Au Vaine i Roto i te Pipiria—Eaa te au Apii Anga no Tatou?

AKATANGI

Te pauanga a te Pipiria

Te akakite maira te Pipiria kia tatou no te au vaine tukeke, te ka riro to ratou akaraanga ei apiianga meitaki kia tatou. (Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16, 17) Te akaari maira teia atikara i te au vaine i roto i te Pipiria. E akaraanga manea tetai pae ka aru tatou. E e akamatakite anga tetai.—1 Korinetia 10:11; Ebera 6:12.

Abigaila

Koai a Abigaila? E vaine aia na tetai tangata apinganui e te kino, ko Nabala tona ingoa. I tetai tua e vaine kite meitaki i te tuatua e te akaaka a Abigaila, e te manea katoa i te pae kopapa e te pae vaerua.—1 Samuela 25:3.

Eaa tana i rave? Kua rapurapu a Abigaila i te akaari i te pakari e te kite meitaki i te tuatua, te akakore anga i te kaitamaki. E noo ana raua ko Nabala ki te enua te pipini ra a Davida no tona oraanga, te ariki ka aru mai o Iseraela. Ia Davida e tona pupu tangata i reira, kua paruru ratou i te au anana mamoe a Nabala mei te aronga keia. I te patianga te au tavini o Davida i te kai kia Nabala, kua riri a Nabala i te oronga atu i te reira. Tupu iora te riri kia Davida! Kua aere atura ratou ko tona pupu tangata i te tamate ia Nabala e tona ngutuare katoa.—1 Samuela 25:10-12, 22.

I te rongo anga a Abigaila i te tuatua a tana tane, kua rapurapu aia i te paruru ia ratou. Kua oronga aia i te au kai ki tona au tavini kia apai kia Davida e tona pupu tangata, e kua aru katoa aia i te pati akatenga i to Davida aroa. (1 Samuela 25:14-19, 24-31) Te kiteanga a Davida i tana apinga aroa, tona tu akaaka, e tana tuatua meitaki, kua kite mai aia e kua taangaanga te Atua iaia no te akakore i te tumatetenga. (1 Samuela 25:32, 33) I muri akera, kua mate a Nabala e kua riro a Abigaila ei vaine na Davida.—1 Samuela 25:37-41.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Abigaila? Noatu e vaine purotu e te apinganui a Abigaila, kare rava aia i manako akatietie iaia uaorai. Ei akatupu i te au, kua pati akatenga aia kia akakoreia te ara noatu kare nona te tarevake. Kua rauka iaia i te tamaru i te manamanata na roto i te tu tau, ngakau toa, e te kimi ravenga kia rauka te meitaki i tetai ke.

▸ No tetai akakiteanga maata no Abigaila, akara i te atikara reo Papaa “She Acted With Discretion.”

Debora

Koai a Debora? E peroveta vaine aia ta Iehova te Atua o Iseraela i taangaanga no te akakite i tona anoano ki tona iti tangata. Kua taangaanga katoa te Atua iaia no te akatikatika i te manamanata o te tamariki Iseraela.—Te Au Akava 4:4, 5.

Eaa tana i rave? Kua turuturu ngakau toa te peroveta vaine ko Debora i te aronga akamori i te Atua. Aru anga i tana akauenga, kua akakite aia kia Baraka kia arataki i te iti tangata Iseraela no te tamaki i to ratou au enemi i Kanaana. (Te Au Akava 4:6, 7) Te patianga a Baraka ia Debora kia aru iaia, kua aere ua rai aia e kare i mataku ana.—Te Au Akava 4:8, 9.

Na roto i te rima o te Atua kua autu to Iseraela, kua peʼe atura a Debora i tetai imene ta raua ko Baraka i imene no tei tupu. I roto i te reira imene kua taiku aia i ta Iaela i rave, e vaine toa, i upokotuia ai a Kanaana.—Te Au Akava, pene 5.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Debora? E vaine tauturu ua a Debora e te ngakau toa. Kua akamaroiroi aia i tetai pae kia rave i te tika ki mua i te Atua. I te rave anga ratou, kua akameitaki aia ia ratou no ta ratou angaanga.

▸ No tetai akakiteanga maata no Debora, akara i te atikara “Tu Maira Au ei Metua Vaine i Iseraela.”

Delila

Koai a Delila? E vaine inangaroia aia e te akava o Iseraela ko Samasona.—Te Au Akava 16:4, 5.

Eaa tana i rave? Kua āriki aia i te moni a te aronga mana o Philiseti no te pikikaa ia Samasona, ta te Atua i taangaanga no te akaora ia Iseraela mei te rima o te Philiseti. Kare e rauka i to Philiseti i te upokotu iaia no te mea e tumutoa aia no te Atua. (Te Au Akava 13:5) No reira kua pati te aronga mana i te tauturu mei ia Delila.

Kua tutaki to Philiseti ia Delila kia kimi i to Samasona maroiroi. Āriki atura a Delila i ta ratou moni, e kua tauta putuputu aia i te kimi i te tumu i maroiroi ei a Samasona e kua rauka iaia. (Te Au Akava 16:15-17) Kua akakite atura aia i te reira ki to Philiseti, kua opu e kua tapeka ratou ia Samasona ki roto i te are tapekaanga.—Te Au Akava 16:18-21.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Delila? E akamatakite anga a Delila no tatou. No tona tu noinoi, kua pikipikikaa aia, kua akavare e te akakino i te tavini o te Atua ko Iehova.

Esetera

Koai a Esetera? E vaine ngati Iuda aia tei ikiia ei ariki vaine e te Ariki ko Ahasueru o Peresia.

Eaa tana i rave? Kua taangaanga te ariki vaine ko Esetera i tona mana no te paruru i tona iti tangata. Kua kite mai aia e kua akamanaia tetai ture, tei akatakake i tetai rā okotai kia tamateia te au ngati Iuda katoatoa e noo ra i raro i te au o Peresia. Na Hamana teia ravenga kino i akatupu, e koia te minita tauturu i reira. (Esetera 3:13-15; 4:1, 5) Ma te tauturu a tona metua tane ko Moredekai, kua akakite a Esetera i teia ravenga kino ki tana tane, te Ariki ko Ahasueru, noatu e ka tupu te kino kiaia. (Esetera 7:1-10) E oti akera kua akatika a Ahasueru ia Esetera raua ko Moredekai kia tuku akaou i tetai ture ou, no te au ngati Iuda katoatoa kia paruru ia ratou. Upokotu iora te ngati Iuda i to ratou enemi.—Esetera 8:5-11; 9:16, 17.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Esetera? Akaari maira te ariki vaine ko Esetera i te akaraanga manea no te tu ngakau toa, akaaka, e te tau. (Salamo 31:24; Philipi 2:3) Noatu tona purotu e tona turanga teitei, kua pati mārama aia i te tauturu ki tetai ke. I tona tuatua anga ki tana tane, kua akaari aia i te tu tau, akangateitei, e te ngakau toa. I te tuatau tumatetenga maata o te ngati Iuda, kua akakite pu aia e e ngati Iuda aia.

▸ No tetai akakiteanga maata no Esetera, akara i te atikara reo Papaa “She Stood Up for God’s People” e “She Acted Wisely, Bravely, and Selflessly.”

Eva

Koai a Eva? Koia te vaine mua e tei taikuia i roto i te Pipiria.

Eaa tana i rave? Kare a Eva i akarongo ana ki ta te Atua akauenga. Mei tana tane, ko Adamu, kua angaia a Eva ma te tiama, ma te tikaanga kia iki i tona anoano, e kua rauka katoa iaia i te akaari i te au tu o te Atua, te aroa e te pakari. (Genese 1:27) Kua kite a Eva e kua akakite te Atua kia Adamu me kai raua i te ua rakau, ka mate raua. Inara, kua akavareia a Eva e kare aia e mate. Kua akakeuia a Eva kia irinaki e ka meitaki atu aia me kare e akarongo i te Atua. No reira, kua kai aia i te ua rakau e kua oronga i te reira ki tana tane e kua kai katoa aia.—Genese 3:1-6; 1 Timoteo 2:14.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Eva? E akamatakite anga kino a Eva no tatou, no te au anoano tau kore. Kua patoi aia i ta te Atua akauenga, kua akatupu aia i te inangaro no te rave i tetai apinga kare nana.—Genese 3:6; 1 Ioane 2:16.

Hana

Koai a Hana? E vaine aia na Elikana e e metua vaine no Samuela, tei riro mai ei peroveta maata i Iseraela o mua ana.—1 Samuela 1:1, 2, 4-7.

Eaa tana i rave? Kua uri a Hana ki te Atua no te akapumaana, no te mea kare ana tamariki. E rua nga vaine a te tane a Hana. Tetai vaine ko Penina, e tamariki tana; e kare a Hana tamariki no tetai tuatau roa o tona oraanga. Kua akakoko maata a Penina iaia, inara kua pure ua atu a Hana ki te Atua kia akapumaana mai iaia. Kua tia aia ki te Atua, e me oronga mai Aia i tetai tamaiti nana, ka oronga a Hana i te tamaiti ki te Atua, na te apai anga iaia ki te puakapa te ngai e akamori ana te iti tangata Iseraela e ka tavini teia tamaiti ki reira.—1 Samuela 1:11.

Kua pau mai te Atua i ta Hana pure, anau maira ia Samuela. Kua akono a Hana i tana tia e kua apai atu ia Samuela kia tavini i ko i te puakapa i tona meangiti anga. (1 Samuela 1:27, 28) Mei tera mataiti ki tera mataiti, kua maani a Hana i tetai pona roroa no tana tamaiti e kua apai atura i te reira kiaia. Aere ua rai, kua takinga meitaki mai te Atua ia Hana e kua anau akera e rima akaou tamariki—e toru tamaroa e e rua tamaine.—1 Samuela 2:18-21.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Hana? Riro ta Hana pure ngakau tae ei tauturu iaia kia akakoromaki i tona manamanata. Tana pure ngakau tae tei tataia ia 1 Samuela 2:1-10 te akaari maira i tona akarongo mou i te Atua.

▸ No tetai akakiteanga maata no Hana, akara i te atikara reo Papaa “She Opened Her Heart to God in Prayer.”
▸ No tetai uriurianga i te tumu i akatika ai te Atua i te oraanga akaipoipo maata te vaine ki tona iti tangata o mua ana, akara i te atikara reo Papaa “Does God Approve of Polygamy?”

Iaela

Koai a Iaela? E vaine aia na Hebera, e tangata kare i te ngati Iseraela. Kua iki mataku kore a Iaela i te tua o te iti tangata o te Atua.

Eaa tana i rave? Kua rave a Iaela i tetai angaanga ma te papu, i te tapae anga mai a Sisera, te arataki o te nuku vaeau o Kanaana ki tona puakapa. Kua autu ia Iseraela i te vaeau o Sisera e teianei te kimi ora nei aia. Kua pati a Iaela iaia kia tapae mai e kia akaangaroi ki roto i tona puakapa. Iaia e moe ra, kua tamate a Iaela ia Sisera.—Te Au Akava 4:17-21.

Kua akatupu ta Iaela i rave i te totou a Debora i tuatua e: “Ka riro oki a Iehova i te oronga ia Sisera ki te rima o tetai vaine.” (Te Au Akava 4:9) No tana angaanga i rave, kua akapaapaaia a Iaela kia ‘maata te meitaki i te au vaine ra.’—Te Au Akava 5:24.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Iaela? Kua maroiroi a Iaela i te rave i tei tau e te ngakau toa. Akaari maira tona akaraanga i ta te Atua ka rave ei akatupu i tetai totou.

Iezebela

Koai a Iezebela? E vaine aia na te Ariki ko Ahaba o Iseraela. Kare aia i te ngati Iseraela e kare katoa aia e akamori ana ia Iehova. E akamori ana aia i te atua Baala o Kanaana.

Eaa tana i rave? E ariki vaine māro ketaketa a Iezebela, e kino e te ta tangata. Kua akaepaepa aia i te akamorianga o Baala e te au angaanga tau kore no te reira. I te reira taime, kua tauta aia i te takore i te akamorianga i te Atua mou ko Iehova.—1 Ariki 18:4, 13; 19:1-3.

Kua rave a Iezebela i te au angaanga pikikaa e te tamate i tetai tangata no tona uaorai anoano. (1 Ariki 21:8-16) Mei ta te Atua i totou, kua mate aia e kare i tanuia ana.—1 Ariki 21:23; 2 Ariki 9:10, 32-37.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Iezebela? E akamatakite anga a Iezebela no tatou. Kino tikai tona tu e te tau kore e kua riro tona ingoa ei akairo no tetai vaine tau kore, viivii e te māro ketaketa.

Lea

Koai a Lea? Koia te vaine mua a te tupuna ko Iakoba. Tona teina ko Rahela tetai mai vaine.—Genese 29:20-29.

Eaa tana i rave? Riro mai a Lea ei metua vaine ki te nga tamariki tamaroa e ono a Iakoba. (Ruta 4:11) Kua inangaro a Iakoba i te akaipoipo ia Rahela, kare ia Lea. Inara, kua akakoro te metua tane o te nga tamaine, ko Labana, e na mua ake a Lea, ia Rahela. Te kiteanga a Iakoba e kua akavareia aia kia akaipoipo ia Lea, kua tuatua aia kia Labana. Kua akakite a Labana i ta ratou peu e na mua ake te mataipo i te teina, no te akaipoipo. I te nga epetoma i muri akera, kua akaipoipo katoa a Iakoba ia Rahela.—Genese 29:26-28.

Akaperepere maata atura a Iakoba ia Rahela, kare ia Lea. (Genese 29:30) Tei tupu mai, kua vareae a Lea i tona teina, no tei inangaroia e Iakoba. Kua akamanako mai te Atua i to Lea tu e kua akameitaki iaia e itu tamariki—e ono tamaroa e tai tamaine.—Genese 29:31.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Lea? Kua irinaki a Lea ki te Atua na roto i te pure kia tauturu mai iaia e kare aia i akariro i tona turanga taitaia ei akaparuparu iaia. (Genese 29:32-35; 30:20) Te akaari maira tona akaraanga i te kino o te oraanga akaipoipo e maata te vaine, e no tetai tuatau poto kua āriki te Atua i te reira. Inara, ko tana kaveinga no te oraanga akaipoipo okotai tane e okotai vaine.—Mataio 19:4-6.

▸ No tetai akakiteanga maata no Lea, akara i te atikara reo Papaa “Nga Vaine Mataora Kore Tei ‘Akamaata i te Ngutuare o Iseraela.’”
▸ No tetai uriurianga i te tumu i akatika ai te Atua i te oraanga akaipoipo maata te vaine ki tona iti tangata o mua ana, akara i te atikara reo Papaa “Does God Approve of Polygamy?”

Mareta

Koai a Mareta? E tuaine aia no Lazaro e tuakana no Maria, e noo ana ratou katoatoa i te pae mai ia Ierusalema i te oire o Betania.

Eaa tana i rave? E pirianga vaitata to Mareta kia Iesu, tei “akaperepere ia Mareta, tona teina, e ia Lazaro.” (Ioane 11:5) E vaine aroa manuiri a Mareta. I te atoro anga mai a Iesu, kua iki a Maria i te akarongo kia Iesu ia Mareta e raverave ra i te au angaanga no te manuiri. Kua kopekope a Mareta kia Iesu e kare a Maria i tauturu mai iaia. Kua ako maru atu a Iesu ia Mareta.—Luka 10:38-42.

Te maki anga a Lazaro, kua pati tauturu a Mareta e tona teina no Iesu, papu iaia e ka akaora aia i to raua tungane. (Ioane 11:3, 21) Inara kua mate a Lazaro. Ta Mareta tuatua kia Iesu kua akaari mai i tona irinakianga i te taputou Pipiria no te tuakaouanga e to Iesu mana no te akaora mai i tona tungane.—Ioane 11:20-27.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Mareta? Kua maroiroi a Mareta i te akaari i te aroa manuiri. Kua āriki ua aia i te akoanga. Kua akakite ua aia i tona manako e tona akarongo.

▸ No tetai akakiteanga maata no Mareta, akara i te atikara reo Papaa “I Have Believed.”

Maria (metua vaine no Iesu)

Koai a Maria? E vaine mapu ngati Iuda aia, e paretenia i te tuatau i anau ei aia ia Iesu, e nui anga temeio na te Atua.

Eaa tana i rave? Kua rave a Maria i to te Atua anoano ma te akaaka. Kua tapaoia aia kia akaipoipo ia Iosepha, i te tuatua anga mai te angera kiaia e ka nui aia e ka anau i te Mesia tei taputouia. (Luka 1:26-33) Kua āriki aia i tana tuanga. Muri mai i te anau angaia a Iesu, kua anau akaou mai a Maria raua ko Iosepha i te au tamaroa e te tamariki tamaine e rua. Kare a Maria i noo paretenia. (Mataio 13:55, 56) Noatu kua rauka iaia teia tikaanga manea, kare aia i anoano ana e kia akapaapaaia aia, i te tuatau e tutu aere ra a Iesu me kore iaia i roto i te putuputuanga Kerititiano mua.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Maria? E vaine tiratiratu a Maria e kua akono meitaki i tana apainga. Kua mārama e kua kite meitaki aia i te au Irava. Kia tau ki tetai akamanako anga, kua taiku aia e 20 tuma Irava i tona tuatua anga i te au manako tei tataia i roto ia Luka 1:46-55.

▸ No tetai akakiteanga maata no Maria, akara i te atikara reo Papaa “What Maria’s Example Can Teach Us.”

Maria (teina no Mareta e tuaine no Lazaro)

Koai a Maria? Kapiti atu ki tona tungane, ko Lazaro, e tona tuakana, ko Mareta, kua piri vaitata ratou kia Iesu.

Eaa tana i rave? Kua akaari ua a Maria i tona inangaro ia Iesu te Tamaiti a te Atua. Karanga aia kia Iesu e ka rauka iaia i te akakore i te matenga o tona tungane ko Lazaro, e kua kite atu aia ia Iesu i te akaora mai iaia. Kua akakino tona tuakana ko Mareta, iaia i te iki anga aia kia akarongo kia Iesu kare no te raverave i te au angaanga akono i te manuiri. Inara kua akameitaki a Iesu ia Maria no te tuku anga i te au mea pae vaerua na mua.—Luka 10:38-42.

I tetai atianga, kua aroa taeake a Maria ia Iesu na te riringi anga i te “manongi meitaki maata” ki runga i to Iesu mimiti e te vaevae. (Mataio 26:6, 7) Kua akaapa tetai pae ia Maria no te kaimoumou i teia manongi. Inara kua paruru a Iesu iaia, te na ko anga: “Te au ngai katoa e tuatuaiaʼi teianei evangelia [o te Patireia o te Atua] i te ao katoa nei, e tuatua katoaia ta teianei vaine i rave nei, ei manako anga atu iaia.”—Mataio 24:14; 26:8-13.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Maria? E akarongo mou to Maria. Kua tuku aia i te akamorianga a te Atua, na mua ake i te au mea o te kopapa. Ma te akaaka kua akangateitei aia ia Iesu, noatu ka pou te tutaki no te reira.

Maria Magadala

Koai a Maria Magadala? E pipi tiratiratu aia na Iesu.

Eaa tana i rave? Ko Maria Magadala tetai o te au vaine tei aru ia Iesu e tana au pipi. Kua akapou aia i tana apinga no te tauturu i te anoano o tetai ke. (Luka 8:1-3) Kua aru aia ia Iesu e ope ua ake tana angaanga orometua, e kua noo vaitata kiaia i te tuatau i tamateia ai a Iesu. Koia tetai tei akameitakiia kia kite ia Iesu i tona akatuakaouia anga.—Ioane 20:11-18.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Maria? Kua tauturu ua a Maria Magadala i te angaanga orometua a Iesu e kua vai tiratirau ei pipi nana.

Miriama

Koai a Miriama? E tuaine aia no Mose e Aarona. Koia te vaine mua i roto i te Pipiria tei kapikiia e e peroveta vaine.

Eaa tana i rave? Ei peroveta vaine, koia tetai tei akakite aere i ta te Atua karere. E turanga maata tona i Iseraela e kua piri katoa ki te au tane no te peʼe i te imene upokotu i muri ake i te takoreanga te Atua i te vaeau o Aiphiti i te Tai Muramura.—Exodo 15:1, 20, 21.

I tetai tuatau i muri mai, kua tuatua kino a Miriama e Aarona ia Mose. Akakeuia e te tu parau e te vareae. Te “akarongo mairā,” te Atua e kua ako pakari, ia Miriama e Aarona. (Numero 12:1-9) Kua akatupu te Atua i te maki repera kia Miriama, no te mea nana i akamata i te tuatua kino. Te pati akatenga anga a Mose, kua akaora mai te Atua ia Miriama. Muri mai i te akatakake anga ia aia e itu rā, kua āriki akaouia aia ki roto i te puakapa o Iseraela.—Numero 12:10-15.

Akaari maira te Pipiria e kua akono a Miriama i teia akoanga. I nga anere mataiti i muri mai, kua taiku te Atua i ta Miriama tikaanga manea te akakite anga aia ki to Iseraela: “Kua tono au ia Mose, ia Aarona, e ia Miriama, na mua ia koe.”—Mika 6:4.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Miriama? Akaari maira to Miriama akaraanga e te akarongo maira te Atua i ta tona aronga akamori e tuatua ra me kore e tuatua ra no tetai ke. Apii mai tatou e kia akamareka i te Atua, ka anoanoia tatou kia kopae i te tu parau e te vareae—e nga tu te ka akakeu ia tatou kia akakino i te tu meitaki o tetai ke.

Rahela

Koai a Rahela? E tamaine aia na Labana e e vaine akaperepereia e te tupuna ko Iakoba.

Eaa tana i rave? Akaipoipo a Rahela ia Iakoba e kua anau e rua tamaroa nana, tei riro e ko tetai upoko maata no te 12 kopu o Iseraela taito. Kua aravei a Rahela i tana tane iaia e akonokono ra i te mamoe a tona papa. (Genese 29:9, 10) E vaine “purotu,” me akaaiteia ki tona tuakana, kia Lea.—Genese 29:17.

Akaperepere maata a Iakoba ia Rahela, e kua angaanga ua aia no tetai itu ake mataiti no te akaipoipo iaia. (Genese 29:18) Inara, kua akavareia a Iakoba e Labana kia akaipoipo ia Lea na mua, i muri akera kua akatika a Labana ia Iakoba kia akaipoipo ia Rahela.—Genese 29:25-27.

Akaperepere maata a Iakoba ia Rahela e tana nga tamaroa, ia Lea e tana tamariki. (Genese 37:3; 44:20, 27-29) Tei tupu mai, kua vareae te nga vaine i tetai e tetai.—Genese 29:30; 30:1, 15.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Rahela? Kua akakoromaki a Rahela i tona turanga taitaia inara ka pati ua aia na roto i te pure kia akarongo mai te Atua kiaia. (Genese 30:22-24) Te akaari maira tona akaraanga i te kino o te oraanga akaipoipo me maata te vaine, i roto i te ngutuare tangata. Akakite maira te akaraanga o Rahela i te puapinga o ta te Atua kaveinga no te oraanga akaipoipo—kia noo tetai tane ki te vaine okotai.—Mataio 19:4-6.

▸ No tetai akakiteanga maata no Rahela, akara i te atikara reo Papaa “Nga Vaine Mataora Kore Tei ‘Akamaata i te Ngutuare o Iseraela.’”
▸ No tetai uriurianga i te tumu i akatika ai te Atua i te oraanga akaipoipo maata te vaine ki tona iti tangata o mua ana, akara i te atikara reo Papaa “Does God Approve of Polygamy?”

Rahaba

Koai a Rahaba? E vaine akaturi aia e noo ra i te oire Ieriko i Kanaana, e kua riro mai aia ei vaine akamori i te Atua ko Iehova.

Eaa tana i rave? Kua uuna a Rahaba i te nga tangata Iseraela tei tutaka i te enua. Kua rave aia i teia no te mea kua rongo ana aia i te au angaanga akaora ta te Atua ko Iehova i rave ki tona iti tangata i Aiphiti e te tamakianga a te ngati Amori.

Kua tauturu a Rahaba i te nga tutaka e kua pati akatenga kia akaoraia aia e tona ngutuare tangata me takore to Iseraela ia Ieriko. Kua āriki raua inara okotai tumu: Kare aia e akakite i to raua akakoroanga, ka noo aia e tona ngutuare tangata ki roto i tona are me tamaki mai a Iseraela, e ka akatautau aia i te taura muramura mei tona maramarama ei akairo i tona are. Kua akarongo a Rahaba ki ta raua akaueanga, e kua ora mai aia e tona ngutuare i te tamaki anga a Iseraela ia Ieriko.

Muri maira kua akaipoipo a Rahaba i tetai tangata Iseraela e kua riro aia ei tupuna vaine no te Ariki ko Davida e Iesu Mesia.—Iosua 2:1-24; 6:25; Mataio 1:5, 6, 16.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Rahaba? Akakite mai te Pipiria no Rahaba e akaraanga meitaki no te akarongo. (Ebera 11:30, 31; Iakobo 2:25) Akatutu maira tona akaraanga e e Atua akakore i te ara e te papakitai kore a Iehova, te akameitakianga i te aronga tei irinaki iaia, noatu e noea mai ratou.

▸ No tetai akakiteanga maata no Rahaba, akara i te atikara “Kua ‘Akatikaia Aia ei Vaine Tuatua Tika no Tana Angaanga.’”

Rebeka

Koai a Rebeka? E vaine aia na Isaaka e e metua vaine no te nga maanga ko Iakoba e Esau.

Eaa tana i rave? Kua rave a Rebeka i to te Atua anoano, noatu te ngata i te reira. Iaia e tiki vai ra i ko i te ruavai, kua pati atu tetai tangata kiaia i te vai. Kua oronga atu a Rebeka i te reira kiaia e kua akainu katoa i te au kamera a te reira tangata. (Genese 24:15-20) E tavini tera tangata no Aberahama, kua teretere mai aia mei te ngai mamao i te kimi vaine na Isaaka, te tamaiti a Aberahama. (Genese 24:2-4) Kua pure rai aia no ta te Atua akameitakianga. I tona kiteanga i to Rebeka tu maroiroi e te aroa manuiri, kua kite mai aia e kua pau te Atua i tana pure, te akaari maira e kua iki Aia iaia ei vaine na Isaaka.—Genese 24:10-14, 21, 27.

I te kiteanga a Rebeka i te akakoroanga o te tavini, kua āriki aia i te aru iaia kia riro ei vaine na Isaaka. (Genese 24:57-59) Aere ua rai kua anau a Rebeka i te nga maanga tamaroa. Kua akakite te Atua kiaia e ka tavini te tuakana ko Esau, i te teina ko Iakoba. (Genese 25:23) I te vaitata anga a Isaaka i te akameitaki ia Esau ei tama mua, kua aruaru a Rebeka e kia aere te reira akameitakianga kia Iakoba, mei tana i kite e ko te anoanoia o te Atua.—Genese 27:1-17.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Rebeka? E vaine mako, maroiroi, e te aroa manuiri a Rebeka—e au tu puapinga tei akariro iaia ei vaine meitaki, mama meitaki e tei akamori i te Atua mou.

▸ No tetai akakiteanga maata no Rebeka, akara i te atikara “Ka Aere Rai Au.”

Ruta

Koai a Ruta? E vaine Moabi aia tei akaruke i tona au atua e tona ipukarea kia riro aia ei vaine akamori ia Iehova i te enua o Iseraela.

Eaa tana i rave? Kua akaperepere maata a Ruta i tona metua ongai, ko Naomi. Kua aere a Naomi, e tana tane e ta raua nga tamariki tamaroa ki Moabi kia ora ratou i te onge mei Iseraela. Aere ua rai kua akaipoipo te nga tamaroa i te nga vaine Moabi—ko Ruta e Orapa. Kare i roa ana kua takake te tane a Naomi e te nga tamaroa e kua akaruke mai ia ratou ei au vaine takaua.

Kua iki a Naomi i te oki ki Iseraela, kua kore te turanga kino i reira. Kua iki a Ruta e Orapa i te aru katoa iaia. Inara kua akakite a Naomi kia raua kia oki ki to raua kopu tangata. Oki atura a Orapa. (Ruta 1:1-6, 15) Kua aru ua rai a Ruta i tona metua ongai. Akaperepere maata aia ia Naomi e kua inangaro i te akamori i te Atua o Naomi, ko Iehova.—Ruta 1:16, 17; 2:11.

Rauka atura ia Ruta te rongo meitaki no tana i rave e te angaanga maroiroi i roto i to Naomi oire anau, ko Betelehema. Mareka atura te pu enua ko Boaza i to Ruta tu e te akono meitaki ia Naomi. (Ruta 2:5-7, 20) Muri maira kua akaipoipo a Ruta ia Boaza e kua riro ei tupuna vaine no te Ariki ko Davida e Iesu Mesia.—Mataio 1:5, 6, 16.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Ruta? Aroa maata atura aia ia Naomi e Iehova, kua akaruke a Ruta i tona oraanga. E vaine angaanga pakari, akonokono, e te tiratiratu noatu te turanga taitaia.

▸ No tetai akakiteanga maata no Ruta, akara i te atikara reo Papaa “Where You Go I Shall Go” e “An Excellent Woman.”

Sara

Koai a Sara? E vaine aia na Aberahama e e metua vaine no Isaaka.

Eaa tana i rave? Kua akaruke a Sara i tona oraanga meitaki i te oire ko Ura no te mea kua irinaki aia i ta te Atua au taputou ki tana tane ko Aberahama. Akakite te Atua kia Aberahama kia akaruke ia Ura e kia aere ki te enua Kanaana. Taputou te Atua kiaia no te akameitaki iaia e te akariro iaia ei iti tangata maata. (Genese 12:1-5) Penei e 60 tuma mataiti o Sara i te reira taime. Mei reira mai, kua akono a Sara raua ko tana tane i te oraanga tuitarere i te noo anga ki roto i te puakapa.

Noatu ka rokoia to Sara oraanga e te kino, kua turuturu aia ia Aberahama iaia e aru ra i ta te Atua aratakianga. (Genese 12:10, 15) No tetai tuatau roa, kua pa ia a Sara, tei akataitaia maata iaia. Inara, kua taputou te Atua i te akameitaki i ta Aberahama uanga. (Genese 12:7; 13:15; 15:18; 16:1, 2, 15) Aere ua rai, kua akapapu te Atua e ka anau a Sara i tetai tama na Aberahama. Anau atura aia i te tuatau ruaine tikai. E 90 ona mataiti, e 100 o tana tane. (Genese 17:17; 21:2-5) Tapa iora i ta raua tamaiti ko Isaaka.

Eaa te au apii anga no tatou mei ia Sara? Apii mai to Sara akaraanga e ka rauka ia tatou i te irinaki i te Atua no te akatupu i tana taputou, noatu i te akaraanga e kare e rauka te reira! (Ebera 11:11) Tona akaraanga ei vaine kua akaari mai i te puapinga kia akangateitei i te oraanga akaipoipo.—1 Petero 3:5, 6.

▸ No tetai akakiteanga maata no Sara, akara i te atikara “I na, e Vaine Purotu Koe” e “Kapiki te Atua Iaia e Tamaine Ariki.”

Vaine Sulami

Koai te Vaine Sulami? E vaine purotu aia e koia tei akapaapaa maata ia i roto i te puka Pipiria te Imene a Solomona. Kare te Pipiria i akakite mai i tona ingoa.

Eaa tana i rave? Kua vai tiratiratu te paretenia no tona inangaro i te tiaki mamoe. (Pe’e na Solomona 2:16) No tona purotu, kua akainangaro te ariki apinganui ko Solomona iaia. (Pe’e na Solomona 7:6) Noatu kua akamaroiroi tetai pae iaia kia iki ia Solomona, kare te vaine Sulami i āriki ana iaia. Inangaro mou tikai aia i te tiaki mamoe e kua tiratiratu kiaia.—Pe’e na Solomona 3:5; 7:10; 8:6.

Eaa te au apii anga no tatou mei te Vaine Sulami? Kua akono aia i te tu mako noatu tona purotu e te akapaapaa anga i oronga kiaia. Kua vai tinamou tona inangaro e kare i ariu ua atu ki te māro anga e ka maata tana apinga e ka rauka te turanga teitei kiaia. Kua tiratiratu aia, tona inangaro e kare i akavareia e tetai ua atu apinga.

Vaine a Lota

Koai te Vaine a Lota? Kare te Pipiria i taiku mai i tona ingoa. Inara te karanga maira te reira e rua ana nga tamaine e kua noo puapinga ratou ki te oire o Sodoma.—Genese 19:1, 15.

Eaa tana i rave? Kare aia i akarongo i ta te Atua akauenga. Karanga te Atua e ka takoreia a Sodoma e te au oire i te pae mai no ta ratou au peu viivii e te tau kore. No tona inangaro ia Lota e tangata tuatua tika e tona ngutuare e noo ra i Sodoma, kua tono atu te Atua i te nga angera e rua kia arataki mai ia ratou ki te ngai meitaki.—Genese 18:20; 19:1, 12, 13.

Kua akakite te nga angera ki to Lota ngutuare kia oro e auraka e akara ki muri, te openga ka mate ratou. (Genese 19:17) Inara kua “akara [te vaine a Lota] ki muri, e riro atura aia ei pou tai.”—Genese 19:26.

Eaa te au apii anga no tatou mei te Vaine a Lota? Akaari maira tona akaraanga i te kino no te inangaro maata i te au apinga o te kopapa e kua akakeu te reira iaia kia kore e akarongo ki te Atua. Kua taiku a Iesu iaia ei akamatakite anga. “E akamaara i te vaine a Lota,” karanga ai aia.—Luka 17:32.