Akapapu Maira Ainei te Totou no te Mesia e ko Iesu te Mesia?
Te pauanga a te Pipiria
Ae. I te enua nei, e maata ta Iesu au totou i akatupu no runga i “te Mesia te Ariki,” te ka riro mai “ei Ora no to te ao.” (Daniela 9:25; 1 Ioane 4:14) E i muri ake i tona matenga, kua akatupu ua atu rai a Iesu i te au totou no runga i te Mesia.—Salamo 110:1; Angaanga 2:34-36.
Eaa te aiteanga o te ingoa “Mesia”?
Ko te tuatua Ebera Ma·shiʹach (Mesia) e te tuatua Ereni Khri·stos (Karaiti), to raua aiteanga “Tei Akatainuia.” No reira, te aiteanga o te ingoa “Iesu Karaiti” koia oki “Iesu Tei Akatainuia,” me kore “Iesu te Mesia.”
I te tuatau Pipiria, ka akatainuia tetai tangata na te riringi anga i te manongi ki runga i tona mimiti me ikiia aia ki runga i tetai taoonga mana teitei. (Levitiku 8:12; 1 Samuela 16:13) Kua iki te Atua e ko Iesu te Mesia—te taoonga mana teitei rava atu. (Angaanga 2:36) Inara, kare te Atua i akatainu ia Iesu ki te manongi, mari ra ki te vaerua tapu.—Mataio 3:16.
E maata ainei te tangata te ka akatupu i te au totou no te Mesia?
Kare. Mei te ira mangamanga rima te ka akataka mai e okotai tangata, koia katoa e okotai rai Mesia, me kore Karaiti te ka akatupu i te au totou Pipiria. Inara, akamatakite mai te Pipiria e “e au Mesia pikikaa oki te ka tu mai ki runga, e te peroveta pikikaa, e ka akakite mai i te akairo e te au ravenga mamaata; e tae ua atu te vare i te aronga i ikiia ra.”—Mataio 24:24.
Ka mama mai ainei te Mesia a te tuatau ki mua?
Kare. Totou te Pipiria e e uanga te Mesia no te Ariki ko Davida o Iseraela. (Salamo 89:3, 4) Inara, kua ngaro te au akapapaanga ui tupuna a te ngati Iuda e tae ua atu ki te tuatau o Davida, penei kua takoreia te reira te tamaki anga a Roma ia Ierusalema i te 70 T.N. a Mei te reira taime mai, kare e rauka i tetai tangata i te akapapu e no roto mai aia i te kopu Ariki o Davida. Noatu rai e kare e akapapaanga ui tupuna e vaira i to Iesu tuatau, kare i rauka ana i tona au enemi i te patoi i tana akakiteanga e e uanga aia no Davida.—Mataio 22:41-46.
Eia totou no te Mesia tei tataia i roto i te Pipiria?
Kare e rauka i te akapapu eia tikai au totou no te Mesia. Ei akaraanga, e tukeke te tu e tareia ana te au totou, e pera te au irava tei akataka meitakiia no te Mesia. E maata te au totou no te Mesia tei akakiteia i roto ia Isaia 53:2-7. Penei ka karanga tetai pae e ko teia au irava katoa e tai ïa totou, e penei ka karanga tetai pae ko te au akakiteanga tataki tai e au totou takake ïa.
Au totou no te Mesia tei akatupuia e Iesu
Totou |
Roto Ia |
Akatupuanga |
---|---|---|
Uanga o Aberahama |
||
Uanga o te tamaiti a Aberahama ko Isaaka |
||
Anauia mei te kopu tangata o Iuda i Iseraela |
||
Mei te uanga o te Ariki ko Davida |
||
Na te paretenia e anau mai |
||
Anauia i Betelehema |
||
Tapaia tona ingoa ko Imanuela b |
||
Akamata anga akaaka |
||
Tamateia te tamariki i muri ake i tona anau anga |
||
Tikinaia te tamaiti i Aiphiti |
||
Kapikiia e tangata Nazareta c |
||
Ka na mua mai te tangata kave karere |
||
Akatainuia ei Mesia i te 29 T.N. d |
||
Akakite te Atua iaia ei Tamaiti Nana |
||
Maroiroi no te are o te Atua |
||
Tutu aere aia i te nuti meitaki |
||
Angaanga orometua i Galilea, tupu te mārama maata |
Isaia 8:23; 9:1 |
|
E tangata rave temeio mei ia Mose |
||
Mei ia Mose, kua akakite aia i to te Atua au manako |
||
Akaora i te maataanga i to ratou au maki |
||
Kare i arataki i te manako kiaia uaorai |
||
Akaari aia i te tu akaaroa no te aronga tei takinokinoia |
||
Akakite aia i ta te Atua tuatua tau |
||
E Tumu Korero Umere |
||
Akakite aia i te ingoa o Iehova |
||
Tuatua i te au parapore |
||
E Arataki aia |
||
Kare te maataanga e irinaki iaia |
||
Ei toka turorianga |
||
Kopaeia e te au tangata |
||
Makitakitaia e kare e tumu |
||
Tomo autu ki roto ia Ierusalema na runga i te asini |
||
Akameitakiia e te tamariki |
||
Aere mai aia ma te ingoa o Iehova |
||
Pikikaaia e tetai oa irinakiia |
||
Pikikaaia no tetai 30 moni ario e |
||
Akaruke tona au oa iaia |
||
Tapepe atu te au kite pikikaa iaia |
||
Muteki ua aia i mua i te aronga akaapa |
||
Tutuaia ki te uavare |
||
Motoia tona mimiti |
||
Pāpāia aia |
||
Kare i patoi i te aronga i pāpā iaia |
||
Kaitamaki atu te au arataki kavamani iaia |
||
Patiaia ki runga i te rakau tamamae na roto i tona rima e te vaevae |
||
Tuʼa keleroia tona kakau |
||
Kapitiia ki te aronga rave ara |
||
Akakinoia, aviriia |
||
Takinokinoia no te ara a te tangata |
||
Akaraanga e kua akarukeia e te Atua |
||
Orongaia te vineka e te au kia inu |
||
Kua kaki vai i mua ake ka mate ei |
||
Tuku i tona vaerua ki te Atua |
||
Oronga atu i tona ora |
||
Oronga i te oko no te ara a te tangata |
||
Kare e ivi i aatiia |
||
Ko ia ki te korare |
||
Tanu kapitiia ki te aronga apinga nui |
||
Akatuakaouia mai mei te mate |
||
Monoia te tangata pikikaa |
||
Akanooia ki te rima katau o te Atua |
a Akakite te McClintock and Strong’s Cyclopedia: “Kare e ekoko e kua takoreia te au retitaanga kopu tangata e te au akapapaanga ngutuare o te ngati Iuda i te tuatau i takoreia ai a Ierusalema, e kare i mua ake.”
b Te ingoa Imanuela i te reo Ebera, tona aiteanga “Te Atua ki o tatou nei,” te akataka maira i ta Iesu angaanga ei Mesia. Akapapu tona tae anga mai ki te enua e tana au angaanga e tei rotopu te Atua i te aronga te akamori ra Iaia.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Ko te tuatua “Nazareta,” no roto mai ïa i te tuatua Ebera neʹtser, te aiteanga “tupu mai.”
d No tetai akakite anga no runga i te akapapaanga Pipiria no te tae anga mai o te Mesia i te 29 T.N., akara i te atikara “Akapeea ta Daniela Totou i te Akakite Anga i te Taenga Mai o te Mesia.”
e Tei roto teia totou i te puka o Zekaria, inara kua karanga te tata Pipiria ko Mataio e kua “tuatuaia e Ieremia peroveta ra.” (Mataio 27:9) Te akaraanga, e tukuia ana te puka o Ieremia i tetai taime ki roto i te tuanga o te au Irava tei kapikiia e ko “te au peroveta.” (Luka 24:44) Na te taangaanga anga ia “Ieremia,” te taiku ra a Mataio ki te au puka katoatoa, kapiti mai te puka o Zekaria.