Ruka 1:1-80
1 I rahi rō te nuꞌu i uꞌi mo pāpaꞌi i te tī-tika mau o te meꞌe i aŋa e Ietū ꞌi roto i te taŋata,
2 meꞌe haka ꞌite mai e te nuꞌu he mataꞌite mai te haꞌamata iŋa o rā ŋā meꞌe. Ki a rāua i vaꞌai ai mo maꞌu i te aŋa nei he haka ꞌite i te ⸤roŋo riva-riva o te ꞌAtua⸥.
3 ꞌE, a au, e tōꞌoku repahoa hōnui ko Teofiro ē, i rara tahi rō, mai te haꞌamata ki te hopeꞌa, hē mau te parautiꞌa o te meꞌe taꞌatoꞌa topa era, ꞌe ki tōꞌoku manaꞌu meꞌe riva-riva mo pāpaꞌi atu ōꞌoku i te tī-tika mau,
4 ki aŋi-aŋi riva-riva ai e koe i te parautiꞌa o te meꞌe hāpī atu era.
Ko Taharia ꞌe he merahi era ko Kapiriera
5 ꞌI te hora ko ⸤ꞌErore⸥ te ꞌariki o Hūrea, e ai rō ꞌā e tahi ⸤oromatuꞌa⸥ te ꞌīŋoa ko Taharia o roto o te nūnaꞌa oromatuꞌa hakaara o ꞌĀvia. Te ꞌīŋoa o tāꞌana viꞌe ko Itapera, he hakaara o te oromatuꞌa o muꞌa ꞌā ko ⸤ꞌĀrone⸥.
6 A rāua nuꞌu tano ki te mata o te ꞌAtua; e haꞌatura rō ꞌana ki te roŋo ꞌe ki tāꞌana haka tere iŋa ko te haꞌatura iŋa ena ꞌina he hape.
7 A rāua ꞌina kai ai te poki, he paꞌa o Itapera ꞌe he rahi o te rāua matahiti.
8 He tuꞌu ki te mahana e tahi, he topa ki te nūnaꞌa oromatuꞌa hakaara o ꞌĀvia mo maꞌu i te aŋa ꞌi te Kona Haꞌamuri ꞌAtua.
9 He uꞌi ia, pa he meꞌe rava aŋa e rāua, ki a ai ana topa mo uru ki roto i te ⸤Kona Moꞌa⸥ mo tutu i te incienso, ꞌe i topa ai ki a Taharia.
10 ꞌI te hora e tutu ꞌā i te incienso, te nuꞌu taka-taka o haho e pure ꞌana.
11 E aŋa nō ꞌā a Taharia i tū meꞌe era, he takeꞌa i te merahi e tahi o te ꞌAtua e māroa rō ꞌā ꞌi te pāꞌiŋa mataꞌu o te kona ⸤fata⸥ tutu incienso.
12 I takeꞌa era he veveri koia ko riꞌa-riꞌa.
13 He kī e tū merahi era:
—E Taharia, ꞌina koe ko riꞌa-riꞌa. Ko ŋaroꞌa ꞌana e te ꞌAtua i taꞌa pure, ꞌe nā he poreko mai roto i taꞌa viꞌe te poki māꞌau. Ki poreko, he nape koe i te ꞌīŋoa ko Iovani.
14 A koe e ŋaroꞌa rō i te koa ki roto i te māhatu, ꞌe meꞌe rahi nuꞌu ka koa takoꞌa ena ꞌo te poreko o nā poki.
15 E riro rō a ia he kope hōnui e tahi ki te mata o te ꞌAtua. ꞌIna e ko unu i te ꞌava, ꞌe mai te hora ꞌi roto i te manava ꞌā, ka ai ena ꞌi ruŋa i a ia te pūai o te ⸤Vārua Maitai⸥.
16 »E rahi rō te itaraera ka haka huri ena e ia i te manaꞌu ki a Iehoha, ki te ꞌAtua.
17 E oho rō ꞌi muꞌa i te ⸤Kiritō⸥ hai haŋu ꞌe hai pūai tuꞌu pa he haŋu ꞌe pa he pūai o te perofeta era ko ꞌĒria, mo haka hoki o te haŋa o te matuꞌa ki tāꞌana poki ꞌe o te poki ki tōꞌona matuꞌa, ꞌe mo ꞌite o te nuꞌu taꞌe haka roŋo mo haꞌatura. Pē ira ka haka riva-riva ena i te taŋata mo te tuꞌu iŋa mai o te Kiritō.
18 He ꞌui e Taharia:
—¿Pē hē a au ana aŋi-aŋi e topa rō mai te meꞌe ena? Ko korohuꞌa ꞌana a au, ꞌe ko rūꞌau ꞌā tāꞌaku viꞌe.
19 He pāhono e tū merahi era:
—A au ko Kapiriera, e aŋa nei ki te ꞌAtua; ꞌāꞌana i uŋa mai i a au mo vānaŋa atu ꞌe mo haka ꞌite atu i te parau ꞌāpī riva-riva nei.
20 ꞌE, ꞌi tuꞌu taꞌe haka roŋo ki te meꞌe kī atu e au, nā he kore tuꞌu reꞌo ꞌe e ko vānaŋa haka ꞌou koe ꞌātā ka tano tahi rō, ꞌi tōꞌona hora, te meꞌe taꞌatoꞌa kī atu ena e au.
21 ꞌAi ia te taŋata e tiaki nō ꞌana ꞌi haho ki a Taharia koia ko ꞌui he aha e taꞌe hōrou e taꞌe eꞌa era.
22 ꞌE, i eꞌa ai, ꞌina he reꞌo toe. He aŋi-aŋi e te nuꞌu ko haka takeꞌa ꞌā e te ꞌAtua i te meꞌe ꞌi roto i tū Kona Moꞌa era. I haka ꞌite ai a Taharia i tāꞌana vānaŋa i haꞌaauraꞌa hai rima, ꞌe pē ira i noho ai.
23 I oti era te aŋa o tū ŋā mahana era ꞌi roto i te Kona Haꞌamuri ꞌAtua, he eꞌa he oho rō ꞌai a Taharia ki tōꞌona hare.
24 ꞌE, kai roa, he tupu te poki ꞌa Itapera. E rima ꞌāvaꞌe i noho ai ꞌi roto i tōꞌona hare ꞌina he eꞌa koia ko manaꞌu:
25 «Te ꞌAtua i aŋa mai ai i te meꞌe nei ꞌo haꞌamā haka ꞌou a au ꞌi te nuꞌu he poki kore ꞌāꞌaku».
Ko Māria ꞌe he merahi era ko Kapiriera
26 Ka ono ꞌāvaꞌe o te tupu o Iovani, he uŋa e te ꞌAtua i te merahi era ko Kapiriera ki Nātāreta, he kona e tahi o Karirea.
27 ꞌI ira e noho era a Māria, he uka e tahi kai noho ꞌā ki te taŋata, ko haꞌamoꞌa-moꞌa ꞌā mo ⸤hāipo-ipo⸥ ararua ko te taŋata te ꞌīŋoa ko ⸤Kōsē⸥ o te hakaara o te ꞌariki era ko ⸤Tāvita⸥.
28 I tuꞌu era rā merahi, he uru ki roto i te kona era ꞌi ira a Māria he kī:
—ꞌIorana koe, e te vovo here o te ꞌAtua ē. Ararua kōrua ko te ꞌAtua.
29 He māere a Māria ꞌi tū vānaŋa era ꞌe he ꞌui ki a ia ꞌā: «¿He aha hō te auraꞌa o te vānaŋa era?».
30 He kī e tū merahi era:
—E Māria, ꞌina koe ko riꞌa-riꞌa. ꞌI ruŋa i a koe te koa o te ꞌAtua.
31 Nā he tupu taꞌa poki; he poreko poki tane. He nape koe i te ꞌīŋoa ko Ietū.
32 E riro rō a ia he taŋata hōnui; e kī rō he Poki o te ꞌAtua. ꞌE, pa he haka ꞌariki iŋa era o te ꞌAtua i tōꞌona tupuna i a Tāvita, ka haka ꞌariki takoꞌa ena i a ia.
33 He haka tere i te itaraera ꞌātā ki te hopeꞌa raꞌa ꞌe tōꞌona haka tere iŋa ꞌina he hopeꞌa raꞌa.
34 He ꞌui e Māria ki tū merahi era:
—¿Pē hē te meꞌe tuꞌu pē nā ana topa mai ki a au? ꞌIna, paꞌi, e tahi taŋata noho ꞌāꞌaku.
35 He pāhono e te merahi:
—E topa rō atu te Vārua Maitai, ꞌe ꞌi ruŋa i a koe ka noho ena te mana o te ꞌAtua. ꞌO ira te poki ka poreko ena ꞌina e ko ravaꞌa e te hara; e kī rō he Poki o te ꞌAtua.
36 Pē ira takoꞌa ꞌana tuꞌu huaꞌai ko Itapera, e kī ena he paꞌa, ka ai atu he rūꞌau, ꞌai ko tupu ꞌana tāꞌana poki ka ono ꞌāvaꞌe, poki tane.
37 Mo te ꞌAtua, paꞌi, ꞌina e tahi meꞌe mo taꞌe ravaꞌa mo aŋa.
38 He kī e Māria:
—A au he tāvini o te ꞌAtua; ka aŋa ꞌi ruŋa i a au tāꞌana meꞌe ena e koe e kī mai ena.
I oti era te meꞌe nei, he ŋaro rō ꞌai tū merahi era.
He oho iŋa o Māria uꞌi i a Itapera
39 ꞌI rā ŋā mahana, he eꞌa he oho a Māria e hōrou rō ꞌana ki te kona e tahi o te maꞌuŋa era o Hūrea.
40 He tuꞌu ia ki te hare o Taharia. I uru era he ꞌaroha ki a Itapera.
41 I ŋaroꞌa era e Itapera i te ꞌaroha ꞌa Māria, he mākenu-kenu te poki o roto i a ia ꞌe he ꞌī rō ꞌai a Itapera e te pūai o te Vārua Maitai.
42 ꞌO ira i haka pūai te reꞌo i kī ai:
—¡E Māria, ꞌata haꞌamaitai koe e te ꞌAtua ki te taꞌatoꞌa ŋā viꞌe, ꞌe ko haꞌamaitai takoꞌa ꞌana i taꞌa poki!
43 ¿Ko ai a au i oho mai ai te matuꞌa vahine o te Kiritō uꞌi i a au?
44 I ŋaroꞌa era e au i taꞌa ꞌaroha, he mākenu-kenu tāꞌaku poki ꞌi te koa.
45 ¡Ko te koa ꞌō i a koe e haka noho ena i te manaꞌu e topa tahi rō atu te meꞌe haka ꞌite atu era e te ꞌAtua!
46 He kī ia e Māria:«Hai māhatu a au e haꞌahana-hana nei i te ꞌAtua;
47 te koa o tōꞌoku vārua i a ia, ꞌAtua haka eꞌa i a au mai te ūtuꞌa o te hara.
48 Te ꞌAtua ko manaꞌu ꞌā ki a au, he tāvini ōꞌona,ꞌe mai te hora nei ki te hopeꞌa raꞌae kī rō e te nuꞌu he viꞌe haꞌamaitai a au e te ꞌAtua.
49 Ko aŋa ꞌana, paꞌi, ꞌi ruŋa i a aui te meꞌe hopeꞌa o te nui-nui e te ꞌAtua moꞌa,i a ia te pūai taꞌatoꞌa.
50 E ko kore te ꞌaroha ōꞌonamo te nuꞌu haꞌamuri ki a ia.
51 Ko haka takeꞌa ꞌana i tōꞌona pūai;kai haka tano i te manaꞌu o te nuꞌu kī i hau rāua ki te tētahi.
52 Ko hiko ꞌana i te tōroꞌa ꞌariki mai te ꞌariki,ꞌe ko haka nui-nui ꞌā i te nuꞌu tōroꞌa kore.
53 Ko haꞌaꞌī ꞌā hai taoꞌa i te nuꞌu meꞌe kore,ꞌe ko haka oho ꞌana i te nuꞌu ꞌono ꞌina e tahi meꞌe maꞌu o te rima.
54 I hāꞌūꞌū rō i te itaraera, he tāvini ōꞌona,he taꞌe rehu o tāꞌana hōrea mo haka ꞌaroha i a rāua.
55 Pē ira, paꞌi, i hōrea ai ki te tātou tupuna ko ⸤ꞌAparahama⸥ꞌe ki tōꞌona hakaara pe muꞌa ka oho ena».
56 E toru ꞌāvaꞌe tūmaꞌa i noho ai a Māria ꞌi muri i a Itapera, ꞌai ka hoki iho ki tōꞌona hare.
He poreko iŋa o Iovani Papatito
57 I tano era te mahana mo poreko o tū poki era ꞌa Itapera, he poreko poki tane.
58 Te huaꞌai o Itapera ꞌe te nuꞌu o te hare taꞌatoꞌa hāhine ki te hare ōꞌona, i ꞌite era pē hē te ꞌAtua i haka takeꞌa ai i tōꞌona riva rahi ki a Itapera, he koa tahi rō ꞌai.
59 I tano era te vaꞌu mahana o te poki, he maꞌu he haka tāpaꞌo i te tāpaꞌo iŋa o rāua o te ⸤hūrio⸥, he hore i te kiri o te kinoŋa. Te nuꞌu e haŋa rō ꞌana mo nape i te ꞌīŋoa ko Taharia, he ꞌīŋoa o tōꞌona matuꞌa tane.
60 He kī e te viꞌe matuꞌa o te poki:
—Te ꞌīŋoa mōꞌona ko Iovani.
61 He pāhono e tū nuꞌu era:
—ꞌIna e tahi o roto o tuꞌu huaꞌai ai o te ꞌīŋoa ena.
62 He ꞌui ia ki te matuꞌa tane, i haꞌaauraꞌa hai rima, mo ꞌite ko ai te ꞌīŋoa haŋa ꞌāꞌana mo nape.
63 He haꞌaauraꞌa e Taharia mo vaꞌai e tahi miro pararaha mo pāpaꞌi, ꞌe he pāpaꞌi ꞌi ruŋa: «Te ꞌīŋoa mo te poki ko Iovani». ꞌE he māere tū nuꞌu taꞌatoꞌa era.
64 ꞌI rā hora i vānaŋa haka ꞌou ai a Taharia, ꞌe he haꞌamata he haꞌahana-hana ki te ꞌAtua.
65 I uꞌi era e rā nuꞌu ko vānaŋa haka ꞌou ꞌā, he riꞌa-riꞌa tahi rō ꞌai, ꞌe te nuꞌu taꞌatoꞌa noho o te kona maꞌuŋa o Hūrea i ꞌite takoꞌa rō i rā meꞌe.
66 Te nuꞌu taꞌatoꞌa ŋaroꞌa i rā parau ꞌāpī he ꞌui ki a rāua ꞌā: «¿Ko ai hō te poki era ka nui-nui ena?», ꞌi te ꞌite pē nei ē: ꞌi ruŋa i rā poki te mata o te ꞌAtua.
He hīmene haꞌahana-hana ꞌa Taharia
67 A Taharia, te matuꞌa tane o rā poki, ko oꞌo ꞌana e te pūai o te Vārua Maitai, he haꞌamata he vānaŋa hai meꞌe i haka vānaŋa e te ꞌAtua, he kī:
68 «¡Ko te nui-nui i te ꞌAtua o te itaraeraꞌo te oho mai mo toꞌo i tōꞌona taŋata mai roto i te rake-rake!
69 Ko uŋa mai ꞌana i te kope pūai e tahimo haka eꞌa i a tātou mai roto i te ūtuꞌa o te haraꞌe mo vaꞌai mai i te ora ꞌāpī ꞌina he hopeꞌa raꞌa,he hakaara o tōꞌona tāvini ko Tāvita,
70 mo haka tano tahi i tāꞌana meꞌe hōrea mai ꞌi muꞌa ꞌā,haka ꞌite mai e tāꞌana ŋā perofeta moꞌa era pē nei ē:
71 e haka eꞌa rō i a tātou mai roto i te rima o te nuꞌu taꞌe haŋa maiꞌe mai roto i te rima o te nuꞌu taꞌatoꞌa riri mo tātou,
72 e haka ꞌaroha rō i te tātou tupuna,ꞌe e ko rehu i a ia ki te hora hopeꞌa tāꞌana hōrea moꞌa
73 vaꞌai ki te tātou tupuna ko ꞌAparahama
74 ki ai ai te tātou noho iŋa ꞌina he meꞌe mo riꞌa-riꞌaꞌe ki taꞌe ai haka ꞌou ai ꞌi roto i te rima o te nuꞌu taꞌe haŋa mai,ki aŋa riva-riva ai tātou ki a ia
75 hai māhatu maꞌitaki, ꞌe hai aŋa i te meꞌe tī-tikaꞌi muꞌa ōꞌona paurō te mahana ꞌātā ki te tātou mate iŋa».
76 He vānaŋa ia a Taharia ki tāꞌana poki:«E haŋu ꞌāꞌaku ē, e kī rō i a koe he perofeta o te ꞌAtua,ꞌo te ai māꞌau e haka riva-riva i te ara o te Kiritō
77 ꞌe e haka ꞌite ki tōꞌona taŋata e ravaꞌa nō e rāua i te ora ꞌāpī ꞌina he hopeꞌa raꞌahai haka kore e te ꞌAtua i te rāua hara.
78 ꞌI te rahi o tōꞌona haŋa ꞌe riva ki a tātou,he uŋa mai mai te raŋi i te kope tuꞌu pa he raꞌā
79 mo haka māꞌeha i a tātou e noho nei ꞌi roto i te pōhāhā o te hara,ꞌe mo haka tika mo oho a te ara o te haumārū».
80 ꞌE, ko nui-nui ko oho ꞌā tū poki era koia ko te pūai ko te oho tōꞌona vārua. ꞌI te kona ꞌone taꞌe noho taŋata i noho ai ꞌātā ka tano rō te mahana mo haka ꞌite i a ia ki te itaraera.