1-2. Akapeea te akaraanga o Paulo me tauturu i te aronga pakari i teia tuatau?

 E INANGARO maata to te apotetoro ko Paulo i tona au taeake. Kua angaanga maroiroi aia i te akono ia ratou. (Anga. 20:31) Tei tupu, kua aroa maata te au taeake ia Paulo. I tetai atianga, te kite anga te aronga pakari o Ephesia e kare ratou e kite akaou ia Paulo, kua “aue anake iora ratou ravarai.” (Anga. 20:37) Mei te reira rai, ka aroa maata te aronga pakari i te au taeake e te au tuaine e ka tauta i te tauturu ia ratou. (Phili. 2:16, 17) Inara i tetai au atianga, ka ngatā i te aronga pakari i te rave i te reira. Eaa te ka tauturu ia ratou?

² Ka rauka i te aronga pakari i te aru i te akaraanga o Paulo. (1 Kori. 11:1) Kare ona mana ririnui. E tangata apa ua aia, e i tetai taime ka ngatā iaia i te rave i te mea tika. (Roma 7:18-20) E maata katoa tona au manamanata. Inara, kare a Paulo i tuku ana i te ’au e kare aia i taitaia ana. Na te aru anga ia Paulo, ka autu te aronga pakari i to ratou au manamanata e ka rekareka ua i te tavini ia Iehova. Ka akara tatou akapeea.

3. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara, e eaa te ka tauturu ia tatou?

³ I teia atikara, ka uriuri tatou e ā apinga te ka ngatā i te aronga pakari kia rave: (1) angaanga tutu aere e te akono i ta ratou au apainga, (2) kia riro ei tiaki meitaki, (3) kia rekareka ua noatu to ratou tu apa, e te (4) kia akakoromaki i te tu apa o tetai ke. Ka uriuri tatou eaa tei tauturu ia Paulo e akapeea te aronga pakari me aru i tona akaraanga.

4. Eaa ka ngatā ai i te aronga pakari kia rave i te angaanga tutu aere?

⁴ Te tumu ka ngatā ai. E maata te apainga a te aronga pakari, kapiti mai te angaanga tutu aere. Ei akaraanga, maata te aronga pakari e akaaere ana i te uipaanga epetoma e te rave i te Apii Pipiria a te Putuputuanga. Penei e au akoanga ke atu ta ratou ka rave. Ka tereni katoa ratou i te au tavini tauturu e ka akamaroiroi i te au taeake e te au tuaine. (1 Pete. 5:2) E rave ana tetai aronga pakari i te au angaanga pātu e te akono i te au Are Uipaanga Patireia e tetai atu au are akamorianga. Inara, mei te au papuritia i roto i te putuputuanga, ko te angaanga tutu aere te angaanga puapinga rava atu ka rave te aronga pakari.—Mata. 28:19, 20.

5. Eaa te akaraanga ta Paulo i akanoo no te tutu aere?

⁵ Akaraanga o Paulo. Ia Philipi 1:10, akakite a Paulo i te tumu i meitaki ei tana angaanga tutu aere: “Kia timata oki kotou i te au mea e maata ua atu te meitaki.” Ko teia ta Paulo i rave. Kua orongaia tetai ngai kia tutu aere aia, e kua akariro aia i teia ei mea puapinga rava atu no tetai tuatau roa. Kua tutu aere aia “i te ngai tangata, e i tera are i tera are.” (Anga. 20:20) Kare aia i tutu aere ua e tai ora i te rā me kore e tai ua rā i te epetoma. Kua kimi aia i te au ravenga tukeke no te tutu aere! Ei akaraanga, te tiaki anga aia i tona au taeake i Atene, kua akakite aia i te nuti meitaki ki te aronga puapinga o te oire e kua akarongo tetai pae kiaia. (Anga. 17:16, 17, 34) Noatu tona “tapeka angaia,” kua tutu aere rai aia ki te aronga tana i aravei.—Phili. 1:13, 14; Anga. 28:16-24.

6. Eaa ta Paulo i tereni i tetai ke kia rave?

⁶ Kua taangaanga meitaki a Paulo i tona taime. Kua pati putuputu aia i tetai ke kia aru iaia. Ei akaraanga, i tona tere mitinari mua, kua apai aia ia Ioane Mareko, e i te rua o tona tere, ko Timoteo. (Anga. 12:25; 16:1-4) Mea papu kua apii a Paulo i teia nga taeake akapeea me akono i te putuputuanga, kia riro ei tiaki aroa e ei puapii meitaki.—1 Kori. 4:17.

7. Akapeea te aronga pakari me rave i ta Paulo i tuatua ia Ephesia 6:14, 15?

⁷ Te apiianga. Ka rauka i te aronga pakari i te aru ia Paulo na te tutu aere mei tera are ki tera are, e kia puareinga ua i te tutu aere i te au atianga ravarai. (E tatau ia Ephesia 6:14, 15.) Ei akaraanga, ka rauka ia ratou te tutu aere i roto i te au are toa, i ta ratou ngai angaanga, e ki te  aronga e noo ra ki te au ngai e raveia ra te angaanga pātu are Patireia. Mei ia Paulo rai, ka rauka i te aronga pakari i te akapou i tetai taime i roto i te angaanga tutu aere no te tereni i tetai ke, kapiti mai te au tavini tauturu.

8. I tetai au atianga, eaa ta tetai tangata pakari ka anoanoia kia rave?

⁸ Kare te aronga pakari e akapou ua i to ratou taime no ta ratou au apainga i roto i te putuputuanga e te angaanga kotinga, e kare o ratou taime no te tutu aere. Penei ka anoanoia ratou kia patoi i tetai apainga te ka orongaia mai. I muri ake i te pure anga, penei ka kite mai ratou e me āriki ratou i teia apainga, kare e rauka i te rave i te au angaanga puapinga rava atu. Te kapiti maira te akamorianga ngutuare i te au epetoma, te angaanga tutu aere, e te apii anga i ta ratou tamariki kia tutu aere. Penei ka ngatā i tetai pae i te patoi i te rave i tetai apainga, inara ka papu ia ratou e te mārama maira a Iehova i to ratou inangaro kia rave i te mea tau.

9. Eaa tetai apinga ka ngatā i te aronga pakari i te rave?

⁹ Te tumu ka ngatā ai. E tukeke te au manamanata o te iti tangata o Iehova. I teia tuatau openga, ka anoano tatou i tetai akamaroiroianga, tauturu e te akapumaana. Tetai pae, ka anoano tauturu ratou kia kopae i te rave i te kino. (1 Tesa. 5:14) Te tika, kare e rauka i te aronga pakari te takore i te au manamanata o te iti tangata o Iehova. Noatu ra, te inangaro ra a Iehova i te aronga pakari kia akamaroiroi e te paruru i tana au mamoe. Akapeea te aronga pakari me akanoo i tetai taime no te tauturu i te au taeake e te au tuaine?

10. Ia 1 Tesalonia 2:7, akapeea a Paulo te akono anga i te iti tangata o Iehova?

¹⁰ Akaraanga o Paulo. Kua kimi a Paulo i te au atianga no te akamaroiroi i tona au taeake. E mea meitaki kia aru te aronga pakari i tona akaraanga na te akono aroa anga i te iti tangata o Iehova. (E tatau ia 1 Tesalonia 2:7.) Kua akapapu a Paulo i tona aroa no tona au taeake e to Iehova aroa no ratou. (2 Kori. 2:4; Ephe. 2:4, 5) Kua akariro a Paulo i te au taeake ei oa nona, e kua akapou i tona taime kia ratou. Akaari aia i te tu irinaki na te akakite anga i tona tu paruparu e tana e mataku ra. (2 Kori. 7:5; 1 Timo. 1:15) Kare a Paulo i akamou ki runga i tona au manamanata. Mari ra, kua inangaro aia i te tauturu i tona au taeake.

11. Eaa a Paulo i ako ei i tona au taeake e te au tuaine?

¹¹ I tetai au atianga, kua anoanoia a Paulo kia ako i te au taeake e te au tuaine. Inara kare aia i rave i te reira ma te tu riri. Kua rave aia i te reira no tona inangaro ia ratou e no te paruru ia ratou mei te au  kino. Kua oronga aia i te akoanga kia māmā ua i te mārama, e kia āriki ratou i te reira. Ei akaraanga, i roto i tana reta ki to Korinetia, kua oronga a Paulo i te akoanga pakari. Muri ake i te tata anga i teia reta, kua tono aia ia Tito kia ratou. Kua inangaro a Paulo i te kite me kua āriki rai ratou i tana akoanga. Kua rekareka tikai aia te kite anga e kua āriki ratou i te reira!—2 Kori. 7:6, 7.

12. Akapeea te aronga pakari me akamaroiroi i te au taeake?

¹² Te apiianga. Ka aru te aronga pakari i te akaraanga o Paulo na te akapou anga i te taime ki te au taeake. Ka rauka ia ratou i te aere vave ki te au uipaanga no te pukapuka e te akamaroiroi i tetai ke. Kare e pou tetai tuatau roa no te oronga i te akamaroiroianga ki tetai taeake me kore tuaine. (Roma 1:12; Ephe. 5:16) Ko te tangata pakari te ka aru i te akaraanga o Paulo, ka akamaroiroi katoa aia i te au taeake e te au tuaine na te taangaanga i te Tuatua a te Atua, e te akapapuanga i to te Atua aroa no ratou. Ka akaari katoa aia i tona aroa no ratou. Ka karangaranga aia kia ratou e ka tauta i te akameitaki ia ratou. Me anoanoia te tangata pakari kia ako ia ratou, ka akatumu aia i te reira ki runga i te Pipiria. Ka akakite aia i te reira ma te maru no te mea ka inangaro aia kia ārikiia mai tana ako.—Gala. 6:1.

13. Eaa te ka tupu ki tetai tangata pakari no tona tu apa ua?

¹³ Te tumu ka ngatā ai. E tu apa ua to te aronga pakari. E tarevake ana ratou mei te katoatoa rai. (Roma 3:23) Tetai taime, penei ka ngatā ia ratou i te rave i te mea tau no to ratou tu paruparu. Tetai pae, ka akamou ratou ki runga i to ratou tu apa e ka akataitaia te reira ia ratou. Tetai pae, ka kimi ratou i te au kotoeanga no to ratou tu paruparu, e kare e tauta i te akameitaki mai i te reira.

14. Ia Philipi 4:13, akapeea te tu akaaka te tauturu anga ia Paulo kia rekareka ua noatu tona tu paruparu?

¹⁴ Akaraanga o Paulo. Kua āriki a Paulo e kare e rauka iaia kia vai rekareka ua no tona tu paruparu. Ka anoano aia i te tauturu a te Atua. I mua ana, e tangata tu akateitei a Paulo tei takinokino ana i te au Kerititiano. Inara i muri mai, kua kite aia i tona au tarevake e kua inangaro i te taui i tona tu. (1 Timo. 1:12-16) Ma te tauturu a Iehova, kua riro mai a Paulo ei tiaki aroa, takinga meitaki e te akaaka. Kua kite meitaki aia i tona uaorai tu paruparu; inara kare aia i akamou ki runga i te  reira, mari ra kua irinaki e ka akakore a Iehova i tana ara. (Roma 7:21-25) Kare aia i manako ana e e tangata apa kore aia. Mari ra kua tauta kia akameitaki mai i tona tu Kerititiano ma te irinaki ki ta Iehova tauturu no te rave i tana angaanga.—1 Kori. 9:27; e tatau ia Philipi 4:13.

15. Eaa te ka tauturu i te aronga pakari kia akaari i te tu tau?

¹⁵ Te apiianga. Kare te aronga pakari i ikiia no te mea e tu apa kore to ratou. Inara, te inangaro ra a Iehova ia ratou kia āriki e e tu paruparu to ratou e kia akameitaki atu i to ratou tu Kerititiano. (Ephe. 4:23, 24) Kia akara matatio tetai tangata pakari i tona uaorai tu, kia tau ki te Tuatua a te Atua, e kia akameitaki atu i te au ngai ka anoanoia. Ei reira a Iehova e tauturu ei iaia kia vai rekareka ua.—Iako. 1:25.

16. Eaa te ka tupu me akamou tetai tangata pakari ki runga i te tu apa o tetai ke?

¹⁶ Te tumu ka ngatā ai. Me akapou maata te aronga pakari i te taime ki te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga, ka kite mai ratou i te tu apa o te au taeake. Penei ka akamata te aronga pakari i te akaari i te tu riri, te tu aroa kore e te kimi apa. Kua akamatakite a Paulo i te au Kerititiano e ko teia ta Satani e inangaro ra ia ratou kia rave.—2 Kori. 2:10, 11.

17. Eaa to Paulo manako no tona au taeake e te au tuaine?

¹⁷ Akaraanga o Paulo. Kua akara aia i te meitaki i roto i tona au taeake e te au tuaine. Kua kite aia i to ratou tu apa, e i tetai taime, kua mamae aia no ta ratou i rave. Noatu ra, kua kite a Paulo e me rave tetai tangata i te tarevake, kare te aiteanga e e tangata kino aia. Kua akamou aia ki runga i to ratou tu meitaki no tona inangaro ia ratou. Me te ngatā ra i tona au taeake i te rave i te mea tika, ka irinaki aia e tu meitaki to ratou e ka anoano ratou i tetai tauturu.

18. Eaa taau i apii mai mei ta Paulo tauturu anga ia Euodia e Sunetuke? (Philipi 4:1-3)

¹⁸ Akamanako ana akapeea a Paulo i te tauturu anga i tetai nga tuaine i roto i te putuputuanga i Philipi. (E tatau ia Philipi 4:1-3.) Penei kua tauetono a Euodia raua ko Sunetuke, e kua tupu te ke i rotopu ia raua. Kare a Paulo i akaapa ana ia raua; kua akamou aia ki runga i to raua tu meitaki. E nga tuaine tiratiratu raua tei tavini ana ia Iehova no tetai tuatau roa. Kua kite a Paulo e te inangaro maira a Iehova ia raua. No te mea kua kite a Paulo i te tu meitaki o te nga tuaine, kua akamaroiroi aia ia raua kia akatupu i te ’au. Kua tauturu katoa teia iaia kia vai rekareka ua  e te akaketaketa atu i tona pirianga ki te au taeake i roto i tera putuputuanga.

19. (a) Eaa te manako o te aronga pakari no to ratou au taeake? (e) Eaa taau ka apii mai mei te tutu o te tangata pakari e tāmā ra i te Are Uipaanga Patireia?

¹⁹ Te apiianga. E te aronga pakari, e akamou ki runga i te tu meitaki o te au taeake e te au tuaine. E tu apa ua to ratou; inara, e au tu meitaki katoa to ratou. (Phili. 2:3) I tetai au taime, penei ka anoanoia te aronga pakari kia akatikatika i te aerenga manako o te au taeake e te au tuaine. Mei ia Paulo rai, auraka te aronga pakari e akamou ki runga i ta tetai tangata au tuatua akakino e tana i rave. Mari ra, e akamou ki runga i to ratou inangaro no Iehova, to ratou maroiroi i te tavini i te Atua, e to ratou tu meitaki. Me rave te aronga pakari i teia, ka tauturu ratou i te au taeake e te au tuaine kia kite i te aroa maata i roto i te putuputuanga.

20. Akapeea te aronga pakari e puapingaia ai mei te akaraanga o Paulo?

²⁰ Ka puapingaia te aronga pakari me apii ua rai ratou i te akaraanga o Paulo. Ei akaraanga, i roto i te Watch Tower Publications Index, ka rauka ia koe i te akara i te tumu tuatua “Paul” e oti te tumu tuatua rikiriki “example for elders.” Ia koe e tatau ra i te reira, e ui kia koe uaorai, ‘Akapeea te akaraanga o Paulo me tauturu iaku kia vai rekareka ua i roto i taku apainga ei tangata pakari?’

21. Eaa tei papu i te aronga pakari?

²¹ E te aronga pakari, e akamaara, kare a Iehova e pati ia kotou kia akaari i te tu apa kore; kia vai tiratiratu ra kotou. (1 Kori. 4:2) Kua akaperepere a Iehova i ta Paulo angaanga maroiroi e tona tu tiratiratu. Ka papu katoa ia koe e te akaperepere ra a Iehova i taau angaanga e rave ra. Kare rava a Iehova e ‘akangaro atu i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa i akakite puia e kotou na, ko kotou i matuapuru i te aronga tapu.’—Ebe. 6:10.