1. Eaa ta Koheleta 3:1, 7 e apii maira ia tatou?

E REKA ana tetai pae i te tuatua ua. Tetai pae ka muteki ua. Mei ta te irava e akakite ra, e tuatau to te tuatua e e tuatau to te muteki ua. (E tatau ia Koheleta 3:1, 7.) Reka tatou me tuatua mai te au taeake e te au tuaine. Tetai pae ka akaiti mai te tuatua.

2. Koai tei tika kia akanoo i te turanga akapeea me tuatua?

² E apinga aroa te tuatua no ko mai ia Iehova. (Exo. 4:10, 11; Apo. 4:11) I roto i tana Tuatua, ka akaari mai aia akapeea me taangaanga meitaki i teia apinga aroa. I teia atikara, ka uriuri tatou i te au akaraanga eaa te taime tau no te tuatua e te muteki. Ka kite katoa tatou i to Iehova manako me tuatua ki tetai ke. Mea mua, ka uriuri tatou eaa te taime tau no te tuatua.

3. Ia Roma 10:14, akapeea tatou me tuatua?

³ Kia papa tatou i te tuatua no runga ia Iehova e te Patireia. (Mata. 24:14; e tatau ia Roma 10:14.) Me pera tatou, te aru ra tatou ia Iesu. Tetai tumu i aere mai ei a Iesu ki te enua nei, kia akakite i te tika no runga i tona Metua. (Ioa. 18:37) E akamaara tatou e e puapinga katoa akapeea me tuatua. Me tuatua tatou ki tetai ke no runga ia Iehova, e tuatua “ma te maru e te kauraro marie,” e e akarongo i to ratou manako e te irinakianga. (1 Pete. 3:15) Kare i reira tatou e tuatua ua, ka apii ma te itae i te ngakau.

4. Kia tau kia Maseli 9:9, akapeea ta tatou tuatua me tauturu i tetai ke?

 ⁴ Kare te aronga pakari e emiemi i te tuatua me kite ratou i te taeake me kore tuaine te anoano ra i te ako anga. Ka akara ratou i te taime tau no te tuatua ma te kore e taakama i te taeake. Penei ka aere ratou ki tetai ngai ko ratou anake. Ka tuatua te aronga pakari ma te akangateitei i te taeake. Kare ratou e tapupu i te oronga i te au kaveinga Pipiria ei akamaroiroi iaia. (E tatau ia Maseli 9:9.) Eaa i puapinga ai kia tuatua tatou ma te ngakau toa? Akamanako ana e rua akaraanga: Okotai ka anoanoia tetai tangata kia ako i tana nga tamaroa, e te rua, ka tuatua tetai vaine ki tetai ariki ka tutara a te tuatau ki mua.

5. Eaa te taime kare te Taunga Maata ko Eli i tuatua ana?

⁵ E rua tamariki tamaroa akaperepere a te Taunga Maata ko Eli. Kare raua i akangateitei ana ia Iehova. E taoonga puapinga to raua i roto i te tapenakara. Taangaanga tau kore raua i to raua taoonga, kare raua i akangateitei ana i te au atinga tei orongaia kia Iehova, e kua rave ua i te akaturi. (1 Samu. 2:12-17, 22) Kia tau ki te Ture a Mose, ka tano raua kia tamateia, inara kua ako maru a Eli ia raua e kua tuku ua kia tavini i ko i te tapenakara. (Deu. 21:18-21) Eaa to Iehova manako no ta Eli i rave? Karanga aia kia Eli: “E maata oki toou akangateitei anga i to nga tamariki iaku nei.” Kua tamate a Iehova i teia nga tangata kino.—1 Samu. 2:29, 34.

6. Eaa ta tatou ka apii mei ia Eli?

⁶ Ka rauka te apiianga puapinga mei ia Eli. Me kite tatou e e oa e e kopu tangata tetai tei aati i te ture a te Atua, e tuatua tatou kia ratou, e e akakite i te au turanga o Iehova. Ka akapapu tatou e ka rauka te tauturu mei te au tavini o Iehova. (Iako. 5:14) Auraka tatou e aite kia Eli, tei akangateitei maata atu i te oa e te kopu tangata. Ka anoanoia te ngakau toa no te aravei i tetai tangata tei anoano i te ako anga, inara ka pauna te taime. Akara i te tuke i rotopu i te akaraanga o Eli e tetai vaine Iseraela ko Abigaila.

7. Eaa a Abigaila i tuatua ai kia Davida?

⁷ Ko Abigaila te vaine a tetai tangata  atu enua ko Nabala. Te oro anga a Davida e tona pupu tangata mei te Ariki ko Saula, kua akono e kua paruru ratou i te mamoe a Nabala mei te au keia. Kua mareka ainei a Nabala i ta ratou tauturu? Kare. Te pati anga a Davida e tona pupu tangata i tetai manga kai e te vai, kua riri a Nabala e kua akakino ia ratou. (1 Samu. 25:5-8, 10-12, 14) Kua manako a Davida i te tamate i tetai ua atu i roto i te ngutuare o Nabala. (1 Samu. 25:13, 22) Akapeea teia tumatetenga me kopaeia? Kite mai a Abigaila e kua tae te taime no te tuatua, kua aere ngakau toa atu aia i te aravei e 400 vaeau riri e te matepongi e kua tuatua kia Davida.

8. Eaa ta tatou i apii mei te akaraanga o Abigaila?

⁸ Aravei anga a Abigaila ia Davida, kua tuatua aia ma te ngateitei, ngakau toa e te maru. Noatu e kare no Abigaila te apa, kua tataraara aia kia Davida. Akakite aia e e tangata meitaki a Davida e ka rave i tei tau e kua irinaki ia Iehova kia tauturu iaia. (1 Samu. 25:24, 26, 28, 33, 34) Mei ia Abigaila, kia ngakau toa tatou i te tuatua me kite tatou i tetai e aere ra na te ara tarevake. (Sala. 141:5) Kia rave ma te ngateitei e te ngakau toa. Me oronga aroa tatou i te ako anga ki tetai tangata, te akaari ra tatou e e oa mou tatou nona.—Mase. 27:17.

9-10. Eaa ta te aronga pakari ka maara me ako i tetai ke?

⁹ Kia ngakau toa te aronga pakari i te tuatua ki te aronga tei apa i roto i te putuputuanga. (Gala. 6:1) Kua kite te aronga pakari e e aronga apa ua ratou e ka anoano ratou i te ako anga a tetai rā. Kare te aronga pakari e tapupu ia ratou uaorai mei te ako anga i tetai ke.  (2 Timo. 4:2; Tito 1:9) Me akoia tetai tangata, ka taangaanga ratou i to ratou vaa kia apii meitaki ma te tu akakoromaki. Akaperepere ratou i te taeake e ka inangaro ratou i te tauturu iaia. (Mase. 13:24) Te mea puapinga kia akangateiteiia a Iehova, te akono anga i tona turanga e te paruru i te putuputuanga.—Anga. 20:28.

¹⁰ Kua uriuri tatou i teianei eaa te taime tau no te tuatua. Te vaira tetai au taime kia noo muteki ua. Eaa te au akaaoanga ka tupu mai?

11. Eaa ta Iakobo akatutuanga i taangaanga, e eaa te reira i tau ei?

¹¹ Ka ngata rai i te akatere i ta tatou ka tuatua. Taangaanga a Iakobo i tetai akatutuanga no te akaaoanga. Karanga aia: “E kia kore tetai tangata e apa i te tuatua ra, e tangata meitaki rava aia, e tika iaia kia tapeka i te kopapa katoa ra.” (Iako. 3:2, 3) E tukuia ana tetai tapeka ki runga i te katu e te vaa o te oroenua. Me uutiia te taura, ka arataki te tangata akaoro i te manu e ka tapu. Me kare te tangata akaoro e mou piri i te taura, ka oro ke te oroenua e ka tupu te tumatetenga. Me kare tatou e tavaa i to tatou vaa, ka tupu te tumatetenga. Ka uriuri ana tatou akapeea me “uuti i te taura” no te tapupu i ta tatou ka tuatua.

12. Akapeea tatou me “uuti i te taura” e te tapupu i ta tatou ka tuatua?

¹² Eaa taau ka rave me kite te taeake me kore tuaine i tetai tuatua muna kare e tau kia akakiteia ki tetai ke? Ei akaraanga, me aravei koe i te taeake tei noo i te enua kua araiia ta tatou angaanga, ka timataia ainei koe kia pati no te  au akakiteanga o te reira enua? Kare e ekoko anga e tumu meitaki taau. Akaperepere tatou i to tatou au taeake. Ka inangaro katoa tatou i te pure no ratou. Ko te taime teia no te “uuti i te taura” ma te tapupu i ta tatou ka tuatua. Me māro tatou i tetai kia akakite mai i te au tuatua muna, kare o tatou aroa no te reira tangata e te au taeake e te au tuaine tei irinaki iaia kia muteki ua. Kare tatou e inangaro kia maata atu te manamanata o te au taeake e te au tuaine, i te au enua te araiia ra ta tatou angaanga. Kare katoa te taeake me kore tuaine i taua enua e akakite aere akapeea te Au Kite te rave anga i te au angaanga Kerititiano i reira.

13. Ia Maseli 11:13, eaa ta te aronga pakari ka rave, e no teaa ra?

¹³ Ka tau te aronga pakari kia taangaanga i te kaveinga ia Maseli 11:13 kia akono i te reira ei mea muna. (E tatau.) E akaaoanga teia ki te tangata pakari tei akaipoipo. Ka akono te tokorua akaipoipo i to raua pirianga ketaketa na te tuatua putuputu anga i to raua manako e te au mea apiapi. Kua kite te tangata pakari e kare aia e akakite ua i te “tuatua muna” no te aronga i roto i te putuputuanga. Me pera aia, ka ngere aia i tona turanga meitaki. Te aronga e apainga ta ratou i roto i te putuputuanga, eiaa ratou “ei vaa rua,” e te pikikaa. (1 Timo. 3:8) Kare ratou e pikikaa e kare katoa e urutoe i tetai ke. Me e aroa to te tangata pakari i tana vaine, kare aia e akakite i tetai tuatua muna ki tana vaine.

14. Akapeea te vaine a te tangata pakari me tauturu iaia kia rauka te turanga meitaki?

¹⁴ Ka tauturu te vaine i tana tane kia rauka te turanga meitaki, kare aia e māro iaia kia akakite mai i te au tuatua muna. Me taangaanga te vaine i teia ako anga, te turu ra aia i tana tane e te akangateitei ra i te aronga tei akakite i te au tuatua muna ki tana tane. Tei puapinga rava, ka akarekareka aia ia Iehova no te mea te turu ra aia i te tu ‘au e te tu taokotai o te putuputuanga.—Roma 14:19.

15. Eaa to Iehova manako i to Iobu au oa, e eaa ra?

¹⁵ E maata ta tatou ka apii mei ia Iobu, e akapeea e eaa te taime tau no te tuatua. I muri ake i to Iobu au tumatetenga kino, kua aere mai e a tangata i te akapumaana e te ako iaia. Kua roa teia pupu tangata i te noo muteki ua. Mei te au tuatua tei tuatuaia e te tokotoru—ko Eliphaza, Biladada, e Zophara—kare ratou i manako ana i te tauturu ia Iobu. Mari ra, te manako ra ratou i te akaapa ia Iobu. Kua akakite ratou i tetai au tika, inara te maata anga e kino e te pikikaa te reira no runga ia Iobu e Iehova. Kua akava kino ratou ia Iobu. (Iobu 32:1-3) Eaa ta Iehova i rave? Kua riri kino a Iehova i te tokotoru. Kapiki aia e e neneva ratou e kua akaue kia pati kia Iobu kia pure no ratou.—Iobu 42:7-9.

16. Eaa ta tatou ka apii mei te akaraanga kino o Eliphaza, Biladada, e Zophara?

¹⁶ E maata te apiianga mei te akaraanga kino o Eliphaza, Biladada, e Zophara. Mea mua, auraka tatou e akava i te au taeake. (Mata. 7:1-5) E akarongo meitaki tatou i mua ake ka tuatua ai. I reira tatou e mārama ai i to ratou turanga. (1 Pete. 3:8) Te rua, me tuatua tatou, kia tika ta tatou tuatua e te maru. (Ephe. 4:25) Te  toru, te reka ra a Iehova i te akarongo i ta tatou ka tuatua ki tetai e tetai.

17. Eaa ta tatou ka apii mei te akaraanga o Eliu?

¹⁷ Te a o te tangata tei atoro ia Iobu ko Eliu, e kopu tangata no Aberahama. Akarongo ua aia i te tuatua anga a Iobu e te tokotoru. No tei akarongo meitaki aia, kua rauka iaia i te oronga i tetai ako anga aroa e te tika tei tauturu ia Iobu kia akatikatika i tona manako. (Iobu 33:1, 6, 17) To Eliu akakoroanga, kia akangateitei ia Iehova, kare iaia uaorai e tetai ua atu tangata. (Iobu 32:21, 22; 37:23, 24) Mei to Eliu akaraanga, kua kite mai tatou e e taime to te muteki e te akarongo. (Iako. 1:19) Apii katoa tatou e me oronga tatou i te ako anga, kia akangateitei te reira ia Iehova.

18. Akapeea tatou me akaari e te akameitaki ra tatou i te apinga aroa o te tuatua?

¹⁸ Ka akaari tatou e te akaperepere ra tatou i te apinga aroa o te tuatua na te aru anga i te ako anga Pipiria e akapeea me tuatua. Akauruia te ariki pakari ko Solomona kia tata: “Mei te lemoni auro i roto i te vairanga ario ra, ko te tuatua ïa me tuatuaia i te tuatau tikai ra.” (Mase. 25:11) Me akarongo meitaki tatou ki ta tetai e tuatua ra e e akamanako i mua ake ka tuatua ai, ka aite ta tatou tuatua mei te lemoni auro ra—e puapinga tikai e te manea. Me tuatua rikiriki e me tuatua maata, kia riro te reira ei akamaroiroi i tetai ke, e ka ngakau parau a Iehova ia tatou. (Mase. 23:15; Ephe. 4:29) Mei teaa atura teia apinga aroa no ko mai i te Atua!