Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

“Paraíso alpagupi tuparishun”

“Paraíso alpagupi tuparishun”

‘Paraíso [alpagupimi] ñucahuan cagringui’ (LUC. 23:43).

CÁNTICO 145, 139

1, 2. Paraíso shimita uyashpaca ¿imapita ashtaca gentecunaca pensarin?

COREA llactapica shuj Jatun Tandanajuimi tiarca. Ña tucurishca jipaca Corea llactamanda huauquipanicunaca shuj shuj llactacunamanda huauquipanicuna llujshinajujpimi cayacaman nishpa cashna ninajurca: “Paraíso alpagupi tuparishun” nishpa. Shina nishpaca ¿imatata ningapaj munarca?

2 Cunanbica paraíso shimita uyashpaca gentecunaca shuj shuj cosascunapimi pensarin. Huaquingunaca ninmi, paraisoca yanga muscuillami can nishpa. Cutin shujcunaca juyailla sisacunalla junda pambapi pensarishpami cushilla sintirin. Huaquingunacarin yarjaihuan cajpi pipash micunata carajpi, micushpaca paraisopi cani nishpami pensarin. Shinapash Jesusta ali catijcunaca ¿imatata paraisomandaca pensan? ¿Shamuj punllacunapi paraíso tianatachu cripanchi?

3. ¿Maijan textopita paraisomandaca primera vez parlan?

3 Bibliapica punda tiempocunapi shuj paraíso alpagu tiashcatami parlan. Shinallata shamuj punllacunapi paraíso alpagu tianatapashmi Bibliapica ricuchin. Chaimi Bibliapica paraíso shimica Génesis 2:8​pi primera vez ricurin. Chai textota hebreo shimipi ricujpica, “jardín de Edén” nijunmi. Shinaca Edén shimica “cushilla ali sintirina” nisha ninmi. Chai pushtupica ashtaca ashtaca micuna, juyailla sisagucuna, yuracunapashmi tiarca. Chaipica gentecunapash animalcunahuan tranquilomi causan carca. Chaimi chai juyailla pushtugutaca Edén nishpa shutichishca (Gén. 1:29-31).

4. Jardín de Edén pushtutaca ¿imamandata shuj paraisomi carca nipanchi?

4 Edén shimitami hebreo shimipica jardín o huerta nin. Cutin griego shimipica parádeisos ninmi. Shuj enciclopedia libropica ninmi, Grecia llactamanda gentecuna parádeisos shimita uyashpaca, shuj shuj frutacunata fucuj jatun yuracuna tiajta, limpio limpio yacucunata, lomacunapash verde jihuacunata, chai pushtupi llamacunata, venadocunata michijushcata, tucuicuna ali tranquilo causajushcatami pensarin carca nishpa (Cyclopaedia, de M’Clintock y Strong; Génesis 2:15, 16​huan chimbapurashpa ricupangui).

5, 6. a) ¿Imamandata cunanbica paraíso alpagupica na causapanchi? b) ¿Imacunatata huaquingunaca tapurin?

5 Adanbash, Evapash shina juyailla paraíso alpagupi causanajushpapashmi Taita Diosta na cazuimanda chai pushtumanda llujchi tucurca. Chaimi paipa miraicunapash paraíso alpagupica ñana causaita usharca (Gén. 3:23, 24). Chai pushtupica nipi ñana causarcachu. Chai pushtuca Jatun Manllanai Tamiapimi tucuilla tucurishcanga.

6 Huaquingunaca cashnachari tapurin, ¿cai alpapi cutin shuj paraíso tiangacha? Cutin shuj paraíso alpagu tianataca ¿imashinata yachapanchi? Paraíso alpagupi ñucanchi juyashca familiahuan causanataca ¿imamandata seguro caita ushapanchi? ¿Shamuj punllacunapi shuj paraíso ciertopacha tianataca shujcunaman intindichi ushapanchichu? nishpa.

PARAÍSO ALPAGUCA TIANGAMI

7, 8. a) Jehová Diosca ¿imatata Abrahanmanga nirca? b) Jehová Dios nishcata uyashpaca ¿imatata Abrahanga pensarishcanga?

7 Shamuj punllacunapi cai alpapi shuj paraíso tianata yachangapaca Bibliapimi ricuna capanchi. Bibliaca Taita Diospa Shimimi can. Jehová Diosca cashnami Abrahán runagutaca nirca: ‘Canba miraicunataca, mama cucha manñapi t’iyu alpatashnami mirachisha’. “Cambaj miraicunamandami, cai pachapi tiaj tucui llactacunaca, bendiciai tucunga. Ñuca rimashcata can cazushcamandami, chashna canga” nishpa (Gén. 22:17, 18). Tiempo jipaca Abrahanba churiman, paipa nietomanbashmi cutin chai shimicunatallata Jehová Diosca nirca (Génesis 26:4; 28:14, liingui).

8 Gentecuna jahua cielopi causanata Abrahán runagu crishcataca Bibliapica ni maipi na nijunllu. Shinaca ‘cai pachapi tiaj tucui llactacunami bendiciai tucunga’ nishcata uyashpaca, Abrahán runaguca chai shimicuna cai alpapi pactarina cashcatami pensarishcanga. Bibliapica ¿maijan profeciacunata shamuj punllacunapi shuj paraíso tianataca ricuchin?

9, 10. ¿Maijan profeciacunata paraíso tianata seguro cachun ayudan?

9 Davidca Abrahanba familiami carca. Davidca shamuj punllacunapi nali gentecuna ñana tianatami parlarca (Sal. 37:1, 2, 10). Davidca Taita Dios yarichijpimi cashna nirca: “Imatapash cashcatapacha rurajcunami, [alpataca] japinga”. ‘Chaipica causaitami causanajunga. Ashtahuangarin na jariyajcunami [alpataca] japinga. Casilla ali causaihuanmi ninanda cushijunajunga’ nishpa (Sal. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2). Chai shimicunata uyanaca ¿imashinata Jehovapa munaita pactachingapaj munajcunataca ayudarca? Shamuj punllacunapi jardín de Edenshna shuj juyailla paraíso tianata seguro cachunmi ayudarca. Chaipica alita ruraj gentecunallami causanajunga.

Bibliapa profeciacunaca shamuj punllacunapi shuj paraíso tianata seguro cachunmi ayudan

10 Shinapash casi tucui israelitacunami Jehovata adoranchi nishpapash jipamanga Jehovamanda caruyarca. Chaimi babiloniocuna Jerusalén llactata tucuchishpa ashtaca israelitacunata prezu apachun Jehová Diosca saquirca. Shina apajpimi Jerusalén llactaca jichushca quedarca (2 Crón. 36:15-21; Jer. 4:22-27). Shinapash Jehovapa ashtaca profetacunami cashna nirca, israelitacunaca 70 huatacuna jipaca cutinmi paicunapa llactaman tigramushpa chaipi causanajunga nishpa. Israelitacuna Jerusalenman tigramujpimi chai profeciacunaca pactarirca. Chai profeciacunaca shamuj punllacunapi shuj paraíso alpagu tianata seguro cachunmi ñucanchitapash ayudan. Chaimi cai temapi huaquin profeciacunamanda yachajupashun.

11. a) Isaías 11:6-9​pi shimicunaca ¿imashinata pactarirca? b) ¿Ima tapuimandata yachajugripanchi?

11 (Isaías 11:6-9, liingui). Profeta Isaiasca nircami, israelitacuna paicunapa llactaman cutin tigramushpaca tranquilo alimi causanajunga. Chaipica ni animalcuna, nali gentecunapash ñana llaquichingachu. Huahuacunapash, mayorlla gentecunapash nimata na manllashpami cushilla causanajunga nishpa. Chai shimicunata uyashpaca ¿nachu jardín de Edenbi pensaripanchi? (Is. 51:3). Ashtahuanbash chai profeciaca ninmi: “Imashnami mama cuchaca yacu jundashca tiajun, chashnallatami tucui cai pachaca, Mandaj Diosta rijsina yuyaihuan junda canga” nishpa. Shinapash chai shimicunaca ¿ima horashi pactaringa?

12. a) Babilonia llactamanda cutin tigramushca israelitacunaca ¿ima bendiciongunatallata chasquirca? b) Isaías 35:5-10​pi shimicuna shamuj punllacunapipash pactarinataca ¿imashinata yachapanchi?

12 (Isaías 35:5-10, liingui). Profeta Isaiasca nircami, Babiloniamanda cutin tigramushca israelitacunaca nali gentecunata, animalcunatapash na manllashpami causanajunga. Chaipica ashtaca yacu tiajpimi jardín de Edenbishna alipacha fucunga nishpa (Gén. 2:10-14; Jer. 31:12). Isaías libropi profeciapica ñausacunapash ricungami, suchucunapash puringami, na uyajcunapash cutinmi uyanga nishpa. Shinapash chai shimicunaca israelitacunapa punllacunapica na pactarircachu. Shinaca chai shimicunaca shamuj punllacunapimi pactaringa.

13, 14. a) Isaías 65:21-23​pi shimicunaca ¿imashinata israelitacunapa punllacunapica pactarirca? b) Chai shimicunaca ¿imashinata shamuj punllacunapica pactaringa? (Callari dibujota ricupangui).

13 (Isaías 65:21-23, liingui). Israelitacuna Jerusalenman cutin tigrajpica huasicunata, tarpushca pambacunatapash na tarircachu. Shina causaitaca Jehová Diosca cambiagrijurcami. Israelitacunaca huasicunata shayachishpa, pambacunata tarpushpa chai fucushcata micushpami cushilla causagrinajurca.

14 Isaías libropica ninmi, Jehovata sirvijcunaca “quirucunashna unaitami causanajunga” nishpa. Huaquin quirucunaca ashtaca ashtaca huatacunatami causan. Shinaca quirucunashna ashtaca huatacunata causangapaca gentecunaca sanocunami cana carca. Profeta Isaías nishcashna unai unaita causanaca na crinashnallami can. Shina cajpipash chai profeciaca pactaringapachami.

Paraisomanda parlashca Jesuspa shimicunaca ¿imashinata pactaringa? (Párrafo 15, 16​ta ricupangui).

15. Isaías libropica ¿imacunamandallata parlan?

15 Bibliapa huaquin profeciacunami shamuj punllacunapi shuj paraíso tianata ricuchin. Chai profeciacuna pactarijpimi Jehová Diosca cai alpapi tucui gentecunata bendicianga. Chaipica millai animalcuna, nali gentecunapash nipita ñana llaquichingachu. Shinallata ñausacunapash cutinmi ricunga, na uyajcunapash cutinmi uyanga, suchucunapash cutinmi puringa. Paraíso alpagupi gentecunaca paicunallata huasichishpa, tarpushpami chaipi fucushcacunata micushpa sano causanajunga. Chaipica quirucunatapash yalimi gentecunaca ashtaca ashtaca huatacunata causanajunga. Shinapash Bibliapa profeciacunapica na shina nijunllu nijpica ¿imatashi ninchiman? Cai alpapi shuj paraíso tianataca ¿imamandata seguro capanchi? Jesuspa nishcacunami cai alpapi shuj paraíso tianata seguro cachun ayudan.

PARAISO ALPAGUPIMI CASHUN

16, 17. ¿Ima horata Jesusca paraisomanda parlarca?

16 Jesusca ali alimi carca. Shina ali cajpipashmi Jesustaca racu caspipi huarcushpa huañuchirca. Nalitalla rurashpa causaj ishcai judiocunapa chaupipimi Jesustaca racu caspipi huarcurca. Chai ishcai runapuracunamanda shujca Jesús rey cashcatami crirca. Chaimi nara huañushpallata Jesustaca cashna nirca: “Can mandangapaj shamushpaca, ñucata yarihuangui” nishpa (Luc. 23:39-42). Chai runa shina nijpimi Jesusca Lucas 23:43​pi shimicunata nirca. Jesuspa shimicunaca shamuj punllacunapi cushilla causachunmi ñucanchitapash ayudanga. Shinapash estudiashca gentecunaca Lucas 23:43​ta imashinapacha traducinamandaca shuj shuj yuyaicunatami nin. Por ejemplo Sociedades Bíblicas Unidaspa Biblia en Quichua de Imbabura, 1994 huatamanda Bibliapica cashnami traducishca: “Na llullashpami, candaca cashna nini: Cunanllatami, paraíso juyailla llactagupi ñucahuan cangui” nishpa. Shinapash “cunanllatami” nishpaca ¿imatata Jesusca ningapaj munarca?

17 Cunan punllacunapica tauca shimicunapimi imapash yuyaicunata escribinajushpaca, intindirinalla cachun ishcai punto, coma, punto nishcacunata utilizan. Shinapash griego shimipi punda tiempopi escribishcacunapica huaquingunapillami ishcai punto, coma, punto nishcacuna ricurin. Chaimandami huaquingunaca nin, Jesusca cashnami nishcanga: “Na llullashpami, candaca cashna nini: Cunanllatami, paraíso juyailla llactagupi ñucahuan cangui” nishpa. Cutin shujcuna ninmi, Jesusca cashnami nishcanga “cunanllatami, na llullashpa candaca cashna nini: Paraíso juyailla llactagupimi ñucahuan cangui” nishpa. Imashinami ricupanchi Bibliata traducijcunaca paicuna pensashcata escribishpami Jesuspa shimicunataca shuj shujta traducishca. Chaimi Bibliacunapica chai shimitallata shuj shuj yuyaicunata churashca.

18, 19. Lucas 23:43​pi Jesuspa shimicunata ali intindichunga ¿imata ayudanga?

18 Lucas 23:43​pi shimicunata nara nishpallata Jesús imata nishcata ricupashunchi. Jesusca paipa catijcunamanga cashnami nirca: “Runa Aichayu tucushca ñucapash, quimsa punlla, quimsa tutata, alpa ucupi pambashca casha”. “Runa Aichayu tucushca ñucataca, runacunaman japichihuangami. Paicuna ñucata huañuchijpipash, quimsa punllahuanga causarishallami” nishpa (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mar. 10:34). Jesús nishcashna tucui pactarishcatami apóstol Pedroca parlarca (Hech. 10:39, 40). Shinaca ¿Jesuspash, nalita ruraj runapash huañui na huañuichu paraisoman rirca? Na, na shina pasarcachu. Chaipa randica Jesusca quimsa punllacunatami huañushcacunata pambana pushtupi o “Hades” nishcapi carca. Chai jipami Jehová Diosca Jesusta causachirca (Hech. 2:31, 32). *

19 Shinaca nalita ruraj runataca Jesusca cashnami nirca, “Cunanllatami, na llullashpa candaca cashna nini” nishpa. Moisespa punllacunapi gentecunaca shinallatami parlan carca. Por ejemplo shuj viajeca Moisesca cashnami nirca: “Cunan ñuca mandashca shimicunataca, cambaj shungupi alichiriangui” nishpa (Deut. 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15).

20. Bibliata traducij shuj runaca ¿imatata Lucas 23:43​mandaca nirca?

20 Jesús causashca llactamanda Bibliata traducij shuj runaca nircami: Jesusca nalita ruraj runamanga cashnami nirca: “Cunanllatami, na llullashpa candaca cashna nini: Paraíso juyailla llactagupimi ñucahuan cagringui” nishpa. Chai punllallata nishca cashpapash shamuj punllacunapi pactarina cashcata intindichingapami Jesusca shina nirca. Jesús causashca llactapi gentecunaca paicunapa nishcacunata pactachinapacha cashpami “cunanllatami shina nijuni” nin nishpa. Chaimi 1600 huatacuna huashaman siríaco shimipi traducishca Bibliapica Jesuspa shimicunataca cashna churashca: “Cunanllatami na llullashpa cashna nini Jardín de Edenbimi ñucahuan cagringui” nishpa. Chai shimicunata liishpaca ñucanchipashmi ninanda cushijupanchi.

21. Nalita ruraj runaca ¿imapata na agllashca carca? ¿Imamandata shina nipanchi?

21 Nalita ruraj runaca jahua cielopi causangapaj agllashca runaca na carcachu. ¿Imamandata shina nipanchi? Chai runaca tucui shunguhuan sirvij apostolcunahuan Jesús shuj pactota rurashcataca na yacharcachu. Jesushuan chai pactota rurashca apostolcunallami paihuan mandangapaj jahua cieloman ri usharca (Luc. 22:29). Shinallata chai nalita ruraj runaca na bautizarishca carcachu (Juan 3:3-6, 12). Shinaca, cai alpa shuj paraíso tucujpi chaipi causana cashcatami Jesusca chai runamanga nijurca. Chai paraíso alpagupica ¿ñucanchipashchu cashun?

SHAMUJ PUNLLACUNAPICA ¿IMATA PACTARINGA?

22, 23. Shamuj punllacunapica ¿imata pactaringa?

22 Davidca cashnami nirca: “Imatapash cashcatapacha rurajcunami, [alpataca] japinga” nishpa (Sal. 37:29; 2 Ped. 3:13). David shina nishpaca shamuj punllacunapi tucuilla gentecuna cai alpapi Jehovapa mandashcacunata cazushpa causanatami nijurca. Isaías 65:22​pica cashnami nin: “Ñuca agllashcacunaca, quirucunashna unaitami causanajunga” nishpa. Shinaca shamuj punllacunapica gentecunaca na huañushpami causanajunga. ¿Ciertopachachu na huañushpa causaita usharinga? Ari. Apocalipsis 21:1-4​pica ninmi, paraíso alpagupica huañuipash ñana tiajpimi Jehovata sirvijcunaca cushilla causanajunga nishpa.

23 Cunanbi shuj paraíso alpagu nara tiajpipash, shamuj punllacunapica cutinmi shuj juyailla paraíso alpagu tianga. Chaimi Jehová Diosca, cai alpapi gentecunaca bendiciai tucungami nirca. Jehová Dios yarichijpimi Davidca nirca, na jariyashpa alita rurashpa causaj gentecunallami cai alpapica para siempre causanajunga nishpa. Shinallata Isaías libropi profeciacunapashmi Jesuspa shimicuna pactarina cashcata ricuchin. Jesuspa shimicuna pactarijpimi tucuicunallata cai alpapi cushilla causanajushun. Paraisopica quiquinbashmi causai ushapangui. Cai alpa shuj juyailla paraíso tucujpimi Corea llactamanda huauquipanicuna nishca shimicunaca pactaringa.

^ par. 18 Marvin Pate profesorca nircami: “Ashtaca estudiashca gentecunaca ninmi, “cunanllatami” nishpaca huañushca punllallata paraisoman rina cashcatami Jesusca nijushcanga nishpa. Shinapash Bibliapica ni maipi na chaitaca nijunllu. Chaipa randica, Jesusca huañushpa quimsa punllacunata Hades nishcapi cashca jipa causachi tucushpami cieloman rirca” nishpa (Mat. 12:40; Hech. 2:31; Rom. 10:7).