Neke ki te tumu manako rikiriki

Eaa te Soul?

Eaa te Soul?

Te pauanga a te Pipiria

 Te tuatua “soul” i roto i te Pipiria ko te urianga ïa o te reo Ebera neʹphesh e te reo Ereni psy·kheʹ. Te aiteanga o te tuatua Ebera te “au mea ora e akaea ra,” e te aiteanga o te tuatua Ereni e “tangata ora.” a Ko te soul i reira, ko te au mea ora, kare e ko tetai apinga i roto i te tangata te ka ora ua atu me mate te kopapa. Ka akara ana e ka akapeea te Pipiria i te akakite anga mai i te human soul e tangata ïa:

Kare i orongaia te soul kia Adamu​—kua ‘riro akera ei tangata ora’

  •   I te anga mai anga te Atua ko Iehova i te tangata mua, ko Adamu, te akakite ra te Pipiria e kua “riro akera te tangata ei tangata ora.” (Genese 2:7, King James Version) Kare i orongaia ana te soul kia Adamu​—mari ra kua riro akera aia ei tangata ora.

  •   Karanga te Pipiria ka rauka te soul te angaanga, te kaki kai, kaikai, te akarongo ki te au ture, e te amiri i te kopapa mate. (Levitiku 5:2; 7:​20; 23:30; Deuteronomi 12:20; Roma 13:1) E au angaanga tei raveia e te tangata.

E mea mate kore ainei te soul?

 Kare, ka mate te soul. E maata te au irava Pipiria e taiku ra i te soul e e au mea ora te ka mate. Teia te au akaraanga:

  •   “Te vaerua [soul] e rave i te ara ra, ko te ka mate ïa.”​—Ezekiela 18:​4, 20, King James Version.

  •   I Iseraela o mua ana, te utunga no tetai tangata tei rave i te ara kino ka “tipu keia ïa” aia. (Exodo 12:15, 19; Levitiku 7:​20, 21, 27; 19:8, King James Version) Ka “tamate takiriia” te reira tangata.​—Exodo 31:14, King James Version.

  •   I muri mai me mate tetai tangata, te tuatua tangata mate e taikuia ana ki te kopapa mate i roto i tetai au irava Pipiria. (Levitiku 21:11; Numero 6:6) Noatu e taiku ana tetai urianga Pipiria i teia e “kopapa mate” me kore e “tangata mate” i teia au irava, kua taangaangaia te tuatua Ebera neʹphesh, me kore “soul.”

Te aiteanga o te tuatua “soul” e “ora”

 Tetai tuatua katoa e taiku ana te Pipiria i te “soul” e “ora.” Ei akaraanga ia Iobu 33:22 te reo Ebera no te “soul” (neʹphesh) tetai aiteanga e “ora.” Pera katoa, te akakite maira te Pipiria i te soul, koia oki te ora o tetai tangata, ka ngere aia i te reira.​—Exodo 4:​19; Akava 9:​17; Philipi 2:​30.

 Tauturu teia urianga o te “soul” ia tatou kia mārama i tetai au irava tei uri i te tuatua soul e “vaitata akera te mate” me kore “ope akera i te mate.” (Genesis 35:18; King James Version) Akataka maira teia aerenga manako i te oraanga o tetai tangata e mate atura. Tetai urianga no teia manako ia Genese 35:18 kua “akaea atura aia i tona aʼo openga.”​—Good News Translation; New Jerusalem Bible.

Noea mai te irinakianga e kare te soul e mate

 Te au akonoanga Kerititiano e irinaki ra e kare te soul e mate, kua rauka mai teia apiianga kare no roto mai i te Pipiria mari ra e apiianga Ereni ïa. Akakite ra te Encyclopædia Britannica e: “Kua akatakaia te tuatua soul i roto i te au irava Pipiria ki te aʼo ora e kare i aiteite ki te vaerua e te kopapa vaerua. Te irinakianga o tetai Kerititiano no te akatakake o te kopapa e te vaerua, e apiianga ïa na te aronga kite o Ereni o mua ana.”

 Kare te Atua e āriki ana e kia kaʼiroia tana apiianga ki te apiianga a te tangata, mei te apiianga kare te soul e mate. Mari ra te akakite maira te Pipiria: “E matakite ko te pou aea kotou i te tuatua pakari e te pikikaa puapinga kore a tetai tangata atu.”​—Kolosa 2:8.

a Akara i The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, kapi 659, e te Lexicon in Veteris Testamenti Libros, kapi 627. Maata te au urianga Pipiria e uri ana i teia nga reo neʹphesh e te psy·kheʹ kia tau ki te katoa anga o te aerenga manako, te urianga tukeke ko te “soul,” “oraanga,” “tangata,” “mea ora,” me kore te “kopapa.”