Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 3

Shungutaca ¿imashinata cuidai ushapanchi?

Shungutaca ¿imashinata cuidai ushapanchi?

“Tucui imatalla alichishcamanda yalica, cambaj shungutara alichingui [o cuidangui]” (PROV. 4:23).

CÁNTICO 36 Ñucanchipa shungutaca cuidanami canchi

CAITAMI YACHAJUPASHUN *

1-3. a) Jehová Diosca ¿imamandata Salomonda juyarca? Salomonga ¿imatata rurarca? b) Cai temapica ¿ima tapuicunamandata yachajupashun?

SALOMONGA joven cashpami Israel llactamanda rey tucurca. Israelpi mandai callarijujpimi Salomonman muscuipi ricurishpami Jehová Diosca cashna nirca: “Imata ñuca carachun munashpapash, mañahuailla” nishpa. Salomonga joven caimandami Jehovataca cashna mañarca: “Ali yuyaita charij shunguta carahuayari” nishpa (1 Rey. 3:5-10). Salomón shina mañashpaca humilde cashcatami ricuchirca. Chaimi Jehová Diosca Salomondaca ninanda juyarca (2 Sam. 12:24). Salomón imata mañashcata alicachimandami Jehová Diosca paimanga ‘ali yuyaita charij shunguta’ curca (1 Rey. 3:12).

2 Salomón Jehovata tucui shunguhuan sirvijpica Jehová Diosca paita ayudarcami. Salomonga ‘Taita Diospa shutipi mañana huasitami shayachirca’ (1 Rey. 8:20). Jehová Dios ali yachaita cujpimi Salomonga rijsishca rijsishca tucurca. Chaimi Salomonga Bibliapa quimsa librocunata escribirca. Chai librocunamandaca Proverbios librotami escribirca.

3 Traducción del Nuevo Mundo Bibliapi, Proverbios libropica casi cien viajemi shungu shimica ricurin. Proverbios 4:23​pica ninmi: “Tucui imatalla alichishcamanda yalica, cambaj shungutara alichingui [o cuidangui]” nishpa. Cai textopi ‘shungu’ nishpaca ¿imatata ningapaj munan? Cai temapimi cai tapuimanda yachajupashun. Shinallata cai ishcai tapuicunatapash yachajupashun: ¿Imacunahuanda Diabloca ñucanchi shunguta pandachin? Ñucanchi shungutaca ¿imashinata cuidashun? Cai tapuicunamanda yachajunami Jehovata tucui shunguhuan sirvichun ayudanga.

‘SHUNGU’ NISHPACA ¿IMATATA NINGAPAJ MUNAN?

4, 5. a) Proverbios 4:23​pi ‘shungu’ nishpaca ¿imatata ningapaj munan? b) Sano sano cangapaca ¿imatata rurana capanchi? c) Shinallata espiritualmente shinlli cangapaca ¿imatata rurana capanchi?

4 Proverbios 4:23​pi ‘shungu’ nishpaca ñucanchi pensamientocunata, ñucanchi imashina sintirinata, ñucanchi munaicunata, ima munaihuan imatapash ruranatami shungu nin. Shinaca ñucanchi shungu ucupipacha ima tiajtaca ni pipash na yachai ushanllu.

5 Ñucanchi saludta cuidanshnami ñucanchi shunguta cuidana capanchi. Por ejemplo, sano cangapaca ali micuna, ejerciciotapashmi rurana capanchi. Shinallatami espiritualmente shinlli cangapaca Jehová Diospi tucui shunguhuan cringapaj esforzarina capanchi. Chaipaca Bibliamanda yachachishcacunata ñucanchi causaipi pactachina capanchi. Shinallata ñucanchi crishcacunamanda shujcunaman parlanami capanchi (Rom. 10:8-10; Sant. 2:26). Huaquinbica ñavi ricuipica sano sano ricurishpapash ungushcami caita ushapanchi. Shina cuendami Diospi tucui shunguhuan crishcata yaita ushapanchi. Shinapash ñucanchi shungu ucupica nali munaicunata chari ushapanchi (1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Diabloca paishna pensachunmi munan. Shinaca ¿imacunahuanda Diabloca ñucanchi shunguta pandachin? ¿Imashinata ñucanchi shunguta cuidashun?

¿IMACUNAHUANDA DIABLOCA ÑUCANCHI SHUNGUTA PANDACHIN?

6. Diabloca ¿imatata rurangapaj munan? Diabloca ¿imashinata pandachin?

6 Diabloca paipilla pensarimandami Jehovapa mandashcacunatapash na cazungapaj munan. Shinallata paishna pensachun, rurachunmi munan. Chaimi ñucanchita pandachingapaj munaimanda imacunatapash utilizan. Diabloca paishna yuyaj gentecunahuanmi ñucanchita pandachingapaj munan (1 Juan 5:19). Shinallata nali cumbacunahuan llevarichunmi munan. Shinapash chai nali cumbacunahuan llevarishpaca ñucanchi “ali causajujtapash” huaglichishpami paicunashna pensangapaj, rurangapapash munashun (1 Cor. 15:33, MTQI). Diabloca shinallatami Salomondapash pandachirca. Salomonga Jehovata na sirvij ashtaca huarmicunahuanmi cazararca. Jehovata sirvinata saquichunmi chai huarmicunaca asha asha “Salomonbaj shungutaca pandachirca” (1 Rey. 11:3).

Ñucanchi shungutaca ¿imashinata cuidashun? ¿Imacunahuanda Diabloca ñucanchi shunguta pandachin? (Párrafo 7​ta ricupangui). *

7. a) Paishna pensachunga ¿imatata Diabloca utilizan? b) Chaicunamandaca ¿imamandata cuidarina capanchi?

7 Diabloca paishnalla pensachun munaimandami shuj gentecunapa causaimanda parlaj peliculacunahuan, telepi programacunahuanbash pandachingapaj munan. Chaimi paishnalla pensachun, pai munashcashna rurachun, nali munaicunata charichun Diabloca chaicunata utilizan. Jesuspashmi Taita Diosmanda yachachingapaca gentecunapa causaimanda parlarca. Por ejemplo samaritano runagumanda, tucuita yanga tucuchishca churimandapashmi Jesusca parlarca (Mat. 13:34; Luc. 10:29-37; 15:11-32). Diabloshna pensaj gentecunapashmi gentecunapa causaimanda parlashpa ñucanchitaca pandachingapaj munan. Shinaca paicuna ñucanchita ama pandachichunmi cuidarina capanchi. Shinapash tucui peliculacuna, telepi programacuna ñucanchi yuyaita huaglichin nishpaca na ninajunchichu. Huaquin peliculacunamanda, telepi programacunamandapashmi ali cosascunata yachajuita ushanchi. Chaimandami imata ricunata, imata na ricunata ali ricuna capanchi. Imata ricugrijushpapash cashna tapuripashunchi: “¿Cai peliculata o telepi programata ricushpaca nali munaicunatachu chari callarisha?” nishpa (Gál. 5:19-21; Efes. 2:1-3). Pensaripashunchi, imapash ungüi ñucanchiman ama chimbachunga ¿nachu cuidaripanchi? Ari, cuidaripanchimi. Shina cuendami Diabloshna ama pensangapaj cuidarina capanchi.

8. Huahuacunapa shunguta cuidangapaca ¿imatata taitamamacunaca rurana can?

8 Huahuacunapa shunguta Diablo ama pandachichunmi taitamamacunaca paicunata cuidana can. Por ejemplo, huahuacuna ama irquiyachunmi taitamamacunaca ninanda cuidan. Chaipaca huahuacunapa saludta cuidaimandami huasitapash limpio charin. Shinallatami huahuacunapa shunguta Diablo ama pandachichun munaimandami nali peliculacunata, telepi nali programacunata, nali videojuegocunata, Internetpi nali paginacunata ama ricuchun taitamamacunaca cuidana can. Jehová Diosca huahuacunata paimanda yachachichunmi taitamamacunaman mandashca (Prov. 1:8; Efes. 6:1, 4). Shinaca taitamamacunaca Bibliapa yachachishcacunamandami huahuacunaman yachachina can. Shinallata huahuacunataca imata ricunata, imata na ricunatami nina can. Imamanda shina nishcatapashmi taitamamacunaca huahuacunaman intindichina can (Mat. 5:37). Huahuacuna ña viñashpaca Jehovapa mandashcacunata yachachishpa ima ali cajta, ima nali cajta intindichina can (Heb. 5:14). Taitamamacuna imata yachachishcatami huahuacunaca yachajunga. Ashtahuangarin taitamamacuna imata rurajta ricushpami huahuacunaca ashtahuan yachajunga (Deut. 6:6, 7; Rom. 2:21).

9. Diabloca ¿imata pensachunda munan? Shina pensanaca ¿imamandata nali can?

9 Diabloca Jehová Diospi confianapa randica gentecunapa yachachishcacunapi confiachunmi munan (Col. 2:8). Ashtaca culquita charishpallami ali causai ushashun yashpa pensachunmi Diabloca munan. Shina pensanaca ¿imamandata nali can? Ashtaca culquita charingapaj munajcunaca ni paicunapillapash na pensarinllu. Paicunaca familiatapash, Jehovata sirvinatapashmi saquishca (1 Tim. 6:10). Jehová Diosca culquita charinamanda o na charinamandaca alimi ñucanchitaca yachachin (Ecl. 7:12; Luc. 12:15).

SHUNGUTACA ¿IMASHINATA CUIDASHUN?

Punda tiempopi tucui tuta cuidajcunashna, pungucunata vichajcunashnami Diablo ñucanchi shunguta ama pandachichun cuidana capanchi. (Párrafo 10, 11​ta ricupangui). *

10, 11. a) Ñucanchi shunguta cuidangapaca ¿imatata ali yachana capanchi? b) Pueblota tucui tuta cuidajcunaca ¿imatata ruran carca? c) Ñucanchi concienciaca ¿imashinata chai cuidaj runacunashna can?

10 Ñucanchi shunguta cuidangapaca ima ali cajta, ima nali cajtaca alimi yachana capanchi. Shinami imata ruranata ali yachashun. Proverbios 4:23​pi shimicunaca rey Salomonba tiempopi tucui tuta cuidashpa runacunamandami parlajun. Paicunaca pueblopa pirca jahuapimi tuta entero cuidashpa pacarin carca. Shinallata chai cuidaj runacunami imapash peligro tiajpi caparishpa villan carca. Chai cuidaj runacunamandaca ¿imatata yachajupanchi? Diablo ñucanchi pensamientocunata ama pandachichun imata rurana cashcatami yachajupanchi.

11 Punda tiempopica, tucui tuta cuidajcunaca pueblopa pungucunata cuidaj runacunahuanmi ayudarin carca (2 Sam. 18:24-26). Pueblota atacangapaj shamujpimi chai runacunaca ayudarishpa pungucunataca vichan carca (Neh. 7:1-3). Bibliahuan yachachishcashna ali concienciaca chai cuidaj runacunashnami can. * Ñucanchi concienciaca Diablo ñucanchi shunguta ama pandachichunmi ayudan. Diabloca ñucanchi pensamientocunata, ñucanchi imashina sintirinata, ñucanchi munaicunata, ima munaihuan imatapash ruranatami huaglichingapaj munan. Shinaca imapash ruraicuna nali cajta ñucanchi cuenta japishpaca ñapashmi caruyana capanchi. Punguta vichaj cuendami ñucanchi shunguta Diablo ama pandachichun cuidana capanchi.

12, 13. Nali cumbacunashna ama pensangapaca ¿imatata rurana capanchi?

12 Diabloshna ama pensangapaj imata ruranata ricupashunchi. Jehová Diosca nircami: ““Huainayashpami causanajun, tucui mapatami ruranajun” ninajuj shimicunaca, uyaritapash ama uyarichun ninimi” nishpa (Efes. 5:3). Shinaca trabajopi, escuelapi o colegiopi cumbacuna nali, nalicunata parlai callarijpica ¿imatata rurana capanchi? ‘Nali munaicunata ruranamanda’ anchurina capanchi (Tito 2:12). Ñucanchi conciencia ali cashpaca chai nali parlocunata ama uyachunmi advirtinga (Rom. 2:15). Chai nali parlocunata ama uyangapaca ¿imatata ruranchiman? Ñucanchi concienciata cazushpami shuj cosascunamandarapash parlana capanchi. Cutin nali fotocunata ricuchijujpica uchashpami anchurina capanchi.

13 Nali cumbacunashna ama pensangapaj o paicunashna nalita ama rurangapaca na manllanami minishtirin. Diabloshna ama pensachunmi Jehová Diosca ali yachaita, fuerzatapash ñucanchicunamanga cunga (2 Crón. 16:9; Is. 40:29; Sant. 1:5). Ñucanchi shunguta cuidangapaca ¿imatata ashtahuan rurana capanchi?

RIJCHARIANSHNA CAUSAPASHUNCHI

14, 15. a) Bibliapa yachachishcacuna ñucanchi shunguman chayachunga ¿imatata rurana capanchi? b) Bibliata liijushpaca ¿imashinata Proverbios 4:20-22​pi shimicunaca ayudan? (“ Liishcata yaripai” nishca recuadrota ricupangui).

14 Ñucanchi shunguta cuidangapaca ¿imatata rurana capanchi? Chaipaca nali cumbacunamandami caruyana capanchi. Shinapash ali cumbacunatami mascana capanchi. Cunanga cutin Jerusalén llactapa pircacunamanda yaripashunchi. Jerusalén llactapi pungucunata cuidajca, contracuna ama yaicumuchunmi pungutaca vichashca charin carca. Shinapash shuj gentecuna micunata o shuj cosascunata saquingapaj shamujpica pungutaca pascanllami carca. Chaicunata saquingapaj shamuj gentecunata na yaicuchijpica, Jerusalén llactapi causaj gentecunaca yarjaimandami huañui ushanman carca. Shinallatami Jehová Diospa yachachishcacuna ñucanchi shunguman chayachun yachajuna capanchi.

15 Bibliapica Jehová Diospa yuyaicunami tiajun. Shinaca Bibliata liishpaca ñucanchi imashina sintirishcapi, pensashcapi, ñucanchi causaipi pactachingapami munashun. Bibliata liishpa ali intindingapaca cai ishcai yuyaicunatami rurana capanchi. Punda yuyai, Jehovatami mañana capanchi. Shuj paniguca ninmi: “Bibliata nara liishpallatami Jehová Diosta mañashpa cashna nini: Can mandashca “juyailla Shimita” intindingapaj ayudahuai” nishpa (Sal. 119:18). Cati yuyai, imata liishcapi pensarina capanchi. Shina rurashpaca Bibliapa yachachishcacunaca ñucanchi shungu ucucamanmi chayanga. Shinami tucui shunguhuan Jehová Dioshna pensangapaj munashun (Proverbios 4:20-22, liingui; Sal. 119:97).

16. JW Broadcasting programata ricunaca ¿imashinata ayudan? Shuj cusahuarmimanda parlapai.

16 Jehová Dioshna pensangapaca JW Broadcasting® nishca programata ricungapami esforzarina capanchi. Shuj cusahuarmica nircami: “Cada quilla JW Broadcasting programata ricushpaca, Jehová Dios ñucanchi mañashcacunata uyashcatami sintinchi. Cai programaca Jehovapi tucui shunguhuan crichun, llaquilla o ñucanchilla sintirijushpa cushilla sintirichunmi ayudashca. Shinallata yanunajushpa, huasita fichanajushpa, o mishqui yacuguta ufianajushpaca canticocunata uyangapami churanchi” nishpa. JW Broadcasting programaca ñucanchi shunguta cuidachunmi ayuda. Shinallata Jehová Dioshna pensachun, Diabloshna ama pensachunmi chai programaca ayudan.

17, 18. a) 1 Crónicas 28:9​pi nishca shinaca ¿imamandata Jehovapa yachachishcacunata pactachina capanchi? b) Rey Ezequiasmandaca ¿imatata yachajupanchi? c) Salmo 139:23, 24​pi David, Jehovata mañashcashnaca ¿imatata Jehovata mañana capanchi?

17 Alita ruranaca ñucanchipallatami ali can. Chaimi Jehová Diospi tucui shunguhuan cripanchi (Sant. 1:2, 3). Jehová Diosca paipa huahuacunatashnami ñucanchicunataca ricun. Chaita yachaimandami Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvingapaj munanchi (Prov. 27:11). Nalicunapi ama urmangapaj esforzarishpaca Jehová Diosta tucui shunguhuan juyashcata, paita sirvingapaj munashcata, paipa mandashcacunata cazungapaj munashcatami ricuchipanchi (1 Crónicas 28:9, liingui).

18 Tucuicuna juchayu nacirimandami imacunapipash pandarinchilla. Pandarishpaca rey Ezequiasmandami yarina capanchi. Pai pandarishpapash tucui shunguhuan arripintirishpami “tucui shunguhuan” Jehová Diosta sirvishpa catirca (Is. 38:3-6; 2 Crón. 29:1, 2; 32:25, 26). Shinaca Diablo ñucanchi shunguta ama pandachichunmi cuidana capanchi. Chaipaca “ali yuyaita charij shunguta” carahuai nishpami Jehová Diosta mañana capanchi (1 Rey. 3:9; Salmo 139:23, 24, liingui). Ñucanchi shunguta cuidashpallami Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvi ushashun.

CÁNTICO 54 Jehová Diospa ñandalla catishunchi

^ par. 5 Diabloca imacunatapash rurashpami Jehovamanda caruyachingapaj munan. Shinaca ¿Diablo ñucanchita umachichun o Jehovata tucui shunguhuan sirvishpachu catigrinchi? Diablo imacunahuanbash umachingapaj munajpipash ñucanchi shungutami cuidana capanchi. Shungu nishpaca ¿imatata ningapaj munan? ¿Imacunahuanda Diabloca ñucanchi shunguta pandachin? Ñucanchi shungutaca ¿imashinata cuidashun? Cai temapimi cai quimsa tapuicunamanda yachajupashun.

^ par. 11 CAITA YARIPANGUI: Bibliapi “conciencia” nishpaca ñucanchi imata pensajushcata, imata sintijushcata, imata rurajushcata ali cajta o nali cajta cuenta japichunmi ayudan. Jehová Diosmi ñucanchicunamanga concienciata cushca (Rom. 2:15; 9:1). Bibliahuan yachachishcashna ali concienciata charingapaca Jehovapa mandashcacunatami yachajuna capanchi. Shinami imata pensashcata, imata sintishcata, imata parlashcata ali cajta o nali cajta cuenta japishun.

^ par. 56 CAI FOTOPICA: Chairalla bautizarishca shuj huauquica telepi nali cosascuna ricurijpimi imata rurana agllana cashcata ricuchin.

^ par. 58 CAI FOTOPICA: Pueblota atacangapaj shamujujta ricushpami shuj cuidaj runa villajpi, pungucunata cuidaj runacuna vichanajujta ricuchin.