Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

CAPÍTULO 5

“Taita Diostami pundapica cazuna canchi”

“Taita Diostami pundapica cazuna canchi”

Apostolcunaca villachinata na saquishpami Jesusta tucui catijcunaman shuj alipacha ejemplota saquirca

Hechos 5:12-6:7manda japishcami can

1-3. a) ¿Imamandata apostolcunataca Sanedrín juezcunapa ñaupaman aparca? b) ¿Imatashi apostolcunaca ruranga? c) Apostolcuna imata rurashcataca ¿imamandata yachajuna capanchi?

 SANEDRINMANDA juezcunaca apostolcuna paicunapa ñaupapi cajta ricushpaca ninandami culiran. Sanedrinmanda presidente sumo sacerdote José Caifasca Jesuspa shutitallapash na nishpami apostolcunataca ani animi imacunamanda juchachijushcata cashna nin: “¿Nachu cangunataca chai runapa shutipica na yachachijunachu canguichi nishpa mandarcanchi? Shinaca ¿imamandata Jerusalén llacta entero yachachinajushcanguichi? ¿Imamandata cai runa huañushcamandaca ñucanchita culpangapaj munanguichi?” nishpa (Hech. 5:28). Shina nishpaca apostolcuna villachishpa catishpaca castigai tucuna cashcatami nijurca.

2 Apostolcunaca ¿imatashi ruranga? Villachichunga Jesusmi mandarca. Chai autoridadtaca Jehová Diosmi curca (Mat. 28:18-20). Shinaca apostolcunaca ¿manllaimanda villachinata saquingacha? O ¿manllaita mishashpachu villachishpa catinga? Apostolcunaca ¿pitashi cazunga? ¿Taita Diosta o gentecunata? Pedroca na manllashpa tucui shunguhuanmi paipash chaishuj apostolcunapash imata ruragrijushcata nin.

3 Ñucanchicunaca contracuna villachichun jarcajpi apostolcuna imata rurashcata yachangapami munanchi. Ñucanchipashmi chai mandashcata pactachina canchi. Ñucanchitapashmi contracunaca jarcangapaj munan (Mat. 10:22). Contracuna villachichun jarcajpi o prohibijpica ¿imatashi rurashun? Shina pasajpi ama manllangapaca apostolcuna imamanda Sanedrinba a ñaupapi cashcata, chaipi cashpa imata rurashcatami yachajuna capanchi.

‘Jehová Diospa angelmi cárcel punguta pascarca’ (Hechos 5:12-21a)

4, 5. Caifaspash, saduceocunapash ¿imamandata ‘ninanda culirashca’ carca?

4 Ñana villachinachu canguichi nishpa mandajpi Pedropash Juanbash imata nishcata yaripashunchi. Paicunaca: “Ñucanchicunaca imata uyashcata, imata ricushcata parlanataca nimamanda na saquita ushanchichu” nircami (Hech. 4:20). Shinapash jipamanga ¿imata pasarca? Sanedrín ñaupaman apai tucushca cashpapash apostolcunaca templopimi villachishpa catirca. Salomonba Corredorpicarin ashtahuanmi villachirca. Chaipimi judiocunaca tandanajunata gushtan carca. Chai pushtupillatami apostolcunaca demoniocunata llujchin carca, ungushcacunatapash jambin carca. Ungushcacunataca Pedropa sombra llanduchijpillatami jambi cashca yarin. Shina jambi tucushca gentecunamandaca ashtacacunami espiritualmente jambiringapapash ali villaigucunata chasquinajurca. Shinami ‘ashtaca jaricuna, huarmicuna Señor Jesuspi crishpa discipulocuna tucunajurca’ (Hech. 5:12-15).

5 Caifaspash saduceocunapash ‘ninanda culirashpami’ apostolcunataca carcelpi churachun cacharca (Hech. 5:17, 18). ¿Imamandata paicunaca ali villaigucunata uyashpaca ninanda culirarca? Primero apostolcunaca Jesús causarishcatami villachinajurca. Shinapash Caifaspash saduceocunapash causarinapica na crinllu carca. Shinallata apostolcunaca Jesuspi feta charishpallami salvaringuichi nishpami villachinajurca. Chaimandami contracunaca Mesiaspi feta churachun yangata saquijpica Roma llactaca ñucanchitaca llaquichingami nishpa manllanajurca (Juan 11:48). Chaimandami apostolcuna villachichunga na munarca.

6. ¿Picuna mandajpita contracunaca Jehovata sirvijcunataca llaquichin? Shina pasajpica ¿imamandata na manllarina capanchi?

6 Cunanbipash shinallatami pasan. Jehovata sirvijcunataca casi siempremi religiongunata ñaupaman pushajcuna mandajpi contracunaca catiriashpa llaquichin. Chaipaca radiota, televisionda, gobiernopi autoridadcunatami utilizan. Contracuna ñucanchita envidiajpi, na ricunayachijpica ¿manllarinachu canchi? Na, na manllarinachu canchi. Villachishpaca paicuna pandacunata yachachijushcatami ricuchinajunchi. Bibliamanda cabalta yachajushpaca panda religionguna yachachishca nali ruraicunata, costumbrecunatami saquin (Juan 8:32).

7, 8. a) Ángel imata mandajta uyashpaca apostolcunaca ¿imatata cuenta japirca? b) ¿Imatata tapurina capanchi?

7 Carcelpi cashpa, juiciota shuyajushpaca apostolcunaca contracunapa maquipi llaquichi tucugrinchi yashpami pensarinajurianga (Mat. 24:9). Shinapash chai tutallatami ‘Diospa angelca cárcel punguta pascashpa’ b, ‘Taita Diospa templo huasiman rishpa predicashpa catipaichilla’ nishpa mandarca (Hech. 5:19, 20). Chaita ricushpami apostolcunaca ali ñanda rinajushcata cuenta japirca. Shinallata ima llaqui o ima jarcai ricurijpipash villachishpa catingapami fuerzata chasquirca. Apostolcunaca shinlli fehuan na manllashpami “Taita Diospa templo huasiman rishpa, chaipi yachachi callarirca” (Hech. 5: 21).

8 Chaimanda tapuripashunchi: ‘Ñucatapash llaquichijpica ¿villachishpa catingapaj feta, valorta charimanllu?’ nishpa. Ñucanchicunata angelcuna apoyajushcata, pushajushcata yarinami Taita Diospa Gobiernomanda ‘tucui ladocunapi predicashpa’ catichun animan (Hech. 8:25; Apoc. 14:6, 7).

“Gentecunata cazunapa randica Taita Diostami pundapica cazuna canchi” (Hechos 5:21b-33)

“Sanedrinba ñaupamanmi apostolcunataca apashpa rirca” (Hechos 5:27).

9-11. a) Sanedrinmanda juezcuna na villachinachu canguichi nishpa mandajpica apostolcunaca ¿imatata contestarca? b) Cunanbi Jesusta catijcunamanga ¿ima ejemplotata apostolcunaca saquirca?

9 Caifaspash, Sanedrinmanda shuj juezcunapash apostolcunata juzgangapami listo carca. Carcelpi ima pasashcata na yachashpami apostolcunata carcelmanda pushamuchun soldadocunata cacharca. Punguta pascajpica nipipash na chaipi cashcata ricushpaca paicunaca ninandami manllarishcanga. “Cárcel punguca vichashca llavishcami” carca. “Guardiacunapash pungu ñaupapimi shayanajushcarca” (Hech. 5:23). Templopi guardiacunapa jefeca apostolcuna cutin templopi Jesusmanda villachinajushcatami yachaj chayarca. Apostolcunaca villachijuimandami carcelman apai tucushcarca. Chaimandami guardiaca soldadocunahuan rishpa prezocunataca jatun tribunal ñaupaman pusharca.

10 Imashinami ña ricurcanchi religiongunata ñaupaman pushajcunaca ninanda culirashpami apostolcunataca cai ratomi villachinataca saquina canguichi nishpa mandashcarca. Apostolcunaca ¿imatata contestarca? Tucuicunamanda parlashpami Pedroca: “Gentecunata cazunapa randica Taita Diostami pundapica cazuna canchi” nirca (Hech. 5:29). Shina rurashpami apostolcunaca cunanbi Jesusta catijcunapash imata rurana cashcata ricuchirca. Chaimi ñucanchipash Taita Dios mandashcata rurachun jarcajpi o pai na mandashcata rurachun obligajpica, autoridadcunata cazunapaj randica Taita Diostami cazuna capanchi (Rom. 13:1). Shinaca ñucanchi obrata prohibijpica ¿imatashi rurashun? Paicunataca napacha cazunachu canchi. Chaipa randica ima modospashmi villachishpa catina capanchi.

11 Juezcunaca apostolcuna na manllashpa villachijujta ricushpaca ninanda culirashpami “apostolcunataca huañuchingapaj munanajurca” (Hech. 5:33). Imashinami ricupanchi apostolcunaca llaquichi tucunamandaca napacha salvari ushagrinajurcachu. Shinapash shuj ayudami ricurigrijurca.

“Cangunaca na tucuchita ushanguichichu” (Hechos 5:34-42)

12, 13. a) Gamalielca ¿imatata juezcunataca nirca? Chaimanda ¿imatata paicunaca rurarca? b) ¿Imashinata cunanbica Jehová Diosca paita sirvijcunataca ayudan? Shinapash ¿ima ishcai yuyaicunatata na cungana capanchi?

12 Gamaliel shuti fariseomi parlai callarirca. c Paica ‘Leyta ali yachachijmi carca. Paitaca llactapi tucuilla gentecuna’, chaishuj juezcunapashmi ninanda respetan carca. Chaimandami apostolcunata juzgana derechota, shinallata apostolcunata “asha ratoguta canllaman llujchichun” mandaitapash usharca (Hech. 5:34). Jipamanga Gamalielca na cazuj grupocuna chai grupocunata ñaupaman pushajcunata huañuchijpica chai grupocuna tucurishcatami parlarca. Shinallata apostolcunata ñaupaman pushaj Jesús huaquin semanacuna huashamanlla huañushcatami nirca. Apostolcunahuanbash shinallatami pasanga yashpami Gamalielca pacienciahuan ashata aguantashunchi nirca. Gamalielca aliguta pensarishpami: ‘Chai runacunataca na imatapash ruranachu canguichi. Paicunataca libre saquichilla. Paicunapa yachachishcacuna o ruraicuna gentecunapa yuyailla cashpaca tucuringami. Pero si chai yachachishcacuna o ruraicuna Taita Diosmanda shamushca cajpica, cangunaca na tucuchita ushanguichichu. Pactara Taita Diospa contra shayarinajunguichiman’ nirca (Hech. 5:38, 39). Juezcunaca Gamaliel nishcatami cazurca. Shinapash apostolcunataca astichunmi cacharca. “Shinallata Jesuspa shutipica ama villachinguichichu nishpami mandarca” (Hech. 5:40).

13 Jehová Diosca paipa llactata ayudangapaca Gamalielshna importante autoridadta charij gentecunatapashmi utilizaita ushan (Prov. 21:1). Shinallata paipa munaita pactachingapaca paipa espíritu santohuanmi importante politicocunata, juezcunata o legisladorcunata utilizan (Neh. 2:4-8). Huaquinbica Jehová Diosca paita sirvijcuna “alita ruraimanda llaquicunahuan” sufrichunmi saquin (1 Ped. 3:14). Imashina cajpipash cai ishcai yuyaicunataca na cunganachu canchi. Primero, Jehovaca aguantashpa catichunmi ayudanga. Segundo, contracunaca na mishangachu. Jehová mandashcata pactachichunbash na jarcai ushangachu (Is. 54:17; 1 Cor. 10:13).

14, 15. a) Apostolcunaca asti tucushpapash ¿imatata rurarca? ¿Imamanda? b) Jehovata cushijushpa sirvishcamanda shuj experienciata parlapai.

14 Apostolcunaca paicunata astijpipash ¿villachinata saquircachu? Na. Chaipa randica ‘Sanedrinmanda gentecunapa ñaupamandaca cushijushpami llujshinajurca’ (Hech. 5:41). ¿“Cushijushpa”? Pero ¿imashpata cushijurca? Paicunaca asti tucushcamandaca na cushijurcachu. Jehovata, Jesusta tucui shunguhuan sirvimanda catiriashpa llaquichi tucushcamandami cushijurca (Mat. 5:11, 12).

15 Primer siglopishnallatami cunanbi Jesusta catijcunapash ali villaicunata villachimanda catiriashpa llaquichijpipash cushijunchi (1 Ped. 4:12-14). Ñucanchicunata amenazachun, llaquichichun o prezo churachunga na gushtanchichu. Shinapash tucui shunguhuan Jehovata sirvishcata ricuchishpaca ninandami cushijunchi. Huauqui Henryk Dornikpa ejemplota ricupashun. Paica gobiernocuna llaquichijpimi ashtaca huatacunata aguantashpa causarca. Agosto de 1944​pica autoridadcunaca paitapash, paipa huauquitapash campo de concentracionman cachachunmi mandarca. Paicunapa informepica: “Ñucanchi mandashcata rurachunga paicunataca nimamanda na convinci ushanchichu. Llaquichinajujpipash cushijushcacunami can” nijurcami. Cutin huauqui Dornikca: “Llaquichi tucungapaca na munarcanichu. Shinapash Jehovata tucui shunguhuan na manllashpa sirvijuimandami cushijurcani” nircami (Sant. 1:2-4).

Apostolcunashnami “huasin huasin” villachinchi.

16. a) ¿Imashinata apostolcunaca tucuicunaman villachingapaj munashcata ricuchirca? b) Cunanbipash ¿ima ejemplota catishpata villachipanchi?

16 Apostolcunaca uchashpami paicunaman mandashcata rurashpa catirca. Paicunaca na manllashpami ‘tucui punllacuna Taita Diospa huasipipash, huasin huasin rishpapash Cristo Jesusmanda ali villaicunata villachishpa catirca’ (Hech. 5:42). d Apostolcunaca na shaijushpa, tucui ladocunapi villachingapami munarca. Paicunaca Jesús yachachishcashnami huasin huasin rishpa villachirca (Mat. 10:7, 11-14). Shinami Jerusalenbica tucuicunaman villachishcanga. Cunanbipash testigo de Jehovacunaca apostolcunapa ejemplota catimandami rijsishca canchi. Territoriopi gulpi huasicunata visitashpami tucui gentecunaman, vecinocunaman ali villaigucunata uyana oportunidadta cunchi. Shina villachijpica ¿Jehová Diosca bendiciashcachu? Ari bendiciashcami. Cai tucurimui punllacunapica ashtaca millón gentecunami ali villaicunata chasquishca. Ashtacacunaca testigocuna huasin huasin villachijpimi por primera vez ali villaigucunataca uyashca.

Minishtirishca cosascunata rurachun nombrashca jaricuna (Hechos 6:1-6)

17-19. a) ¿Ima problemata ricurirca? b) Chai problemata arreglangapaca apostolcunaca ¿ima instrucciongunatata curca?

17 Na yashca llaquitami aguantana tucurca. Chai llaquica congregación ucumandallatami shamuna carca. ¿Ima llaquita carca? Yaripashunchi. Chairalla bautizarishca ashtaca huauquipanicunaca shuj llactacunamandami carca. Chaimandami chai huauquicunaca paicunapa feta shinlliyachingapaj Jerusalenbi asha tiempota quidana tucushcarca. Jerusalenmanda discipulocunaca chai huauquicunaman micunaguta carangapaj, minishtirishca cosasgucunahuan ayudangapajmi paicunapa munai contribuciongunata cararca (Hech. 2:44-46; 4:34-37). Shinapash chaipimi na yashcapi shuj problema ricurirca. Hebreo shimita parlaj viudacunaca “cada punlla carana ración micunagutaca” chasquijurcami. Shinapash griego shimita parlaj viudagucunaca na imatapash chasquinajurcachu (Hech. 6:1). Imashinami ricunchi agllashpami caranajushcarca. Chashna ruranaca ashtaca llaquicunamanmi apan.

18 Apostolcunaca chai tiempopica shuj solo cuerposhnami cai mushuj congregaciondaca ñaupaman pushajurca. Paicunapaca “viuda huarmigucunaman micunaguta partijuimanda Taita Diospa shimita yachachinata saquinaca na alichu” carca (Hech. 6:2). Chaimandami micunaguta partichun mingangapaca, “Diospa espíritu santota chasquishca, ali yachajushca, tucuicuna respetashca” siete jaricunatami agllana capanchi. Picunatashi chaita rurachunga churana ali canman nishpa discipulocunamanga villarca (Hech. 6:3). Ali yachajushca jaricunami minishtirirca. Paicunaca micunata carangapallaca na carcachu. Ashtahuangarin imagutapash carashcata chasquina, minishtirishca cosasgucunata randina, shinallata culquiguta ali utilizana, cuidana responsabilidadtami charirca. Tucui agllashca jaricunaca griegocunami carca. Chaimandami nanarishca viudagucunaca talvez paicunataca ali chasquishcanga. Apostolcunaca chai huauquicunata imamanda recomendashcataca Taita Diosta mañashpami aliguta ricurca. Chai jipaca chai siete agllashca huauquicunatami ‘micunaguta partichun mingarca’. e

19 Shinaca cai siete huauquicunaca ¿micunaguta partina responsabilidadta charimandallachu villachinata saquina carca? Na, na shinachu carca. Agllashcacunapurapica Estebanbashmi carca. Paica ñallami na manllashpa tucui shunguhuan villachina carca. Shinallata paicunapurapica Felipepashmi carca. Paitaca ‘ali villaigucunata villachij’ nishpami rijsin carca (Hech. 6:8-10; 21:8). Shinaca tucui huauquicunami Gobiernomanda villachishpa catirca.

20. Jehovapa organizacionga ¿imashata apostolcunapa ejemplota catin?

20 Cunanbipash Jehová Diospa organizacionga apostolcunapa ejemplotami catin. Congregacionbi responsabilidadcunata charichun shuj huauquita nara recomendashpallatami Bibliapi mandashca requisitocunata pactachijujta, shinallata Dios mandashcashna causajushcata, espíritu santo ayudachun saquijushcatapash ricuna can. Cuerpo Gobernantemanda huauquicunami ancianocuna o siervo ministerialcuna cachun nombran (1 Tim. 3:1-9, 12, 13). f Chaimandami nita ushanchi Bibliapi mandashca requisitocunata pactachijcunaca espíritu santohuan nombrashcami can nishpa. Cai huauquicunaca ashtaca minishtirishca cosascunatami ruran. Por ejemplo, ancianocunaca talvez mayorlla huauquipanicuna ciertopacha ayudata minishtijujcunata ayudangapami arreglocunata ruran. O construcción de Salones del Reinocunapi, asambleacunata organizanapi, Comité de Enlace con los Hospitalescunapimi ayudan (Sant. 1:27). Shinallata siervo ministerialcunapash ashtaca ruraicunapimi ayudan. Shinapash pastoreopi o yachachinapica na directamente ocuparinllu. Cai nombramientocunata charij huauquicunaca congregacionbi, organizacionbi responsabilidadcunata charishpapash villachinataca na saquinachu can (1 Cor. 9:16).

‘Taita Diospa shimica ashtacatapachami mirashpa catirca’ (Hechos 6:7)

21, 22. Mushuj congregacionda Jehová Dios bendiciajushcataca ¿imashinata cuenta japinalla carca?

21 Jehovapa ayudahuanga cai mushuj congregacionga canllamanda jarcaicunata, congregación ucupillata ricurishca problematapash mishashpami ñaupaman cati usharca. Jehová Dios bendiciajushcataca cuenta japinallami carca. Bibliapica ninmi: “Chaimi, Taita Diospa shimita villachishpa catijpica, Jerusalén llactapi Jesuspa discipulocunaca ashtacatapacha mirashpa catinajurca. Ashtaca sacerdotecunapashmi Jesuspa discipulocuna tucunajurca” nishpa (Hech. 6:7). Cai Hechos libropica congregación imashina mirashpa catishcamandaca ashtaca viajecunatami parlan (Hech. 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31). ¿Nachu cunanbipash mundo enteropi ñucanchipa obra imasha mirajushcata uyanaca ñucanchicunataca ninanda animan?

22 Primer siglopi ima pasashcata yaripashunchi. Imashinami ricurcanchi religionda ñaupaman pushajcunaca na tranquilo quidagrinajurcachu. Ninanda catiriashpa llaquichina punllacunami ñalla chayamugrijurca. Chaishuj capitulopica Estebanmandami yachajupashun. Estebanga siete nombrashca huauquicunapuramandami carca. Paitaca ninanda catiriashpami llaquichigrinajurca.

a Recuadrota ricupangui. “ Sanedringa judiocunapa jatun tribunalmi carca”.

b Hechos libropica 20 viajetami angelcuna nishpa parlan. Shinapash cai textopimi por primera vez ángel shimita utilizashpa parlan. Huaquinbica angelcunataca ‘yura entero churajushca jaricuna’ ninmi carca (Hech. 1:10).

d Recuadrota ricupangui. “‘ Huasin huasin rishpa’ villachina”.

e Cai huauquicunaca anciano nombramientota chasquingapaj requisitocunatami pactachishcanga. Micunaguta partinaca shuj jatun responsabilidadmi carca. Shinapash Bibliapica punda congregacionguna ima horapacha ancianocunata o superintendentecunata nombrai callarishcata na villanllu.

f Primer siglopica espiritualmente ali cajcuna, ñaupaman ali catinajuj huauquicunallami ancianocunata nombrana autoridadta charirca (Hech. 14:23; 1 Tim. 5:22; Tito 1:5). Cunanbica Cuerpo Gobernantemi superintendente de circuito huauquicunataca nombran. Superintendente de circuito huauquicunaca ancianocunata, siervo ministerialcunata nombrana responsabilidadtami charin.