Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 21

Cai mundopa yachachishcahuan ama umachi tucupashunchichu

Cai mundopa yachachishcahuan ama umachi tucupashunchichu

“Cai pachapajta alipacha yachajushcapash, Taita Diospaj ñaupajpica, juizu illajcunashnami ricurin” (1 COR. 3:19).

CÁNTICO 98 Bibliaca Diospa Shimimi can

CAITAMI YACHAJUPASHUN *

1. Taita Diospa Shimica ¿imatata yachachin?

JEHOVÁ DIOSCA Alipacha Yachachijmi can. Jehovapa ayudahuanllami llaquicunata o problemacunataca mishai ushapanchi (Job 36:22). Taita Diospa Shimica ‘ima pandatapash na rurashpa, tucui imata cashpapash aliguta rurachunmi’ yachachin (2 Tim. 3:17). Shinaca Bibliapa yachachishcacunata cazushpaca cai mundopa ‘alipacha yachajushcatapash’ ashtahuan yali ali yachajushcacunami cashun (1 Cor. 3:19; Sal. 119:97-100).

2. Cai temapica ¿imatata yachajupashun?

2 Cai mundopa yachachishcacunaca ñucanchipa munaicunatalla rurachunmi yachachin. Chaimi ñucanchicunaca cai mundopi gentecunashna ama pensangapaj, ama rurangapaj esforzarina capanchi. Bibliapica ninmi: “Pipash cangunata pactarallapash aliguta yachajunami nij tucushpara, yanga parlocunatalla parlashpa pandachinman” nishpa (Col. 2:8). Cai temapica cai mundopa ishcai panda yachachishcacunatami yachajupashun. Shinallata imamanda chai yachachishcacunapash rijsishca rijsishca tucushcatapashmi yachajupashun. Shinaca cai mundopa yachachishcacunata imamanda catina nalipacha cashcatami yachajupashun. Bibliapa yachachishcacuna cai mundopa yachachishcacunamanda ashtahuan yali ali cashcatapashmi yachajupashun.

SHUJ JARIHUAN SHUJ HUARMIHUAN PACTA PUÑUNAMANDA PANDA YUYAICUNA

3, 4. Gentecunaca 1900 huatamanda 1930 huatacamanga ¿ima panda yuyaicunatata chari callarirca?

3 Gentecunaca 1900 huatamanda 1930 huatacamanga shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñunamandaca pandatami yuyai callarirca. Chai huatacuna huashamanga ashtaca gentecunami cazarashcacunallami pacta puñuna can nishpa pensarin carca. Shinallata shuj jarihuan o huarmihuan pacta puñunamandaca shujcunapa ñaupapica na parlanachu can ninmi carca. Shinapash jipamanga tucuimi cambiarca. Gentecunaca ñana shina pensarcachu.

4 Ashtaca cambiocunami 1920 huatacunapica tiarca. Shuj estudiashca huarmica ninmi: “Peliculacunapash, teatro ucupi nali chistecunata ruraicunapash, musicacunapash, novelacunapash, propagandacunapipashmi shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñunamanda ashtahuan ricuchi callarirca” nishpa. Chai huatacunapica gentecunaca racialla, pinganayaitami bailai callarirca. Shinallata pinganai ropatapashmi churajui callarirca. Bibliapi nishcashnami gentecunaca ‘yanga cushijushpa causanatalla juyajcunami’ cai tucurimui punllacunapica tianga nirca (2 Tim. 3:4).

Testigo de Jehovacunaca cai mundopa yachachishcacunahuan na chapuringapami cuidadota charipanchi. (Párrafo 5​ta ricupangui). *

5. Gentecunaca ¿imatata 1960 huatacunapica pensari callarirca?

5 Gentecunaca 1960 huatacunapica jaripura o huarmipura pacta puñuna, facil divorciarina, nara cazarashpa pacta puñunaca normalmi can nishpa pensari callarirca. Shinallata telepi, musicacunapi, peliculacunapi, shuj shuj ruraicunapipash shuj jarihuan o huarmihuan pacta puñunamandaca ashtahuanmi ricuchi callarirca. Chaimandaca ¿imata pasashca? Shuj escribij huarmica ninmi: “Nara cazarashpallata shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñuimandami ashtaca problemacuna tiashca. Chaimi gentecunaca pornografiata ricui callarishca, familiata saquishca, huahuacunapash mamahuanlla o taitahuanlla viñashca, huaquingunaca llaqui llaqui sintirishca” nishpa. Cunanbi ashtaca gentecunaca shujhuan shujhuan puñushcamandami sida ungüita, shuj ungüicunatapash charishca. Chaita ricushpami cai mundopa yachachishcacuna nali cashcata cuenta japipanchi (2 Ped. 2:19).

6. Diabloca ¿imatata munan?

6 Diabloca, gentecuna nara cazarashpallata shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñuchunmi munan. Chaita ricushpaca Diabloca ninandami cushijun. Shinalla Jehová Diosca shuj jarihuan shuj huarmihuan cazarashpa pacta puñunata na respetachunmi Diabloca munan (Efes. 2:2). Nara cazarashpallata shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñushpami huahuacunata charishpa huahuacunata Jehová Dios charichun munashcatapash yangata cuenda ricun. Shina gentecunaca para siempre causanatapash na chasquita ushangachu (1 Cor. 6:9, 10).

SHUJ JARIHUAN SHUJ HUARMIHUAN PACTA PUÑUNAMANDACA ¿IMATATA BIBLIAPICA YACHACHIN?

7, 8. Shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñunamandaca ¿imatata gentecunaca nin? Cutin ¿imatata Bibliapica yachachin?

7 Cai mundopa yachachishcacunata catij gentecunaca Bibliapa yachachishcacunamanda burlarishpami cashca nin: Bibliapa yachachishcacunaca cunanbica na ayudai ushanllu nishpa. Chai gentecunaca pensanbashchari: Taita Diosllatami shuj jarihuan o shuj huarmihuan cana munaicunahuan ñucanchitaca rurashca. Shinapash imamandata chai munaicunamanda jarcarichun Diosca mandan nishpa. Gentecunaca paicunapa tucui munaicunata ruranallami can nishpami pensarin. Shinapash Bibliapica na chaita yachachinllu. Bibliapica ñucanchi nali munaicunamanda jarcarinataca usharin nishpami yachachin. Chai nali munaicunamanda jarcarinaca ñucanchipa alipallatami can (Col. 3:5). Jehová Diosca cazarashca cusahuarmicunalla pacta puñuna can nishpami mandashca (1 Cor. 7:8, 9). Chaimandami cusahuarmica tranquilo pacta puñuita ushan. Paicuna cazarashca caimandami huainayana juchata o imapash nali ruraicunataca na ruranajunllu.

8 Cai mundopa yachachishcahuan ricushpaca, Bibliapimi shuj jarihuan o shuj huarmihuan pacta puñunamandaca alita yachachin. Shinapash Bibliapica cazarashcacunallami pacta puñuna ali cashcata nin (Prov. 5:18, 19). Shinapash Bibliapica cai ali consejotapashmi yachachin: “Tucui cangunaca, quiquin huarmiguta charishpami, Diospajlla causashpa alicachina canguichi. Taita Diosta na rijsij gentecunashna jatun nali munaitalla rurashpaca, na causanachu canguichi” nishpa (1 Tes. 4:3-5).

9. a) Jehovata sirvijcunataca cai mundopa yachachishcacunata ama catichunga ¿imata ayudarca? b) 1 Juan 2:15, 16​pica ¿ima ali consejotata taripanchi? c) Romanos 1:24-27​pi nishca shinaca ¿ima nali ruraicunamandata jarcarina capanchi?

9 Jehovata sirvijcunaca 1900 huatamanda 1930 huatacaman “ima nalita ruranatapash na pinganayachin” gentecunashnaca na carcachu (Efes. 4:19). Chaipa randica Jehovapa yachachishcacunata cazungapami esforzarirca. Inglés shimipi 15 de mayo de 1926 huatapa revistapica nircami: “Jaricunapash, huarmicunapash alita rurangapaj, ali pensamientocunata charingapami esforzarina can. Ashtahuanbacha shuj jarimanda o huarmimanda nali pensamientocunata ama charingapami cuidarina can” nishpa. Chai tiempopica Jehovata sirvijcunaca cai mundopi gentecuna nalita ruranajujpipash Bibliapa yachachishcacunata catingapami esforzarirca (1 Juan 2:15, 16, liingui). Bibliata charishcamandaca ninandami cushijupanchi. Shinallata nara cazarashpallata shuj jarihuan shuj huarmihuan pacta puñunamanda * cai mundopa panda yachachishcacunata ama catichunbashmi, Jehovapa organizacionga Testigocunataca ali intindishpa ayudajushcamandapash ninanda cushijupanchi (Romanos 1:24-27, liingui).

CUNANBIPICA PAICUNAPILLA YAPATA PENSARIJ GENTECUNAMI TIAN

10, 11. Tucurimui punllacunapica ¿imashina gentecuna tianatata Bibliapica villarca?

10 Tucurimui punllacunapica ‘paicunalla ali cangapaj munaj’ gentecuna tianga nishpami Bibliapica ña villarca (2 Tim. 3:1, 2). Cai mundomanda gentecunaca paicunapillata yapata alicachishpa pensarichunmi animan. Shuj enciclopedia libropica cai yuyaimandaca cashnami nin: 1970 huatapica paicunapilla yapata pensarina yuyaita charichun ayudaj librocunami llujshirca. Chai librocunapica ninmi carca, “paicuna ali causachun, nimapi na cambiana cashcata o paicunaca tucui tucuita alipacha ruraj cashcatami yachachin carca” nishpa. Por ejemplo, chai librocunamanda shuj libropicarin nijurcami, “pipash canhuanga na igualanllu, canmi juyaillagupacha, pipash canshnaca na tianllu nishpami escribishca carca”. Shinallata chai librocunamanda shuj libropash nircami, “paipilla pensarij gentecunaca paipa propio pensashcata ruranalla cajta, paipa yachajushca costumbrecunatapash rurashpa catinallami can” nishpa.

11 Chai nishcacunataca ¿quiquinga uyapashcanguichu? Punda tiempopica Diablomi Evataca cashna nirca: Canba munaita rurailla nishpa. Shinallata nircami: ‘Taita Dios yachanshnallata alita, nalitapash yachangui’ nishpa (Gén. 3:5). Cunan punllapi gentecunaca paicunapillata yapata alicachishpa causajcunami tian. Paicunaca ima nali, ima ali cashcata nichunbash na munanllu. Shinallata ima ali o nali cashcataca ni Diospash na nita ushanllu nishpami paicunapilla yapata pensarijcunaca yuyan. Cunanga cazarashca causaimanda gentecuna imata pensajta ricupashunchi.

Testigo cusahuarmicunaca paicunapa cusata o huarmitami ashtahuanbachaca cuidan. Shinallata shujcunatapashmi ayudan. (Párrafo 12​ta ricupangui) *

12. Gentecunaca ¿imatata cazarashca causaimandaca yuyan?

12 Bibliapica shuj cusa paipa huarmihuan cazarashcata ari nishcataca huañungacamanmi pactachina can nishpami yachachin. Shinallata cazarashcacunaca randimanda respetarishpa causanatapashmi yachachin. Chaimi Bibliapica cashna nin: “Jarica, paipaj taitata, paipaj mamata saquishpa, paipaj huarmihuan tandanajushpa, shujlla aicha tucushpa causanajunga” nishpa (Gén. 2:24). Cai mundomanda yachachishcacunata catij gentecunaca ninmi, cada unopa ima munashcata ruranallami can nishpa. Divorciarinamanda shuj libroca nircami: “Cazarachijui horasca huaquingunaca cashnami nin carca, ‘cazarai causaica ña huañujpimi tucurina can’ nishpa. Shinapash cunanbica cashnami nin, ‘cusa o huarmi ñana juyarishpaca separarinallami’” can nishpa. Chaimandami tauca cusahuarmica separarishca. Shina ruraimandami ashtaca llaquicunahuan causan. Cai mundopa yachachishcacunata catimandami gentecunaca cazarashca causanataca nimapa na sirvij cashcata ricun. Shinapash chai yuyaica nalipachami can.

13. ¿Imamandata jariyashca gentecunataca Jehová Diosca na ricunayachin?

13 Bibliapica ninmi: “Mandaj Diosca, jariyashca shunguta charijcunataca, tucuicunatami millanayachin” nishpa (Prov. 16:5). Jariyashcacunataca ¿imamandata Jehová Diosca na ricunayachin? Huaquin gentecunaca jariyashca caimandami shujcunapash paicunashna cachun munan. Shina gentecunaca Diablo imashna cajtami ricuchin. Diablomi jariyashca can. Jesusca tucuita rurangapami Taita Diostaca ayudarca. Chaita yachashca jahuami Diabloca pensarca ñuca ñaupajpi cungurishpa, Jesusca ñucata sirvihuangami nishpa (Mat. 4:8, 9; Col. 1:15, 16). Cai mundopa yachachishcacunata catij jariyashca gentecunaca Diostapash ashtahuan yali caj shinami sintirin. Shina gentecunaca Diospa ñaupajpica muspa cuendami can.

JARIYASHCACUNAMANDACA BIBLIACA ¿IMATATA YACHACHIN?

14. Ñucanchipillata ama yapata pensarichunga Romanos 12:3​mandaca ¿imatata yachajupanchi?

14 Ñucanchipillata ama yapata pensarichunmi Bibliaca ayudan. Shinapash ñucanchimandallata juyaita charinaca alimi can. Chaimi Jesusca cashna nirca: “Cambaj cumba runagutaca, imashna can juyarishnallata juyangui” nishpa (Mat. 19:19). Ñucanchipallata imata rurana cajpica ruranallami can. Shinapash Bibliaca yachachinmi, shujcunamanda ashtahuan yalimi cani nishpa pensarinaca na alichu can nishpa. Ashtahuangarin cai consejotami Jesusca curca: “Randimanda fiñanajungapajlla, na cashpaca yanga jariyangapajllapash, na imatapash ruranachu canguichi. Ashtahuangarin paimi ñucatapash yali ashtahuan ali yashpami, na jariyashpa tucuicunatallata alicachina canguichi” nishpa (Filip. 2:3; Romanos 12:3, liingui).

15. Bibliapa yachachishcacunaca ¿imashinata quiquindaca ayudaita ushan?

15 Ashtaca gentecunaca tucuita alipacha yachaj tucushcacunami tian. Shina gentecunaca jariyashca gentecunamanda Biblia imata yachachijtaca burlarishpami paicunaca ricun. Shinallata paicunaca ninmi, shujcunara ñucanchita yalimi can nishpa pensarinaca, ñucanchitaca na respetangachu nishpami yuyan. Diabloca, gentecuna paicunapilla pensarichunmi munan. Shinaca cunanbi gentecunaca ¿imashinata can? Paicunapilla pensarij gentecunaca ¿cushillachu causan? Shina gentecunapa ¿familiacunapash cushillachu causan? ¿Paicunaca ali amigocunata charinllu? Taita Dioshuanbash ¿ali amigo caita ushanllu? Quiquin cushilla causachunga ¿mundopa yachachishcacuna o Bibliapa yachachishcacunachu ayudanga?

16, 17. ¿Imamandata cushilla sintiripanchi?

16 Cai mundopa yachachishcacunata catij gentecunaca ¿picunashnata can? Pipash shuj llactaman rishpaca maiman chayanatami tapun. Shinapash chai llactata na rijsijtallata tapushpaca ishcandillatami chingashca caita ushan. Shinaca cai mundomanda yachachishcacunata catijcunaca chai chingashca gentecunashnami can. Jesuspa tiempopipash cai mundopa yachachishcacunata catij gentecunami tiarca. Paicunamanda parlashpami Jesusca cashna nirca: “Paicunaca, shuj ñausa runata ñausallata pushashpa rijunshnami purinajun. Shuj ñausa runata shuj ñausa pushashpa rijushpaca, ishcandimi utujupi huashajunga” nishpa (Mat. 15:14). Cai mundopa yachachishcacunaca Taita Diospa ñaupajpica yanga shinami can.

Jehovata sirvijcunaca ashtaca huatacunata Jehovata sirvishcata yarishpaca cushillami sintirin. (Párrafo 17​ta ricupangui) *

17 Bibliapa yachachishcacunaca ñucanchitallata “yachachingapaj, nalicuna ali purichun rimangapaj, shinallata imatapash cashcatapacha rurashpa causanatapash yachachingapajmi ali” can (2 Tim. 3:16). Cai mundopa yachachishcacunahuan ñucanchicuna ama chapurichunmi Jehová Diosca paipa organizacionhuan ñucanchitaca yachachin (Efes. 4:14). Jehová Diosca Bibliamanda yachachishpami paipa mandashcata cazuchun ñucanchitaca ayudan. Bibliapa yachachishcacunata yachajunaca shuj jatun bendicionmi can.

CÁNTICO 54 Jehová Diospa ñandalla catishunchi

^ par. 5 Cai temapica Jehová Dioslla ñucanchicunata ali yachachi ushashcatami yachajupashun. Shinallata cai mundopa yachachishcacunata catina nali cashcata, Bibliapa yachachishcacunalla ñucanchita ayudaj cashcatapashmi yachajupashun.

^ par. 50 CAI DIBUJOPICA: 1960 huatapimi Testigo cusahuarmica cushilla villachinajujta ricuchin.

^ par. 52 CAI DIBUJOPICA: Cutin chai cusahuarmica 1980 huatapica huarmigu irquiyajpimi cusaguca paita cuidajun. Paicunapa ushigupashmi ladopi cajta ricuchin.

^ par. 54 CAI DIBUJOPICA: Cunanbica chai cusahuarmica ashtaca tiempota ishcandi cushilla Jehovata sirvishcatami fotota ricunajun. Shinallata paicunapa ushi, masha, nietohuan cajtapashmi ricuchin.