1. Eaa te aiteanga kia vai maroiroi ua tatou i te au mea katoa ra? (2 Timoteo 4:5)

 ME TUPU te mamae kia tatou, ka timataia to tatou tu tiratiratu kia Iehova e tana akaaerenga. Akapeea tatou me autu i teia au manamanata? Ka anoanoia tatou kia akamaroiroi e kia matakite, kia mou piri tikai te akarongo. (E tatau ia 2 Timoteo 4:5.) Ka vai maroiroi ua rai tatou me noo maru, me akamanako meitaki, e kia kite i te au mea mei ta Iehova e kite ra. Me pera tatou, kare to tatou manako e akatereia e te au manako ngakau.

2. Eaa ta tatou ka uriuri i teia atikara?

² I te atikara i mua ake nei, kua uriuri tatou e toru manamanata ka tupu kia tatou no vao mai i te putuputuanga. I teia atikara, ka uriuri tatou e toru manamanata i roto i te putuputuanga te ka timata i to tatou tu tiratiratu kia Iehova. Te (1) me takinga kinoia tatou e tetai taeake Kerititiano, (2) me akoia tatou, e te (3) me ngatā ia tatou i te aru i te au tauianga a te akaaerenga. Akapeea tatou me vai maroiroi ua e kia tiratiratu kia Iehova e tana akaaerenga me tupu ake te au manamanata?

3. Eaa ta tatou ka rave me takinga kinoia tatou e tetai taeake Kerititiano?

³ Kua takinga kinoia ana ainei koe e tetai taeake Kerititiano, penei e taeake arataki? Papu kare i te mea akakoro na te taeake. (Roma 3:23; Iako. 3:2) Noatu rai kua mamae  koe no tana i rave. Penei kare koe i moe meitaki ana. E kua manako koe, ‘Me ko teia te tu o te taeake, e akaaerenga ainei teia na te Atua?’ Ko tera ta Satani ka inangaro ia koe kia akamanako. (2 Kori. 2:11) Ka akatupu te reira manako kino ia tatou kia akatakake mei ia Iehova e tana akaaerenga. No reira, me kua kite koe e kua akatupu tetai taeake me kore tetai tuaine i te mamae kia koe, akapeea koe me vai maroiroi ua e kia kore e manako kino?

4. Akapeea a Iospeha i vai maroiroi ua noatu kua takinga kinoia, e eaa te apiianga mei tona akaraanga? (Genese 50:19-21)

⁴ Auraka e akamou i te riri. I to Iosepha mapu anga, kua takinga kino tona ai tuakana iaia. Kua makitakita ratou iaia, e kua inangaro tetai ia ratou i te tamate iaia. (Gene. 37:4, 18-22) Aere ua rai, kua oko ratou iaia ei tuikaa. No te reira, kua tupu te au manamanata kia Iosepha no tetai 13 mataiti. Penei ka ekoko ua a Iosepha me te aroa maira a Iehova iaia. E penei kua manako e kua akaruke a Iehova iaia i tona tuatau tumatetenga. Kare ra a Iosepha i akamou ana i te riri. Mari ra, kua vai maroiroi ua aia e te maru. Te tae anga tona tuatau i te tutaki i te kino ki tona ai tuakana, kare aia i pera ana mari ra kua aroa aia ia ratou e kua akakore ua i te ara. (Gene. 45:4, 5) Kua rauka ia Iosepha teia tu no te mea kua akamanako meitaki aia i tei tupu. Kare aia i akamanako ua i tona manamanata, kua kite aia​—i to Iehova akakoroanga. (E tatau ia Genese 50:19-21.) Eaa te apiianga? Me kua takinga kinoia koe, auraka e riri ia Iehova e auraka e manako kua akaruke aia ia koe. Mari ra, e akamanako akapeea aia i te tauturu ia koe kia akakoromaki. Pera katoa, me takinga kino mai tetai ia koe, e aroa ua atu ia ratou.​—1 Pete. 4:8.

5. Akapeea a Miqueas i vai maroiroi ua noatu kua takinga kinoia aia?

⁵ Akamanako i tetai akaraanga o teia tuatau no tetai tangata pakari ko Miqueas i Marike Apatonga. b Maara iaia tetai tuatau kua takinga kinoia aia e tetai au taeake arataki. Akakite mai aia: “Kare rava au i taitaia maata ana mei tera te tu. Kua mataku tikai au. Kare e rauka te moe, maringi ua toku roimata mamae.” Noatu te reira, kua vai maroiroi ua a Miqueas e kua tauta pakari i te akakoromaki i tona turanga. Kua pure putuputu aia, i te pati anga kia Iehova tona vaerua tapu e te maroiroi. Kua kimikimi katoa aia i te tauturu i roto i ta tatou au puka. Eaa te apiianga? Me kua tupu ana te mamae mei tetai taeake me kore tuaine, e vai maru ua e te akakoromaki i toou au ngakau kinokino. Penei kare koe i kite i te tumu i akakeuia ai te reira tangata kia tuatua e kia akaari i te reira tu. E tuatua kia Iehova na roto i te pure, e pati kiaia kia tauturu ia koe kia akamanako i te au mea mei to te taeake manako. Me pera koe te irinaki ra koe i toou au taeake kia rave i te meitaki e kia akakore i te ara. (Mase. 19:11) E akamaara, te kite maira a Iehova i toou turanga e ka oronga mai i te maroiroi kia rauka ia koe te akakoromaki.​—2 Para. 16:9; Kohe. 5:8.

6. Eaa i puapinga ai kia akamanako tatou i ta Iehova akoanga ei tu aroa nona? (Ebera 12:5, 6, 11)

⁶ Ka tupu te mamae ngakau me akoia. Inara, me akamou ua tatou ki runga i te mamae, penei ka akaiti tatou i te akoanga e kare te reira e tau e e kino. Te openga e ngere tatou i tetai mea puapinga​—me ako a Iehova ia tatou, te aroa maira aia ia  tatou. (E tatau ia Ebera 12:5, 6, 11.) Me aru ua tatou i to tatou manako ngakau, te oronga ra tatou i tetai tuatau no Satani kia akaparuparu ia tatou. Inangaro aia kia kopae tatou i te ako, e tei kino atu kia akatakake ia tatou mei ia Iehova e te putuputuanga. Me kua akoia ana koe, akapeea koe me vai maroiroi ua?

7. (a) Mei te tutu, akapeea a Iehova te taangaanga anga ia Petero te āriki anga aia i te akoanga? (e) Eaa te apiianga mei te akaraanga o Petero?

⁷ Āriki i te akoanga, e te rave i te au tauianga. Maata te taime kua ako a Iesu ia Petero ki mua i te au apotetoro. (Mare. 8:33; Luka 22:31-34) Mei teaa atura te akama! Noatu rai kua vai tiratiratu a Petero kia Iesu. Kua āriki aia i te ako e kua apii mei tona au tarevake. Aere ua rai, kua tutaki a Iehova i to Petero tu tiratiratu e kua oronga i te apainga maata kiaia i roto i te putuputuanga. (Ioa. 21:15-17; Anga. 10:24-33; 1 Pete. 1:1) Eaa te apiianga mei te akaraanga o Petero? Ka puapinga tatou e tetai ke me kare tatou e akamā me akoia, āriki i te akoanga, e te rave i te au tauianga. Me pera tatou, ka taangaanga meitaki a Iehova e te au taeake ia tatou.

8-9. Muri mai i te akoia anga, eaa to Bernardo tu i te akamata anga, inara eaa tei tauturu iaia kia taui i tona manako?

⁸ Akamanako i tei tupu kia Bernardo, e taeake i Mozambique. Kare aia i te tangata pakari akaou. Eaa to Bernardo manako? Karanga aia, “Kua akamoupuku au no te mea kare au i āriki ana i te akoanga.” Kua manata maata aia i to te putuputuanga manako. Karanga aia, “Kua pou te au mārama i rauka ai iaku te manako tau no te reira turanga e kia irinaki akaou kia Iehova e tana akaaerenga.” Eaa tei tauturu ia Bernardo kia rauka te manako tau?

⁹ Kua taui a Bernardo i tona aerenga manako. Kua akamārama aia: “I toku tavini anga ei tangata pakari, e tatau ana au ia Ebera 12:7 kia tauturu i tetai kia aru i to Iehova manako no te ako. Teianei kua ui au kiaku, ‘Koai tei tau kia taangaanga i teia irava?’ Pouroa te au tavini o Iehova​—e au katoa.” E oti kua rave a Bernardo i tei anoanoia kia akamatutu akaou i tona irinaki ia Iehova e tana akaaerenga. Kua rave putuputu aia i tana apii pae vaerua te tatau anga i te Pipiria e te akamanako marie i te reira. Noatu kua manata aia i te  manako o tona au taeake e te au tuaine, kua tutu aere kapiti aia kia ratou e kua piri ki roto i te au uipaanga putuputuanga. Aere ua rai, kua iki akaouia a Bernardo ei tangata pakari. Mei ia Bernardo rai, me kua akoia koe, eiaa e akamā, e āriki i te ako e te rave i te au tauianga. c (Mase. 8:33; 22:4) Me pera koe, papu e ka tutaki a Iehova ia koe no te vai tiratiratu kiaia e tana akaaerenga.

10. Eaa te tauianga a te akaaerenga penei kua timata i te tiratiratu o tetai au tane Iseraela?

¹⁰ Ka timataia to tatou tiratiratu e te au tauianga a te akaaerenga. Me kare e matakite, ka akatika tatou i te reira kia akatakake ia tatou mei ia Iehova. Ei akaraanga, akamanako ana i te tauianga tei tupu i raro ake i te Ture a Mose ki te iti tangata Iseraela. Mua ake ka akamanaia ai te Ture, na te au upoko ngutuare e rave ana i te angaanga pae vaerua. Ka patu ratou i te au atarau e kua oronga i te atinga kia Iehova no te ngutuare tangata. (Gene. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Iobu 1:5) I te akamanaia anga te Ture, kare te au upoko ngutuare i anoanoia kia rave i teia akameitaki anga. Kua iki a Iehova i te au taunga mei te kopu o Aarona kia oronga i te au atinga. Mei te reira tauianga a te akaaerenga, me ka rave tetai upoko ngutuare i teia tuanga e kare no te kopu o Aarona, ka tamateia aia. d (Levi. 17:3-6, 8, 9) Penei ko teia ainei tetai tumu i timata ei a Kora, Datana, e Abirama, e te 250 mataipo i to Mose e Aarona mana taoonga? (Nume. 16:1-3) Kare i papu ia tatou. Noatu eaa te tu, kare a Kora e tona au oa i vai tiratiratu ana kia Iehova. Me ka timataia toou tu tiratiratu e te au tauianga a te akaaerenga, eaa taau ka rave?

11. Eaa te apiianga mei te akaraanga o te kopu o Kohata ngati Levi?

¹¹ E turu i te au tauianga a te akaaerenga. Ia ratou i te metepara, kua akono te kopu o Kohata i te au apainga maata. Me neke ana to Iseraela, ka amo tetai o te kopu o Kohata i te aruna koreromotu na mua i te iti tangata. (Nume. 3:29, 31; 10:33; Iosu. 3:2-4) E akameitakianga maata! Inara, kua taui teia i te nooanga to Iseraela i te Enua Taputouia. Kare e anoanoia kia neke putuputuia te Aruna. Te taeanga ki to Solomona tutara anga ei ariki, kua rave tetai o te kopu o Kohata i te angaanga ei aronga imene, aronga tiaki ngutupa, e te akono i te au are apinga. (1 Para. 6:31-33; 26:1, 24) Kare e tataanga e kua kopekope te kopu o Kohata me kore kua māro i te taoonga maata no te mea e tikaanga to ratou. Eaa te apiianga no tatou? E turu ngakau katoa i te au tauianga o te akaaerenga a Iehova, e tetai ua atu angaanga te rave ra koe. Kia rekareka i te reira. Akamaara kare na taau angaanga e akaari mai i toou puapinga. Akaperepere maata a Iehova i toou tiratiratu ki tetai ua atu angaanga.​—1 Samu. 15:22.

12. Eaa to Zaina manako i te tauianga tana angaanga Betela ki tetai mea ke?

¹² Akamanako i te akaraanga o Zaina, e tuaine i te Middle East, tei taui tana angaanga e kare akaou e rave i tana angaanga akaperepereia. Kua tukunaia aia ki te angaanga tutu aere i muri mai i tona  tavini anga i te Betela no tetai 23 tuma mataiti. Karanga aia: “Poitirere tikai au i teia tauianga angaanga. Kua tupu te tu puapinga kore e kua ui au kiaku, ‘Eaa taku tarevake i rave?’” Ma te taitaia, kua tuatua atu tetai au taeake e te tuaine i roto i te putuputuanga kiaia e: “Naringa oki e tu meitaki ua toou, kare koe e ngere i taau angaanga a te akaaerenga.” No tetai tuatau, kua mamae ngakau a Zaina e kua aue ua i te po. Akakite aia: “Kare rava au i ekoko ana i te akaaerenga e to Iehova aroa iaku.” Akapeea a Zaina i te vai maroiroi ua anga?

13. Eaa ta Zaina i rave kia autu i tona manako ekoko?

¹³ Kua rauka ia Zaina te autu i tona manako ekoko. Akapeea? Kua tatau aia i te au atikara i roto i ta tatou au puka no runga i tona turanga. Kua tauturuia aia e te atikara “Ka Rauka ia Koe te Autu i te Akamaroiroi Kore!” i roto i Te Punanga Tiaki o Peperuare 1, 2001. Akamārama maira taua atikara kua tupu te reira tu ki te tata Pipiria ko Mareko i te tauianga tana angaanga. Kua maara ia Zaina, “kua riro to Mareko akaraanga ei vairakau kiaku kia autu au i toku au tu taitaia.” Kua piri vaitata katoa a Zaina ki tona au oa. Kare i akatakake iaia; e kare katoa i miimii iaia uaorai. Kua āriki aia e te angaanga ra te vaerua o Iehova na roto i tana akaaerenga e te akaperepere ra te au taeake arataki iaia. Kua kite katoa aia e ka rave ta te Atua akaaerenga i tei meitaki kia akatupu i ta Iehova angaanga.

14. Kua ngatā ia Vlado i te aru i teea tauianga a te akaaerenga, inara eaa tei tauturu iaia kia rave i te reira?

¹⁴ Kua ngatā ia Vlado e 73 ona mataiti e tangata pakari i Slovenia, i te āriki i te tauianga ou kia kapiti ta ratou putuputuanga ki tetai e kua topiriia te Are Uipaanga Patireia i aere ana aia. Karanga mai aia: “Kare au i mārama i te tumu i topiriia ai te reira Are Uipaanga Patireia manea. Mamae tikai au no te mea koi oti akera ia matou i te akaou i te reira. E tangata kamuta au, e naku i maani i tetai o te au apinga i reira. Tetai katoa, kua riro teia au tauianga ei akatupu i te au akatikatika anga maata e kare i te mea māmā no matou te au papuritia pakarikari.” Eaa tei tauturu ia Vlado kia turuturu i te aratakianga?  Akamārama mai aia: “Na te aru anga i te au tauianga ou a te akaaerenga a Iehova ka apai mai i te au akameitakianga. Te akapapa nei teia au tauianga ia tatou no te au tauianga maata ka tupu a te tuatau ki mua.” Te ngatā ra ainei ia koe te aru i te au tauianga ou kia kapiti ki tetai putuputuanga e penei tetai tauianga angaanga? Kia papu e te manako maira a Iehova ia koe. Me turuturu koe i teia au tauianga e te vai tiratiratu kia Iehova e tana akaaerenga, ka akameitakiia koe.​—Sala. 18:25.

15. Akapeea tatou me vai maroiroi ua me tupu te au manamanata i roto i te putuputuanga?

¹⁵ Ia tatou e vaitata nei ki te openga o teia akatereanga, ka tupu rai te au manamanata no roto mai i te putuputuanga. Ka timata te reira i to tatou tiratiratu kia Iehova. No reira kia vai maroiroi ua tatou. Me kua takinga kinoia koe e tetai taeake Kerititiano, auraka e akamou i te riri. Me akoia mai, eiaa e akama, āriki i te akoanga, e te rave i te au tauianga. E me rave ta Iehova akaaerenga i te au tauianga e ka tupu kia koe, e āriki ngakau katoa i te reira e te aru i te aratakianga.

16. Akapeea koe me irinaki ua atu kia Iehova e tana akaaerenga?

¹⁶ Ka rauka ia koe i te irinaki ua kia Iehova e tana akaaerenga me timataia toou tiratiratu. Ka anoanoia koe kia vai maroiroi ua rai, kia vai maru, kia akamanako meitaki, e kia kite i te au mea mei ta Iehova e kite ra. E apii mei te aronga Pipiria tei autu i te au manamanata mei to tatou rai e te akamanako marie i to ratou akaraanga. E pati tauturu kia Iehova na roto i te pure. Auraka e akatakake ia koe mei te putuputuanga. Noatu eaa te ka tupu, kare rava e rauka ia Satani i te akatakake ia koe mei ia Iehova e Tana akaaerenga.​—Iako. 4:7.