Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

Vinota o tragotaca Taita Diosca ¿imashinata ricun?

Vinota o tragotaca Taita Diosca ¿imashinata ricun?

JEHOVÁ DIOSCA ñucanchimanga ashtaca cosasgucunatami carashca. Shinallata chai cosascunata cada uno aliguta decidishpa utilizashpa cushilla cachunmi munan. Jehová Diosca ñucanchiman ashtaca cosascunata carashpaca vinotapashmi carashca. Chaimandami Bibliapica: “Cushijuimandami, jatun micuitapash ruranajun. Causaj runacunataca, vinomi cushichin” nin (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Shinapash huaquin gentecunaca tragota o vinota yapata ufiaimandami llaquicunapi urmashca. Tragota o vinota ufianamandaca mundo enteropimi gentecunaca shuj shuj yuyaicunata charin. Shinapash cristianocunaca tragota o vinota ufianamandaca ¿imatata yuyan?

Tragota o vinota ufianamandaca ñucanchi causashca llactapi gentecunapa yuyaitaca na catinachu capanchi. Shinaca nara shuj decisionda japishpallatami, Taita Dios imata yuyajta yachajuna capanchi. Shinallami ashtahuan cushilla causapashun.

Mundo enteropi ashtaca gentecuna cada rato tragota yapata ufiajtami cuenta japipashcanchi. Huaquin gentecunaca ama estresado cangapaj nishpami tragota ufian. Cutin shujcunaca problemacunata cungashpa, ali sintiringapaj munaimandami ufian. Shinallata shujcunaca huaquin gentecunaca shinlli, shujcunata yalimi canchi ningapaj munaimandami, vinota o tragota jatuj pushtucunaman rishpa ashtacata ufian.

Shinapash ñucanchicunaca tragota o vinota ufianamanda shuj ali decisionda japingapaca Jehovapa consejocunatami charipanchi. Jehová Diosca Bibliapimi yapata tragota o vinota ufiashpa ima llaquicunata chari ushashcata villan. Proverbios 23:​29-35​pica shuj persona machaimanda ima llaquicunapi urmajtami ricuchin. a Europa llactamanda Daniel shuti huauquiguca testigo de Jehová nara tucushpa tragota yapata ufiashcamanda ima pasashcatami villan. Paica: “Yapata tragota o vinota ufianaca nali decisiongunata japishpa llaquicunapi urmachihuarca. Cunangamanmi chaicunamandaca llaquilla sintirini” ninmi.

Jehová Diosca ñucanchillata decidichunmi saquishca. Pero tragota o vinota yapata ufianamanda problemacunata ama charingapaca ¿imatata rurana capanchi? Chaipaca Jehová Dios ricunshnami tragota o vinotaca ricuna capanchi.

Tragomanda o vinomanda Biblia ima nijta ricupashunchi. Shinallata imamanda huaquin gentecuna tragota o vinota ufiajta ricupashunchi.

BIBLIAPI IMATA YACHACHIJTA RICUPASHUNCHI

Bibliapica asha tragota o vinota ufiana malo cashcataca na ninllu. Ashtahuangarin asha vinota ufiashpa shuj persona cushilla sintiri ushashcatami Bibliapica ricuchin. Eclesiastés 9:7​pica: “Cushijushpa cambaj micunata micugrilla, cushilla shunguhuan cambaj vinotapash ufiailla” nijunmi. Shinallata Bibliapica Jesuspash y Diosta shuj sirvijcunapash huaquin viajecunata asha vinota ufiashcatami ricuchin (Mat. 26:​27-29; Luc. 7:34; 1 Tim. 5:23).

Shinapash asha vinota o tragota ufianaca ashtacata ufiashpa machanahuanga diferentemi can. Bibliapica claritomi vinohuanga ‘na machanachu canguichi’ nin (Efes. 5:18). Shinallata ‘machajcunaca [...] Taita Diospa Gobiernota herenciatashna japitaca na ushangachu’ nijunmi (1 Cor. 6:10). Shinaca imashinami ricupanchi Jehová Diospa ñaupapica yapata ufiashpa machanaca nalipachami can. Ñucanchicunaca tragota o vinota ufianamanda shuj gentecunapa yuyaita catinapa randica, Jehová Dios caicunamanda imata yuyajta yachajungapami esforzaripanchi.

Huaquingunaca: “Ashtaca tragota ufiashpapash na machanichu” nijcunami tian. Shinapash cashna pensanaca peligrosomi caita ushan. Bibliapica ‘yapata vinota ufiana viciopi’ urmaj gentecunaca jatun pecadocunata rurashpa Jehová Dioshuan amigo caitapash ñana ushashcatami ricuchin (Tito 2:3; Prov. 20:1). Jesuspash yapata tragota o vinota “ufianapira” urmajcunaca paraíso alpagupipash ñana causai ushagrina cashcatami ricuchirca (Luc. 21:​34-36). Shinaca cristianocunaca yapata tragota o vinota ufiashpa ama llaquicunapi urmangapaca ¿imatata ruraita ushan?

IMAHORA, IMAMANDA, MASHNA TRAGOTA O VINOTA UFIAJUSHCATA RICUPANGUI

Imashinami ricupashcanchi, ñucanchi causashca llactapi shuj gentecunapa yuyaita catishpa tragota o vinota ufianaca peligrosomi caita ushan. Chaimandami imata micuna o ufiana cashpapash cristianocunaca Jehová Dios imata alicachishcata ricushpa rurapanchi. Cai consejotaca Bibliapimi ricupanchi. Bibliapica: “Imaguta micujushpa, imaguta ufiajushpa o imaguta rurajushpapash tucuitami Taita Diosta alabangapaj rurana capanguichi” nijunmi (1 Cor. 10:31). Shinaca tragota o vinota ufianamanda shuj ali decisionda japingapaca huaquin tapuicunata y Bibliamanda huaquin consejocunata ricupashunchi.

¿Shujcunahuan ali quidangapallachu tragota o vinotaca ufiani? Éxodo 23:2​pica: “Ashtacacunahuan nalita rurangapaca, ama catinguichu” nijunmi. Cashna nishpaca israelitacunataca nali gentecunapa rurashcacunataca na catinachu canguichi nijurcami. Y Jehovapa consejoca cunan punllacunacamanmi cristianocunapaca sirvin. Shujcuna imata rurashcamandalla o imata pensashcamandalla paicunata catishpaca Jehovapa mandashcacunata na pactachishpami paimanda caruyanchiman (Rom. 12:2).

¿Shujcunata yali shinllimi cani ningapallachu tragota o vinotaca ufiani? Huaquin pushtucunapica ashtaca tragota o vinota cada rato ufianaca normalmi can. Pipash na imatapash ninllu (1 Ped. 4:3). Shinapash 1 Corintios 16:13​pi imata consejajta ricupashunchi. Chaipica: “Na puñushpa chaparianshnami causana capanguichi. Tucui shunguhuanmi crina capanguichi. Na manllanachu capanguichi, shinllimi cana capanguichi” nijunmi. Tragota o vinota yapata ufiana shuj personata shinlli cachun na ayudajtaca alimi yachapanchi. Ashtahuangarin yapata tragota o vinota ufianaca shuj persona ali pensarishpa, shuj ali decisionda japichunga na ayudanllu. Ashtaca tragota o vinota ufianaca shinlli cashcata ricuchingapaca na ayudanllu. Ashtahuangarin nali cosascunata rurachunmi apaita ushan. Isaías 28:7​pica tragota o vinota ufiaimandami pandarishpa, juicio illa tucushpa imapash nalicunata ruran nin.

Ciertopacha shinlli cashcata ricuchingapaca Jehová Dios ayudachun saquina y paipi tucui shungumi crina capanchi (Sal. 18:32). Caitaca aliguta pensarishpami causana capanchi. Shinallami Jehová Dioshuanga ali amigocuna cashpa catita ushapashun. Jesús cai alpapi cashpaca Jehová Dioshuan ali amigo cashpami alita rurangapaca esforzarirca. Chaimandami gentecunaca na manllaj, alita ruraj runa cashcata rijsirca.

¿Tragota, vinotaca problemacunapi ama pensaringapallachu ufiani? Salmos librota escribij runaguca Jehová Diostaca “ñuca shungu ucupi ashtaca yuyaicunahuan musparijujpica, can cushichishcacunami, ñuca almatapash cushichihuarca” nircami (Sal. 94:19). Imapash problemamanda preocupado cashpaca tragota o vinota ufianapa randica Jehovata cutin cutin mañashpami paipa ayudata mascana capangui. Ashtaca huauquipanicunataca congregacionbi espiritualmente shinlli caj huauquipa consejota mañanami ayudashca. Shinaca imapash problemacuna ricurijpi tragota o vinota ufiashpaca ali deciditaca na usharipangachu. Chaipa randica tentacionguna ricurijpica ñapashmi urmaringa (Os. 4:11). Ñajani parlashca Daniel huauquiguca cashnami nin: “Yapa tragota ufian cashcata yarishpami nali llaquillapacha sintirin carcani. Shinallata problemacunata chimbapurai ushasha yashpami ufian carcani. Pero chaipa randica ashtahuan problemacunatami charircani. Ali amigocunatami perdircani. Y imapapash na sirvinichu nishpami pensarircani”. Shinapash huauquigutaca ¿imata ayudarca? Paica ninmi: “Ñucaca tragota o vinota ufianapa randica Jehovata mañashpa paipa ayudata mascana cashcatami cuenta japircani. Jehovapa ayudahuanmi ñuca problemacunataca mishai usharcani”. Shinaca ñucanchi charishca problemacuna na arreglarinashnalla ricurijpipash Jehová Dios ñucanchita ayudangapaj siempre listo cashcataca na cunganachu capanchi (Filip. 4:​6, 7; 1 Ped. 5:7).

Tragota o vinota ufianata yachashpaca cashna pensaripangui: “¿Shuj familia o shuj ali amigo tragota o vinotaca yapatami ufiajungui. Chaimandami preocupado cani nihuashcachu?”. Pipash shina nijpica ñucanchicuna tragota o vinota yapallata ña ufiajushcatami cuenta japipanchi. “¿Cunanbica tragota o vinota ashtahuan yalillatachu ufiani?”. Shina pasajujpica tragota o vinota ufiana viciota na charishpapash chai viciopi urmana peligropimi capanchiman. “¿Huaquin punllacunata tragota o vinota na ufiashpa aguantai ushanichu?”. Si ñana aguantai ushajushpaca tragota o vinota ufiana viciopimi ña urmapashcangui. Shina pasashca cashpaca chai viciomanda llujshingapaca talvez doctorcunapa ayudatami minishtipangui.

Huaquin huauquipanicunaca chai viciopi ama cutin urmangapami tragota o vinota ñana ufianata decidishca. Cutin shuj huauquipanicunaca tragota o vinota na gushtaimandami na ufian. Shinaca tragota o vinota na ufianata decidishca huauquipanicunataca paicunata juyaimandami na criticashpa paicuna ima decidishcata respetana capanchi.

Huaquin huauquipanicunaca tragota o vinotaca mashnagutalla ufianatami decidishca. Por ejemplo, micuna horaspilla ashaguta ufianata o semanapi shuj viajegutalla ufianatami decidishca. Shujcunaca ima clase tragota ufianata o na ufianatami decidishca. Por ejemplo, huaquingunaca asha vinota o cervezatami ufian. Pero ashtahuan fuerte tragocunataca na ufianllu. Shinaca mashnata ufianata ña decidishcalla cashpaca facilmi pactachita ushapashun. Shinaca maijan huauqui o panipash mashna tragota o vinota ufianata decidishca cashpaca tranquilomi sintirita ushan.

Shinaca huauquipanicunata considerashcata y juyashcatami ricuchina capanchi. Chaimandami paicuna ima decidishcata respetana capanchi. Romanos 14:21​pica: ‘Si ñucanchi imata rurashcamanda shuj huauqui nitijana cajpica, mejor imatapash na rurashpa, aichatapash na micushpa, vinotapash na ufiashparapashmi ali canman’ ninmi. Ñucanchicuna tragota o vinota ufiajpi shuj huauqui o shuj pani nali sintirijta cuenta japishpaca paicunata juyaimandami paicunahuan cashpa tragota o vinota na ufianata decidipanchiman. Shina rurashpami paicunata respetashcata y na ñucanchipilla pensarishcata ricuchinajupanchi (1 Cor. 10:24).

Tucui cristianocunaca gobiernocuna churashca leycunatapashmi cazun. Por ejemplo, menor de edadcuna na ufiana cashcata, carrota o maquinacunata manejagrijushpa tragota na ufiana cashca leycunami tian (Rom. 13:​1-5).

Jehová Diosca ashtaca cosascunata carashpami bendiciashca. Y cai regalocunata aliguta decidishpa utilizachunmi munan. Chaimandami tucuicunallata imata micuna cashcata o imata ufiana cashcata decidina capanchi. Shinaca Jehová Dios ima ali cajta, ima nali cajta decidichun saquishcamandami aliguta decidishpa Jehová Diosta cushichingapaj munapanchi.

a Estados Unidosmanda Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades nishcacunapi trabajajcunaca: “Pipash shuj viajetallapash yapa tragota ufiashpaca shujcunata talvez huañuchinga o violanga. Cazarashca o na cazarashca cashpapash paihuan igual causaj personatallatami talvez maltratanga. Shuj ungui japina peligro tiajpipashmi pihuan cashpapash talvez puñunga. O na cashpaca suicidaritapashmi suicidaringa” nishcami.