Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

1924​—⁠E Tai Anere Mataiti Akenei

1924​—⁠E Tai Anere Mataiti Akenei

“E TUATAU meitaki teia no te au taeake papetitoia kia akamaata i ta ratou tavinianga tamou,” i akakite ei te Bulletin a o Tianuare 1924. I te reira mataiti, kua akono te Aronga Apiipii Pipiria i te reira akoanga: na te rave anga i te au angaanga tutu aere tukeke ma te ngakau toa.

TUTU AERE NA RUNGA I TE RATIO

Kua angaanga maroiroi te au taeake i Betela i te pātu i te ngai ratio WBBR i Staten Island, i te oire ko New York. Te mea mua, kua tamā ratou i te au enua e kua tipu i te au tumu rakau ki raro e oti kua pātu i te au are maatamaata no te aronga angaanga e tetai ngai no te au apinga angaanga. Te oti anga te reira, kua tamoumou te au taeake i te au apinga tei anoanoia no te akatangi ratio kia “aere ki runga i te mareva.” Inara kare te reira i te angaanga māmā.

Kua kite mai te au taeake kare i te mea māmā i te tamou i te poupou maatamaata no te ratio. Ka anoanoia te poupou e 91 mita te roa kia pangeia e te nga rakau e 61 mita te teitei. Te tamata anga ratou, kare i manuia te reira. Inara ma te tauturu a Iehova, kua rauka ia ratou i te pātu i te poupou. Akakite a Calvin Prosser, tei piri atu ki tera angaanga, “Naringa i manuia ta matou i rave, ka akameitaki matou ia matou uaorai.” No reira kua akameitaki te au taeake ia Iehova no ta ratou i rave. Inara kua tupu akaou mai tetai manamanata.

Pātu anga i te poupou o te ratio WBBR

E ou ua ratou i te taangaanga i te ratio i tera tuatau, e kare i te mea māmā i te oko i te au apinga tei anoanoia. No reira kua oko te au taeake i te apinga takere ta tetai tangata i maani no te tamou i te ratio. Kare ratou i oko i tetai apinga akatangi mari ra kua taangaanga ratou i te pu akatangi o te tereponi. I tetai po ia Peperuare, kua akatangi te au taeake i teia au apinga ta ratou i tamoumou. Kua imene ratou i te au imene Patireia. Kua akakite mai te taeake ko Ernest Lowe i tetai tua katakata no runga i tei tupu i tera po. Karanga mai aia e ia ratou e imene ra, kua ringi mai te Akava ko Rutherford b ia ratou. Kua akarongo aia i ta ratou imene i runga i te ratio mei Brooklyn mai, e 25 kiro mita te mamao.

Karanga mai te Taeake ko Rutherford, “E akamutu. Te turituri ia kotou!” No reira, kua tamate te au taeake i te ratio, inara kua kite ratou e te angaanga ra te reira e kua papa ratou no te tutu aere na runga i te ratio.

I te rā 24 o Peperuare 1924, kua akakite te Taeake ko Rutherford i roto i te porokaramu mua e ka taangaangaia te ratio “ei akono i te au angaanga ta Karaiti i oronga mai kia ratou kia rave.” Kua akakite aia i te akakoroanga o te ratio: “Kia tauturu i te tangata kia mārama i te Pipiria e kia kite i te puapinga o te tuatau e noo nei tatou, noatu eaa to ratou irinakianga e te akonoanga.”

Kaui: Taeake ko Rutherford i ko i te ratio

Katau: Te au apinga no te ratio

Kua puapingaia te porokaramu mua i runga i te ratio. No tetai 33 mataiti, kua taangaangaia te ratio WBBR no te akakite aere i te au porokaramu a Iehova ki te katoatoa.

KUA AKAAPA RATOU I TE AU OROMETUA

Ia Tiurai 1924, kua akaputuputu mai te Aronga Apiipii Pipiria i ko i tetai uruoaanga i Columbus, Ohio. Kua tae mai te au taeake takapini i teianei ao e kua akarongo i te ako i roto i te reo Arapia, Papaa, Varani, Tiamani, Ereni, Hungary, Itaria, Lithuania, Poland, Rutia, te au reo Scandinavia e Ukraine. Ka rauka i tetai pae i te akarongo i te porokaramu na runga i te ratio e kua patiia te aronga tata o te nuti pepa Ohio State Journal kia tata i tei akakiteia i roto i te porokaramu no te uruoaanga i te au rā.

Te 1924 uruoaanga i Columbus, Ohio

I te Paraparau rā 24 o Tiurai, kua tutu aere te au taeake e 5,000 i roto i tera oire. Kua tu’a ratou mei tetai 30,000 puka e kua apii i te Pipiria ki te tauatini ua atu tangata. Akakite The Watch Tower no runga i tera rā “e ko tetai atianga mataora tikai teia no te uruoaanga.”

I roto i tana ako i te Varaire rā 25 o Tiurai, kua tatau te Taeake Rutherford i tetai karere akaapa i te au arataki akonoanga. Karanga aia e te arai ra te au arataki poritiki, akonoanga e te pitiniti i te au tangata kia kore e kite i te tuatua mou no runga i te Patireia o te Atua, tana ka taangaanga ei akameitaki i te tangata. Karanga katoa aia e kua tarevake teia au arataki no te mea kua turu ratou i te “League of Nations e kua akakite e e mata te reira no te patireia o te Atua i te enua nei.” Ka anoanoia te Aronga Apiipii Pipiria kia ngakau toa me tutu aere i teia karere ki te au tangata.

I muri mai kua akakite tetai atikara i roto i The Watch Tower no runga i teia uruoaanga i Columbus: “Kua akamatutu te reira i te akarongo . . . , o te au taeake e te au tuaine kia maroiroi i te tutu aere ma te ngakau toa, noatu te patoianga.” Karanga a Leo Claus, tei tae atu ki te reira uruoaanga: “I muri ake i te uruoaanga, kua inangaro tikai matou i te tutu aere i teia karere.”

Te aenga pepa Ecclesiastics Indicted

Ia Okotopa, kua tu’a aere te Aronga Apiipii Pipiria e mirioni kopi o te aenga pepa Ecclesiastics Indicted ki te tangata, te karere a te Taeake Rutherford i akakite. I roto i tetai oire meangiti i Oklahoma i Marike, kua oti ia Frank Johnson i te tu’a i te au aenga pepa. Kua anoanoia aia kia tiaki e 20 miniti no te au taeake kia tiki mai iaia. Inara kare i rauka iaia i te tiaki i te ngai atea no te mea kua riri te tangata iaia no tana angaanga tutu aere. No reira, kua pipini te Taeake Johnson ki roto i te are pure. I te mea kare e tangata i reira, kua akaruke aia i te au aenga pepa Ecclesiastics Indicted ki roto i te Pipiria a te orometua e ki runga i te au nooanga. Kua akaruke viviki aia i te reira are pure e kua aere atu aia e rua akaou are pure e kua akaruke i te au aenga pepa ki reira.

E oti kua oki a Frank ki te ngai ka aravei te au taeake iaia. Kua pipini aia ki te ngai tito penitini e kua kite atu i te aronga e kimi ra iaia. Kua pāti to ratou motoka e kare ratou i kite mai iaia. Kare i roa ana, kua tae mai te au taeake e te au tuaine tei tutu aere ana i te apai ia Frank.

Karanga tetai taeake, “Ia matou e oki ra, kua akaoro matou na te pae i te au are pure e toru. Vaitata rai e 50 tangata e tu ra i mua i te au are pure. Tetai ia ratou te tatau ra i te aenga pepa. E tetai pae te akaari ra i te reira ki te orometua. Mei rokoia rai matou e te tumatetenga! Inara kua akameitaki matou ia Iehova no tana paruruanga e te oronga mai i te tauturu kia kore matou e opuia e te aronga patoi.”

TUTU AERE KI TE AU ENUA KE

Józef Krett

I tetai au enua ke, kua tutu aere te Aronga Apiipii Pipiria ma te mataku kore. I Varani, kua tutu aere a Józef Krett ki te aronga kō auri no Poland mai. Kua parani aia i te oronga i tetai ako “Te Tuakaouanga o te Aronga Tei Mate Kare e Roa Atu.” Te tu’a anga te au taeake i te patianga ki te au tangata i tera oire, kua akamatakite te orometua o te reira ngai i tana aronga aere pure auraka e aere ki tana ako. Inara kare ratou i akarongo ki te orometua. E 5,000 tuma tangata tei tae atu ki te akoanga e te orometua katoa! Kua pati te Taeake Krett i te orometua kia akakite mai i tona irinaki anga inara kua patoi te orometua. I muri ake i tana ako, kua oronga te Taeake Krett i te au puka ki te tangata tei inangaro i te kite maata atu no runga i te Pipiria.—Amo. 8:11.

Claude Brown

I Aperika, kua tutu aere a Claude Brown i te nuti meitaki ki te enua ko Gold Coast, kapikiia i teianei ko Ghana. E maata te tangata tei āriki i te tuatua mou mei tana ako e te au puka tana i tu’a ki te au tangata. Kua tae atu a John Blankson, te apii ra i te maani vairakau ki te ako a te Taeake Brown. Kua kite meitaki aia e ko te tuatua mou teia. Karanga a John, “Kua mataora au i te kite i te tuatua mou e kua puka aere au i te reira i ko i te apii vairakau.”

John Blankson

Kua kite mai a John mei te Pipiria e kare te apiianga Toru Tai i roto i te reira. I tetai rā, kua aravei aia i te orometua i ko i tetai are pure e kua ui kiaia no runga i teia. Kua tuaru te orometua iaia ki vao, ma te kapiki atu: “E akaatea atu ia koe! Kare koe i te Kerititiano; e Tiaporo koe!”

I te taeanga aia ki te kainga, kua tata a John i tetai reta ki te orometua kia aravei raua i te ngai tangata no te uriuri no runga i te Toru Tai. Inara kua akakite atu te orometua kia John kia aere aia ki te opati o te puapii maata no te apii vairakau, e kua ui te puapii kiaia me kua tata ana aia i tetai reta ki te orometua.

Kua pau atu a John, “Ae.”

Kua akakite atu te puapii kia John e kia tata i tetai reta no te tataraara kiaia. Kua tata a John:

“E te orometua, kua pati mai te puapii e kia tata atu au i tetai reta tataraara e te inangaro nei au i te rave i te reira, inara e na mua koe i te akakite mai e tarevake taau apiianga.”

Kua poitirere te puapii e kua ui mai, “E Blankson, ko teia taau ka inangaro i te tata?”

“Ae, ko tena.”

“Ka akaateaia koe mei teia apii me patoi koe i te orometua a te kavamani.”

“E te puapii, me apii mai koe ia matou e kare matou e mārama i tetai manako, kare ainei ka ui matou i te au uianga kia koe?”

“No teaa.”

“I na, ko teia taku i rave. Te apii ra aia i te Pipiria kia matou e kua ui au i tetai uianga kiaia. Me kare e rauka iaia te pau, eaa i reira au ka tataraara ai?”

Kare a Blankson i akaateaia mei te apii. E kare aia i anoanoia kia tataraara ki te orometua.

AKARA KI TE TUATAU KI MUA

Akakite The Watch Tower no runga i te angaanga o tera mataiti: “Ka āriki tatou i ta Davida au tuatua: ‘Naau oki au i tatua i te maroiroi i te tamaki.’ (Salamo 18:39) Kua akamaroiroiia tatou no te mea kua kite ana tatou i te tauturu a te Atu . . . i teia mataiti i aereia mai. Kua rekareka tona au tavini tiratiratu i te tutu aere i te nuti meitaki.”

I te openga o tera mataiti, kua parani te au taeake no te pātu akaou i tetai ngai ratio. Kua pātuia te reira i Chicago. Kua kapikiia tera porokaramu ratio e ko te TUATUA. No te mea ka tutu aere ratou i te Tuatua a te Atua na runga i te ratio. Kua taangaangaia te au apinga ou no te akakite aere i te karere Patireia na runga i te ratio ki te au ngai mamao e tae ua atu ki Kanata.

I te mataiti 1925, kua tauturu a Iehova i te Aronga Apiipii Pipiria kia mārama i te apiianga ou no runga ia Apokalupo pene 12. Kua akaturoriia tetai pae no teia akamārama anga ou. Kareka te maataanga o te au taeake kua mataora ratou i te kite i tei tupu i te rangi e ta te reira ka akatupu ki te iti tangata o te Atua i te enua nei.

a Teianei ko te Oraanga Kerititiano e te Angaanga OrometuaPuka Angaanga no te Uipaanga.

b Kua akaaere a J. F. Rutherford, i te angaanga tutu aere a te Aronga Apiipii Pipiria i te reira tuatau, kua kapikiia aia ko te Akava ko Rutherford. I mua ake ka tavini ei aia i Betela, e angaanga ana aia ei akava no te Eighth Judicial Circuit Court of Missouri.