Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

ATIKARA APII 45

Akaari ua Rai i te Aroa Takinga Meitaki no Tetai e Tetai

Akaari ua Rai i te Aroa Takinga Meitaki no Tetai e Tetai

“E takinga-meitaki atu ma te aroa, te tangata katoa oki tona uaorai taeake.”—ZEKA. 7:9.

IMENE 107 Akaraanga no te Aroa o te Atua

I ROTO I TEIA APII *

1-2. Eaa te au tumu meitaki no te akaari i te aroa takinga meitaki no tetai e tetai?

MAATA te tumu meitaki ka akaari tatou i te aroa takinga meitaki no tetai e tetai. Eaa ua ai te reira? Ka tauturu teia au maseli i roto i te Pipiria i te pau i teia uianga: “Auraka rava te aroa e te tuatua-mou e taka ke ia koe ra: . . . E kite aroaia mai koe i reira, e te manako meitaki maataia mai, ki mua i te aroaro o te Atua e te tangata katoa nei.” “Te takinga-meitaki nei te tangata aroa i tona uaorai vaerua.” “Ko tei aruaru i te tuatua-tika e te aroa, e rauka iaia te ora.”—Mase. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Te taiku maira teia au maseli e toru tumu ka akaari tatou i te aroa takinga meitaki. Mea mua, me akaari tatou i te aroa takinga meitaki, ka riro mai tatou ei aronga akaperepere i roto i te mata o te Atua. Te rua, ka puapingaia tatou uaorai me akaari i te aroa takinga meitaki. Ei akaraanga, ka akatupu tatou i te au pirianga oa tinamou ki etai ke. E te toru, me aruaru tatou i te aroa takinga meitaki, ka rauka mai te au akameitakianga a te tuatau ki mua, kapiti mai te ora mutu kore. Ae, e au tumu meitaki to tatou kia akarongo ki ta Iehova i tuatua: “E takinga-meitaki atu ma te aroa, te tangata katoa oki tona uaorai taeake.”—Zeka. 7:9.

3. Eaa te au uianga ta tatou ka pau i teia atikara?

3 I teia atikara, ka pau tatou e ā uianga. Koai ma ta tatou ka akaari atu i te aroa takinga meitaki? Eaa ta tatou ka apii mei te puka a Ruta no te akaari i te aroa takinga meitaki? Akapeea tatou me akaari i te aroa takinga meitaki i teia tuatau? Eaa te au akameitakianga ka rauka mai me akaari i te aroa takinga meitaki?

KOAI MA TA TATOU KA AKAARI ATU I TE AROA TAKINGA MEITAKI?

4. Akapeea tatou me aru ia Iehova i te akaari i te aroa takinga meitaki? (Mareko 10:29, 30)

4 Kua tauturu te atikara mua ia tatou kia mārama e ka akaari a Iehova i tona aroa takinga meitaki ki te aronga anake tei inangaro e tei tavini iaia. (Dani. 9:4) “Ei aru [tatou] i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.” (Ephe. 5:1) No reira, ka akaari tatou i te aroa takinga meitaki no te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga.—E tatau ia Mareko 10:29, 30.

5-6. Eaa te manako o te tangata no te tuatua “tiratiratu”?

Penei ka āriki koe e me mārama meitaki tatou i te aiteanga o te aroa takinga meitaki, ka akaari maata tatou i te reira ki te au taeake e te au tuaine. Ei tauturu ia tatou, ka akaaite tatou i te aroa takinga meitaki ki te tu tiratiratu, koia oki ta te tangata e manako ra no runga i te tuatua tiratiratu. Akamanako ana i tetai akaraanga.

 6 I teia tuatau, penei ka karanga tatou no tetai tangata tei angaanga roa no tetai pitiniti e e tangata tiratiratu ki tona ngai angaanga. Inara, noatu kua roa te tuatau i angaanga ai aia i reira, kare aia i aravei ake i te au akaaere o te pitiniti. Penei kare aia e reka ana i tetai au tukuanga tika ta ratou i rave. Kare aia e akaperepere ana i te pitiniti, tera ra mataora aia e ngai angaanga tana no te akono iaia e tona ngutuare. Ka angaanga ua aia i reira e tae ua atu ki te tuatau me akaea aia mei te angaanga, me kore me rauka mai tetai ngai angaanga meitaki atu.

7-8. (a) Eaa te tumu ka akaari tetai tangata i te aroa takinga meitaki? (e) Eaa ra tatou ka uriuri ei i tetai au tuanga o te puka a Ruta?

7 No reira te tuke i rotopu i te tu tiratiratu i roto i te  parakarapa 6 e te aroa takinga meitaki, koia oki te tumu ka akaari tetai tangata i te reira. Eaa te tumu i akaari ei te au tavini o te Atua i te tuatau Pipiria i te aroa takinga meitaki? Akaari ratou i te reira, kare no tei anoanoia ratou kia pera mari ra, no to ratou inangaro. Akamanako ana i te akaraanga o Davida. Inangaro aia i te akaari i te aroa takinga meitaki no tona oa akaperepere ko Ionatana noatu kua inangaro te metua o Ionatana i te tamate ia Davida. Tetai tuatau roa i muri ake i te mate anga a Ionatana, akaari rai a Davida i te aroa takinga meitaki ki te tamaiti a Ionatana ko Mephiboseta.—1 Samu. 20:9, 14, 15; 2 Samu. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 E maata ta tatou ka apii mai no runga i te aroa takinga meitaki mei tetai au tuanga o te puka Pipiria a Ruta. Eaa te au apiianga ta tatou ka mou mai no te aroa takinga meitaki mei te aronga i roto i teia tua? Akapeea tatou me taangaanga i te reira apiianga i roto i te putuputuanga? *

EAA TA TATOU KA APII MEI TE PUKA A RUTA NO TE AKAARI I TE AROA TAKINGA MEITAKI?

9. Eaa ra a Naomi i manako e te patoi ra a Iehova iaia?

9 I roto i te puka a Ruta, ka tatau tatou i te tua a Naomi, tana unonga ko Ruta, e te tangata akono Atua ko Boaza, e kopu tangata aia no te tane a Naomi. No tei tupu te onge i Iseraela, kua neke a Naomi, tana tane e ta raua nga tamaroa ki te enua o Moabi. Ia ratou i reira, kua mate te tane a Naomi. Kua akaipoipo vaine tana nga tamariki tamaroa inara te mea tangi, kua mate katoa raua. (Ruta 1:3-5; 2:1) Riro teia au tumatetenga ei akatupu i te ngakau taitaia kia Naomi. Kua mamae tikai tona ngakau e kua manako atu e te patoi ra a Iehova iaia. Teia tana i tuatua no runga i te Atua: “Te rima o Iehova i rave mai iaku nei.” “E tumatetenga maata oki ta te Mana katoatoa i tuku mai iaku nei.” “Akaapa mai a Iehova iaku, e kua tuku mai te Mana katoatoa i te tumatetenga iaku nei.”—Ruta 1:13, 20, 21.

10. Akapeea a Iehova te ariu anga ki te tuatua akakino a Naomi?

10 Akapeea a Iehova te ariu anga ki te tuatua akakino a Naomi? Kare aia i akaruke ana i tona tavini tei rokoia e te tumatetenga. Mari ra, kua tangi aroa atu iaia. Mārama a Iehova e “e akanenevaia oki te tangata pakari i te takinga-kino.” (Kohe. 7:7) Noatu ra, kua anoano tauturu a Naomi kia kite e te vaitata ua ra a Iehova kiaia. Eaa te tauturu ta te Atua i oronga? (1 Samu. 2:8) Akakeu aia ia Ruta kia akaari i te aroa takinga meitaki kia Naomi. Ma te ngakau maru e te puareinga, tauturu a Ruta i tona metua ongai kia kore e taitaia maata e kia kite e te akaperepere ra a Iehova iaia. Eaa ta tatou ka apii mei te akaraanga o Ruta?

11. Eaa te tumu ka tauta te au taeake e te au tuaine takinga meitaki i te tauturu i te aronga tei maromaroa e te taitaia?

11 Ka akakeu te aroa takinga meitaki ia tatou kia tauta i te tauturu i te aronga tei maromaroa e te taitaia. Mei ia Ruta rai tei noo ua i te pae ia Naomi, e maata te au taeake e te au tuaine takinga meitaki i teia tuatau tei tauturu i te aronga i roto i te putuputuanga tei maromaroa e te taitaia. Akaperepere ratou i to ratou au taeake e te au tuaine e ka puareinga ua i te rave angaanga ei tauturu ia ratou. (Mase. 12:25; 24:10) Akamaroiroi te apotetoro ko Paulo ia tatou kia akapera i te na ko anga: “E akapumaana atu i te ngakau taitaia, e tauturu atu i tei apikepike, kia roa te akakoromaki anga i te tangata ravarai.”—1 Tesa. 5:14.

Me akarongo meitaki ki tetai taeake me kore tuaine tei taitaia, ka tauturu iaia (Akara i te parakarapa 12)

12. Eaa tetai mataara meitaki rava atu no te tauturu i tetai taeake me kore tuaine taitaia?

12 Tetai mataara meitaki rava atu no te tauturu i tetai taeake me kore tuaine tei taitaia koia oki, kia akarongo meitaki kiaia e te akapapu atu i toou inangaro nona. Te kite maira te Atua i toou tu aroa i te tauturu i tana mamoe akaperepere. (Sala. 41:1) Karanga a Maseli 19:17: “Ko tei aroa i te ao ra, kua oronga aia i te apinga na Iehova; e nana rai e tutaki mai iaia i taua mea ra.”

Noo vaitata ua a Ruta ki tona metua ongai ko Naomi, e kua oki a Orapa ki Moabi. Karanga a Ruta kia Naomi: “I te ngai taau e aere ra, e aere katoa ïa au” (Akara i te parakarapa 13)

13. Akapeea a Ruta i tuke ei kia Orapa, e akapeea a Ruta te akaari anga i te aroa takinga meitaki? (Akara i te tutu i te kapi mua.)

13 Ka mārama meitaki atu tatou i te aiteanga o te aroa takinga meitaki me akamanako eaa tei tupu kia Naomi te mate anga tana tane e te nga tamaroa. Te rongo anga a Naomi e “kua kite mai a Iehova i tona au tangata, kua oronga mai i te kai na ratou,” iki aia i te oki ki tona enua anau. (Ruta 1:6) Akamata tana nga unonga i te aru iaia. Inara i runga i te mataara, e toru taime kua raurau a Naomi kia oki raua ki Moabi. Eaa tei tupu? Tatau tatou: “Kua ongi mairā Orapa i taua metua ongoai nona ra; karekā Ruta kua piri tikai ïa kiaia.” (Ruta 1:7-14) Te oki anga a Orapa, kua iki aia i te rave i ta Naomi i akakite mai kiaia e kua oki atu. Kareka a Ruta, e maata atu tana i rave. Ka rauka ua iaia i te oki ki tona enua inara no tona aroa takinga meitaki, iki aia i te noo atu ei tauturu i tona metua ongai ko Naomi. (Ruta 1:16, 17) Iki aia kia piri vaitata atu kia Naomi kare no te mea kua anoanoia aia kia pera, mari ra, no tona inangaro. Akaari a Ruta i te tu aroa takinga meitaki mou tikai. Eaa te apiianga i roto i teia tua?

14. (a) I teia tuatau, eaa te ikianga ta te au taeake e te au tuaine ka rave? (e) Ia Ebera 13:16, akapeea tatou me akamareka i te Atua?

14 Me aroa takinga meitaki tatou, ka tauta pakari tatou i te tauturu i etai ke. I teia tuatau, mei te tuatau rai o mua ana, e maata te au taeake e te au tuaine tei iki i te akaari i te aroa takinga meitaki no te au taeake irinaki noatu kare ratou i aravei ana. Ei akaraanga, me tupu tetai tumatetenga natura, ka viviki ratou i te kimi akapeea me tauturu. Me inangaro tauturu tetai taeake i roto i te putuputuanga, ka viviki ratou i te kimi eaa te tauturu ka anoanoia e ka oronga i te reira. Mei te au taeake rai o Makedonia i te anere mataiti mua, ka tauta pakari ratou i te tauturu i tetai ke. Ka akaatinga ratou ia ratou uaorai, “e e maata atu rai” ta ratou ka rave i te tauturu i te au taeake tei ngere. (2 Kori. 8:3) Mareka rava a Iehova me kite aia i to ratou tu aroa takinga meitaki!—E tatau i Ebera 13:16.

AKAPEEA TATOU ME AKAARI I TE AROA TAKINGA MEITAKI I TEIA TUATAU?

15-16. Akapeea a Ruta te akaari anga e kare aia e tuku i te ‘au?

15 E maata te au apiianga manea ta tatou ka mou mai mei te akaraanga o Ruta no te tauturu ia Naomi. Ka akamanako ana tatou i te reira.

16 Auraka e tuku i te ‘au. Te pati anga a Ruta kia aru i tona metua ongai ki te enua ko Iuda, kua patoi a Naomi iaia. Kare ra a Ruta i tuku i te ‘au. Eaa tei tupu? “E kite atura [a Naomi] e, kua māro marie maira aia e aere katoa i tona tere, kare atura aia e tuatua akaou atu kiaia.”—Ruta 1:15-18.

17. Eaa te ka tauturu ia tatou auraka kia tuku viviki i te ‘au?

17 Apiianga: Ka anoanoia te tu akakoromaki marie me tauturu i te aronga ngakau taitaia, e eiaa e tuku i te ‘au i te tauturu ia ratou. Penei kare tetai tuaine e āriki i ta tatou tauturu i te akamataanga. * Noatu ra, na te aroa takinga meitaki e akakeu ia tatou kia piri vaitata ua rai kiaia. (Gala. 6:2) Irinaki tatou e aere ua rai, ka āriki mai aia i ta tatou tauturu no te akapumaana iaia.

18. Eaa tetai turanga te ka akatupu i te mamae kia Ruta?

18 Auraka e riri. Te tae anga a Naomi raua ko Ruta ki Betelehema, kua aravei a Naomi i tona au tangata tupu. Akakite aia kia ratou: “I aere oki au ma te ki, e kua akaoki akaou mai a Iehova iaku ma te ngere.” (Ruta 1:21) Akamanako ana eaa ta Ruta i manako te rongo anga aia i te tuatua a Naomi! Kua rave a Ruta i tana i rauka ei tauturu ia Naomi. Kua aue a Ruta, kua akapumaana ia Naomi e kua aru iaia i tetai tere mamao. Noatu tana i rave, karanga a Naomi: “Kua akaoki akaou mai a Iehova iaku ma te ngere.” Tei te pae ua a Ruta ia Naomi, e kua riro ta Naomi tuatua ei akaari e kare aia i akamanako ana i te tauturu a Ruta. Mea papu, kua mamae a Ruta i teia au tuatua! Noatu ra, kua noo tamou aia i te pae ia Naomi.

19. Eaa te ka tauturu ia tatou kia noo tamou i te pae i tetai tei taitaia?

19 Apiianga: I teia tuatau, penei ka tuatua tetai tuaine tei taitaia te au tuatua te ka tamamae ia tatou—noatu e ka tauta tatou i te tauturu iaia. Inara, eiaa tatou e riri. Mari ra, kia noo tamou ua i te pae i to tatou tuaine tei mii, e kia pati ia Iehova no te tauturu kia kimi i tetai ravenga no te akapumaana atu iaia.—Mase. 17:17.

Akapeea te aronga pakari o teia tuatau me aru ia Boaza? (Akara i te parakarapa 20-21)

20. Eaa tei akamaroiroi ia Ruta kia kore e tuku i te ‘au?

20 Akamaroiroi i te aronga tei inangaro tauturu. Kua akaari a Ruta i te aroa takinga meitaki kia Naomi, inara i teianei kua inangaro a Ruta kia akamaroiroiia. No reira kua akakeu a Iehova ia Boaza kia akamaroiroi iaia. Akakite a Boaza kia Ruta: “Kia tutaki mai a Iehova i taau angaanga, e kia orongaia mai taau tutaki maata e te Atua o Iseraela nei, e Iehova, taau i aere mai e akaruru i raro ake i tona peau ra.” Kua akapumaana tikai teia au tuatua akamaroiroi ia Ruta. Pau atu a Ruta: “Kua akamaru mai oki koe iaku, kua tuatua meitaki koe i to tavini vaine nei.” (Ruta 2:12, 13) Kua oronga a Boaza i te tuatua akamaroiroi ta Ruta i anoano kia kore e tuku i te ‘au.

21. Ia Isaia 32:1, 2, eaa ta te aronga pakari ka rave?

21 Apiianga: Tetai taime, ka anoanoia kia akamaroiroiia te aronga tei akaari i te aroa takinga meitaki no tetai ke. Kua akameitaki a Boaza ia Ruta no tona tu takinga meitaki ia Naomi. I teia tuatau katoa, ka akameitaki te aronga pakari i te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga me kite ia ratou e takinga meitaki ra i etai ke. Ka riro teia au tuatua akameitaki ei akapumaana e te akamaroiroi i te au taeake e te au tuaine kia kore e tuku i te ‘au.—E tatau ia Isaia 32:1, 2.

EAA TE AU AKAMEITAKIANGA NO TE AKAARI I TE AROA TAKINGA MEITAKI?

22-23. Akapeea te aerenga manako o Naomi te taui anga, e no teaa ra? (Salamo 136:23, 26)

22 I muri mai, kua oronga maata a Boaza i tetai kai na Ruta raua ko Naomi. (Ruta 2:14-18) Eaa ta Naomi i rave te oronga anga a Boaza i teia apinga aroa? Karanga a Naomi: “Kia akameitakiia aia e Iehova, i tei kore i tivata i te takinga-meitaki mai i tei ora nei, e tei mate ra.” (Ruta 2:20a) Taui takiri te manako o Naomi! I mua atu ana, kua aue aia ma te mamae: “Akaapa mai a Iehova iaku,” inara i teianei kua aue aia ma te rekareka: “Kia akameitakiia . . . Iehova, i tei kore i tivata i te takinga-meitaki mai.” Eaa te tumu i taui ei te aerenga manako o Naomi?

23 Akamata a Naomi i te mārama e kare a Iehova i akaruke ana iaia. Kua oronga a Iehova ia Ruta ei tauturu iaia i to raua tere ki te enua o Iuda. (Ruta 1:16) Kite katoa mai a Naomi e kua taangaanga a Iehova ia Boaza ei oronga i te tauturu no raua ko Ruta. (Ruta 2:19, 20e) Penei kua manako aia, ‘Teianei kua mārama au kare a Iehova i akaruke ana iaku. Te vaitata ua ra aia kiaku!’ (E tatau ia Salamo 136:23, 26.) Mataora tikai a Naomi e kare a Ruta e Boaza i tuku ana i te ‘au i te tauturu iaia! Mataora tikai ratou e kua maroiroi akaou a Naomi i te tavini ia Iehova ma te rekareka.

24. Eaa te tumu ka akaari ua rai tatou i te aroa takinga meitaki no te au taeake irinaki?

24 Eaa ta tatou i apii mei te puka a Ruta no te aroa takinga meitaki? Ka tauturu te aroa takinga meitaki ia tatou auraka kia viviki i te akaruke i te au taeake e te au tuaine tei taitaia. Ka akakeu katoa te reira ia tatou kia tauta pakari i te tauturu ia ratou. Ka tau te aronga pakari kia akamaroiroi e te akapumaana i te aronga tei akaari i te aroa takinga meitaki no etai ke. Me kite tatou i te aronga taitaia e maroiroi akaou ra i te tavini ia Iehova, ka rekareka maata tatou. (Anga. 20:35) Inara, eaa te tumu maata ka akaari tamou tatou i te aroa takinga meitaki? No te mea inangaro tatou i te aru e kia akamareka ia Iehova, tei maata te aroa takinga meitaki.—Exo. 34:6; Sala. 33:22.

IMENE 130 Kia Akakore i te Ara

^ para. 5 Ka inangaro a Iehova ia tatou kia akaari i te aroa takinga meitaki ki te au taeake e te au tuaine i roto i te putuputuanga. Ka mārama meitaki atu tatou eaa te aroa takinga meitaki me akamanako akapeea te au tavini o te Atua i mua ana te akaari anga i te reira. I teia atikara, ka uriuri tatou i te au apiianga ta tatou ka mou mai mei te akaraanga o Ruta, Naomi e Boaza.

^ para. 8 Kia mārama meitaki atu koe i te au apiianga i roto i teia atikara, tatau ia Ruta pene 1 e te 2.

^ para. 17 No te mea te uriuri nei tatou i te akaraanga o Naomi, ka uriuri tatou i te au tuaine tei inangaro tauturu. Inara ka tau rai te au apiianga i roto i teia atikara no te au taeake.