Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 22

Taita Diospa ‘jucha illaj Ñanbi’ catipashunchi

Taita Diospa ‘jucha illaj Ñanbi’ catipashunchi

‘Chaipica, shuj chaqui ñanmi tianga. […] Chai ñandaca, jucha illaj Ñan ningami’ (IS. 35:8).

CÁNTICO 31 Jehová Diosta cazushpa causangui

CAITAMI YACHAJUPASHUN a

1, 2. Babilonia llactapi causaj israelitacunaca ¿ima importante decisiondata agllana tucurca? (Esdras 1:2-4).

 ISRAELITACUNACA ñami Babilonia llactapica 70 huatacunata cashcarca. Shinapash paicunaca Israel llactamanmi tigrai ushagrinajurca (Esdras 1:2-4ta liipangui). Babilonia llactamanda gentecunaca prezocunataca libre llujshichunga nuncapash na saquinllu carca. Shinaca Jehová Diospa ayudahuanllami israelitacunaca llujshi ushagrinajurca (Is. 14:4, 17). Babilonia llactataca macanajushpa mishashpami mushuj gobierno yaicushpaca israelitacunataca paicunapa llactaman tigrachun saquigrinajurca. Chaimandami cada familiata ñaupaman pushajcunaca Israel llactaman tigranata o na tigranata decidina tucurca. Pero talvez huaquingunapaca chai decisionda japinaca na facilchu ricurishcanga. Imamanda na fácil cashcata ricupashunchi.

2 Israel llactaman tigrangapaca shinllimi carca. Shinallata carupash carupimi carca. Y huaquingunaca ñami mayorllagucuna carca. Israelitacunamandaca mayoriaca Babilonia llactapimi nacirishca carca. Chaimandami Babilonia llactaca paicunapaca propio llactashna carca. Babiloniapi nacirishca israelitacunapaca Israel llactaca punda familiacunapa llacta yashpallami ricun carian. Cutin shujcunaca Babilonia llactapica charijcunami tucushca yarin. Chaimandami paicunapa huasicunata, negociocunata saquishpa na rijsishca llactapi causangapaj rinaca paicunapaca difícil cashcanga.

3. Israel llactaman tigraj judiocunaca ¿ima bendiciondata chasquigrinajurca?

3 Israel llactaman tigrangapaj sacrificiocunata rurana cashpapash Jehová Diosta ali sirvij israelitacunaca ashtaca beneficiocunatami charigrinajurca. Por ejemplo Jehová Diosta cutin ali adorana bendiciondami charigrinajurca. Babiloniapica yanga dioscunata adorangapaca 50 yali templocunami tiarca. Shinapash Jehová Diosta adorangapaca ni shuj templo na tiarcachu. Shinallata Jehová Diosman sacrificiocunata rurangapaj shuj altar ni sacerdotecunapash na tiashcamandami israelitacunaca Moisesman Cushca Leypi nishcashnaca Jehová Diosmanga sacrificiocunata rurashpa na carai usharca. Chai llactapica yanga dioscunata adorajcunaca ashtaca ashtacacunami carca. Paicunahuan ricujpica Jehová Diosta adorajcunaca ashallami ricurirca. Chaimandami ashtaca Jehová Diosta ali adorangapaj munaj judiocunaca Israel llactaman tigrashpa chaipi Jehová Diosta ali adorangapaj munanajurca.

4. Jehová Diosca ¿imashinata israelitacunataca ayudagrijurca?

4 Babilonia llactamanda Israel llactaman rinaca chuscu quillatami paragrijurca. Chaimandami shinlli ricurijurca. Shinapash Jehová Diosca Israel llactaman imapash llaquicunata ama charishpa ali chayachunmi ayudagrijurca. Jehová Diosca profeta Isaiastaca cashnami escribichirca: “Mandaj Diosman ñanda alichipaichi. Chulunlla pambapi quingu ñandapash, ñucanchi Taita Diosman derechapaichi. […] Vishtu ñangunapash, huaicuyashca pambacunapash ali ñan tucuchun, allashpa alichipaichi” nishpa (Is. 40:3, 4). Pensaripashunchi: Judío gentecunapaca cai textopi parlashcashna ñangunata rinaca ashtahuan facilmi cana carca. Shinallata chashna ñangunata viajashpaca uchallami chayai ushagrina carca.

5. Profeta Isaías parlashca ñanga ¿ima shutita charirca?

5 Ashtaca callecuna o ñangunaca shutihuanmi can. Cutin huaquingunaca numerocunatallami charin. Shinallata profeta Isaías parlashca ñanbashmi shutita charin. Bibliapica: “Chai ñandaca, jucha illaj Ñan ningami. Chai ñandaca, mapa runacunaca na puringachu” ninmi (Is. 35:8). Israelitacunaca ¿imashinata cai shimicunataca intindina carca? Ñucanchicunapash ¿imashinata intindina capanchi?

‘JUCHA ILLAJ ÑANGA’ PUNDA TIEMPOPIPASH, CUNANBIPASH ¿IMATATA RICUCHIJUSHCA?

6. Isaiaspi parlashca ñandaca ¿imamandata “jucha illaj Ñan” nishpa shutichishca?

6 Jucha illa nishpa shuj ñanda o calleta shutichinaca aligumi uyarin. Shinapash chai ñandaca ¿imamandata jucha illa nishpa shutichishca? Israel llactapica nali mapa causaita charijcuna, yanga dioscunata adorajcuna, shuj jatun juchacunata rurajcunapash na tianachu carca. Chaimandami chai ñandaca shina shutichishca. Israel llactaman tigrashca israelitacunaca “Mandaj Taita Diospajlla shicanyachishca gentecunami” cana carca (Deut. 7:6). Shinaca Babilonia llactamanda llujshishca israelitacunaca Jehová Dios mandashcashnaca na tucuita ali pactachinajurcachu. Paicunaca Jehová Diospa ñaupapi ali ricuringapaca cambiocunata ruranarami carca.

7. Huaquin israelitacunaca ¿ima cambiocunatata ruranara carca? Shuj ejemplomanda parlapai.

7 Párrafo 2​pi nishcashnaca israelitacunamandaca mayoriaca Babilonia llactapimi nacirishca carca. Paicunaca babilonio gentecunashna pensaimandami paicunapa costumbrecunata catishpa, nali mapa causaicunatapashmi charinajurca. Primer grupomi Babilonia llactamandaca Israel llactaman tigrashca carca. Paicunaca huaquin huatacuna jipaca shuj llactamanda huarmicunahuanmi cazarashca carca. Chaitami Esdrasca yachaj chayarca (Éx. 34:15, 16; Esd. 9:1, 2). Jipamangarin Nehemías runaguca chai israelitacunapa huahuacuna hebreo shimita na parlajta ricushpaca manllarishcami quidarca (Deut. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24). Jehová Diosca paipa mandashcacunataca cazi tucuitami hebreo shimipi escribichishca carca. Chaimandami israelitacunapa huahuacuna hebreo shimita na yachashpaca Jehová Diosta juyaita, paita adoraitaca na ushana ricurijurca (Esd. 10:3, 44). Shinaca judiocunaca cambiocunata ruranarami carca. Y paicunaca Israel llactapimi chai cambiocunataca ashtahuan fácil rurai ushana carca. Porque Israel llactapimi israelitacunaca Jehová Diosta asha asha cutin ali adorai callarinajurca (Neh. 8:8, 9).

1919 huatamandami ashtaca ashtaca jaricuna, huarmicuna, huahuacunapash Importante Babilonia Llactamanda llujshishpa, ‘jucha illaj Ñanbi’ puri callarishca (Párrafo 8​ta ricupangui).

8. Israelitacunata pasashca cosascunaca ¿imatata ñucanchihuan ricunata charin? (Callari paginapi dibujocunata ricupangui).

8 Huaquingunaca “israelitacunata pasashca cosascunata yachanaca alipachami can ninbashchari. Shinapash punda tiempopi judiocunata pasashca cosascunaca cunangamanmi ñucanchicunahuanbash ricunata charin”. Ñucanchicunapashmi ‘jucha illaj Ñanbi’ catinajupanchi. Cai ‘jucha illaj Ñanga’ cunan punllacunapi tucui huauquipanicunahuan Jehová Diosta ali adorangapaj, shinallata shamuj punllacunapi Diospa Reino mandajujpi ashtaca bendiciongunata chasquichunbashmi ayudanga. Chaimandami ungidocuna cashpa o ‘shuj llamagucuna’ cashpapash cai ñanbi cangapaj esforzarina capanchi (Juan 10:16). b 1919 huatamandami ashtaca millón gentecunaca Importante Babilonia Llactamanda o panda religiongunamanda llujshishpa ‘jucha illaj Ñanbi’ puri callarishca. Talvez quiquinbashmi cai ñanbica ña puri callaripashcangui. Gentecunaca más o menos 100 huatacuna huashamanmi cai ñanbica puri callarirca. Shinapash shuj gentecunami pipash cai ñanbi puri ushachunga ashtahuan tiempo huashaman cai ñanda preparai callarirca.

‘JUCHA ILLAJ ÑANDAMI’ PREPARAN

9. Isaías 57:14​pi nishcashnaca ‘jucha illaj Ñandaca’ ¿imashinata prepararca?

9 Jehová Diosca israelitacuna Babilonia llactamanda llujshishpa Israel llactaman tigrai ushachunga paicuna rina ñanmandaca tucui jarcaicunatami anchuchirca (Isaías 57:14ta liipangui). Cunanbipashmi ñucanchicuna ‘jucha illaj Ñanbi’ puri ushachunga jarcaicunata anchuchishca. 1919 huata chayachun ashtaca huatacuna faltajpillatami Jehová Diosca paita respetaj huaquin jaricunata utilizashpa ‘jucha illaj Ñanda’ prepararca. Shinami gentecunaca Babilonia Importante Llactamanda llujshi ushagrina carca (Isaías 40:3​huan chimbapurashpa ricupangui). Chai jaricunaca ali shunguta charij gentecuna panda religiongunamanda llujshishpa huauquipanicunahuan Jehová Diosta adorai ushachunmi huaquin cosascunata rurarca. Paicuna ‘jucha illaj Ñanda’ preparangapaj imata rurashcata ricupashunchi.

Ashtaca huatacunatami Jehovata tucui shunguhuan respetaj huaquin runacunaca panda religiongunamanda llujshichun ‘jucha illaj Ñanda’ preparashpa ayudarca (Párrafo 10 y 11ta ricupangui).

10, 11. Bibliata traducishpa ashtahuan impriminaca ¿imashinata gentecunataca ayudarca? (Dibujota ricupangui).

10 Bibliata imprimina. Más o menos 1450 huatacamanga maquihuan escribishpami Bibliataca copian carca. Chaimandami Bibliata copiangapaca ashtaca tiempota paran carca. Shinallata ashalla Bibliacunami tiarca. Y randingapaca valishcapachami carca. Shinapash librocunata imprimingapaj shuj máquina tiai callarijpica ashtaca Bibliacunata imprimina y gentecunaman cunaca ashtahuan facilmi carca.

11 Bibliata traducina. Ashtaca ashtaca huatacunatami Bibliaca cazi latín idiomapilla tiarca. Chai Bibliataca ali estudiashca gentecunallami intindi usharca. Shinapash tiempohuanga imprimina maquinacuna ashtahuan mirashcamandami Bibliata respetaj, ali shunguta charij gentecunaca, Bibliataca tucui gentecuna intindi ushana shimiman traducishpa imprimirca. Shinami Bibliata liij gentecunaca iglesiapi yachachishcacunataca, Bibliapi yachachishcacunahuan comparashpa liita usharca.

Jehovata tucui shunguhuan respetaj huaquin runacunaca panda religiongunamanda llujshichunmi ‘jucha illaj Ñanda’ preparashpa ayudarca (Párrafo 12-14ta ricupangui). c

12, 13. 1830 huatacunapica iglesiacuna pandacunata yachachinajushcataca ¿imashinata Bibliata estudiajcunaca ricuchi callarirca?

12 Bibliata yachajungapaj ayudacunata rurana. Huaquin gentecunaca Bibliata aliguta estudiashpa, aliguta liishpami ashtaca cosascunata yachajui callarirca. Paicunaca imata yachajushcataca shuj gentecunamanbashmi parlan carca. Chaimandami religiongunata ñaupaman pushaj ashtaca runacunaca paicunahuan culirarca. Por ejemplo, más o menos 1835 huatapica ali shunguta charij huaquin runacunaca iglesiacuna pandata yachachinajushcata ricuchingapaca tratadocunata y folletocunatami rurai callarirca.

13 1835 huatapica Bibliata respetaj Henry Grew shuti runagumi tiarca. Paica gentecuna huañushca jipa ima tucushcata parlaj shuj folletotami llujchirca. Shinallata iglesiacunapi yachachishcacunataca na catircachu. Paica para siempre causaiguta picunaman caranata Dioslla agllai ushashcata y ñucanchicuna para siempre causaihuan na nacirishcatapashmi intindichirca. 1837 huatapica shuj iglesiata ñaupaman pushaj George Storrs shuti runaguca trenbi viajashpami chai folletotaca tarirca. Chai folletota liishca jipaca cabal, importante yachachishcacunata tarishcatami cuenta japirca. Chaimandami imata yachajushcataca shujcunamanbash parlarca. Paica 1842 huatapimi “¿Son inmortales los inicuos?” nishca temamanda huaquin discursocunata curca. Jipamanga Charles Taze Russell shuti joven runagupashmi George Storrspa escribishcacunamandaca ashtaca ali cosascunata yachajurca.

14. ‘Jucha illaj Ñanda’ shujcuna preparashpa callarishcamandaca ¿imashinata huauqui Russell y paipa cumbacunapash beneficiarirca? (Dibujota ricupangui).

14 ‘Jucha illaj Ñanda’ shujcuna preparashpa callarishcamandaca ¿imashinata huauqui Russell y paipa cumbacunapash beneficiarirca? Chai tiempopica ñami diccionariocuna, Bibliata ashtahuan intindingapaj librocuna, shinallata shuj shuj traducishca Bibliacunapash tiarca. Shinaca paicuna Bibliata estudiajushpaca cai tucui librocunapimi informacionda mascaita usharca. Shinallata huauqui Russell y paipa cumbacunapashmi Henry Grew, George Storrs y shujcuna investigashca cosascunamandaca yachajurca. Huauqui Russell y paipa cumbacunapash cai ‘jucha illaj Ñanbi’ purichunga Bibliamanda parlaj tratadocunata, librocunata rurashpami ashtacata ayudarca.

15. 1919 huatapica ¿ima importante cosascunata pasarca?

15 1919 huatapica Jehová Diosta sirvijcunaca Babilonia Importante Llactapa o panda religiongunapa crishcacunata saquitapacha saquishpami caruyarca. Chai huatapimi ‘aliguta cazushpa, aliguta pensarishpa sirvij esclavoca’ tiai callarirca. Chaimandami ali shunguta charij gentecunaca ‘jucha illaj Ñanbi’ puri callari usharca (Mat. 24:45-47). Shujcuna ‘jucha illaj Ñanda’ preparangapaj ayudashcamandami gentecunaca cai ñanbi purishpa Jehová Diosmanda y paipa voluntadmanda ashtahuan yachajuita usharca (Prov. 4:18). Shinallata Taita Diospa ñaupapi ali ricuringapami paicunapa causaipica cambiocunata ruraita usharca. Shinapash Jehová Diosca paicuna ñapash tucuipi cambiocunata rurachunga na shuyarcachu. Ashtahuanbachaca Jehová Diosca paita sirvijcuna paipa ñaupapi limpio causaiguta charichunmi asha asha ayudarca (“ Jehová Diosca paita sirvijcuna paipa ñaupapi limpio causaiguta charichunmi asha asha ayudashpa catishca” nishca recuadrota ricupangui). Shuj punlla Jehová Diospa ñaupapi tucuita ali rurai ushashcamandaca ninandami cushijupashun (Col. 1:10).

GENTECUNACA ‘JUCHA ILLAJ ÑANBI’ PURISHPA CATITA USHANMI

16. 1919 huatamandaca ¿imashinata ‘jucha illaj Ñanda’ arreglashpa, cuidashpa catishca? (Isaías 48:17; 60:17).

16 Shuj ñan ama huaglichunga cuidashpa y arreglashpami catina can. Shinallata 1919 huatamandami ashtahuan ashtahuan gentecuna Babilonia Importante Llactamanda llujshishpa catichun ‘jucha illaj Ñanda’ arreglashpa, cuidashpa catishca. Chaimandami aliguta cazushpa, aliguta pensarishpa sirvij esclavo tiai callarishcamandapacha gentecunata ayudangapaj huaquin cosascunata rurai callarirca. Por ejemplo 1921 huatapica gentecuna Bibliapa cabal yachachishcacunata yachajuchunmi El Arpa de Dios nishca librota llujchirca. Cai libroca 36 shimicunapimi tiarca. Shinallata huauquipanicunaca cazi 6 millón gentecunamanmi cai librotaca curca. Cai librota yachajushpami ashtaca gentecunaca cabal yachachishcacunata yachajui usharca. Cutin cunanbica Para siempre cushilla causapashunchi nishca folletota y librotami charipanchi. Cai publicaciongunaca Bibliamanda yachachingapaca alipachami cashca. Cai último punllacunapica Jehová Diosca paipa organizacionda utilizashpami paita sirvishpa catingapaj cai minishtirishca cosascunata ñucanchiman cushpa catishca. Y cai cosascunaca ‘jucha illaj Ñanbi’ purishpa catichunmi ñucanchitaca ayudan (Isaías 48:17; 60:17ta liipangui).

17, 18. ‘Jucha illaj Ñanbi’ purijcunaca ¿imatata chasquinga?

17 Pipash Bibliamanda yachajui callarishpaca ‘jucha illaj Ñanbi’ purina oportunidadtami charin. Shinapash huaquingunaca asha tiempo jipalla Bibliamanda yachajunata saquishpami, cai ñanbi ñana puringapaj munashcata ricuchin. Cutin shujcunaca ultimocamanmi cai ñanbi purinata decidishca. Shinapash cai ñanbi purijcunaca ¿imatata chasquinga?

18 Jahua cielopi causana esperanzata charijcuna ‘jucha illaj Ñanbi’ purishpaca “Taita Diospa paraisopi” o jahua cielopi causanatami chasquinga (Apoc. 2:7). Shinallata cai alpapi causana esperanzata charijcuna ‘jucha illaj Ñanbi’ purishpaca Jesús mil huatacunata mandashca jipaca jucha illa o perfecto causaitami chasquinga. Quiquinbash ‘jucha illaj Ñanbi’ purijushpaca paraíso alpagu chayamungacaman chai ñanbi purishpa catipangui. Shinaca tucuicunallata cai ñanbi cushijushpa puripashunchi

CÁNTICO 24 Jehovata adorangapaj shamupaichi

a Israelitacuna Babilonia llactamanda llujshishpa Israel llactaman tigranaca Taita Diospa ‘jucha illaj Ñanbi’ purinatami ricuchijurca. Cunan punllacunapipashmi Jehová Diosca paipa sirvijcunataca paipa ‘jucha illaj Ñanbi’ purichun ayudajushca. 1919 huatamandami ashtaca ashtaca gentecunaca Importante Babilonia Llactamanda llujshishpa Taita Diospa ‘jucha illaj Ñanbi’ puri callarishca. Y chai ñanbica paraíso alpagu chayamungacamanmi tucuicunallata catina capanchi.

c CAI FOTOPICA: Huauqui Russell y paipa cumbacunapash Bibliata aliguta intindingapaca shujcuna llujchishca librocunatami utilizarca.