1. Eaa nga tumu e rua kua papu tatou?

INANGARO ua ana a Iehova i tona aronga akamori. E ka pera ua rai aia. E inangaro ana aia i te tu tika. (Sala. 33:5) No reira kua papu ia tatou: (1) Me kite mai a Iehova i tona iti tangata e akonoia ra ma te tika kore, ka mamae aia. (2) Akapapu mai aia e ka akaariia te tu tika. Roto i te atikara mua o teia apii e 4, * kua kite mai tatou i te Ture ta te Atua i oronga ki to Iseraela na roto ia Mose, kua akatumuia ki runga i te aroa. Akakite te reira i te tu tika, kia akaariia ki te katoatoa e tei takinokinoia. (Deu. 10:18) Te akaari maira te Ture i to Iehova inangaro mou i tona aronga akamori.

2. Eaa te au uianga ka uriuri tatou?

² Kua ope te Ture a Mose i te 33 T.N. kua akamataia te putuputuanga Kerititiano. Ka ngere ainei te au Kerititiano i te puapinga o te ture, tei akatumuia ki runga i te aroa e te tu tika? Kare! Kua orongaia tetai ture ou ki te au Kerititiano. I roto i teia atikara, ka uriuri tatou e eaa teia ture. E oti, ka pau tatou i teia au uianga: Eaa te tumu ka tuatua tatou e kua akatumuia teia ture ki runga i te aroa? Eaa tatou ka tuatua ai e te turu ra teia i te tu tika? E ka akapeea te au taeake akaaere me akono i tetai ke?

3. Eaa te kapiti maira i roto i “te ture a te Mesia” tei taikuia ia Galatia 6:2?

³ E tatau ia Galatia 6:2. Tei raro te au Kerititiano i “te ture  a te Mesia.” Kare a Iesu i tata mai i teia au ture kia akono tana au pipi, mari ra kua oronga mai aia na roto i tana i apii, tana akauenga, e te kaveinga ei tauturu ia ratou. “Te ture a te Mesia” kua kapiti mai i ta Iesu i apii. Kia mārama meitaki i teia ture, ka akara ana tatou i te ka aru mai.

4-5. Na roto i teea tu i apii ei a Iesu, e kiea?

⁴ Apii a Iesu na roto i teea tu? Mea mua, kua apii aia i te tangata na roto i tana i tuatua. Kua tauturu teia i te tangata kia kite i te tuatua mou no runga i te Atua e kia kite i te akakoroanga o te oraanga, e na te Patireia o te Atua e akakore i te au taitaia e tupu nei ki te tangata. (Luka 24:19) Apii katoa a Iesu na roto i tona akaraanga. Na roto i tona oraanga, kua akaari aia ki tana au pipi, akapeea ratou me akono i to ratou oraanga.—Ioa. 13:15.

⁵ Apii a Iesu kiea? I roto i tana angaanga tutu evangeria. (Mata. 4:23) I muri ake i tona tuakaouanga. Ei akaraanga, kua mama mai aia ki mua i te au pipi, penei e 500 tuma, e kua akaue aia ia ratou kia aere e ‘akariro [i te tangata] ei au pipi.’ (Mata. 28:19, 20; 1 Kori. 15:6) Ei upoko no te putuputuanga, kua apii a Iesu i tana au pipi i muri ake i tona oki anga ki te rangi. Ei akaraanga, i te 96 T.N., kua akaue a Iesu i te apotetoro ko Ioane, kia akamaroiroi i te au Kerititiano akatainuia e kia apii katoa ia ratou.—Kolo. 1:18; Apo. 1:1.

6-7. (a) Tataia ta Iesu au apiianga kiea? (e) Akapeea tatou me akarongo i te ture a te Mesia?

⁶ Tataia ta Iesu apii kiea? Roto i te au Evangeria e a, kua tataia tana i tuatua e i rave i te enua nei. Te katoaanga o te Tuatua Tapu Ereni Kerititiano, kua tauturu teia ia tatou kia mārama i to Iesu manako, tei tataia e te aronga aru i ta te vaerua tapu i oronga kia ratou, e kua rauka ia ratou “te [manako] ngakau o te Mesia.”—1 Kori. 2:16.

⁷ Te au apiianga: E puapinga ta Iesu apiianga no tatou. Tauturu te ture a te Mesia i ta tatou ka rave i te kainga, te angaanga, te apii, e te putuputuanga. Ka kite tatou i teia ture na te tatau anga e te akamanako oonu anga i te Tuatua Tapu Ereni Kerititiano. Akarongo tatou i teia ture, na te akarotai anga i to tatou oraanga ki te apiianga a te  Pipiria, te akauenga, e te au kaveinga. Me akono tatou i te ture a te Mesia, te akarongo ra tatou i to tatou Atua aroa ko Iehova, te Tumu no ta Iesu i apii.—Ioa. 8:28.

8. Eaa te tango o te ture a te Mesia?

⁸ Tetai are i pātu meitakiia ki runga i te tango ketaketa, ka tinamou e ka ngaueue kore te nooanga i reira. Pera katoa, te ture tei akatumuia ki runga i te tango ngaueue kore, ka kite te aronga e akarongo ra i te reira, te tu tinamou e te meitaki. Te ture a te Mesia kua akatumuia ki runga i te tango meitaki roa, te aroa. Eaa te tumu ka tuatua ai tatou i teia?

9-10. Eaa te au akaraanga te akaari maira e kua akakeuia a Iesu e te aroa, e akapeea tatou me aru iaia?

⁹ Mea mua, ta Iesu i rave kua akakeuia e te aroa. Akaari te tu tangi e te maru, i te aroa. No tona tangi i te tangata, kua apii a Iesu i te urupu, kua akaora i te aronga maki, kua angai i tei pongi, e kua akatu i te aronga tei mate. (Mata. 14:14; 15:32-38; Mare. 6:34; Luka 7:11-15) Noatu kua pou tona maroiroi e te taime i te rave i teia, kua tuku ua rai a Iesu i te anoano o tetai ke, na mua ake i tona. Te mea maata, kua akaari aia i tona inangaro na te mate anga no te katoatoa.—Ioa. 15:13.

¹⁰ Te au apiianga: Ka aru tatou ia Iesu, na te tuku anga i te anoano o tetai ke na mua ake i to tatou. Ka aru katoa tatou iaia, na te akaari anga i te tu tangi e te maru ki te tangata i roto i ta tatou angaanga tutu aere. Me akakeuia tatou e te aroa kia tutu aere e te apii i te evangeria, te akarongo ra tatou i te ture a te Mesia.

11-12. (a) Eaa te akaari maira e te manako maira a Iehova ia tatou? (e) Akapeea tatou me aru i tona tu aroa?

¹¹ Te rua, akaari mai a Iesu i te aroa o tona Metua. Roto i tana angaanga orometua, kua akaari a Iesu i to Iehova inangaro i te aronga akamori iaia. Kua apii a Iesu i teia: E aronga akaperepereia tatou e te puapinga ki to tatou Metua i te rangi. (Mata. 10:31) Āriki ua a Iehova i tetai tangata rave ara tei tataraara, kia oki mai ki te putuputuanga. (Luka 15:7, 10) Akaari mai a Iehova i tona aroa ia tatou kua oronga mai i tana Tamaiti ei oko ia tatou.—Ioa. 3:16.

¹² Te au apiianga: Akapeea tatou me aru i to Iehova aroa? (Ephe. 5:1, 2) Ka akamanako tatou i to tatou au taeake e te au tuaine e aronga akaperepereia e te puapinga, e ka mataora tatou i te āriki akaou mai i “te mamoe i ngaro ra” kia oki mai kia Iehova. (Sala. 119:176) Ka akaari tatou i to tatou inangaro i te au taeake e te au tuaine, na te akapou anga i to tatou tuatau i te tauturu i te au taeake te ngere ra. (1 Ioa. 3:17) Me aroa tatou i te au taeake, te akarongo ra tatou i te ture a te Mesia.

13-14. (a) Tataia i roto ia Ioane 13:34, 35, eaa ta Iesu i akaue i tana au pipi kia akaari, eaa teia i riro ei ei akauenga ou? (e) Akapeea tatou me akarongo i teia akauenga ou?

¹³ Te toru, akaue a Iesu i tana au pipi kia akaari i te aroa akaatinga. (E tatau ia Ioane 13:34, 35.) Ou ta Iesu akauenga, no te mea te umuumu ra te reira ia tatou: Kia aroa i te au taeake mei ia Iesu rai i aroa mai ia tatou. Tuke teia ki te Ture ta te Atua i oronga ki to Iseraela. Anoanoia te aroa akaatinga no tetai ke. * Ka maata atu to tatou aroa no to tatou au taeake e te au tuaine, e no tatou uaorai. Ka inangaro tatou ia ratou e ka mate tatou no ratou, mei ta Iesu i rave no tatou katoatoa.

¹⁴ Te au apiianga: Akapeea tatou me akaari e te akarongo ra tatou i teia akauenga ou?  Tuku i to tatou au taeake e te au tuaine na mua ake ia tatou. Inangaro tatou ia ratou e ka mataora tatou i te akapou i to tatou tuatau no ratou e te angaanga no ratou. Ei akaraanga, me apai putuputu tatou i tetai taeake e tetai tuaine ki te uipaanga, me tuku tatou i te anoano o to tatou aronga akaperepere na mua ake i to tatou, me akapou tatou i to tatou taime orote i te tauturu i tetai ke, te akarongo ra tatou i te ture a te Mesia. Te tauturu ra tatou i te akariro i te putuputuanga ei ngai meitaki e te tinamou no tetai.

15-17. (a) Akapeea a Iesu te akaari anga i tona inangaro i te tu tika? (e) Akapeea tatou me aru ia Iesu?

¹⁵ Te “tu tika,” i roto i te Pipiria, te aiteanga kia rave i ta te Atua i tuatua e tika e te akaari i teia ma te papaki tai kore. Eaa te tumu ka tuatua ai tatou te akaari ra te ture a te Mesia te tu tika?

¹⁶ Mea mua, akamanako ana e akapeea ta Iesu au angaanga i te akaari mai i tona inangaro i te tika. I tona tuatau, kua akavaavaa te au arataki akonoanga i te aronga kare i te ngati Iuda, te aronga no tetai enua ke, e te au vaine. Inara kua akaari a Iesu i te aroa ki te au tangata ravarai. Kua tuatua aia ki te aronga kare i te ngati Iuda, tei irinaki iaia. (Mata. 8:5-10, 13) Kua tutu aere aia ki te katoatoa, te aronga apinganui e te putaua. (Mata. 11:5; Luka 19:2, 9) Kare aia i akakino me kore i akavaavaa ana i te au vaine. Mari ra, kua akaari aia i te tu takinga meitaki e te maru ki te au vaine, e te aronga tei akavaavaaia.—Luka 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Te au apiianga: Ka aru tatou ia Iesu, na te akaari anga i te tu papaki tai kore ki tetai, e te tutu aere ki tetai ua atu ka akarongo mai, noatu to ratou turanga e noea mai ratou. Ka aru te au taeake Kerititiano iaia, na te akono meitaki i te au vaine. Me pera tatou, te akarongo ra tatou i te ture a te Mesia.

18-19. Eaa ta Iesu i apii no te tu tika, e eaa ta tatou ka apii mai mei tana apiianga?

¹⁸ Te rua, akamanako ana i ta Iesu i apii no te tu tika. Apii aia i te au kaveinga te ka tauturu i tana au pipi kia akono i te tangata ma te tu tau. Te kaveinga, akono i etai ke mei ta tatou e inangaro ra ia ratou kia akono mai ia tatou. (Mata. 7:12) Inangaro tatou pouroa kia akonoia ma te tu tau. No reira, ka akono tatou i tetai ke na roto i te tu tau. Me pera tatou, ka akaariia mai teia tu kia tatou. Akapeea me kua tupu te tu tau kore kia tatou? Apii katoa a Iesu i tana au pipi kia irinaki e ka “akatika mai [a Iehova] i tona uaorai tangata i ikiia ra, ko tei kapiki atu iaia i te po e te ao.” (Luka 18:6, 7) E taputou teia nana: Kite maira to tatou Atua tuatua tika i to tatou turanga ngata i teia tuatau openga, e ka akakore i teia i tona tuatau tau.—2 Tesa. 1:6.

¹⁹ Te au apiianga: Me aru tatou i te au kaveinga ta Iesu i apii, ka akono tatou i tetai ke na roto i te tu tika. Me kua tupu ana te tu tika kore kia tatou, i roto i to Satani ao, pumaana tatou i te kite e ka akatupu a Iehova i te tika no tatou.

20-21. (a) Akapeea te au taeake akaaere me akono i tetai? (e) Akapeea tetai tane me akaari i te tu aroa akaatinga, e akapeea tetai metua tane me akono i tana tamariki?

²⁰ Raro i te ture a te Mesia, akapeea te aronga akaaere me akono i tetai ke? No te mea ko te aroa te tumu o teia ture, ka akaari te aronga akaaere i te aroa e te tu ngateitei ki ta ratou aronga e akono ra. Akamaara  ratou i ta te Mesia angaanga, kua akatumuia ki runga i te aroa.

²¹ I roto i te ngutuare. Ka aroa te tane i tana vaine “mei te Mesia katoa i aroa i te ekalesia.” (Ephe. 5:25, 28, 29) Ka aru te tane i te aroa akaatinga o te Mesia, ka tuku aia i te inangaro e te anoano o tana vaine na mua ake i tona. Tetai au tane, ngata ia ratou te akaari i te aroa, no te mea kare ratou i kite ana i teia i roto i to ratou oraanga. Penei ka ngata ia ratou i te akatikatika i te au tu o mua ana, inara ka anoanoia ratou kia taui i to ratou tu, te akarongo anga i te ture a te Mesia. Tetai tane e akaari ra i teia aroa akaatinga, ka akakeu i tana vaine kia kauraro iaia. Tetai metua inangaro i tana tamariki, kare aia e akariri ia ratou na roto i tana tuatua e tana e rave ra. (Ephe. 4:31) Mari ra, ka akaari ua aia i tona inangaro ia ratou, e ka varenga ratou kiaia. Ka irinaki tana tamariki iaia e ka akarongo katoa.

22. Roto ia 1 Petero 5:1-3, naai te “mamoe,” e ka akapeea ratou me akonoia?

²² I roto i te putuputuanga. Ka akamaara te aronga pakari e kare na ratou te “mamoe.” (Ioa. 10:16; e tatau ia 1 Petero 5:1-3.) Teia au kupu “anana a te Atua,” e te “tuanga a te Atua” ka tauturu i te aronga pakari kia maara e na Iehova te mamoe. Inangaro aia i te aronga pakari kia akono i tana mamoe ma te aroa e te maru. (1 Tesa. 2:7, 8) Te aronga pakari e rave ra i ta ratou angaanga na roto i te aroa, ka mareka a Iehova ia ratou. Ka akangateitei katoa te au taeake e te au tuaine i te aronga pakari.

23-24. (a) Eaa te angaanga a te aronga pakari, me tupu te kino i roto i te putuputuanga? (e) Me akono i te reira, eaa ta te aronga pakari ka akamanako?

²³ Eaa ta te aronga pakari apainga me tupu te tarevake kino i roto i te putuputuanga? Tuke ta ratou apainga ki ta te au akava e te aronga pakari i raro i te Ture ta te Atua  i oronga ki to Iseraela. I raro i te Ture, ka akono te aronga pakari, i te au mea pae vaerua e te au mea i tupu ki tetai, e te kopu tangata e tetai atu angaanga kino i raveia. Kareka ra, i raro i te ture a te Mesia, te angaanga a te aronga pakari, ko te akono i te au angaanga te ō maira te akamorianga a Iehova. Kua mārama ratou e kua tau rai te aronga mana taoonga, te rave i tei anoanoia, no te akatikatika i te au angaanga tarevake. Ka tuku te aronga mana taoonga i te utunga ki runga i te tangata rave kino e ka pei iaia ki roto i te are auri.—Roma 13:1-4.

²⁴ Eaa ta te aronga pakari ka rave me rave tetai tangata i te kino i roto i te putuputuanga? Ka akara ratou ki roto i te Pipiria no te tukuanga tika. Ka akamanako ratou e ko te aroa te tango no te ture a te Mesia. Ka akaari te aronga pakari i te aroa e ka akamanako: Eaa te ka anoanoia ei tauturu i tetai i roto i te putuputuanga tei takinokinoia? Te taeake tei rave i te kino, ka akaari te aronga pakari i te aroa e ka akamanako: Kua tataraara ainei aia no tana kino i rave? Ka rauka ainei i te tauturu iaia kia maroiroi akaou i te pae vaerua?

25. Eaa te ka uriuriia i roto i te apii ka aru mai?

²⁵ E akameitaki ua tatou e tei raro tatou i te ture a te Mesia! Me tauta tatou i te akarongo i te reira, te tauturu ra tatou i te akariro i te putuputuanga ei ngai te akaperepereia ra tetai, te inangaroia ra, e ka meitaki ratou i reira. Noatu rai, te noo nei tatou i roto i teia ao e te ‘tupu nei rai te kino,’ a te “au tangata kikino.” (2 Timo. 3:13) Kia matakite tatou. Akapeea te putuputuanga Kerititiano me akaari i to te Atua tu tika, me tupu te peu viivii o te ainga ki te tamariki? Ka pauia te reira e te apii ka aru mai.