Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 44

Cunanmandallata ali amigocunata charipashunchi

Cunanmandallata ali amigocunata charipashunchi

“Ali cumbaguca paipaj cumbataca, tucui causaipimi juyajun” (PROV. 17:17).

CÁNTICO 101 Jehová Diostaca shujllashna tandanajushpa sirvishunchi

CAITAMI YACHAJUPASHUN *

‘Ninan Manllanai Llaqui Punllacunapica’ ali amigocunata charinami minishtiringa. (Párrafo 2​ta ricupangui). *

1, 2. Llaquicunata aguantashpa catichunga ¿imashinata 1 Pedro 4:7, 8​pi nishca shimicunaca ayudan?

CAI “tucurimui punllacunapica” ashtaca ashtaca llaquicunatami ashtahuan charipanchi (2 Tim. 3:1). Por ejemplo, Africamanda shuj llactapica politicocunapa campaña tucurishca jipallami ashtaca macanajuicuna, llaquicuna tiai callarirca. Cai llaquicunaca 6 yali quillacunatami pararca. Cai llaquicuna tiashca llactapi causaj huauquipanicunapa causaipash peligropimi carca. Cai llaquicunahuan cashpaca ¿imatata huauquipanicunaca rurarca? Huaquingunaca shuj ladocunapi causaj huauquipanicunapa huasicunamanmi mingaringapaj rirca. Shuj huauquica nircami: “Chai ratocunapica alipacha amigocunata charishcamandami ninanda cushijushca carcani. Randimandami animarinajurcanchi” nishpa.

2 ‘Ninan Manllanai Llaqui Punllacuna’ callarijpica alipacha amigocunata charishcamandaca ninandami cushijushun (Apoc. 7:14). Chaimi cunanmandallata ali amigocunata charingapaj esforzarina capanchi (1 Pedro 4:7, 8, liingui). Jerusalén llactata nara llaquichijpi paipa amigocuna profeta Jeremiasta imashina ayudashcamandaca ashtacatami yachajui ushapanchi. * Shinapash ¿imashinata Jeremiaspa ejemplota cati ushapanchi?

PROFETA JEREMIASMANDACA ¿IMATATA YACHAJUI USHAPANCHI?

3. a) ¿Imamandata profeta Jeremiasca shujcunamanda caruyai ushanman carca? b) ¿Imacunatallata Jeremiasca Baruc runaguman parlarca? c) Ali llevarimandaca ¿imashinata paicunaca carca?

3 Casi 40 yali huatacunatami profeta Jeremiasca nali gentecunapurapi causarca. Caicunapurapica pai nacirishca Anatot llactamanda vecinocunallata, familiacunallatami carca (Jer. 11:21; 12:6). Shina nali gentecunapurapi causashpaca pailla cangapami shujcunamanda caruyai ushanman carca. Shinapash paica na pailla yalinllu carca. Paica paipa amigo Baruc runagumanmi imashina sintirishcata, imata yuyashcataca parlan carca. Caicunaca cunangamanmi Bibliapi escribishca quedashca (Jer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1). Profeta Jeremiasta tucui imacunalla pasashcatami Baruc runaguca escribin carca. Jeremías imata nijushcata uyashpa, paipa causaimanda escribishpaca Baruc runagupash Jeremiaspash ashtaca tiempotami igual yalishcanga. Chaimi ishcandimandallata ashtahuan respetarishpa, ali amigocunapash cai ushashcanga (Jer. 20:1, 2; 26:7-11).

4. a) Jehová Diosca ¿imata rurachunda Jeremiastaca mandarca? b) Jehovapa mandashcata ruranaca ¿imashinata Jeremiastapash Baructapash alipacha amigocuna cachun ayudarca?

4 Jeremiasca, Jerusalén llacta tucuchi tucugrin nishpami na manllashpa israelitacunamanga villachirca (Jer. 25:3). Jehová Diosca israelitacuna arripintirichun munaimandami, pai imashina llaquichinata shuj rollopi escribichun profeta Jeremiastaca mandarca (Jer. 36:1-4). Jehovapa mandashcacunata pactachingapami profeta Jeremiasca Baruc runaguhuan igual yalin cashcanga. Shina igual yalishpami paicunaca Jehová Diosmanda parlashpa paicunapa fetapash ashtahuan shinlliyachishcanga.

5. Baruc runaguca ¿imashinata carca?

5 Profeta Jeremiasca, Baruc runagumanmi escribishca rollopi imata nijushcata gentecunaman villachun mingarca (Jer. 36:5, 6). Baruc runaguca na manllashpami gentecunamanga villachirca. Escribishca rollota Diospa templopi Baruc liijujta uyashpaca, profeta Jeremiasca ninandami cushijushcanga (Jer. 36:8-10). Judá llactamanda cati mandajcuna Baruc runagu rollota liijujta uyashpaca, paicunamanbash liichunmi cayarca (Jer. 36:14, 15). Chai jipami, cati mandajcunaca profeta Jeremías imata nijushcata yachachun Jehoiaquim o Joacim shuti reyman villarca. Baruc runaguta, Jeremiastapash llaquimandami cati mandajcunaca cashna nishpa cacharca: “Canguna maipi cashcata pipash ama yachachunga cambash, Jeremiaspash pacajugrichi” nishpa (Jer. 36:16-19).

6. Llaquichijpipash ¿imatata paicunaca rurarca?

6 Chai rollopi imatalla Jeremías escribichun mandashcata yachaj chayashpaca rey Jehoiaquimga ninandami culirarca. Chaimi Jeremiasta, Baructapash prezo cachachun, chai rollotapash rupachichun mandarca. Shina rurajpipashmi profeta Jeremiasca na manllarca. Chaimi cutin shuj rollota japishpa Baruc runaguman cutin Jehovapa mandashcacunata escribichun mandarca. Chaimi Barucca ‘Joacim runa rupachishca carapi tucui escribishca shimicunatallata cutin escribijurca’ (Jer. 36:26-28, 32).

7. Profeta Jeremías, Baruc runaguhuan igual yalishcamandaca ¿imata pasarca?

7 Cunanga caipi pensaripashunchi. Pihuanbash igual causajushpaca imapash problemacuna ricurijpi imata ruranataca alimi yachanchi. Imapash problemacunata igual yalimandami alipacha amigocunapash tucupanchi. Profeta Jeremías, Baruc runagupash rey Jehoiaquim rollota rupachijpica cutinmi shuj rollota escribina tucurca. Chai llaqui jipa, cutin rollota escribinajushpaca paicunaca ashtahuan ali amigocunami tucushcanga. Ñucanchicunaca ¿imatata paicunamandaca yachajui ushapanchi?

IMATA YUYASHCATA, IMASHINA SINTIRISHCATA PARLAPASHUNCHI

8. a) ¿Imashpata alipacha amigocunataca na chari ushapanchi? b) Ali amigocunata charingapaca ¿imatata rurana capanchi?

8 Shuj ali amigo imahorapash ñucanchita nali sintichijpica, paipi confianaca shinllimi can (Prov. 18:19, 24). Shinallata huaquinbica alipacha amigocunata charingapaca tiempotapash na charinichu nishpami pensaita ushanchiman. Shinapash ali amigocunata charingapaj esforzarinami capanchi. Imapash llaquicunata charishpa huauquipanicuna ñucanchita ayudachun munashpaca cunanmandallatami paicunapi confiana capanchi. Paicunamanga imata yuyashcata, imashina sintirishcatapash parlanallami capanchi. Shinami alipacha amigocunata chari ushapashun (1 Ped. 1:22).

9. a) Paipa amigocunapi confiashcataca ¿imashinata Jesusca ricuchirca? b) Shuj huauquipanicunahuan ashtahuan parlanaca ¿imapita ayudan? Shuj ejemplomanda parlapai.

9 Jesusca paipa amigocunapi confiashcataca, tucui tucuita paicunaman parlashpami confiashcata ricuchirca (Juan 15:15). Jesuspa ejemplota catimandami ñucanchi huauquipanicunamanga ñucanchi llaquicunamanda, ñucanchi munashcacuna na pactarijpi imashina sintirijushcatapash parlapanchi. Shinallata pipash ñucanchiman imatapash parlajujpica ali alimi uyana capanchi. Shinami paicunapash ñucanchishnallata pensajta, sintirijta, Jehovata ashtahuan sirvingapaj munashcatapash cuenta japipashun. Cunanga Cindy panigumanda parlapashun. Cindy paniguca 29 huatacunatami charin. Paica 60 yali huatacunata precursora shina sirvij paniguhuanmi alipacha amigacuna tucushca. Chai paniguca Marie-Louise shutimi can. Chai panigucunaca cada juevesmi alihorata villachingapaj llujshin. Paicunaca shuj shuj temacunamandami parlan. Cindy paniguca ninmi: “Ñucaca shuj turiñañacunahuan imapash importante temacunamanda parlanatami gushtani. Shinami paicunataca ashtahuan rijsita ushani, paicunata ashtahuan intinditapash ushapani” nishpa. Ñucanchi huauquipanicuna imata yuyashcata, imata sintishcata parlanajujpi ali ali uyanami alipacha amigocuna tucuchun ayudan. Chaimandami Cindy panigushna cangapaca, ñucanchirami huauquipanicunahuan cushilla parlai callarina capanchi (Prov. 27:9).

IGUAL VILLACHINA

Ali amiga ishcai panigucunami igual villachinajun. (Párrafo 10​ta ricupangui).

10. Proverbios 27:17​pi nishca shinaca ñucanchi huauquipanicunahuan villachingapaj llujshishpaca ¿imatata paicunamandaca yachajupanchi?

10 Profeta Jeremiaspash, Baruc runagupash imacunatapash igual rurashcamandami alipacha amigocuna tucurca. Shinallatami ñucanchicunapash shuj huauquipanicunahuan villachishpaca paicunapa ali cualidadcunamanda yachajui ushapanchi. Shinallata ashtahuan ali amigocunapashmi tucuita ushapanchi (Proverbios 27:17, liingui). Por ejemplo, ¿nachu villachingapaj shuj huauquihuan llujshishpa, chai huauqui paipa crishcacunata na manllashpa villachijpica ashtahuan chai huauquitaca respetanchi? Ari, respetanchimi. Shinallata Jehová carasha nishcacunapi ciertopacha crishcata ricushpaca ashtahuanmi alicachipanchi.

11, 12. Villachingapaj igual llujshinaca ¿imashinata huaquin panigucunataca ayudashca?

11 Cunanga villachingapaj llujshina imashina shuj panigucuna alipacha amigacuna tucuchun ayudashcata ricupashunchi. Adeline paniguca 23 huatacunatami charin. Paica Candice panigutami huaquinbilla villachij territoriopi villachingapaj cumbahuai nirca. Adeline paniguca ninmi: “Ishcandillatami Jehovamanda villachishpaca cushilla sintiringapaj munarcanchi. Chaimandami randimanda animarishpa villachingapaj rircanchi” nishpa. Ishcandi villachingapaj llujshinaca ashtacatami paicunataca ayudarca. Adelineca ninbashmi: “Punlla tucurishca jipaca ishcandillatami imashina sintirishcata, gentecunahuan Jehovamanda parlashpa ninanda animarishcata, imashina Jehová Dios ayudashcatapash parlashpa cushijurcanchi. Caicunata ruranami ashtahuan ali amigacuna tucuchun ayudarca” nishpa.

12 Laïla y Marianne panigucunaca Francia llactamandami can. Paicunaca precursoracunami can. Cai panigucunaca República Centroafricana llactamanda Bangui llactapimi villachingapaj rirca. Laïla paniguca: “Mariannehuanga huaquin problemacunatami charircanchi. Shinapash ishcandimandallata aliguman parlarinami ali amigacuna tucuchun ayudarca. Marianne ñañaguca maipi cashpapash, imashina cashpapash gentecunata juyaimandami cushijushpa villachin. Chaitami paimandaca alicachircani” nin. Shuj huauquipanicunahuan ali llevaringapaca, shuj llactacunapi villachingapaj rinaca na minishtirinllu. Ñucanchi congregacionmandallata territoriocunapi villachingapaj rishpapashmi shuj huauquihuan o shuj panihuanga ashtahuan ali amigocuna tucuita ushapanchi.

HUAUQUIPANICUNAPA ALI RURAICUNATA RICUPASHUNCHI

13. Huauquipanicunahuan villachijushpaca huaquinbica ¿imatarata ricupanchi?

13 Huauquipanicunahuan villachingapaj llujshishpaca alita rurashcata ricushpapash, pandarishcacunatapashmi ricupanchi. Ama pandarishcacunatalla ricungapaca ¿imatata rurana capanchi? Cutin profeta Jeremiasmanda yaripashunchi. Shujcunapa pandarishcacunatalla ama ricuchunga ¿imata Jeremiastaca ayudarca?

14. a) Jeremiasca ¿imatata Jehovamandaca yachajurca? b) Jehová Dios llaquishpa tratajta yachanaca ¿imashinata Jeremiastaca ayudarca?

14 Jeremías librotaca paillatami escribirca. Shinallata profeta Jeremiasmi talvez 1 y 2 Reyes librocunataca escribishcanga. Shina escribimandami juchayu gentecunata Jehová Dios llaquishcata cuenta japirca. Por ejemplo Jehová Dios, rey Acabta paipa nalicunamanda tucui shunguhuan arripintirijta ricushpami llaquinayaitaca na huañunguichu nirca. Shinallata canba familia llaquinayaita huañujtapash na ricugringuichu nirca (1 Rey. 21:27-29). Rey Manasesca Jehovapa ñaupajpica nalicunatami rurashca carca. Paihuan ricujpica rey Acabca na paishnaca nalicunataca rurarcachu. Rey Manasés nalicunamanda tucui shunguhuan arripintirijta ricushpami Jehová Diosca perdonarca. Chaitapashmi Jeremiasca yachaj chayarca (2 Rey. 21:16, 17; 2 Crón. 33:10-13). Jehová Diosca paipa ali amigocunata llaquishpami tratan. Chaicunata ricunami shujcunata llaquishpa, na ñapash culirashpa tratachun Jeremiastaca ayudashcanga (Sal. 103:8, 9).

15. Baruc jarigu Jehovata sirvinata saquijujta ricushpaca Jeremiasca ¿imatata rurarca?

15 Baruc jarigu Jehovata sirvinata saquijujta ricushpaca Jeremiasca ¿imatata rurarca? Barucca ñana ñuca amigo nishpaca na nircachu. Ashtahuangarin Jehová Dios imata nishcata villashpami juyaihuan Baructaca ayudarca (Jer. 45:1-5). Jeremiasmandaca ¿imatata ñucanchicunaca yachajupanchi?

Ali amiga ishcai panigucunami randimanda perdonarinajun. (Párrafo 16​ta ricupangui).

16. Proverbios 17:9​pi nishca shinaca ali amigocunata charingapaca ¿imatata rurana capanchi?

16 Ñucanchi huauquipanicuna na pandarij cashcataca na pensanachu capanchi. Tucuicunallatami juchayu capanchi. Shinapash ali amigocunata charishpaca ali amigocuna cashpa catingapami esforzarina capanchi. Shuj ali amigo pandarijpica juyaihuan, Bibliamanda shuj textota ricuchishpami consejana capanchi (Sal. 141:5). Huauquipanicuna ñucanchita imatapash nishpa o rurashpa nali sintichijpica, paicunata perdonanami capanchi. Ña perdonashca cashpaca cutinga na yarijunachu capanchi (Proverbios 17:9, liingui). Cunan tiempocunapica, huauquipanicunapa ali rurashcacunata ricungapami ninanda esforzarina capanchi. Shina rurashpaca ashtahuan ali amigocunami tucushun. ¿Imamandata ali amigocunata charinaca minishtirishcapacha can? Ninan Manllanai Llaqui Punllacuna chayamujpica ali amigocunata charinami minishtirishcapacha canga.

HUAUQUIPANICUNATA JUYASHPA CATIPASHUNCHI

17. Ébed-Mélec jaripa, Jeremías ali amigo cashcataca ¿imashinata yachai ushapanchi?

17 Ébed-Mélec manllajujpica profeta Jeremiasca paipa ali amigo cashcatami ricuchirca. Por ejemplo, Ébed-Mélec jariguta Jeremías imashina ayudashcata ricupashunchi. Ébed-Mélec jariguca shuj reypa huasipimi trabajan carca. Paimi, Jeremiastaca jatun utujumanda llujchirca. Shina llujchishca jipami Ébed-Mélec jariguca reypa cati mandajcuna paita huañuchinga nishpa ninanda manllajurca. Jeremías chaita uyashpami Ébed-Melecta ayudangapaj munarca. Jeremías prezo cashpapash Jehovapa nishcacuna imashina pactarinatami Ébed-Melecman villachun cacharca (Jer. 38:7-13; 39:15-18).

Ali amigo huauquipanicunaca shujcuna ayudachun minishtinajujpica ayudanmi. (Párrafo 18​ta ricupangui).

18. Proverbios 17:17​pi nishca shinaca ñucanchi ali amigocuna llaquilla cajta yachashpaca ¿imatata rurai ushapanchi?

18 Cunanbipash huauquipanicunaca shuj shuj llaquicunatami charishpa catin. Por ejemplo, ashtaca huauquipanicunaca terremotocuna, guerracuna tiajpi o shuj shuj llaquicunatami aguantashpa catina tucushca. Shina llaqui apashca huauquipanicunata ñucanchi huasicunapi mingachishpa, culquiguta cachashpa ayudapashunchi. Shinallata tucuicunallatami paicunamanda Jehovata mañaita ushapanchi. Shinapash shuj huauqui o shuj pani llaquilla cajta yachashpaca ¿imatata rurai ushapanchi? Paicunahuan parlangapaj, paicuna imashina sintirishcata parlajpi ali uyangapaj, Bibliamanda shuj textota ricuchishpa ayudangapaj tiempoguta llujchipashunchi. Shina rurajpica cushilla sintirichunmi ayudaita ushapanchi (Is. 50:4). Ashtahuanbacha ñucanchi ali amigocuna minishtijujpipacha igual canaca minishtirishcapachami can (Proverbios 17:17, liingui).

19. Cunanbillata ali amigocunata charinaca ¿imashinata jipa punllacunapica ayudanga?

19 Cunanbillatami ñucanchi huauquipanicunahuan ali amigocuna cashpa catingapaj esforzarina capanchi. Ali amigocunata charinaca ¿imamandata minishtirishcapacha can? Cunan punllacunapica contracunaca llullacunata nishpa ñucanchipura culirarichunmi munan. Shinallata ñucanchicunapura ama ayudarichun, ñana confiarishpa catichunmi imacunatapash ruranga. Shinapash ñucanchi huauquipanicunata juyashpami catishun. Chaitaca pipash na jarcaita ushangachu. Cai mundopi nali ruraicuna tucuchishca jipapashmi ali amigocunataca para siempre charishpa catipashun.

CÁNTICO 24 Jehovata adorangapaj shamupaichi

^ par. 5 Tucurimui punllaca ñapachami chayamujun. Chaimandami ñucanchi huauquipanicunahuanga ashtahuan ali amigocuna cangapaj esforzarina capanchi. Cai temapica profeta Jeremiasmanda imata yachajui ushashcatami yachajupashun. Shinallata cunanmandallata ali amigocunata charinaca shamuj punllacunapi imashina ayudai ushashcatami yachajupashun.

^ par. 2 Jeremías libroca imashina tucui cosascuna pasashcataca na villanllu.

^ par. 57 CAI DIBUJOPICA: “Ninan Manllanai Llaqui Punllacuna” chayamujpi ima pasanatami ricuchin. Huaquin huauquipanicuna shuj huasi altibajopi pacajushca tianajun. Chai llaqui punllapi cashpaca ñucanchi huauquipanicunahuan igual canami cushilla catichun ayudajushcata ricuchin. Cai cati quimsa dibujocunapica chai huauquipanicunallata, Ninan Manllanai Llaqui Punllacuna nara chayamujpillata alipacha amigocuna cashcatami ricuchin.