Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 16

Huañushcacunamandaca ¿imatata Bibliaca nin?

Huañushcacunamandaca ¿imatata Bibliaca nin?

“Umachij ayacuna, pandata yachachij ayacuna yarichijpi yachachishcatarami uyanajunga” (1 TIM. 4:1).

CÁNTICO 73 Na manllashpa villachingapaj Jehovata mañashunchi

CAITAMI YACHAJUPASHUN *

Shuj juyashca familia o amigo huañujpica familiatami imagutapash nishpa cushichina capanchi. Shinapash imapash costumbrecunapica na chapurinachu capanchi. (Párrafo 1, 2​ta ricupangui) *

1, 2. a) Diabloca ¿imashinata gentecunata umachishca? b) Cai temapica ¿imata yachajupashun?

DIABLOCA “llullapacha cashpami, llullapaj taita” can. Chaimi paica gentecuna tiai callari punllamandapacha umachijushca (Juan 8:44). Diabloca huañushcacunamanda llullacunata nishpami gentecunataca umachishca. Shinallata huañushca jipa ima tucushcamandapashmi llullacunata nishca. Chai llullacunata crimandami gentecunaca nali costumbrecunata rurai callarishca. Huañushcacunatapash manllai callarishca. Huaquin Testigocunaca familia ucupi o comunidadpi pipash huañujpica Jehovapi crishpa catingapami ninanda esforzarina tucushca (Jud. 3).

2 Shinaca pipash chai costumbrecunata rurachun cutin cutin nijujpipash Biblia huañushcacunamanda imata yachachijtami cazushpa catina capanchi. Bibliapa yachachishcacunata cazungapaca ¿imata ñucanchitaca ayudanga? (Efes. 6:11). Shinallata shuj huauqui o shuj pani chai costumbrecunapi ama chapurichunga ¿imashinata ayudai ushapanchi? Cai temapica chai costumbrecunapi ama chapuringapami Jehovapa yachachishcacunata yachajupashun. Shinapash pundapica huañushcacunamanda Bibliapi ima nijta yachajupashunchi.

HUAÑUSHCA JIPACA ¿IMATA TUCUNCHI?

3. Diablo llullashcamandaca ¿ima llaquicunata tia callarirca?

3 Jehová Diosca gentecuna huañuchunga na munarcachu. Para siempre causachunmi munarca. Adanbash Evapash para siempre causangapaca Jehovapa cai mandashcatami cazuna carca: “Alita, nalita yachaita cuj yurapi fucushcataca ama micunguichu. Ima punlla cashpapash, chai yuramanda micushpaca huañunguipachami” nishpa (Gén. 2:16, 17). Shinapash Diabloca shuj culebrata parlachishpami Evataca cashna nirca: “Na huañunguichica” nishpa. Evaca chai llullata crishpami na micuna yuramanda micurca. Jipamanga Adanbashmi chai yuramanda micurca (Gén. 3:4, 6). Shinami gentecunaca juchayucuna tucurca. Huañuitapash huañuna tucurca (Rom. 5:12).

4, 5. Gentecunataca ¿imashinata Diabloca umachijushca?

4 Jehová Dios nishcashnami Adanbash Evapash huañurca. Shinapash huañuimanda llullacunata nishpami Diabloca umachijushca. Tiempo jipaca Diabloca shuj llullacunahuanmi umachijushca. Diabloca, huañushca jipa alma causan nishpa, chai almaca espiritucuna causaj pushtupimi causashpa catijun nishpami llullashpa umachishca. Cunangamanmi cashna llullacunahuan Diabloca ashtaca gentecunata umachishpa catijun (1 Tim. 4:1).

5 Diabloca ¿imamandata chai llullacunahuan gentecunata umachita ushashca? Pipash huañujpi ñucanchicuna imashina sintirijtaca Diabloca alimi yachan. Chaimi imashina umachinata ali yachan. Ñucanchicunata para siempre causachunmi Jehová Diosca rurarca. Chaimandami pipash huañungapaca na munanchichu (Ecl. 3:11). Ñucanchipaca huañuica shuj contra cuendami can (1 Cor. 15:26, NM).

6, 7. a) Huañushcacunamandaca ¿imatata Bibliapica yachachin? b) Huañushcacunamanda Bibliapi cabalta yachajunaca ¿imashinata ñucanchitaca ayudan?

6 Llullacunata nishpapash Diabloca huañushca jipa ima tucunamanda Biblia ima nijtaca na pacai ushashcachu. Cunanbica ashtaca gentecunami huañushcacunamanda Bibliapi ima nijta yachajushca. Paicunaca huañushca jipa ima tucujta, shamuj punllacunapi huañushcacuna causarinamanda Bibliahuan shujcunaman yachachin (Ecl. 9:5, 10; Hech. 24:15). Bibliapa yachachishcacunami ñucanchitaca cushichin. Shinallata huañushcacunamanda cabalta yachachun, ama manllachunmi ayudan. Por ejemplo, huañushcacuna ñucanchita llaquichinata, paicuna maipipash llaquichi tucujushcataca Bibliaca na yachachinllu. Chaimi huañushcacuna maipipash na causajujta, shujcunata na llaquichi ushashcataca ali yachapanchi. Paicunaca puñujuj cuendami can (Juan 11:11-14). Huañushcacunaca nima nimata na sintinllu. Shinaca unaita huañushcacunapash, tucui huañushcacunapash causarijpica tiempopash na yalishca cajpishnami sintinga.

7 Bibliapica huañushcacunamandaca cabalta, facil intindirinatallami yachachin. Cutin Diabloca llullacunata nishpami gentecunataca crichishca. Shinami gentecunata umachishpa causan. Jehová Diosmandapashmi llullacunata nishca. Shinaca ¿imashinata gentecunata llaquichishca? Chaipaca Diablopa llullacuna imashina llaquichishcata quimsa yuyaicunata yachajupashun. Primero, Diablopa llullacunaca Jehová Diostami nalipi quedachishca. Segundo, Diablopa llullacunaca Jesús huañushcapi crinaca na minishtirinllu nishpami crichishca. Tercero, Diablopa llullacunaca gentecunataca ninandami llaquichishca.

DIABLOPA LLULLACUNACA NINANDAMI LLAQUICHISHCA

8. Diablopa llullacunaca ¿imashinata Jehovataca nalipi quedachishca?

8 Diablopa llullacunaca Jehovatami nalipi quedachishca. Diabloca llullashpami nishca, huañushcacunaca infiernopimi llaquichi tucunajun nishpa. Chaica ¿imashinata Jehová Diosta nalipi quedachishca? Chai llullacunaca juyaj Jehová Diospash Diabloshna llaquichij cashcatami gentecunata crichishca (1 Juan 4:8). Chaita uyashpaca ¿imashinata sintiripanchi? Ashtahuangarin chai llullacunaca ¿imashinata Jehovataca sintichishca? Jehová Diosca nalita ruranataca na ricunayachinllu. Chaitaca na cunganachu capanchi (Salmo 106:38-40, liingui).

9. Diablopa llullacunaca Jesusmandaca ¿imatata gentecunataca crichishca?

9 Diablopa llullacunaca Jesús huañushcapi crinaca na minishtirinllu nishpami crichishca (Mat. 20:28). Diabloca llullashpami nishca, gentecunaca na huañuj almatami charin nishpa. Chai nishca cierto cajpica gentecunaca para siempre causaitami ña charinman carca. Shinallata gentecuna para siempre causachunga Jesús huañunaca ñana minishtirinmanllu carca. Shinapash Jesusca gentecunata juyaimandami tucuicunamanda huañurca (Juan 3:16; 15:13, liingui). Jesús huañushcata na valichishpa llullacunata nijta uyashpaca Jehovapash, Jesuspash ¿imashinata sintirin?

10. Diablopa llullacunaca ¿imashinata gentecunataca umachishpa llaquichishca?

10 Diablopa llullacunaca gentecunataca ninandami llaquichishca. Por ejemplo, shuj huahuagu huañujpica taitamamacunamanga ninmi, Taita Diosca shuj angelguta minishtijuimandami quiquinba huahuagutaca cieloman aparca nishpa. Shina llullacunaca taitamamacunatami ashtahuan sufrichin. Iglesiapi paicunapa yachachishcacunata gentecuna na crijpica paicunata llaquichinmi carca. Huaquinbicarin rupachitami rupachin carca. Paicunaca infiernopi crimandami shina ruran carca. La Inquisición española nishca shuj libropica ninmi, iglesiamanda huaquin gentecuna chaipi yachachishcacunata na crijpica ninandami llaquichin carca. Paicunaca, “infiernopi imashina llaquichi tucunatami ricuchinajunchi”. Shinapash nara huañushpallata arripintirijpica infiernomanda salvari ushanguichi nishpami nin carca. Shuj llactacunapicarin huañushca familiacuna ama sufrichun nishpami imacunatapash ruran o paicuna ñucanchita cuidan nishpami crin. Shinallata shujcunaca causajcunata ama llaquichichun nishpami huañushcacunamanda imacunatapash ruran. Shina llullacunahuanmi Diabloca gentecunata umachijushca. Chai llullacunata crimandami gentecunaca llaquilla sintirishpa, huañushcacunatapash ninanda manllashca.

BIBLIAPA YACHACHISHCACUNATA CAZUNGAPACA ¿IMATA AYUDANGA?

11. Ñucanchi familia o amigocunaca ¿imata rurachunda munanga?

11 Ñucanchi familia o amigocuna alita ruranajunchi nishpami, huañushcacunamanda costumbrecunata rurachun cutin cutin ninajunga. Shinapash ñucanchicunaca Jehovatami cazuna capanchi. Jehovata cazungapaca Jehovata juyana, Bibliapa yachachishcacunata alicachinami minishtirin. Huaquinbica paicunaca huañushca familiata na juyangui, na respetangui nishpami ñucanchitaca nali sintichin. Huaquingunaca ninbashchari quiquinba culpamandami ñucanchi huañushca familiaca ñucanchicunatara llaquichinga nishpa. Shina pasajpica Bibliapa yachachishcacunata cazungapaca ¿imata ñucanchitaca ayudanga? Chaipaca Bibliapa huaquin yachachishcacunata imashina ñucanchi causaipi pactachinata yachajupashunchi.

12. Gentecunaca ¿ima panda yuyaicunata, nali costumbrecunatata charin?

12 Panda yachachishcacunata, nali costumbrecunata ama catipashunchichu (2 Cor. 6:17). Shuj llactapica ashtaca gentecunaca cashnami crin, pipash huañujpica paita nali tratashca gentecunata llaquichingapami almaca cai alpapi quedan nishpa. Shuj libropica ninmi, chai huañushcapa almaca “tucui comunidadtami llaquichita ushan” nishpa. Africamanda huaquin llactacunapi gentecunaca huañushcapa huasipi tiashca espejocunataca quilpashpa, huañushcapa fototapash pircaman tigrachishpami churan. Paicunaca ¿imamandata shina ruran? Huaquin gentecunaca ninmi, huañushcacunaca paicunapa fototallataca na ricunachu can nishpa. Diablomi shina crichishca. Chaimi Jehovata sirvijcunaca chai panda yuyaicunataca ñana cripanchi (1 Cor. 10:21, 22, NM).

Bibliapi yachajushpa, ñucanchi na Testigo familiahuanbash ñucanchi crishcacunamanda parlashpaca paicunahuanbash alimi caita ushashun. (Párrafo 13, 14​ta ricupangui) *

13. Santiago 1:5​pi nishca shinaca Jehovapa ñaupapi shuj costumbre ali o nali cashcata yachangapaca ¿imatata rurana capanchi?

13 Jehovapa ñaupapi shuj costumbre ali o nali cashcata yachangapaca ¿imatata rurana capanchi? Chaipaca Jehová Diostami ali yachaita carahuai nishpa mañana capanchi (Santiago 1:5, liingui). Mañashca jipaca ñucanchi publicaciongunapimi chai costumbre ali o nali cashcata yachajuna capanchi. Shinallata anciano huauquicunapa ayudatapashmi mañana capanchi. Shinapash ancianocunaca ñucanchi imata ruranataca na ningachu. Chaipa randica Bibliapa textocunahuanmi ñucanchitaca ayudanga. Shinami “ali yuyaicunata charishpa aliguta yachajushca cashpami alita, nalitapash yachai ushajcuna” tucui ushapashun (Heb. 5:14).

14. Shujcunatapash, huauquipanicunatapash ama pandachingapaca ¿imatata rurana capanchi?

14 “Taita Diosta alicachishpami tucuita imatapash rurana canguichi. [...] Crijcunatapash na pandachinachu canguichi” (1 Cor. 10:31, 32, MTQI). Shuj costumbrecunapi chapurinata o na chapurinata agllagrijushpaca shujcuna ali o nali sintirijtami ricuna capanchi. Ashtahuanbachaca huauquipanicuna imashi sintirijtami ricuna capanchi. Shujcunata pandachingapaca na munapanchichu (Mar. 9:42). Shinallata na Testigo gentecunataca nali sintichingapaca na munapanchichu. Shinallata gentecunata juyaimandami respetohuan parlana capanchi. Shinaca gentecunapa crishcacunamanda, costumbrecunamanda nalicachishpa o burlarishpaca na parlanachu capanchi. Shinami gentecunata juyashcata ricuchipashun. Shinallata ñucanchipa contracunata respetohuan, juyaihuan tratajpica paicunaca tal vez cambiangapaj munangami.

15, 16. a) Ñucanchi crishcacunamandaca ¿imamandata shujcunaman villana capanchi? Shuj experienciamanda parlapai. b) Romanos 1:16​pi nishca shimicunamandaca ¿imatata yachajupanchi?

15 Ñucanchi familiaman, vecinocunamanbash ñucanchicuna testigo de Jehovacuna cashcata villapashunchi (Is. 43:10). Shina villajpica shuj costumbrecunapi na chapurishcamanda ñucanchi familia culirashca cajpi imata ninata yachai ushashun. Mozambique llactamanda Francisco huauquica ninmi: “Ñuca huarmigu Carolinapash, ñucapashmi Bibliamanda yachajurcanchi. Chaimi ñucanchi familiamanga, huañushcacunamanda imapash costumbrecunataca ñana ruragripanchichu nishpami villarcanchi. Shinapash ñuca huarmigupa ñaña huañujpimi Jehovata cazunata ricuchina tucurcanchi. Ñucanchi causajuj llactapica huañushcata armachina costumbretami charin. Huañushcata ña armachishca jipaca yacutaca huasi canllapimi shitan. Yacuta shitashca pushtupimi, huañushcapa shuj familiaca quimsa tutacunata pacarina can. Huañushcapa alma ama llaquichichun nishpami shina ruran. Chaimi ñuca huarmigu chai yacuta shitashca pushtupi puñuchun nishpa, paipa familiaca ninajurca” nishpa.

16 Francisco huauquipash, paipa huarmigupash ¿imatata rurarca? Chai huauquica ninmi: “Jehovata juyaimanda, paita cazungapaj munaimandami chai costumbretaca na rurangapaj munarcanchi. Chaimi ñuca huarmigupa familiaca ninanda culirarca. Shinallata paicunaca, huañushcata na respetanguichichu, quiquingunataca nunca na ayudashunllu nishpami ñucanchitaca rimarca. Ñucanchicuna imata crishcataca ñami parlashcarcanchi. Shinapash ñuca huarmigupa familia culirashca caimandaca na imatapash nircanchichu. Ñucanchi familiamanda huaquingunaca ñucanchimanda alita parlashpami nirca, paicunaca chai costumbrecunapi na chapurinata ñami parlashcarca nishpa. Tiempohuanga ñuca huarmigupa familiaca ñana culirashca carcachu. Chaimi paicunahuan ali tucurcanchi. Huaquingunaca Bibliapa publicaciongunata mañangapami ñucanchi huasiman shamurca” nishpa. Shinaca Bibliapa yachachishcacunata siempremi cazungapaj esforzarina capanchi (Romanos 1:16, liingui).

SHUJ FAMILIA HUAÑUJPI LLAQUILLA CAJCUNATA AYUDAPASHUNCHI

Familia ucumanda pipash huañujpica huauquita o panita ayudanami capanchi. Shinami ali amigocuna cashcata ricuchishun. (Párrafo 17-19 ricupangui) *

17. Shuj huauquipa o panipa juyashca familia o amigo huañujpica, ñucanchicuna ali amigo cashcata ricuchingapaca ¿imatata rurana capanchi?

17 Shuj huauquipa o panipa juyashca familia o amigo huañujpica, ñucanchicunaca ‘ali cumbagu’ cangapaj, ‘llaqui punllacunapipash shuj huauquitashna’ ayudangapami esforzarina capanchi (Prov. 17:17). Shinaca chai huauquita o panita paipa familiacuna huañushcacunamanda nali costumbrecunapi chapurichun cutin cutin nijujpica ¿imashinata ñucanchicunaca ayudai ushapanchi? Chaipaca Bibliapa ishcai yachachishcacunata ricupashunchi.

18. a) Jesús huacashpaca ¿imatata ricuchirca? b) Jesusmandaca ¿imatata yachajupanchi?

18 “Huacajcunahuanga huacaichi” (Rom. 12:15). Shuj familia ucupuramanda pipash huañujpi llaquilla cajpica imata ninatami ali pensarina capanchi. Imatapash nijunapa randica paicunahuan huacashparapashmi ashtahuan ali can. Cunanga Lázaro huañujpi ima tucushcata ricupashunchi. Pai huañujpica Mariapash, Martapash, paipa amigocunapash, shuj gentecunapashmi paimandaca ninanda huacarca. Jesús chayamui horasca Lázaro huañushcaca ñami chushcu punllacuna carca. Bibliapica ninmi: “Jesuspash huacarcami” nishpa. Shinapash Jesusca alimi yacharca Lázaro causachi tucunata (Juan 11:17, 33-35). Lázaro runagu huañushcamanda Jesús huacashpaca Jehová imashina sintirishcatami Jesusca ricuchirca. Shinallata Lazaropa familiata ninanda juyashcatapashmi ricuchirca. Shina llaquilla cajpimi Mariata, Martatapash cushilla shimicunata nishpami ali sintichirca. Shinallatami ñucanchi huauquipanicuna llaquilla cajpi juyaihuan tratajpica paicunalla na cashcatami cuenta japinga. Shinallata ñucanchicuna paicunapa ali amigocuna cashcata ricushpami cushilla sintiringa.

19. Eclesiastés 3:7​pi shimicunahuanga ¿imashinata llaquilla huauquipanicunata ayudai ushapanchi?

19 “Upalla cangapajpash, rimangapajpash, chai punllacunami chayamun” (Ecl. 3:7). Shuj huauqui o shuj pani llaquilla cajpica ¿imatata rurai ushapanchi? Paicunataca ali alimi uyana capanchi. Shinami imashina sintirishcata parlangapaj munanga. Shinapash llaquilla caimandami imatapash na pensarishpa yangata imatapash ningalla. Shina nijpica na culirashpami ñucanchica uyana capanchi (Job 6:2, 3). Huaquinbicarin na Testigo familiacuna imatapash nijpimi huauquipanicunaca llaquilla sintirinajunga. Chaimandami paicunahuan Jehovata mañana capanchi. Bibliapica ninmi: “Mañanajujtaca, canmi uyajungui” nishpa. Shinallami llaquilla caj huauquipanicunaca tranquilo, cushilla sintiringa (Sal. 65:2). Usharijpica paicunahuanmi Bibliata liina o shuj publicaciongunapi llaquilla cajcunata imashina ayudanata parlaj temata liinalla capanchi. Shinallata Jehovata sirvijcunapa causaimanda nishcamandapashmi liita ushapanchi.

20. Cati temapica ¿imatata yachajupashun?

20 Huañushcacuna imashina cajta Bibliapi yachachijta ali yachana, shamuj punllacunapi ‘huañushpa pambai tucushcacuna’ causarinata yachashpaca ninandami cushijupanchi (Juan 5:28, 29). Huañushcacunamanda Biblia imata yachachijta pihuanbash parlai usharijpica intindichinallami capanchi. Chaipaca ñucanchi ruraicunahuan, parlocunahuanmi gentecunamanga ricuchita ushapanchi. Cati temapimi Diablo imacunahuanlla gentecunata umachijta yachajupashun. Shinallata chai ruraicunapi ama chapuringapaj imata ruranatapashmi yachajupashun.

CÁNTICO 24 Jehovata adorangapaj shamupaichi

^ par. 5 Huañushcacunamanda llullacunata nishpami Diablopash, demoniocunapash gentecunata umachishca. Chai llullacunata crimandami gentecunaca nali costumbrecunata ruran. Cai temapica pipash chai nali costumbrecunata rurachun cutin cutin nijujpipash, Jehovata cazushpa catingapaj imata rurana cashcatami yachajupashun.

^ par. 55 CAI FOTOPICA: Shuj huarmigu paipa juyashca familia huañushcamanda huacajujpi, shuj Testigo cusahuarmi paita cushichijushcatami ricuchin.

^ par. 57 CAI FOTOPICA: Shuj huauquica ñucanchi publicaciongunapimi huañushcacunamanda costumbrecunata ricujun. Chaimi paipa crishcacunamanda paipa familiaman respetohuan intindichijushcata ricuchin.

^ par. 59 CAI FOTOPICA: Paipa juyashca familia huañushcamanda shuj huauquita ishcai anciano huauquicuna ayudajushcatami ricuchin.