Adanba huarmi tucuchunmi Jehová Diosca rurarca. Shinami paicunaca callari cusahuarmi tucurca. Cusahuarmicuna huahuata charishpaca, cazarashca caimandami huahuataca aliguta viñachita ushan. Shinapash, na huahuata charinamandallachu cazarana can (Salmo 127:3; Efesios 6:1-4).

5, 6. ¿Imashinata cusahuarmica ‘quimsata [torcishca] puchashna’ caita ushan?

5 Rey Salomonga nircami: ‘Shujlla causanapa randica, ishcaipura causanami ashtahuan ali. Shinami, imata rurashcamandapash ashtahuan japinata charin. Shuj urmajpipash, shujca paipa cumbata jatarichingami. ¡Shujlla causaj runalla! Pai urmajpica, shuj jatarichijca, na tiangachu. Quimsata [torcishca] racu puchapash, na ucha fitirinllu’ nishpa (Eclesiastés 4:9-12).

6 Cusahuarmi ayudarishpa, animarishpa, cuidarishpaca alipacha amigocunami tucun. Cusahuarmicunaca juyarishpa ali causashpapash, ishcandillata Jehovata adoraimandami ashtahuan ali causaita ushan. Ishcaipilla torcishca puchaca fitirita ushanmi. Shinapash quimsata torcishca racu puchaca na ñapash fitiri ushanllu. Ishcandillata Jehovata adoraimandami cusahuarmica quimsata torcishca racu puchashna caita ushan.

7, 8. Cazarashcacunamandaca ¿imatata apóstol Pabloca nirca?

7 Cazarashpami, jaripash huarmipash parejo igual puñuimanda ali sintirita ushan (Proverbios 5:18). Shinapash, huarmihuan jarihuan cana munaimandalla cazarashpaca, pihuan cazaranata ricushpa aliguta agllaitaca na ushangachu. Chaimandami apóstol Pabloca nirca: “Joven cashca punllacuna” o huarmihuan jarihuan cana shinlli munaicuna ña yalishca cajpi cazaranami ashtahuan ali can nishpa (1 Corintios 7:36, NM ). Chai munaicuna yalirijpimi, pihuan cazaranataca aliguta ricushpa aliguta agllaita ushan (1 Corintios 7:9; Santiago 1:15).

8 Cazarangapaj munajushpaca, tucui cusahuarmicuna problemacunata charijtami intindina capangui. Pabloca nircami: ‘Cazarajcunaca llaquicunatami apanajunga’ nishpa (1 Corintios 7:28). Ali causanajuj cusahuarmicunapashmi huaquinbica, problemacunata charin. Chaimandami cazarangapaj munajushpaca, pihuan cazaranataca aliguta ricushpa agllana capangui.

¿PIHUANDA CAZARANA CANI?

9, 10. Jehovata na sirvijhuan cazarashpaca ¿imashi tucunchiman?

9 Pihuan cazaranata agllajushpaca, Jehová Dios imata pensajta yachangapami, 2 Corintios 6:14​ta ricuna capanchi. Chaipica ninmi: “[Jesusta na catijcunahuanga] na yugurinshna tandanajunachu canguichi” nishpa. Chai textopica, yapuna yugohuanmi cazaranataca chimbapuran. Yapugrijushpa uchila animalguta, jatun animalhuan tandachishpa yugota huatajpica, ishcandi animalcunallatami llaqui apashpa sufringa. Shinallata, Jehovata na sirvijhuan cazarajcunaca, casi siempremi ashtaca problemacunata charin. Chaimandami Bibliapica nijun, ‘Jesuspi crijhuan’ cazaranami ali can nishpa (1 Corintios 7:39).

10 Jesusta huaquin catijcunaca pensarishcami, soltero quedanapa randica, Jehovata na sirvijhuanrapash cazarashallami nishpa. Shinapash, Bibliapi imata nijujta na pactachishpaca, tal vez sufrishpa, cushilla causaitapash na ushashunllu. Jesusta catijcunapaca Jehovata sirvinami ashtahuan importante can. Pensaripai: “Ñuca huarmihuan o cusahuan Jehovata sirvinamanda na parlai ushashpaca ¿imashinashi sintirisha?” nishpa. Chaimandami ashtaca huauquipanicunaca, Jehovata na sirvijhuan cazaranapa randica, soltero quedangaparapash munashca (Salmo 32:8, liipangui).

11. Ali huarmita, ali cusata taringapaca ¿imatata rurai ushapangui?

11 Jehovata sirvinmi nishpallaca, na pihuanbash cazaranallachu capangui. Cazarangapaj munajushpaca, quiquin ciertopacha alicachishcata, quiquinhuan ali llevarijtami mascana capangui. Quiquin imata rurangapaj munajta paipash rurangapaj munajta ricupangui. Jehovata pundapi churajuj huauqui o pani ricuringacamanmi shuyana capangui. Aliguta yarishpa sirvij esclavopash, ashtaca ali consejocunatami cazarashcacunamanga publicaciongunapi cushca. Chai consejocunata liingapaj, chaicunapi pensaringapami tiempota llujchina capangui (Salmo 119:105, liipangui).

12. Taitamamacunalla parlashpa cazarachina costumbre tiajpica ¿imashinata Bibliaca ayudaita ushan?

12 Huaquin llactacunapica, taitamamacunami ali yachan nishpami, huahuacunamanga huarmita o cusata mascashpa cun. Bibliata escribishca tiempocunapipashmi, chai costumbreca tiarca. Quiquinba familiapipash, taitamamalla parlashpa cazarachina costumbre tiajpica, Bibliami taitamacunataca pihuan cazarachinata aliguta ricushpa agllachun ayudaita ushan. Abrahanba ejemplota ricupashun. Paipa churi Isaacta cazarachingapaca, culquiyu, ashtaca cosascunata charij huarmitaca na mascarcachu, Jehovata adoraj huarmitami mascarca (Génesis 24:3, 67; nota 25​ta ricupangui).

CAZARANGAPAJ MUNAJUSHPACA ¿IMASHINATA PREPARINA CAPANI?

13-15. a) ¿Imashinata jaricunaca ali cusa cangapaj prepararita ushan? b) ¿Imashinata huarmicunaca ali huarmi cangapaj prepararita ushan?

13 Cazarangapaj munajushpaca, cazarangapaj listo cashcata o na listo cashcatami pundapica ricuna capangui. Tal vez ñami listo cani yuyanguipashchari. Shinapash ¿ciertopachachu listo capangui? Huaquin yuyaicunata ricupashun.

Cazarashcacunaman Biblia imata consejajta liingapaj, chai consejocunapi pensaringapami tiempota llujchina capangui.

14 Bibliapica yachachinmi, cusapash huarmipash shuj shuj obligaciongunatami charin nishpa. Chaimandami cazarangapaca, ishcandillata prepararina can. Shuj jari cazarangapaj munajushpaca pensarinami can ¿ñuca familiata ñaupaman pushangapaj listochu cani? nishpa. Jehová Diosca munanmi, cusaca paipa huarmita, huahuacunata mantinichun, imashina sintirinajujta ricushpa cuidarichunbash. Ashtahuanbachaca Jehovata sirvinata ayudachunmi munan. Bibliapica ninmi, paipa familiata na cuidaj cusaca, imata yachajushcatapash na yachanshna ‘ashtahuan yali nalimi’ can nishpa (1 Timoteo 5:8). Cazarangapaj munajuj jarica, Proverbios 24:27​ta imashina pactachinatapash alimi yachana can. Chaipica ninmi: ‘Llujshirishpa imata ruranatapash mascagringui. Canba pambacunapi imata ruranatapash yaringui. Chashna rurashca jipami, canba huasita shayachingui’ nishpa. Shinaca, nara cazarashpallatami Jehová munashcashna ali cusa cangapaj prepararina can.

15 Huarmipash, huarmipa obligaciongunata, o huahuacunata charishpaca ¿mamapa obligaciongunata pactachi ushanachu cani? nishpami pensarina can. Bibliapica, ali huarmi cangapaj cusata, huahuacunata imashina cuidanatami ricuchin (Proverbios 31:10-31). Cunanbica cusa cashpa o huarmi cashpapash, paicuna imata alicachishcatalla rurachunmi munan. Shinapash Jehová Diosca, huarmipira, cusapira pensarishpa paicunamanda imatapash rurachunmi munan.

16, 17. Nara cazarashpallata ¿imapita pensarina capangui?

16 Nara cazarashpallatami, Jehová Dios imata cusacunaman, huarmicunaman mandashcata pensarina capangui. Cusa ñaupaman pushana cashpapash, paipa huarmita, huahuacunataca na yangata maipash cachun tratashpa, macashpa, rimanachu can. Ali cusaca, Jesuspa chaquita catishpami paipa familiataca juyaihuan, aliguta tratana can (Efesios 5:23). Huarmipash, Bibliapi mandashcashna cusapa decisiongunata imashina apoyanata, imashina ayudanatami pensarina can (Romanos 7:2). Tapurinami can, juchayuj jarita respetashpa cazuita ushagrinichu nishpa. Na ushana cashpaca, mejor jipamanrapash cazarangapaj shuyashpami ali canman.

17 Cazarashcacunaca, huarmi o cusa cushilla cachunmi pundapica munana can (Filipenses 2:4, liipangui). Pabloca nircami: ‘Tucuicunami quiquinllata juyarinshna, cangunapa huarmitaca juyana canguichi. Huarmipash, cusataca alicachishpami cazuna’ canguichi nishpa (Efesios 5:21-33). Jari cashpa, huarmi cashpapash tucuicunami juyaihuan, respetohuan tratachun munapanchi. Shinapash cusahuarmi ali causangapaj munashpaca, siempremi yarina capanchi, jarica paipa huarmi respetachunmi minishtin, cutin huarmica paipa cusa juyachunmi minishtin.

18. Noviocuna cashca tiempopica ¿imacunamandata cuidarina can?

18 Noviocuna cashca tiempopimi huarmita o jaritaca aliguta rijsita ushan. Aliguta ricushpami pensarita ushan ¿ciertopachachu paihuan para siempre causangapaj munani? nishpa. Chai tiempopimi, jaripash huarmipash aliguta parlashpa ciertopacha imashina cashcata ricungapaj esforzarin. Ashtahuan ali llevarishpami, noviocunaca randimanda ninanda juyarin. Shinapash, ama juchapi urmangapami, ninanda juyarishpapash controlarina can. Ciertopacha juyaimandami, paicunapura ali llevarishpa catingapaj, Jehovapa ñaupajpipash ali ricurishpa catingapaj jarcarina can (1 Tesalonicenses 4:6, NM ).

Noviocuna cashca tiempopimi, jaripash huarmipash aliguta parlashpa rijsirita ushan.

NA PARTIRISHPA IGUAL CAUSANGAPACA ¿IMATATA RURANA CAPANI?

19, 20. Jesusta catijcunaca ¿imatata cazarashca causaimandaca yuyan?

19 Ashtaca librocuna, peliculacunaca cushilla cazarajpimi tucurin. Shinapash cazaranaca callarillami can. Jehová Diosca cazarashcacuna para siempre pacta causachunmi cazaranataca churarca (Génesis 2:24).

20 Cunanbi ashtaca gentecunaca, cazarashpaca partirinallami can yanmi. Cazarana, divorciarinaca facilmi can. Huaquingunaca pensanmi, problemacunata charishpaca, jichushpa rinalla, divorciarinallami can nishpa. Shinapash yaripai, Bibliaca quimsata torcishca racu puchamandami parlan. Quimsata torcishca racu puchaca, chutajujpipash na ñapash fitirinllu. Cazarashcacunapash, Jehovata mañashpaca aguantashpa catita ushanmi. Jesusca nircami: ‘Taita Dios tandachishcataca, runaca napacha shicanyachinachu’ can nishpa (Mateo 19:6).

21. Juyarishpa catingapaca ¿imatata cusahuarmica rurana can?

21 Tucuicunami imagutapash ali ruranchi, o imagupipash pandarinchi. Shujcuna, ashtahuanbachaca huarmi o cusa imapi pandarijujtaca jahuallami ricunchi. Imapi pandarijujtalla ricushpaca, nunca na ali causaita ushashunllu. Ali causangapaj munashpaca, huarmi o cusa imata ali rurajujtami ricuna capanchi. Shinapash ¿ciertopachachu juchayu gentecunapica, paicuna imata alita ruranajujta ricui ushapanchi? Ari, ushanchimi. Jehovata yaripashun. Ñucanchicuna imapi pandarijta ricunapa randica, imata ali rurajtami ricun. Jehová Dios ñucanchicuna imapi pandarijujtalla ricujpica ‘¿pita causaita ushanchiman?’ (Salmo 130:3). Cazarashcacunaca Jehovapa ejemplota catishpami, huarmi o cusa imata ali rurajta ricushpa, perdonangapaj siempre listo cana can (Efesios 4:32, liipangui).

22, 23. Cusahuarmicunaca ¿imatata Abrahanmanda, Saramandaca yachajuita ushan?

22 Huatacuna yalijpica, ashtahuanmi cusahuarmicunaca ali llevarita ushan. Abrahanba Sarapa ejemplota ricupashun. Paicunaca ashtaca huatacunatami cazarashca carca, cushillami causarca. Ur llactamanda ri nishpa Abrahanda Jehová Dios mandajpica, ñami Saraca 60 yali huatacunata charishcanga. Ali, jatun huasita saquishpa carpa huasicunapi causangapaj rinaca, shinllimi cashcanga. Shinapash, Abrahanba ali amiga, ali cumba caimanda, paita ciertopacha respetaimandami Abrahanba decisionda apoyashpa, chai decisión ali llujshichun ayudarca (Génesis 18:12; 1 Pedro 3:6).

23 Ali causanajuj cusahuarmipash na siemprechu de acuerdo can. Shuj punllaca, Abrahanhuan Sarahuan na de acuerdo cajpimi Jehová Diosca Abrahandaca nirca: ‘Sara imata nishcata rurailla’ nishpa. Sara imata nijta uyanaca, tucuicunapallatami ali carca (Génesis 21:9-13). Cusahuan o huarmihuan na de acuerdo cashpaca, ama desanimaripanguichu. Na de acuerdo cashca ratocunapipash juyaihuan, respetohuan parlana cashcataca siempre yaripangui.

Cazarashcacunaca callarimandallatami Biblia imata nijta catina can.

24. Jehovata alabangapaca ¿imatata cusahuarmicunaca rurana capanchi?

24 Ashtaca testigo de Jehovacunami huarmihuan cusahuanga cushilla causan. Jipacunaman ali causangapaj munashpaca, ali huarmita o ali cusatami cazarangapaj munajcunaca agllana can. Ali agllangapaj munashpaca Jehovatami mañana capangui. Shinami ali huarmita o ali cusata agllai ushapangui, cazarangapapash prepararijupangui, na partirishpa Jehovata alabashpa causaitapash ushapangui.