Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

Justo, llaquij Diospa ejemplota catipashunchi

Justo, llaquij Diospa ejemplota catipashunchi

‘Ima llaquita alichinapipash, [o juzganapipash] cashcatapacha ricushpami alichina canguichi. Tucuicunallata cangunapa huauquicunataca juyashpa, llaquishpa causaichi’ (ZAC. 7:9).

CÁNTICO 125, 88

1, 2. a) Jesusca Diospa Leymandaca ¿imatata yuyan carca? b) Escribacuna, fariseocuna Diospa Leyta na ali pactachishcataca ¿imashina yachanchi?

MOISESMAN cushca Leytaca Jesusca ninandami alicachin carca. Chai leyta paipa juyashca Taita cushcamandami Jesusca shina alicachin cashcanga. Jesús cai alpaman shamushpa Diospa mandashcacunata ninanda alicachinamanda parlashpami Bibliapica cashna nirca: “Ñuca Taita Dioslla, cambaj munaita rurashpami cushijushcani. Can mandashcatapash, ñuca shungupimi charijuni” nishpa (Sal. 40:8). Jesusca paipa ruraicunahuan, paipa nishcacunahuanmi chai Ley alipacha cashcata, cushilla causachun ayudaj cashcatapash ricuchirca. Shinallata Diospa Leyca tucuilla pactarina cashcatapashmi ricuchirca (Mat. 5:17-19).

2 Fariseocuna, escribacuna Diospa Leyta na ali pactachinajujta ricushpaca Jesusca ninandami llaquirishcanga. Diospa Leyta pactachishpapash paicunaca na tucuita pactachinajurcachu. Chaimandami paicunataca Jesusca nirca: ‘Cangunaca mentata, anista, cominostapash chungamanda shugutami Taita Diosman caranata yachanguichi’ nishpa. Shinallata nircapashmi: ‘Imatapash cashcatapacha rurashpa causangui, shujcunatapash llaquishpa juyangui, Diostapash ali cringui nishpami yachachinajunguichi. Ashtahuangarin chaitarami na rurashpa causanguichi’ nishpa (Mat. 23:23). Fariseocuna, escribacunaca shujcunamanda ashtahuan yalimi sintirin carca. Shinallata Diospa mandashcacunata imashina pactachinatapash nali intindinllu carca. Shinapash Jesusca alimi intindirca imamanda chai Leycunata Dios cushcata, chai Leycuna Jehovamanda imata yachachijujtapash.

3. Cai temapica ¿imatata yachajupashun?

3 Jehovata sirvijcunaca Moisesman cushca Leyta pactachina obligaciondaca na charinchichu (Rom. 7:6). Shinaca ¿imamandata Jehová Diosca Moisesman cushca Leytaca Bibliapi escribichirca? Jehová Diosca Moisesman cushca Leypi tiashca consejocunata ali intindishpa pactachichunmi munarca. Por ejemplo, pacajuna pueblocunapa Leycunamandaca ¿imatata yachajupanchi? Punda temapica napash huañuchingapaj munashpata pitapash huañuchishca cashpaca, llaquishpa perdonachun imata rurana cashcatami yachajuparcanchi. Cutin cai temapica pacajuna pueblocuna Jehovamanda imata yachachijtami ricupashun. Shinallata Jehovapa cualidadcunata charingapaj imata rurana cashcatapashmi yachajupashun. Cai quimsa tapuicunamandapashmi yachajupashun. ¿Imashinata pacajuna pueblocunamanda yachajunaca Jehová Dios llaquij cashcata intindichun ayudan? Jehová Dios causaita valichishcata intindichunga ¿imashinata ayudan? ¿Imashinata pacajuna pueblocunaca Jehová Dios justo cashcata yachachin? Cai tapuicunataca Jehovapa ejemplota catina munaihuan yachajupashunchi (Efesios 5:1, liingui).

“PACAJUNA PUEBLOCUNATARA AGLLANGUICHI”

4, 5. a) Huañuchij runa pacajuna pueblocunaman uchalla chayachunga ¿imatata ruran carca? b)  Chaica ¿imatata Jehovamandaca yachachin?

4 Pacajuna sucta pueblocunaman facil chayai ushachunga ¿imata rurachunda Jehová Diosca mandarca? Jordán yacu ali ladoman quimsa pueblocunata churachun. Cutin lluqui ladoman quimsa pueblocunata churachunmi mandarca. Shinami huañuchij runa chai pacajuna pueblocunaman uchalla chayachun, imapash jarcaicunata ama charichun ayudana carca (Núm. 35:11-14). Israelitacunaca chai pueblocunaman chayana ñangunataca cuidashpami charina carca (Deut. 19:3). Shinallata judiocunapa costumbrepica chai pueblocunaman uchalla chayachunmi chai ñangunapica letrerocunata churan carca. Chai pacajuna pueblocuna tiashcamandami huañuchij runaca ista llactacunaman rishpa paicunapa yanga dioscunata ama adorachun ayudan carca.

5 Caipi pensaripashunchi: Jehová Diosca huañuchij gentecunataca huañuchichunmi mandarca. Cutin napash huañuchingapaj munashpata pitapash huañuchishca cajpica llaquishpa ayudachunmi mandarca. Bibliamanda alipacha estudiashca jarica escribircami: ‘Pacajuna pueblocunaman chayana ñangunaca fácil alimi carca. Chaiman imashina chayanataca tucuicunami yacharca’ nishpa. Jehová Diosca na millai Dios canllu. Paita sirvijcunataca na cashtiganllu. Chaipa randica ‘Taita Diosca ninandapacha llaquishpa juyajmi’ can (Efes. 2:4).

6. Jehová Diosca ¿imashinata can? Cutin fariseocunaca ¿imashinata carca?

6 Jehová Diosca llaquij Diosmi can. Cutin fariseocunaca shujcunataca na llaquinllu carca. Por ejemplo, judiocunaca pipash quimsa viajecaman pandarijpica ñana perdonanllu carca. Chai nali cashcata ricuchingapami impuestota japishpa causaj shuj jarimanda, shuj fariseomandapash Jesusca parlarca. Jesusca nircami, impuestota japishpa causaj jarica ninanda llaquirishpami Taita Diosta perdonahuai nishpa mañajurca. Cutin fariseoca cashna nishpami mañajurca “Taita Dioslla, candaca pashi nipanimi. Na caishuj gentecunashna shuhua, imatapash cashcatapacha na rurajpash, cazarashca jahua shujcunahuan causajpash na capanichu. Impuestota japishpa causaj cai runashnapash na causapanichu” nishpa. Fariseocunaca ‘shujcunata yangapi churashpa’ causaimandami shujcunataca na llaquinachu yan carca (Luc. 18:9-14).

Ñucanchicuna humilde cajpica na manllashpami shujcunaca perdonahuai ningalla. (Párrafo 4-8​ta ricupangui)

7, 8. a) Pipash ñucanchita nali sintichijpica ¿imashinata Jehovapa ejemplota cati ushapanchi? b) Shujcunata perdonangapaca ¿imamandata humilde cana capanchi?

7 Fariseocuna cuendaca na canachu capanchi. Chaipa randica Jehovapa ejemplota catishpami shujcunata llaquishpa juyashcata ricuchina capanchi (Colosenses 3:13, liingui). Ñucanchicuna humilde cajpica na manllashpami shujcunaca perdonahuai ningalla (Luc. 17:3, 4). Shinaca tapuripashunchi: “¿Imatapash nishpa o rurashpa cutin cutin nali sintichijpica perdonanillachu? ¿Imatapash nishpa o rurashpa nali sintichijcunahuan ali tucungapaj esforzarijunichu?” nishpa.

8 Shujcunata perdonangapaca humildecunami cana capanchi. Fariseocunaca shujcunata yali alimi canchi yashpami nimamanda na perdonangapaj munan carca. Shinapash Jehovata sirvijcunaca ‘na jariyashpami’ tucui shunguhuan perdonana capanchi (Filip. 2:3). Cai tapuipi yuyapashunchi: “¿Jehová Diospa ejemplota catishpa humilde cashcatachu ricuchijuni?” nishpa. Ñucanchicuna humilde cajpica na manllashpami shujcunaca perdonahuai ningalla. Shinallata shujcunata perdonangapapash facilmi canga. Imagumandapashca na ñapash culirajunachu capanchi. Shujcuna llaquichijpi perdonangapapash listomi cana capanchi (Ecl. 7:8, 9).

CAUSAITA RESPETASHPACA ¿IMAMANDATA NA JUCHACHI TUCUSHUN?

9. Causai valishca cashcataca Jehová Diosca ¿imashinata israelitacunamanga yachachirca?

9 Huañuchishpa yahuarta jichashcamanda israelitacuna ama yangata juchachi tucuchunmi, Jehová Diosca pacajuna pueblocunata churarca (Deut. 19:10). Causaica Jehová Diospaca valishcapachami can. Chaimandami, ‘ima nalitapash na ruraj runata huañuchishpa yahuarta jichajtaca’ nimamanda na ricunayachin (Prov. 6:16, 17). Jehová Diosca justo, jucha illaj Diosmi can. Chaimi napash huañuchingapaj munashpata pitapash huañuchishca cajpipash Jehovapa ñaupajpica jatun nalimi carca. Shinapash napash huañuchingapaj munashpata pitapash huañuchishcacunataca llaquishpa perdonaita usharcami. Shina cajpipash huañuchij runaca ancianocunaman ima pasashcataca villanami carca. Napash huañuchingapaj munashpatami huañuchishca nishpa ancianocuna decidijpica, huañuchij runaca sumo sacerdote huañungacamanmi pacajuna pueblopi quedai usharca. Ashtahuangarin huañuchij runaca tucui vidami chai pueblopi quedana carca. Shinami causai valishcapacha cashcata Jehová Diosca israelitacunamanga ricuchirca. Causaita cuj Diosta respetashcamandami shujcunapa causaitaca na peligropi churana capanchi.

10. Jesús nishcashnaca escribacuna, fariseocunaca ¿imashinata shujcunapa causaitaca ricun carca?

10 Escribacuna, fariseocunapash Jehovapa ejemplotaca na catinllu carca. Paicunaca imata rurashpapash shujcunapa causaita na valichishcatami ricuchin carca. Chaimi Jesusca nirca: “Diospaj Shimita gentecuna ama yachajuchunmi, cangunaca yachana llavetapash quichunshna charinguichi. Chashna cashpami, cangunapash na yachajushpa, shujcuna yachajungapaj munajcunatapash jarcanguichi” nishpa (Luc. 11:52). Escribacuna, fariseocunaca gentecuna Diospa Shimita yachajushpa para siempre causai ushachunmi ayudana carca. Shinapash ayudanapa randica Jesusta catichunbash na saquinllu carca (Hech. 3:15). Shina rurashpami gentecuna para siempre causai ushachunbash na ayudanajurca. Paicunaca jatun tucushcacuna, paicunapilla yuyashpami shujcunapa causaitaca yangata ricun carca. Escribacuna, fariseocunaca shujcunataca llaquishpa, juyashcataca ima horapash na ricuchinllu carca.

11. a) Apóstol Pabloca ¿imashinata Jehovapa ejemplota catishpa causaita respetashcata ricuchirca? b) Apóstol Pablomandaca ¿imatata yachajupanchi?

11 Escribacunashna, fariseocunashnaca na cangapaj munanchichu. Chaipa randica Jehová Diospa ejemplota catishpami causaita respetashcata, valichishcatapash ricuchina capanchi. Apóstol Pabloca tucui gentecunaman villachishpami causaita valichishcata ricuchirca. Chaimi paica nirca: “Maijambash chingaita, chingagrishpaca, pipash na ñucataca juchachinachu cahuanguichi” nishpa (Hechos 20:26, 27, liingui). Apóstol Pabloca shujcunapa causaimanda ama juchachichun o Jehová Dios mandashcaimandallaca na villachinllu carca. Paica gentecunata juyaimanda, causaitapash respetaimandami tucui gentecunaman villachin carca (1 Cor. 9:19-23). Jehová Diospa ejemplota catishpami causaita valichina, respetanapash capanchi. Jehová Diosca ‘tucuicuna arripintirishpa’ salvarichunmi munan (2 Ped. 3:9, NM). ¿Quiquinbashchu gentecuna salvarichun munapangui? Gentecunata juyaimandami cushijushpa villachishun. Shinami ñucanchillata cushilla sintirishun.

12. Jehovata sirvijcunaca ¿imamandata ñucanchi causaita cuidana capanchi?

12 Ñucanchi causaita cuidashpami causaita valichishcata ricuchishun. Chaimandami tandanajui huasicunata shayachijushpa o arreglajushpaca cuidadohuan imatapash rurana capanchi. Shinallata tandanajuicunaman o jatun tandanajuiman carropi rinajushpaca na maipashcachunga manejanachu capanchi. Ñucanchi causaica culquitapash, trabajotapash ashtahuan yali valishcami can. Jehová Diosca siempremi ima ali cashcata ruran. Ñucanchipash chashnallatami rurangapaj munapanchi. Ancianocunaca paicunapa causaita cuidashpapash, shujcunapa causaita cuidachunbashmi ayudana can (Prov. 22:3). Ñucanchi causaita cuidanamanda shuj anciano consejajpica paicunata cazunami capanchi (Gál. 6:1). Ñucanchipash Jehová shina causaita valichishpaca ‘huañuchishpa yahuarta jichashcamandaca na juchachi tucushunllu’.

GENTECUNAMI ‘MANDASHCAPI NIJUNSHNALLATA TAPUCHINGA’

13, 14. Israel llactamanda ancianocunaca ¿imashinata Jehová Diospa mandashcacunata pactachina carca?

13 Jehová Diosca Israel llactamanda ancianocunataca paipa mandashcacunata pactachichunmi mandarca. Chaipaca huañuchij runa imamanda, imashpa shina rurashcatami ancianocunaca ali yachanara carca. Chai jipami imamanda shina rurashcata, aliman o naliman chasquijujta, paipa punda imashina causashcata ricushpami llaquinata o na llaquinatapash paicunaca decidina carca. Shinallata na ricunayachimanda huañuchishcata o imamanda huañuchishcataca ancianocunaca alimi ricuna carca (Números 35:20-24, liingui). Ashtahuanbash huañuchij runata juchachi ushangapaca ishcai o ashtahuan testigocunami tiana carca (Núm. 35:30).

14 Ancianocunaca, huañuchij runapa rurashcapillaca na pensarinachu carca. Paipa causaipimi pensarina carca. Chaimandami ali yuyashpa imatapash decidina carca. Chaipaca Jehová Dios paipa espíritu santota cujpimi, ancianocuna llaquishpa, ali yuyaihuan, ali ruranajurca. Shina rurashpallami ancianocunaca Jehová Diospa ejemplota catinajurca (Éx. 34:6, 7).

15. a) Juchayu gentecunata, impuestota japishpa causanajuj jaricunataca ¿imashina Jesusca tratan carca? b) Cutin fariseocunaca ¿imashinata tratan carca?

15 Fariseocunaca gentecunapa juchacunatallami ricun carca. Shuj viajeca Mateopa huasipi shuj jatun micuita rurajpimi Jesuspash chaipi carca. Chaipimi fariseocunaca Jesuspa catijcunataca cashna tapurca: “¿Imashpata cangunata Yachachijca, impuestota japishpa causajcunahuan, juchayu runacunahuan micushpa tiajun?” nishpa. Chaita uyashpami Jesusca cashna nirca: ‘Nanaita na charijcunaca jambij runataca na mascanllu. Huañujujcunallami jambij runataca mascan. Escribishcapi ima nijujta yachajungapaj richi. Animalcunata huañuchishpa ñucaman carachunga napacha munanichu. Imatapash cashcatapacha rurajcunata cayangapaca na shamurcanichu. Juchayu gentecuna Diospaman tigrachunmi shamurcani’ nishpa (Mat. 9:9-13). Caita nishpaca ¿juchata rurana ali cashcatachu Jesusca nijurca? Na, na chaita nijurcachu. Gentecuna paicunapa juchacunamanda arripintirichunmi munarca. Jesuspaca chaita villachinaca minishtirishcapachami carca (Mat. 4:17). Jesusca gentecunapa shungupi ima tiajta yachaimandami ‘impuestota japishpa causanajuj runacuna, juchayu gentecunamanda’ huaquinguna ciertopacha cambiangapaj munashcata cuenta japirca. Chai gentecunaca Mateopa huasiman micungapallaca na rishcarcachu. Ashtahuanbash paipuracunamandaca ashtacacunami Jesusta catijcuna carca (Mar. 2:15). Chai gentecunata Jesús ali tratajpipash fariseocunaca nali tratanllu carca. Fariseocunaca chai gentecunataca juchayucuna can nishpami imapapash na sirvijtashna ricun carca. Justo, llaquij Diosta adoranchi nishpapash, chai fariseocunaca paicunapa ruraicunahuanmi nalicuna cashcata ricuchinajurca.

16. Comité judicialta ruraj ancianocunaca ¿imatata ali ricuna can?

16 Cunan punllapipash ancianocunaca Jehovapa ejemplotami catina can. Jehová Diosca alita ruraj Diosmi can (Sal. 37:28). Pipash juchata rurajpica, Diospa ejemplota catishpami ima pasashcata ‘tapushpa’ ali yachanara can. Juchata rurashca cajpica Bibliapi mandashcacunata catishpami imata ruranata ali ricuna can (Deut. 13:12-14). Comité judicialta ruraj ancianocunaca juchapi urmashcacuna arripintirishca cashcata o na arripintirishca cashcatapashmi ali ricuna can. Chaita ruranaca huaquinbica shinllimi can. Chaimandami ancianocunaca chai huauqui o pani juchapi urmashcamanda imashina sintirijta, paipa ruraicuna imata ricuchijta, paicunapa shungupi ima tiashcatapash ali yachana can (Apoc. 3:3). Llaquishpa perdonachunga juchapi urmashcacunaca tucui shunguhuan arripintirishcatami ricuchina can. *

17, 18. Ciertopacha arripintirishcata yachangapaca ¿imatata ancianocunaca rurana can? (Callari fotota ricupangui).

17 Gentecunapa shungu ucupi ima tiajtaca ancianocunaca na yachai ushanllu. Shinapash Jehová, Jesusca alimi yachan. Shinaca ancianocunaca ¿imashinata ciertopacha pipash arripintirishcata o na arripintirishcata yachai ushan? Ancianocunaca caitami rurana can. Pundapica Jehovatami ali yuyaita, ima ali cajta, ima nali cajta yachangapaj ayudahuai nishpa mañana can (1 Rey. 3:9). Shinallata Bibliata, aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij esclavo llujchishca publicaciongunata utilizashpami, ciertopacha arripintirishcata o na arripintirishcatapash ricuna can (2 Cor. 7:10, 11). Ancianocunaca Bibliapi ima nijujtami ali ricuna can. Bibliapi nishcashnami ciertopacha paicuna arripintirishcata, imashina cajta, imata rurajta, imashina sintirijtapash ali ricuna can.

18 Ashtahuanbash, ancianocunaca juchapi urmashca huauquipa o panipa punda causai imashina cashcata, imamanda shina rurashcata, ima jarcaicunata charishcatapashmi ali ricuna can. Congregaciongunataca Jesusmi ñaupaman pushajun. Jesusmandaca Bibliapica ninmi: “Na ñavita ricushpalla llaquichijungachu. Imata rurana cajpipash, na shujcuna nishcata uyashpalla rurajungachu. Ashtahuangarin imagutapash na charijcunataca, imatapash cashcatapacha rurashpami mandajunga. Llactapi causanajuj na jariyajcunataca, aliguta ricushpami mandajunga” nishpa (Is. 11:3, 4). Jesusca congregacionda ali ricuriashpa cuidachunmi ancianocunataca churashca. Chaimandami ancianocuna paipa ejemplota catishpa ali juzgachun paillata ayudanga (Mat. 18:18-20). Jesuspa ejemplota catishpa juyaita ricuchingapaj esforzarij ancianocunata charishcamandaca ninandami agradicinchi. Ancianocunaca congregacionbi tucuicunatalla llaquishpa, alita rurashpa causachun ayudangapami ninanda esforzarin. Shina rurashcamandami ancianocunataca ninanda alicachinchi.

19. Pacajuna pueblocunamanda yachajushcataca ¿maijandata pactachingapaj munapangui?

19 Moisesman cushca Leypica Jehová Diospa “mandashca shimimanda na llullashpa”, Jehovapa consejocunatami charin (Rom. 2:20). Por ejemplo, pacajuna pueblocunaca ancianocuna ‘chashna cashcatapacha ricushpa’ pitapash juzgana cashcatami yachachijurca. Shinallata ñucanchicunapash ‘juyashpa, llaquishpa’ causana cashcatapashmi yachachirca (Zac. 7:9). Moisesman cushca Leyta pactachina obligacionda na charishpapash alita ruranata, llaquishcata ricuchichunmi Jehová Diosca munan. Jehovata sirvijuimandaca cushillami capanchi. Jehová Diospi pacajunshna causangapaj, paipa cualidadcunata ñucanchi causaipi pactachingapaj esforzaripashunchi.

^ par. 16 La Atalaya del 15 de septiembre de 2006 revistapi, página 30​pi “Preguntas de los lectores” nishcata ricupangui.