Ruka 6:1-49

6  ꞌI te mahana haka ora e tahi, e oho nō ꞌā a kuā Ietū a te kona ꞌoka tariko, ꞌai te nuꞌu hāpī ꞌāꞌana e more-more e oho era i te karu tariko koia ko hure-hure, ꞌai ka kai.  He ꞌui ia e te tētahi nuꞌu ⸤fariseo⸥: —¿He aha kōrua e aŋa ena i te meꞌe taꞌe haꞌatiꞌa mo aŋa ꞌi te mahana haka ora?  He pāhono e Ietū: —¿Kai taiꞌo ꞌana ꞌō a kōrua i te meꞌe aŋa e Tāvita ꞌi te hora maruaki ananake ko te nuꞌu oho ꞌi muri i a ia?  I uru nō ki roto i te Kona Haꞌamuri ꞌAtua, he toꞌo i te haraoa e tapu rō ꞌa, he kai ꞌe he tuhaꞌa ki tāꞌana nuꞌu, ka ai atu he ⸤oromatuꞌa⸥ mau nō te meꞌe haꞌatiꞌa mo kai i rā haraoa.  He kī haka ꞌou e Ietū: —I a au i te ⸤Poki o te taŋata⸥ te parau o te mahana haka ora mo kī i te meꞌe haꞌatiꞌa ꞌe i te meꞌe taꞌe haꞌatiꞌa mo aŋa. He haka ora iŋa o Ietū i te taŋata rima rehe-rehe (Māteo 12.9-14; Marko 3.1-6)  ꞌI te mahana haka ora haka ꞌou e tahi, he uru a Ietū ki roto i te ⸤hare pure hūrio⸥ he haꞌamata he hāpī. ꞌI roto e tahi taŋata e rehe-rehe rō ꞌā te rima mataꞌu.  Te nuꞌu ⸤maꞌori o te haka tere hūrio⸥ ꞌe te fariseo ꞌai e uꞌi era hoki e haka ora rō e Ietū i rā taŋata ꞌi te mahana haka ora, mo ravaꞌa ꞌōtohe mo tuhi e rāua i tōꞌona hape.  ꞌE, a Ietū, ꞌi te meꞌe ko aŋi-aŋi ꞌana i te manaꞌu o rā nuꞌu, he kī ki tū taŋata rima rehe-rehe era: «Ka eꞌa koe ki ruŋa ka māroa ꞌi vāeŋa». He eꞌa tū taŋata era he māroa.  He kī ia e Ietū ki rā nuꞌu: «ꞌĪ a au he ꞌui atu e tahi meꞌe: “¿He aha te meꞌe tano mo aŋa ꞌi te mahana haka ora: he meꞌe riva-riva ꞌo he meꞌe rake-rake? ¿He haka ora i te taŋata ꞌo he tiŋaꞌi he haka mate?”». 10  He uꞌi ki te nuꞌu taꞌatoꞌa o muri i a ia, ꞌe he kī ki tū taŋata era: «Ka haka toro mai tuꞌu rima». He aŋa e tū taŋata era pē ira ꞌe he ora rō ꞌai. 11  He riri tū nuꞌu maꞌori era ꞌe te nuꞌu fariseo ꞌe he haꞌamata he tātake he aha te rāua meꞌe mo aŋa ki a Ietū. He toꞌo iŋa o Ietū i te ŋāŋata mo ꞌāpōtoro (Māteo 10.1-4; Marko 3.13-19) 12  ꞌI rā ŋā mahana, he iri a Ietū ki ruŋa i te maꞌuŋa e tahi mo pure ꞌe i pure ai ka ꞌōtea rō. 13  I ꞌōtea era he haka taka-taka i tāꞌana nuꞌu hāpī. He toꞌo mai roto e hoꞌe ꞌahuru mā piti ꞌe he nape he ꞌāpōtoro. 14  Ko te nuꞌu nei rā ŋā ꞌāpōtoro: ko Tīmona, nape e Ietū ko Pētero; ko Antarea, taina o Tīmona; ko ⸤Tanatiako⸥, ko ⸤Iovani⸥, ko Feripe, ko Torometi, 15  ko Māteo, ko Tōmā, ko Tanatiako, poki ꞌa Arafeo; ko Tīmona, e kī era he ⸤sērote⸥; 16  ko Hura, poki ꞌa Tanatiako, ꞌe ko Hura Ikariote, hoꞌo era i a Ietū. He hāpī iŋa o Ietū meꞌe rahi nuꞌu (Māteo 4.23-25) 17  He turu a Ietū mai ruŋa i te maꞌuŋa ananake ko tū nuꞌu era. I topa era he no-noho ꞌi te kona pararaha e tahi. Ko taka-taka era ꞌā ꞌi rā kona meꞌe rahi nuꞌu hāpī haka ꞌou ꞌāꞌana ꞌe meꞌe rahi nuꞌu o te kona taꞌatoꞌa o Hūrea, o Hērutarema, o Tiro ꞌe o Tīrone. 18  I tuꞌu tahi ai rā nuꞌu mo haka roŋo i te vānaŋa ꞌa Ietū ꞌe mo haka ora e ia i te rāua māui-ui. ꞌE te nuꞌu oꞌo e te tātane i haka ora takoꞌa rō e Ietū. 19  Taꞌatoꞌa e uꞌi era i te rāveꞌa mo haka puā ki a Ietū; he ora, paꞌi, te rāua māui-ui ꞌi te mana eꞌa mai ruŋa i a ia. He haꞌamaitai o te ꞌAtua (Māteo 5.1-12) 20  He uꞌi a Ietū a ruŋa i tāꞌana nuꞌu hāpī ꞌe he kī:«Ko te koa i a kōrua, e te nuꞌu veve manaꞌu pē nei ē:ꞌina e tahi kōrua auraꞌa mo kore o te ꞌAtua;a kōrua o roto i te ⸤haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua⸥. 21  Ko te koa i a kōrua, e te nuꞌu maruaki ki te meꞌe o te ꞌAtua ē;e mākona rō kōrua.Ko te koa i a kōrua, e te nuꞌu taŋi o te hora nei ē;e koa rō kōrua. 22  »Ko te koa i a kōrua ka tute ena e te nuꞌu mai muri i a rāua, ka riri, ka vā-vā ꞌe ka taꞌe haka au ena ꞌi te ai o kōrua o te Poki o te taŋata. 23  Ki topa atu rā ŋā meꞌe, e koa kōrua; e vaꞌai rō atu, paꞌi, e te ꞌAtua i te meꞌe hopeꞌa o te nui-nui mo kōrua ꞌi te raŋi. Te tupuna o te nuꞌu era i aŋa takoꞌa rō pē ira ki te ŋā perofeta era o muꞌa ꞌā. 24  »Ko te ꞌaroha i a kōrua, e te nuꞌu ꞌono manaꞌu pē nei ē:ꞌi te hauhaꞌa mau nō o te ao nei te koa;he oti mau ꞌā te koa mo ravaꞌa e kōrua. 25  Ko te ꞌaroha i a kōrua, e te nuꞌu mākona ꞌi te meꞌe o te ao nō nei ē;nā e maruaki rō kōrua ki te meꞌe o te ꞌAtua.Ko te ꞌaroha i a kōrua, e te nuꞌu koa o te hora nei ē;he ta-taŋi kōrua. 26  Ko te ꞌaroha i a kōrua mo haꞌahana-hana atu e te nuꞌu taꞌatoꞌa;te tupuna o rā nuꞌu i haꞌahana-hana takoꞌa rō pē ira ki te perofeta reo-reo. E haŋa ki te nuꞌu maꞌu i te riri mo kōrua (Māteo 5.38-48; 7.12) 27  »Ki a kōrua ki te nuꞌu haka roŋo mai, ꞌī a au he kī atu: E haŋa ki te nuꞌu te rāua manaꞌu mau nō he tōtōā atu. E aŋa te meꞌe riva-riva ki te nuꞌu maꞌu i te riri mo kōrua. 28  E haꞌamaitai te nuꞌu taro-taro atu, ꞌe e pure mo te nuꞌu vā-vā atu i a kōrua. 29  Mo puꞌa atu e tahi kope i tuꞌu pāꞌiŋa ꞌāriŋa, e vaꞌai te rua pāꞌiŋa; ꞌe mo hiko e te kope e tahi i tuꞌu paratoa, e vaꞌai takoꞌa tuꞌu kamita. 30  Mo no-noꞌi atu te nuꞌu e tahi meꞌe, e vaꞌai, ꞌe mo hiko i taꞌa meꞌe, ꞌina ko kī mo haka hoki atu. 31  E aŋa koe ki te rua i te meꞌe haŋa e koe mo aŋa atu e te rua. 32  »Mo haŋa o kōrua ki te nuꞌu nō e haŋa rō atu ꞌā, ¿he aha ia te kōrua meꞌe riva-riva i aŋa? Te nuꞌu hara pē ira takoꞌa e aŋa ena. 33  ꞌE mo aŋa o kōrua i te meꞌe riva-riva ki te nuꞌu aŋa nō atu i te meꞌe riva-riva ki a kōrua, ¿he aha ia te kōrua meꞌe riva-riva i aŋa? Te nuꞌu hara pē ira takoꞌa e aŋa ena. 34  Mo tārahu o kōrua i te meꞌe ki te nuꞌu mau nō ko ꞌite ꞌā e kōrua e haka hoki rō atu, ¿he aha ia te kōrua meꞌe riva-riva i aŋa? Pē ira te nuꞌu hara e tārahu ena i te meꞌe ki te tētahi nuꞌu hara koia ko tiaki mo haka hoki. 35  »E haŋa kōrua ki te nuꞌu te rāua manaꞌu mau nō he tōtōā atu ꞌe e aŋa takoꞌa te meꞌe riva-riva ki a rāua. ꞌE mo no-noꞌi atu mo haka tārahu, e vaꞌai ꞌe ꞌina kōrua ko tiaki mo haka hoki atu. Pē ira he ai te meꞌe hopeꞌa o te nui-nui o te ꞌAtua mo haka koa i a kōrua, ꞌe hai meꞌe nei ka takeꞌa ena: he ŋā poki mau ꞌā kōrua o te ꞌAtua. A ia, paꞌi, ꞌAtua riva takoꞌa ki te nuꞌu taꞌe ꞌite i te māuru-uru ki a ia ꞌe ki te nuꞌu aŋa i te meꞌe taꞌe tano. 36  E haka ꞌaroha kōrua i te nuꞌu pa he haka ꞌaroha iŋa ena ꞌā o te ꞌAtua, he Matuꞌa o kōrua. ꞌIna ko manaꞌu rake-rake mo te rua (Māteo 7.1-5) 37  »ꞌIna ko manaꞌu: i a kōrua te parau mo kī i te tano ꞌe i te taꞌe tano o te meꞌe aŋa e te rua, ꞌo kī takoꞌa atu e te ꞌAtua i te tano ꞌe i te taꞌe tano o te kōrua meꞌe aŋa. ꞌIna ko manaꞌu: te meꞌe tano mo te rua he ūtuꞌa o te ꞌAtua, ꞌo kī rō atu e te ꞌAtua mo kōrua. E haka rehu te hape o te rua ki haka kore ai e te ꞌAtua i te kōrua hape. 38  E vaꞌai kōrua ki te tētahi, ki vaꞌai takoꞌa atu ai e te ꞌAtua ki a kōrua. Ka haꞌaꞌī atu ena, paꞌi, i te kōrua pūtē ki te ꞌī, ka rū-rū ena ko ꞌī riva-riva ꞌā. Pa he hāito iŋa ena ꞌā o kōrua mo vaꞌai ki te rua, pē ira ka hāito takoꞌa ena e te ꞌAtua mo vaꞌai atu ki a kōrua». 39  He ꞌui ia e Ietū: «¿Hoki e tano mau rō te taŋata matapō mo maꞌu i te rua matapō a te ara? ¿E ko vī-viri hō ararua ki roto i te pū? 40  Te kope hāpī taꞌe i hau ki tōꞌona maꞌori; ki oti i te hāpī, ka ai era pē tōꞌona maꞌori. 41  »¿He aha koe e uꞌi ena i te pua mauku o roto i te mata o tuꞌu taina ꞌe ꞌina koe he takeꞌa i te pou o roto i tuꞌu mata? 42  Mo taꞌe takeꞌa e koe i te pou o roto i tuꞌu mata, ¿pē hē koe i manaꞌu ai mo kī ki tuꞌu taina: “E te taina, ka haka rē mai koe ki toꞌo atu a au i te pua mauku mai roto i tuꞌu mata”? ¡E te taŋata riva a te haho ē!, ka toꞌo koe ꞌi raꞌe i te pou mai roto i tuꞌu mata, ki takeꞌa riva-riva ai e koe i te pua mauku ꞌi roto i te mata o tuꞌu taina. Te tumu e aŋi-aŋi ena hai tōꞌona hua iŋa (Māteo 7.17-20; 12.34-35) 43  »ꞌIna e tahi tumu riva-riva mo hua o te meꞌe rake-rake, ꞌe ꞌina e tahi tumu rake-rake mo hua o te meꞌe riva-riva. 44  Te huru o te tumu e aŋi-aŋi ena ꞌi tōꞌona hua iŋa: taꞌe mai ruŋa i te miro pū-pū te pika e mo-more ena, ꞌe taꞌe mai ruŋa i te tumu tūava te vino e mo-more ena. 45  Te taŋata riva-riva he vānaŋa i te meꞌe riva-riva ꞌi te ai māhatu riva-riva tōꞌona, ꞌe te taŋata rake-rake he vānaŋa i te meꞌe rake-rake ꞌi te ai māhatu rake-rake tōꞌona. O te meꞌe e rahi rō ꞌana ꞌi roto i te māhatu te haka vānaŋa i te haha. E haka tuꞌu te hare ꞌi te kona hio-hio (Māteo 7.24-27) 46  »¿He aha kōrua e kī ena he Pūꞌoko Haka Tere a au o kōrua, ꞌe ꞌina kōrua he aŋa i tāꞌaku meꞌe kī? 47  ꞌĪ a au he kī atu: te taŋata oho mai ki a au, haka roŋo ꞌe aŋa i tāꞌaku meꞌe kī, 48  e tuꞌu rō ꞌana pa he taŋata haka tuꞌu i tōꞌona hare i uꞌi ꞌi raꞌe i te kona hio-hio ꞌai ka aŋa iho. Ka hetu era te aꞌa ki rā hare, ꞌina e ko makenu ꞌi te haka tuꞌu ꞌi rā kona. 49  ꞌE te taŋata haka roŋo i tāꞌaku vānaŋa ꞌe ꞌina he aŋa pa he meꞌe kī e au, e tuꞌu rō ꞌā pa he taŋata haka tuꞌu i tōꞌona hare ꞌi te kona taꞌe hio-hio. Ka hetu era te aꞌa ki rā hare, ꞌi te pūai he to-toi ꞌe he marere tahi».

Notas