Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

CAPÍTULO 24

“Ama manllaichu”

“Ama manllaichu”

Apóstol Pabloca huañuchi tucunamanda salvarishpami Félix shuti gobernadorpa ñaupapi paipa crishcacunata difindin

Hechos 23:11-24:27manda japishcami can

1, 2. ¿Imamandata Pabloca Jerusalén llactapi llaquichi tucunataca alimi yacharca nipanchi?

 APÓSTOL Pabloca llaquichi tucunamanda salvarishpapash cutinmi prezo churai tucun. Pabloca Jerusalén llactapi “ashtaca llaquicunata charinata, prezo” churai tucunataca alimi yachan (Hech. 20:22, 23). Shinapash Pabloca paihuan imapacha tucunataca na ali yachanllu. Pero Jesuspa shutimanda llaquichi tucushpa catinataca alimi yachan (Hech. 9:16).

2 Huaquin profetacunami Pablotaca canga huatai tucushpami “na judío gentecunapa maquipi” entregai tucugringui nishpa villashcarca (Hech. 21:4, 10, 11). Pablotaca asha tiempo huashamanllami judío gentecunaca huañuchingapaj munanajurca. Shinallata Sanedrín nishcapi gentecunapashmi Pablotaca ninanda bullayanajurca. Shinapash romano soldadocuna ayudajpimi Pabloca chai gentecunamandaca salvarirca. Pero cunanga soldadocunapa cuartelpimi paita juiciocunata rurachun shuyana tucun (Hech. 21:31; 23:10). Cai situacionbica Pabloca paita animachunmi seguro minishtinga.

3. Predicashpa catingapaca ¿imashinata animota chasquipanchi?

3 Cai tucurimui punllacunapica ‘Cristo Jesushuan shujllashna tucushpa Taita Diosta tucui shunguhuan sirvishpa causangapaj munajcunaca, tucuicuna catiriashpa llaquichi tucunataca’ alimi yachapanchi (2 Tim. 3:12). Chaimandami Pablo cuenda predicashpa catingapaca huaquinbica pipash animachun minishtipanchi. Shina animangapaca ‘aliguta cazushpa, aliguta pensarishpa sirvij esclavoca’ publicaciongunata y reuniongunatapashmi ñucanchicunamanga cushca. Chaimi ninanda agradicipanchi (Mat. 24:45). Jehová Diosca nali gentecuna paipa sirvijcunata tucuchichunga na saquingachu. Shinallata predicacionda jarcachunbash na saquingachu (Is. 54:17; Jer. 1:19). Cutin Pablopi pensaripashunchi. Jarcanajujpipash apóstol Pablotaca predicashpa catichunga ¿imata ayudarca? Pabloca ¿ima ayudatata chasquirca? Animota chasquinaca ¿imashinata paitaca ayudarca?

Huañuchishun nishpa juramentushcatami jarcan (Hechos 23:11-34)

4, 5. Jesusca Pablotaca ¿ima nishpata animarca? ¿Imamandata chai animota chasquinaca ali carca?

4 Bibliapica apóstol Pablo Sanedrinmanda llujshishca jipa pai minishtijushca animota chasquishcatami ricuchin. ‘Jesusca Pablopa ladopi ricurishpami paitaca cashna nirca: “Ama manllaichu. Porque imashinami Jerusalén llactapi ñucamanda aliguta intindichircangui, shinallatami Roma llactapipash aliguta intindichina cangui” nirca’ (Hech. 23:11). Chaita nishpami Jesusca Pablo Jerusalén llactapi na huañuchi tucunata y Roma llactaman rina cashcatapash ricuchirca. Chaipimi Pabloca Jesusmanda predicagrijurca.

“Paicunaca Pablota japishpa huañuchingapaca, ñami más de 40 yali jaricunata listo charinajun” (Hechos 23:21).

5 Pablopaca chai animota chasquinaca alimi carca. Porque cayandi punllapaca más de 40 ‘judiocunami Pablota huañuchishun nishpa paicunapura parlarirca. Paicunaca juramentushpami, Pablota huañuchingacamanga nimata na micushunllu, nimata na ufiashunllu ninajurca’. Chai judiocunaca shina juramentushpami Pablota huañuchingapapacha munanajushcata ricuchinajurca. Chai judiocunaca paicuna juramentushcata na pactachishpaca maldici tucunatami crin carca (Hech. 23:12-15). Chai judiocunaca apóstol Pablomanda ashtahuan yachangapaj munanchi nij tucushpami Sanedrinman cutin apachun mañangapaj munanajurca. Y chaihuanga importante sacerdotecunapash, llactapi autoridadta charijcunapashmi de acuerdo carca. Pero chai judiocunaca Pablota apanajujpi paita huañuchingapami listo shuyagrinajurca.

6. Pabloca paita huañuchingapaj munanajushcataca ¿imashinata yachaj chayarca? Jovengunaca Pablopa sobrinomandaca ¿imatata yachajuita ushan?

6 Chai judiocuna imata ruragrinajujta yachaj chayashpami Pablopa sobrinoca paiman villangapaj rirca. Chaimi Pabloca paipa sobrinotaca Claudio Lisias comandantepaman villachun cacharca. Bibliapica Pablopa sobrinopa shutitaca na villanllu (Hech. 23:16-22). Pablopa sobrinoca na manllashcatami ricuchirca. Paicunapa munaita ladoman saquishpa Taita Diospa Gobiernota pundapi churaj jovengunataca Jehová Diosca ninandami juyan.

7, 8. Pablota ama huañuchichunga ¿imatata comandante Lisiasca rurarca?

7 Judiocuna Pablota huañuchingapaj munanajujta yachaj chayashpaca Claudio Lisias comandanteca chaquilla rij y caballopi rij 470 soldadocunatami Pablota Cesareaman protegishpa pushachun mandarca. Shinami chai tutallata Pablotaca gobernador Felixpaman a cachagrijurca. Claudio Lisias comandanteca mil soldadocunata mandajmi carca. Cesareapica na judío gentecunami ashtahuanbachaca causarca. Chaimi Pabloca chaipica ashtahuan tranquilolla cai ushagrijurca. Jerusalenhuan ricujpica Cesarea llactaca ashtahuan tranquilomi carca. Porque Jerusalenbica gentecunaca religiongunata criticanllami carca. Cesarea llactapimi Judea llactapa cuartel principal y política cosascunata administrana pushtupash tiarca. Chaimi Pabloca ashtahuan seguro cagrijurca.

8 Roma llactapa leycunata catishpami, comandante Lisiasca Pablopa casomanda parlashpa shuj cartata gobernador Felixman cacharca. Chai cartapica Pablo romano cashcata yachashpa, shinallata judiocuna Pablota ‘ña huañuchigrinajushcamanda’ salvashcatami villajurca. Shinallata Pablo “carcelpi churai tucunata o huañuchi tucuna” sentenciatapash na chasquina cashcatapashmi villajurca. Comandante Lisiasca Pablota judiocuna ama huañuchichun y paipa casota uyashca jipa juzgai tucuchunmi Cesareaman cachajuni nishpa gobernador Felixman escribirca (Hech. 23:25-30).

9. a) Comandante Lisiasca ¿imashinata Pablopa derechocunata na respetashcata ricuchirca? b) Ñucanchicunapash libremente Taita Diosta sirvingapaca ¿imatata rurashcanchi?

9 ¿Comandante Lisiasca tucuitachu cartapica villarca? Na tucuita villarcachu. Paica Felixpa ñaupapi ali quidangapallami munajurca. Por ejemplo, comandante Lisiasca Pablo romano cashcata yachaj yashpaca paita salvangapaj rircani nishpaca llullaitami llullajurca. Porque paillatami Pablota ‘ishcai cadenacunahuan huatachun’ y chai jipa “azialashpa tapuchichun” mandashcarca. Y chaita rurashcataca paica na villashcarcachu (Hech. 21:30-34; 22:24-29). Y chaita rurashpaca apóstol Pablo romano caimanda charishca derechocunata na respetashcatami ricuchirca. Cunan punllacunapipashmi Taita Diosta sirvijcunata atacangapaca Satanasca religiongunata ñaupaman pushajcunata utilizashca. Chaimandami huaquinbica libremente Taita Diosta sirvitaca na ushashcanchi. Pero Pablo cuendami ñucanchicunapa derechocunata respetachunga leycunata utilizashcanchi.

‘Ñuca difindiringapaj quiquinhuan parlai ushashcamandaca cushijushcami capani’ (Hechos 23:35-24:21)

10. ¿Imacunamandallata Pablotaca juchachinajurca?

10 Cesarea llactaman chayajpica ‘Herodespa palacio huasipi Pablota prezo charishpa catichunmi mandarca’. Judiocuna Jerusalenmanda chayachun shuyangacamanmi chaipi saquirca (Hech. 23:35). 5 punllacuna jipaca sacerdote principal Ananías, llactapi autoridadta charij huaquin jaricuna y Tértulo shuti abogadomi gobernador Felixpa ñaupapi presentarirca. Tértulo shuti abogadoca gobernador Félix judiocunata ayudashcamandami paitaca alabashpa parlai callarirca. Paica Felixpa ñaupapi ali quidangapallami shina parlajurca. b Chai jipaca Pablopa casomanda parlashpami cashna nirca: “Cai runaca imapash plagashna cajtami quiquinman villangapaj munapanchi. Paica muyundi alpapi judiocunatami gobiernopa contra jatarichun yachachijushca. Shinallata paimi, Nazaretmanda Jesusta catij sectapa cabecilla can. Taita Diospa templo huasitapashmi na respetajushcarca. Chaimi paitaca prezo japircanchi” nircami. Resto ‘judiocunapashmi, Tertuloca ciertotami nijun nishpa Pablotaca culpanajurca’ (Hech. 24:5, 6, 9). Judiocunaca Pabloca gobiernopa contrami can, Jesusta catij sectapa cabecilla y Taita Diospa templo huasitapashmi na respetajun nishpami juchachinajurca. Chashna juchachishcamandami Pablotaca huañuchita ushanman carca.

11, 12. Pabloca ¿imashinata difindirirca?

11 Chai jipaca Pablo parlachunmi saquirca. Chaimi Pabloca ‘ñuca difindiringapaj quiquinhuan parlai ushashcamandaca cushijushcami capani’ nishpa parlai callarirca. Pabloca Taita Diospa templo huasitapash respetashcata y gobiernopa contra jatarichunbash na yachachijushcatami nirca. Shinallata “ashtaca huatacunata” Jerusalenbi na cashcatapashmi nirca. Paica tauca huatacuna jipami, ñuca llactamanda gentecunaman culquiguta carashpa ayudangapaj Jerusalenman shamuparcani nircami. Chai culquiguca yarjai pasanajuj, catiriashpa llaquichi tucunajuj y pobrella cristianocunata ayudangapami carca. Shinallata “Moisesman Cushca Leypi nishcashna limpio cashpami, Taita Diospa templo huasipi carcani” nircami. Ñucaca ‘Taita Diospa ñaupapipash, gentecunapa ñaupapipash shuj limpio concienciata charingapami’ siempre esforzarijupashcani nircami (Hech. 24:10-13, 16-18).

12 Pabloca “Nazaretmanda Jesusta catij sectata catishpa, ñuca punda taitacunapa Taita Diosta sirvijushcataca na negapanichu. Chai grupotami paicunaca chairalla ricurishca grupo nin”. Shinallata “ñucaca, Moisesman Cushca Leypi imata nijujta y Profetacunapa escribishcacunapi imata nijujtapash tucuitami cripani” nircami. Pabloca paita juchachinajuj gentecunashnallatami ‘alita rurajcunata nalita rurajcunatapash Taita Dios causachinapi crishcata’ ricuchirca. Chai jipami Pabloca paicunataca cashna nirca: “Sanedrín ñaupapi ñucata juzgashpa culpableta o na culpableta declarashcataca caipi shayanajuj runacunallata villachunlla. Ñucataca, ‘huañushcacuna causarinata crimandami juzgahuanajun’” nircami (Hech. 24:14, 15, 20, 21).

13-15. Autoridadcunapa ñaupapi ñucanchi crishcacunata difindina tucushpaca ¿imashinata Pablopa ejemplota catita ushapanchi?

13 Ñucanchi crishcacunamanda gobiernopa contrami jatarinajun y shuj peligroso sectami can nishpa autoridadcunapa ñaupapi juchachijpica ¿imatata rurana capanchi? Pablopa ejemplotami catina capanchi. Por ejemplo, Pabloca Tértulo runashnaca gobernadorpa ñaupapi ali quidangapallaca na alabashpa parlajurcachu. Chaipa randica Pabloca tranquilo, respetohuan cabalta parlashpami paipa crishcacunataca difindirirca. Shinallata paita juchachishca ‘provincia de Asiamanda huaquin judiocuna’ chaipi na presentarishcatapashmi nirca. Chai judiocunaca Pablotaca Taita Diospa templota na respetanllu nishpami juchachishcarca. Chaimandami paicunaca Pablota imamanda juchachinajushcata ricuchingapaj y paicunallatapash difindiringapaj chaipi cana cashcata Pabloca ricuchirca (Hech. 24:18, 19).

14 Pabloca paipa crishcacunamanda villachinataca na manllarcachu. Chaimandami huañushcacuna causarinataca na manllashpa cutinllata parlarca. Chaita parlashcamandami Sanedrinmandacunaca ninanda bullayai callarishcarca (Hech. 23:6-10). Pabloca ¿imashpata huañushcacuna causarinamanda parlarca? Pabloca Jesusmanda y Jesús causarishcamandami predicajurca. Y paipa contracunaca pai yachachishcacunahuanga na de acuerdo carcachu (Hech. 26:6-8, 22, 23). Judiocunaca huañushcacuna causarinata crishcamanda y ashtahuanbachaca Jesús causarishcapi crishcamandami Pablotaca juzganajurca.

15 Ñucanchicunapashmi Pabloshna na manllashpa villachina capanchi. Chaipaca Jesús nishcatami yarina capanchi. Paica: “Tucuilla gentecunami cangunataca ñucata catijushcamanda na ricunayachinga. Ashtahuangarin ultimocaman aguantajcunatallami Taita Diosca salvanga” nircami. Pero autoridadcunapa ñaupapi ¿imatashi nisha nishpa preocuparijunacha capanchi? Na, porque Jesusca cashnami prometirca: “Autoridadcunapa ñaupaman cangunata apajpica, imatata nisha nishpaca na pinarijunachu canguichi. Chai ratopi imata ninataca Taita Diospa espíritu santomi yuyachinga. Shinaca na cangunallaca parlanguichichu. Sino Taita Diospa espíritu santomi canguna parlai ushachun ayudanga” nircami (Mar. 13:9-13).

‘Felixca manllarircami’ (Hechos 24:22-27)

16, 17. a) Gobernador Felixca ¿imatata rurarca? b) ¿Imamandata Felixca manllarirca? Paica ¿imashpata tauca viajeta Pablohuan parlarca?

16 Gobernador Felixca Nazaretmanda Jesusta catij cristianocunamanda parlajtaca ñami uyashcarca. Chaimandami Bibliapica cashna nin: “Gobernador Felixca, Nazaretmanda Jesusta catij grupomandaca ashtacatami yacharca. Tucuicunatami paica cashna nishpa cacharca: ‘Soldadocunapa comandante Lisias urai shamujpimi cai runahuan imata ruranatapash ricusha’. Chai jipami soldadocunapa capitandaca, Pablota cutin carcelpi churachun gobernador Felixca mandarca. Shinallata paitaca mandarcami, huaquin cosascunata rurachunga saquinguilla. Pablo imata minishtijpipash, paipa amigocuna ayudachun saquinguilla nircami” (Hech. 24:22, 23).

17 Huaquin punllacuna jipami, gobernador Felixca paipa huarmi Drusilahuan chayamurca. Drusilaca judiami carca. Gobernador Felixca Pablota cayachun cachashpami ‘Pablo imamanda Cristo Jesuspi crishcata’ parlajta uyarca (Hech. 24:24). Pero Pablo “alita ruranamanda controlarinamanda, shamuj punllacunapi juiciomanda parlajpica, Felixca manllarishpami” quidarca. Felixca paipa causaipi nalicunata rurashcamanda y paipa concienciapi nali sintirishcamandami manllarishca quidashcanga. Chaimandami Pablotaca cashna nishpa cacharca: “Cunanga ripailla. Shuj punlla tiempota charishpaca ñucallata quiquinda cayachun cachapashallami” nircami. Felixca tauca viajecunatami Pablohuanga parlarca. Pero Jesusmanda yachajungapaj munaimandaca na shina rurarcachu, sino Pablo culquita cuchun munaimandami shina rurarca (Hech. 24:25, 26).

18. ¿Imashpata Pabloca ‘alita ruranamanda, controlarinamanda y shamuj punllacunapi juiciomanda’ parlarca?

18 ¿Imashpata Pabloca ‘alita ruranamanda, controlarinamanda y shamuj punllacunapi juiciomanda’ gobernador Felixman y paipa huarmimanga parlarca? Paicunaca ‘Cristo Jesuspi crijcuna’ imatalla ruran cashcata yachangapami munarca. Pabloca paicuna nalicunata rurashpa causan cashcata yachashpami cristianocuna cangapaj imata rurana cashcataca aliguta intindichirca. Shinami Taita Diospa mandashcacunahuan y paicunapa causaihuan diferentepacha cashcata ricuchirca. Pablo shina nijpimi paicunaca ñucanchi pensashcacunamanda, parlashcacunamanda y rurashcacunamanda Taita Dios tucuicunata juzganata intindishcanga. Shinallata gobernador Félix chai ratopi Pablota juzgangapaj autoridadta charijpipash Taita Dios paicunata juzganatami intindishcanga. Chaimandami Felixca ‘manllarishpa’ quidashcanga.

19, 20. a) Shuj persona Bibliata yachajujushpapash na cambiangapaj munajpica ¿imatata rurana capanchi? b) Gobernador Felixca ¿imashinata Pablota na ayudangapaj munashcata ricuchirca?

19 Predicanajushpaca gobernador Félix cuenda gentecunahuanmi tuparita ushanchiman. Shuj personaca talvez callaripica Bibliamanda yachajungapaj munaj cuendami ricurita ushan. Pero paica pai munashcashnami causashpa catingapaj munan. Shina pasajujpica Pablo cuendami Taita Diospa ñaupapi ali ricuringapaj imata rurana cashcata respetohuan explicaita ushapanchi. Shinami talvez chai personapa shunguman chayaita ushashun. Pero Taita Dios millanayachishca ruraicunata na saquingapaj munajpica mejor paita yachachinata saquishpami ciertopacha yachajungapaj munaj gentecunata mascangapaj esforzarina capanchi.

20 Gobernador Felixca ¿imatata rurarca? Bibliapica: “Ishcai huatacuna jipami, Felixpa randica, Porcio Festo shuti runa mandai callarirca. Pero Felixca judiocunahuan alipi quidangapaj munaimandami, Pablotaca carcelpi saquirca” ninmi (Hech. 24:27). Shina rurashpami Pablotaca na ayudangapaj munashcata ricuchirca. Felixca “Taita Diospa Ñanda” catijcuna gobiernopa contra na shayarijta y Pablopash Roma llactapa leycunata cazushcatapash alimi yacharca (Hech. 19:23). Shinapash gobernador Felixca “judiocunahuan alipi quidangapaj munaimandami” Pablotaca carcelpi saquirca.

21. Porcio Festo gobernador tucujpipash Pablohuanga ¿imata pasarca? Pablo shinlli feta charichunga ¿imata ayudarca?

21 Hechos 24:27​pica Felixpa randi Porcio Festo shuti runa gobernador tucushcatami ricuparcanchi. Pero Pabloca prezomi catirca. Chaimi Pabloca shuj shuj autoridadcunapa ñaupapi paipa casomanda parlangapaj presentarirca. Imashinami ricupanchi Lucas 21:12​pi shimicunaca Pablopipashmi pactarirca. Porque paica cutin cutinmi “gobernadorcunapaman y reycunapamanbash apai” tucurca. Pero Pabloca Jehová Diospica siempremi confiashpa catirca. Roma llactapa reypa ñaupapi presentarina tucushpapashmi Pabloca shinlli feta charishpa catirca. Pabloca Jesús nishca shimicunataca siempremi yarishcanga. Jesusca “ama manllaichu” nishcarcami.

a Judea llactapa Félix shuti gobernador” nishca recuadrota ricupangui.

b Tértulo runaca, gobernador Felixtaca “quiquinmandami tranquilo ali causanajupanchi” nishca cajpipash, Félix runa Roma llactata gobernajuj tiempopica ashtaca problemacunami tiarca. Tértulo runa judiocunata ayudangapaj leycunata churashcamandami Felixtaca ‘ninandami agradicipanchi’ nishca carca. Shinapash mayoría gentecunami Felixtaca na ricunayachirca. Porque Felixca nali gobernadormi carca. Paipa contra shayarijcunatapash llaquinaitami llaquichin carca (Hech. 24:2, 3).