1. Eaa tei tupu te akakite mua anga koe i te karere Pipiria ki tetai ke?

TE MAARA ra ainei ia koe te taime mua i kite ei koe i te tuatua mou? Kua māmā ua ia koe i te mārama meitaki i te au apiianga Pipiria! Kua manako mai koe e ka āriki ua te katoatoa i te au mea taau e irinaki ra. Kua papu ia koe e ka oronga te au karere Pipiria i tetai oraanga meitaki no ratou i teianei e a te tuatau ki mua. (Sala. 119:105) No reira kua maroiroi koe i te akakite aere i te tuatua mou ki toou au oa e te au kopu tangata. Inara eaa tei tupu? Ma te poitirere, kua patoi te maataanga i taau karere.

2-3. I to Iesu tuatau, eaa ta te maataanga o te tangata i rave?

² Eiaa tatou e poitirere me patoi tetai ke i te karere ta tatou e tutu aere ra. I to Iesu tuatau, e maata te tangata tei patoi iaia, noatu kua rave aia i te au temeio i te akapapu e te turu ra te Atua iaia. Ei akaraanga, kua akatuakaou a Iesu ia Lazaro mei te mate​—e temeio teia kare e rauka i te aronga patoi i te uuna. Noatu rai, kare te au arataki ngati Iuda i āriki e ko Iesu te Mesia. Kua inangaro katoa ratou i te tamate ia Iesu e Lazaro!​—Ioa. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Kua kite a Iesu e kare te maataanga o te tangata e āriki e koia te Mesia. (Ioa. 5:39-44) Kua akakite aia ki tetai au pipi a Ioane Papetito: “Ko tei kore e maitu iaku nei, e ao tona.” (Mata. 11:2, 3, 6) Eaa ra te maataanga i patoi ei ia Iesu?

4. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

⁴ I roto i teia atikara e te ka aru mai, ka uriuri tatou i te au tumu i patoi ei te tangata o te anere mataiti mua ia Iesu. Ka kite katoa tatou i te tumu i patoi ei te tangata o teia tuatau i ta tatou karere. Tei puapinga atu, ka apii tatou i te tumu kia akaketaketaia te akarongo ki roto ia Iesu kia kore tatou e akamutu i te aru iaia.

5. Eaa tetai pae i manako ei e kare ko Iesu te Mesia tei totouia?

⁵ E maata te tangata tei turoriia no to Iesu tupuanga mai. Kua āriki ratou e e puapii meitaki a Iesu e kua rave aia i tetai au temeio. Inara, karanga ratou e e tamaiti aia na tetai tangata kamuta putaua. E no Nazareta mai aia, e oire meangiti ua e kare ona puapinga. Kua karanga ana a Natanaela, i mua ake ka riro mai aia ei pipi na Iesu: “E meitaki ainei to Nazareta mai?” (Ioa. 1:46) Penei kare a Natanaela e reka ana i te oire i maata mai ei a Iesu. Me kore, penei te manako ra aia i te totou i roto ia Mika 5:2, tei karanga e ka anauia mai te Mesia i Betelehema, kare i Nazareta.

6. Eaa tikai te ka tauturu i te tangata i to Iesu tuatau kia kite e ko Iesu te Mesia?

⁶ Eaa ta te Pipiria e akakite ra? Kua totou te peroveta ko Isaia e kare to Iesu au enemi e inangaro i te kite no runga i “[to te Mesia] uki.” (Isa. 53:8) E maata te au akakiteanga no runga iaia tei totouia. Naringa ratou i akapou i tetai tuatau no te akara meitaki i te reira, ka kite mai ratou e kua anauia a Iesu i Betelehema e pera e uanga aia na te Ariki ko Davida. (Luka 2:4-7) Ko te ngai i anauia mai ei a Iesu, kua totouia te reira i roto ia Mika 5:2. Eaa i reira te manamanata? Kua rapurapu ua te tangata i te tuku i ta ratou ikianga. Kare i tauta i te kimi i te au mea tika katoa. No te reira kua patoi ratou ia Iesu.

7. Eaa ra te tangata o teia tuatau i patoi ei i te Au Kite o Iehova?

⁷ Te tupu ra ainei teia manamanata i teia tuatau? Ae. Te maataanga o to Iehova iti tangata, kare ratou i te aronga moni e te puapinga; te karanga ra te tangata e e aronga “apii koreia [ratou] e te kite kore.” (Anga. 4:13) Karanga tetai pae e kare te iti tangata o Iehova e tau kia apii i te Pipiria no te mea kare ratou i aere ana ki tetai apii orometua. Karanga tetai pae e ko te Au Kite o Iehova e “akonoanga teia no Marike,” noatu e kare te maataanga o te Au Kite o Iehova e noo ana i Marike. Kua karanga katoa tetai pae e kare te Au Kite e āriki ana ia Iesu. Kua kapikiia te iti tangata o Iehova e au “Communist,” e au “spy no Marike,” e te “extremist.” Ko te aronga tei āriki i teia au tua, kua patoi ratou i te Au Kite o Iehova.

8. Ia Angaanga 17:11, eaa ta te tangata ka rave kia kite e koai tikai te au tavini o te Atua i teia tuatau?

⁸ Akapeea koe me kopae i te tu patoi? Ka anoanoia te tangata kia kite i te tika katoa. Kua rave te tata Pipiria ko Luka i te reira. Kua kimi aia kia ‘kitea puia te au tuatua katoa mei muatangana mai.’ Kua inangaro aia i te aronga tatau kia “kite rava [ratou te] tuatua-mou tikai” no runga ia Iesu. (Luka 1:1-4) Kua aite te ngati Iuda o Berea mei ia Luka rai. Te akarongo mua anga ratou i te nuti meitaki no runga ia Iesu, kua kimi ratou i roto i te Tuatua Tapu Ebera kia akapapu e kua tika ta ratou i akarongo. (E tatau ia Angaanga 17:11.) Mei te reira rai, ka anoanoia te tangata i teia tuatau kia kite i te tika. Kia akaaite ratou i te au apiianga ki ta te Pipiria e akakite maira. Ka akara katoa ratou eaa ta te iti tangata o Iehova e rave ra i teia tuatau. Me rave ratou i tetai “kimikimi anga,” kare i reira ratou e akarongo ua ki tetai ua atu tuatua tarevake.

9. Eaa tei tupu no tei kore a Iesu i oronga i tetai akairo i runga i te rangi?

⁹ Kare tetai pae i to Iesu tuatau i mareka ua i te tu umere o tana apii anga. E maata atu ta ratou i inangaro. Kua inangaro ratou iaia kia akapapu mai e koia te Mesia na te maro anga iaia kia oronga mai “i tetai akairo i runga i te rangi.” (Mata. 16:1) Penei kua akatumuia teia maro anga ki runga i te totou i roto ia Daniela 7:13, 14. Inara, kare i tae ake to Iehova tuatau no te akatupu i teia totou. Ko te tika anga, kua rava ua ta Iesu e apii maira i te akapapu kia ratou e koia te Mesia. No te mea kare aia i oronga ana i te akairo kia ratou kua patoi ratou iaia.​—Mata. 16:4.

10. Akapeea a Iesu te akatupu anga i ta Isaia i tata no te Mesia?

¹⁰ Eaa ta te Pipiria e akakite ra? No runga i te Mesia, kua tata te peroveta ko Isaia: “Kare oki aia e kapiki, e kare e akateitei, kare oki e akakite ua i tona reo kia rongoia i te arataa.” (Isa. 42:1, 2) Kua rave a Iesu i tana angaanga orometua na roto i te tu maru e te tau ua. Kare aia i patu i te au iero mamaata, kare i aao i te au kakau orometua e te māro kia kapikiia aia i tetai taoonga rongonui. Te tuatau i takinokinoia ai aia, kare a Iesu i rave ana i tetai temeio no te akamareka i te Ariki ko Heroda. (Luka 23:8-11) Kua rave ana a Iesu i te au temeio, inara ko te tutu aere i te nuti meitaki te mea puapinga kiaia. Akakite aia ki tana au pipi, “ko toku ïa tere i aere mai ei au nei.”​—Mare. 1:38.

11. Eaa te manako tarevake o te tangata o teia tuatau?

¹¹ Te tupu ra ainei teia manamanata i teia tuatau? Ae. I teia tuatau, e umere ana te tangata i te au are pure mamaata e te au tutu oko maata i roto i te reira, te au taoonga teitei o te orometua, e te akamorianga kare te tangata e kite i te aiteanga o te reira. Inara, eaa ta te  aronga e aere ra ki teia pure i apii mai no runga i te Atua e tona akakoroanga? Te aronga te aere ra ki ta tatou uipaanga Kerititiano, kua apii ratou eaa ta Iehova e umuumu maira. E au Are Uipaanga Patireia mā e te tau ua to tatou e kare e akamanea anga oko maata i reira. Kare te aronga akaaere e aao ana i te au kakau orometua; kare o ratou taoonga teitei. Kua akatumuia ta tatou apii e to tatou irinaki ki runga i te Pipiria. Te patoi nei te tangata o teia tuatau i ta tatou karere no te mea kare ta tatou akamorianga i aite ki ta ratou e kare ta tatou au apiianga i aite ki ta ratou i inangaro i te akarongo.

12. Ia Ebera 11:1, 6, ka akaketaketaia to tatou akarongo ki runga i teaa?

¹² Akapeea koe me kopae i te tu patoi? Akakite te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano i Roma: “Na te kite mari e raukaʼi te akarongo, e na te tuatua a te Atua te kite.” (Roma 10:17) No reira, kia akaketaketaia to tatou akarongo na te apii anga i te Pipiria, kare na te piri anga ki te au akamorianga kare i akatumuia ki runga i te Pipiria, noatu te tu manea o te reira. Kia akaketaketaia te akarongo ki runga i te tuatua tika no te mea “kare ra e akarongo ra kare rava [te Atua] e mareka.” (E tatau ia Ebera 11:1, 6.) No reira, kare e anoanoia tetai akairo no te rangi mai ei akapapu e ko teia te tuatua mou. Me akara oonu tatou ki roto i te au apiianga meitaki a te Pipiria, ka akatikatika te reira i tetai ua atu au manako ekoko te ka tupu mai.

13. Eaa ra te maataanga o te tangata i patoi ei ia Iesu?

¹³ I to Iesu tuatau, kare te au pipi a Ioane Papetito i mārama i te tumu i kore ei ta Iesu au pipi i akakore i te kai. Akamārama a Iesu e kare e anoanoia kia akakoreia te kai me te ora ra rai aia. (Mata. 9:14-17) Noatu te reira, kua akaapa te au  Pharisea e te aronga patoi ia Iesu no tei kore aia i rave i ta ratou au peu. Kua riri ratou iaia no te akaora i te aronga maki i te rā Sabati. (Mare. 3:1-6; Ioa. 9:16) Karanga ratou e te akono ra ratou i te ture o te Sabati; inara te rave ra i te au okookoanga i roto i te iero. Kua riri tikai ratou ia Iesu no tei akaapa ia ratou. (Mata. 21:12, 13, 15) Ki te aronga ta Iesu i tutu aere i roto i te sunago i Nazareta, kua riri maata ratou te akaaite anga a Iesu i ta ratou e rave ra ki te au tupuanga taito tei akaari mai i to ratou tu noinoi e te akarongo kore. (Luka 4:16, 25-30) Kua patoi te maataanga ia Iesu no tei kore aia i aru i ta ratou au peu.​—Mata. 11:16-19.

14. Eaa a Iesu i akaapa ai i te au peu a te tangata tei kore i rotai ki te Pipiria?

¹⁴ Eaa ta te Pipiria e akakite ra? Akakite a Iehova na roto i te peroveta ko Isaia: “No te mea te akavaitata mai nei teianei aronga iaku i to ratou vaa, e te akameitaki maira to ratou ngutu iaku, tei te atea ke ra to ratou ngakau iaku nei; e to ratou mataku iaku nei, e mea apii uaia i te tuatua a te tangata anake ra.” (Isa. 29:13) Tano rai ta Iesu akaapaanga i te au peu tei kore i rotai ki te Pipiria. Ko tei manako e e puapinga atu te ture e te au peu a te tangata ki ta te Pipiria, te patoi ra ratou ia Iehova e te Mesia.

15. Eaa ra te maataanga o teia tuatau kare e reka ana i te Au Kite o Iehova?

¹⁵ Te tupu ra ainei teia manamanata i teia tuatau? Ae. Ka riri te maataanga o te tangata me kare te Au Kite o Iehova e piri kia ratou no te akaepaepa i ta ratou au peu, mei te rā anau anga e te Keritimiti. Ka riri tetai pae me kare te Au Kite o Iehova e piri ki te au akaepaepa anga enua, me kore kia rave i te au peu tanumanga tei kore i rotai ki te tuatua a te Atua. Te manako ra teia aronga e te āriki maira te Atua i ta ratou akamorianga. Inara, kare ratou e akamareka iaia me ka aru ratou i te au peu o teianei ao e te kopae i te au apiianga i roto i te Pipiria.​—Mare. 7:7-9.

16. Ia Salamo 119:97, 113, 163-165, eaa ta tatou ka rave, e eaa ta tatou ka kopae?

¹⁶ Akapeea koe me kopae i te tu patoi? E akatupu i te inangaro maata no ta Iehova au ture e tana au kaveinga. (E tatau ia Salamo 119:97, 113, 163-165.) Me inangaro tatou ia Iehova, ka kopae tatou i te au peu te ka akamareka kore iaia. Kare roa tatou e tuku i tetai ua atu apinga kia tamanamanata i to tatou inangaro no Iehova.

17. Eaa ra tetai pae i patoi ei ia Iesu?

¹⁷ Kua inangaro tetai pae i to Iesu tuatau kia tauiia te kavamani. Kua tapapa ratou i te Mesia kia akarangatira ia ratou mei te tutara kino a Roma. Inara te tauta anga ratou i te akariro ia Iesu ei ariki no ratou, kua patoi aia. (Ioa. 6:14, 15) Kua manata tetai pae​—pera te au orometua​—e me ka taui a Iesu i te kavamani, ka akariri te reira i te au arataki o Roma, e ka ngere ratou i te mana taoonga tei orongaia ki te au arataki akonoanga. No to ratou inangaro maata i te angaanga poritiki, kua patoi te maataanga o te ngati Iuda ia Iesu.

18. Eaa te au totou Pipiria no te Mesia kare te maataanga e inangaro kia kite?

¹⁸ Eaa ta te Pipiria e akakite ra? Noatu e maata te au totou tei akakite e ka riro te Mesia ei Toa upokotu, kua akaari mai tetai au totou e ka anoanoia aia kia mate  na mua no ta tatou ara. (Isa. 53:9, 12) Eaa i reira i tarevake ei to ratou manako no te Mesia? Kare te maataanga i to Iesu tuatau e inangaro i te kite i tetai totou te ka kore e akatikatika viviki i to ratou au manamanata.​—Ioa. 6:26, 27.

19. Eaa te maataanga i patoi ei i ta tatou karere i teia tuatau?

¹⁹ Te tupu ra ainei teia manamanata i teia tuatau? Ae. I teia tuatau, te patoi nei te maataanga no te mea kare tatou e piri ana ki roto i te angaanga poritiki. Te tapapa maira ratou ia tatou kia iki i te tuatau ikianga. Inara, me iki tatou i tetai arataki tangata ei tutara no tatou, te patoi ra tatou ia Iehova. (1 Samu. 8:4-7) Te inangaro katoa ra tetai pae kia patu tatou i te au are apii, are maki e pera kia rave i tetai au angaanga tauturu. Ka patoi ratou i ta tatou karere no te mea te akamou ra tatou ki runga i te angaanga tutu aere, e kare ki te akameitakianga i te au manamanata o teianei ao.

20. Ia Mataio 7:21-23, eaa te angaanga puapinga rava atu kia tatou?

²⁰ Akapeea koe me kopae i te tu patoi? (E tatau ia Mataio 7:21-23.) E akamou ki runga i te angaanga ta Iesu i akaue mai kia rave tatou. (Mata. 28:19, 20) Auraka e piri ki te angaanga poritiki e te akameitaki i te turanga o teianei ao. Te kite nei tatou i te au manamanata o te tangata, inara ko te ravenga meitaki rava atu no te tauturu, na te apii anga ia ratou no runga i te Patireia o te Atua e te tauturu ia ratou kia akatupu i tetai pirianga kia Iehova.

21. Eaa ta tatou ka tauta i te rave?

²¹ I roto i teia atikara, kua uriuri tatou e ā tumu i patoi ei te tangata ia Iesu i te anere mataiti mua, e tei akakeu i tetai pae i teia tuatau kia patoi i ta Iesu au pipi. Inara, ko teia ua ainei ta tatou ka anoanoia kia kopae? Kare. I te atikara ka aru mai, ka uriuri tatou e ā akaou tumu. No reira, kia tauta ua rai tatou i te kopae i te au tu patoi e kia akaketaketa ua rai i to tatou akarongo!