1. Eaa to te manganui manako i te kapiki anga a te pakari i teia tuatau? (Maseli 1:20, 21)

 I TE au enua e manganui, e matauia ana te kite i te au papuritia mataora o te Patireia, i te pae mataara e oronga ra i te au puka ki te tangata. Kua rave ana koe i teia angaanga tutu aere? Me ae, penei kua manako ana koe i teia akatutuanga i roto i te puka o Maseli​—te kapiki nui nei te pakari i te ngai atea kia akarongo te tangata i ta te reira akoanga. (E tatau ia Maseli 1:20, 21.) Tei roto i te Pipiria e te au puka te akamārama maira i te Pipiria te “pakari mou”​—to Iehova pakari. Ko te karere inangaroia teia e te tangata e rauka ai ia ratou te aere ki runga i te arataa o te ora. Mareka tatou me āriki tetai i ta tatou au puka. Kareka ra te katoatoa, kare. Kare tetai e inangaro i te kite i ta te Pipiria e karanga ra. Kua kata aviri mai tetai aronga. Manako ratou e e mea taito te Pipiria. Kua akakino tetai pae i ta te Pipiria apiianga no te au mea o te oraanga, te taiku ra no te aronga e akono ra i te reira e e aronga tuatua tau kore e te kino. Noatu rai te oronga ua maira a Iehova i te pakari mou ki te katoatoa. Na teea tu?

2. Akapeea e rauka ai te pakari mou i teia tuatau, e eaa ta te maata anga i iki?

² Ko tetai mataara e akakite ana a Iehova i te pakari mou koia oki na roto i tana Tuatua, te Pipiria. Ka rauka i te katoatoa teia puka. Akapeea ta tatou au puka te akamārama maira i te Pipiria? Ma te akameitaki anga a Iehova, kua rauka te reira i roto i te 1,000 tuma reo. Ko te aronga e akarongo ra ki te reira, e tatau ra e te taangaanga ra i ta ratou i apii, kua puapingaia. Kareka ra te maata anga kua iki kia  kore e akarongo i te kapiki nui a te pakari mou. Me iki i te ikianga, ka irinaki ratou ia ratou uaorai e to ratou au taeake. Ka akavaavaa ratou ia tatou no te iki i te akono i ta te Pipiria. Ka uriuri teia atikara i te tumu i pera ei te tangata. Mea mua, ka akamanako ana tatou akapeea e rauka ai te pakari no ko mai ia Iehova.

3. Eaa te ō maira ki te pakari mou?

³ Te pakari ko te kite anga akapeea me taangaanga i ta tatou i apii me iki i te au ikianga meitaki. Inara e maata te ō maira ki te pakari mou. Karanga ra te Pipiria: “Ko te akamataanga o te pakari ra, ko te mataku ïa ia Iehova: e te kite i te au mea tapu ra, ko te kite ïa.” (Mase. 9:10) No reira me e ikianga puapinga ta tatou ka iki, ka akariro tatou i to Iehova manako​—“te kite i te au mea tapu ra”—​ko te tumu o ta tatou ikianga. Ka kimi tatou i tana aratakianga i roto i te Pipiria e te au puka te akamārama maira i te Pipiria. Me pera tatou, te akono ra tatou i te pakari mou.​—Mase. 2:5-7.

4. Eaa ra e ko Iehova anake te ka oronga mai i te pakari mou?

⁴ Ko Iehova anake ka oronga mai i te pakari mou. (Roma 16:27) Eaa ra e koia te Tumu o te pakari? Mea mua, koia Tei Anga ia tatou, e e kite ope kore tona e kua mārama i tana au mea i anga mai. (Sala. 104:24) Te rua, te akaari maira ta Iehova angaanga i tona tu pakari. (Roma 11:33) Te toru, ta Iehova akoanga kua akapuapinga i te aronga tei taangaanga i te reira. (Mase. 2:10-12) Me inangaro tatou i te pakari mou, kia āriki tatou i teia au tuatua mou e kia akariro i te reira kia arataki ia tatou e me rave i tetai angaanga.

5. Eaa tei tupu mai no te mea kua patoi te tangata i te āriki ia Iehova e ko te Tumu o te pakari mou?

⁵ Maata te aronga e aravei ana tatou i roto i te angaanga tutu aere ka karanga mai e e mea umere tikai te tu i angaia ai te au mea natura; inara ka patoi ratou i Tei Anga i te reira e kua karanga e e mea tupu ua mai. Karanga mai tetai pae e te irinaki ra ratou i te Atua, inara te manako ra ratou i te au turanga a te Pipiria e mea taito e kua iki i to ratou uaorai anoano. Eaa tei tupu mai? Kua meitaki mai ainei teianei ao no te mea kua irinaki te tangata i tona uaorai manako e kare i to te Atua? Kua kiteaia ainei to ratou mataora e te manakonakoanga tinamou no te tuatau ki mua? Ko ta tatou e kite nei te akapapu maira i teia tikaanga: “Kare e pakari, kare e kite, kare e tuatua kimiia, e tupu ei ia Iehova.” (Mase. 21:30) Ko te tumu teia no tatou kia akara kia Iehova no te pakari mou! Ma te mii, kare te maata anga e inangaro. No teaa ra?

6. Kia tau kia Maseli 1:22-25, koai tei kore i akarongo i te kapiki anga?

⁶ E maata tei kore i akarongo i te pakari mou e “puroro maira ki te au arataa.” Kia tau ki te Pipiria, e toru pupu aronga tei patoi i te pakari: te “aronga kite kore,” te “aronga akavaavaa,” e te “aronga neneva.” (E tatau ia Maseli 1:22-25.) Ka akara ana tatou i teia au tu tei akakeu i teia aronga kia patoi i te pakari o te Atua, e ka akamanako katoa tatou akapeea tatou me kopae i to ratou au tu.

7. Eaa ra tetai pae aronga i iki ei kia riro ei “aronga kite kore”?

⁷ Te “aronga kite kore” e aronga tei irinaki i te au mea ravarai ta ratou e akarongo ra e tei akavareia. (Mase. 14:15)  E aravei putuputu ana tatou ia ratou i te angaanga tutu aere. Ei akaraanga, e akamanako ana i te mirioni ua atu tangata tei akavareia e te au arataki akonoanga e te poritiki. Kua poitirere tetai pae i te kite e kua pikikaaia ratou e to ratou au arataki. Kareka ra te aronga tei taikuia i roto ia Maseli 1:22 kua iki ratou kia riro ei aronga kite kore no te mea kua inangaro ratou i te reira. (Iere. 5:31) Mataora ratou i te rave i to ratou anoano kare e inangaro i te apii i ta te Pipiria e akakite maira e kia akono i te reira. Kua aite to ratou tu ki tetai vaine aere pure i Quebec, Canada, tei tuatua ki te Au Kite, “Me kua akavareia matou e to matou orometua, nona te apa, kare no matou!” Kare tatou e inangaro i te aru i to ratou tu!​—Mase. 1:32; 27:12.

8. Eaa te ka tauturu ia tatou kia rauka te kite meitaki?

⁸ Ma te tumu meitaki, te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou kia vai kite kore inara kia riro tatou “ei tangata pakari ïa.” (1 Kori. 14:20) Ka rauka te kite karape na te taangaangaanga i te au kaveinga Pipiria i roto i to tatou oraanga. Aere ua rai, ka kite mai tatou akapeea te reira au kaveinga me tauturu ia tatou kia kopae i te kino e kia iki i te au ikianga pakari. Ka meitaki tatou i te akara mei teaa to tatou tu. Me kua apii ana tatou i te Pipiria e te aere nei ki te au uipaanga no tetai tuatau, ka ui tatou e eaa ra tatou kare i akatapu ake i to tatou oraanga kia Iehova e kia papetito. Me kua papetitoia, te tere ra ainei tatou ki mua ei tangata tutu aere e te apii i te nuti meitaki? Te akaari maira ainei ta tatou au ikianga e kua aratakiia tatou e te au kaveinga Pipiria? Te akaari ra ainei tatou i te au tu Kerititiano me akono i tetai e tetai? Me e ngai akatikatika anga tetai, e rave i ta Iehova turanga, e ‘pakari ei te aronga kamakura.’​—Sala. 19:7.

9. Akapeea te “aronga akavaavaa” i te akaari mai e te patoi ra ratou i te pakari?

⁹ Te rua o te pupu tei patoi i te pakari o te Atua ko te “aronga akavaavaa.” E aravei ana tatou i teia aronga i roto i te angaanga tutu aere. E reka ana ratou i te aviri tangata. (Sala. 123:4) Te akamatakite maira te Pipiria i te au rā openga, e maata te aronga akavaavaa. (2 Pete. 3:3, 4) Mei te nga unonga a Lota tangata tuatua tika, kare tetai aronga o teia tuatau e ariu mai ana ki te akamatakite anga a te Atua. (Gene. 19:14) Te aviri ra ratou i te aronga akono i te au kaveinga Pipiria. Kua akakeuia teia aronga akavaavaa e ‘to ratou uaorai au anoano kikino.’ (Iuda 7, 17, 18) Kua taka meitaki rai ta te Pipiria akamārama anga i te aronga akavaavaa e ko te aronga tei akaruke i te akarongo e tei patoi ia Iehova!

10. Ia Salamo 1:1, akapeea tatou me kopae i te aronga akavaavaa?

¹⁰ Akapeea tatou me paruru ia tatou kia kore e aru i te tu o te aronga akavaavaa? Tetai mataara auraka e kapiti atu ki te aronga te akaari ra i te tu akaapa. (E tatau ia Salamo 1:1.) Tera te aiteanga kare tatou e akarongo e kare e tatau i te au tuatua a te aronga tei akaruke i te akarongo. Me kare tatou e matakite, ka akamata tatou i te akaari i te tu akaapa e te ekoko ia Iehova e te aratakianga te aere maira na roto i tana akaaerenga. Kia kopae i te reira, e ui kia tatou uaorai: ‘E tuatua akaapa ana ainei au me orongaia mai te au aratakianga e te akamārama anga ou? E akaapa viviki ana ainei au i te aronga e rave ra i te arataki anga?’ Me akatikatika vave tatou i teia au tu, ka mareka a Iehova i te reira.​—Mase. 3:34, 35.

11. Eaa to te “aronga neneva” manako no ta Iehova au turanga o te oraanga?

 ¹¹ Te toru o te pupu tei patoi i te pakari ko te “aronga neneva.” E neneva ratou no te mea kua patoi ratou i te rave i ta te Atua au ture o te oraanga. Kua rave ratou i tei tau ki to ratou anoano. (Mase. 12:15) Kua patoi te reira aronga ia Iehova, te Tumu o te pakari. (Sala. 53:1) Me aravei atu ia ratou i te angaanga tutu aere, ka akakino ua mai ratou ia tatou no te akono i te au turanga Pipiria. Inara, kare e rauka ia ratou i te oronga mai i tetai oraanga meitaki. Te karanga ra te Pipiria: “E teitei to te tuatua pakari, kare e taea e te neneva ra: kare aia e tika kia tuatua i te ngutupa ra.” (Mase. 24:7) Kare atu a te aronga neneva tuatua meitaki. No reira a Iehova i akamatakite mai ei kia “atea atu [tatou] i te aroaro o te tangata neneva ra”!​—Mase. 14:7.

12. Eaa te ka tauturu ia tatou kia kopae i te tu o te aronga neneva?

¹² Kare i aite ki te aronga rikarika i ta te Atua akoanga, kua tatanu tatou i te inangaro i ta te Atua apiianga, kapiti mai i tana au kaveinga. Ka akamatutu tatou i te reira inangaro na te akaaite anga i te tupu anga meitaki o te aronga akarongo ki te aronga tei kore i akarongo. Akamanako ana i te au mea kino tei tupu ki te tangata no te mea kua patoi neneva ratou i te akono i ta te Atua akoanga pakari. E akamanako rai no runga i toou oraanga meitaki no te akarongo anga ki te Atua.​—Sala. 32:8, 10.

13. Te māro ra ainei a Iehova ia tatou kia akarongo ki tana akoanga pakari?

¹³ Te oronga maira a Iehova i te pakari ki te katoatoa, kare ra aia e māro i tetai kia āriki i te reira. Inara, te akataka maira aia i te ka tupu ki te aronga kare e inangaro i te pakari. (Mase. 1:29-32) Te aronga tei iki kia kore e akarongo kia Iehova ka ‘mate oki ratou i tatipake ra.’ Aere ua rai, kua akatupu to ratou oraanga i te taitaia, te manamanata, e te kino kia ratou. I tetai tua, ko te aronga tei akarongo ki ta Iehova akoanga pakari e tei taangaanga i te reira kua taputouia e: “Ko tei akarongo mai iaku ra, ka noo marie ua ïa ma te ora; e akaea ua aia ma te mataku kore i te kino.”​—Mase. 1:33.

14-15. Eaa ta tatou i apii mai mei ia Maseli 4:23?

¹⁴ Me taangaanga tatou i to te Atua pakari, ka puapingaia tatou. Mei ta tatou i uriuri, te oronga ua maira a Iehova i te akoanga pakari. Ei akaraanga, i roto i te puka o Maseli, kua oronga mai aia i te akoanga puapinga ei akameitaki i to tatou oraanga. Akara ana tatou e a o teia akoanga pakari.

¹⁵ E paruru i toou ngakau. Te akakite ra te Pipiria: “I te au mea katoa taau ka  tapapa ra, kia maata taau tapapa anga i to ngakau; ko te tumu oki te reira o te ora.” (Mase. 4:23) Akamanako ana i tei anoanoia kia paruru i te ngakau. Ka kai tatou i te kai memeitaki, ka akaetaeta kopapa, e ka kopae i te au peu kino. Pera katoa ka paruru tatou i to tatou ngakau i te pae vaerua. Ka kai i te Tuatua a te Atua i te au rā. Ka akapapa e ka aere ki te au uipaanga, e ka paupau i reira. Ka akamatutu i te reira na te rave maroiroi anga i te angaanga tutu aere. Ka akaruke i te au peu kino na te kore e angai i to tatou manako ki te au mea kino, mei te tamataoraanga viivii e te kapitianga kino.

16. Eaa i tau ei te akoanga o Maseli 23:4, 5 i teia tuatau?

¹⁶ Kia mareka ua. Te oronga maira te Pipiria i teia akoanga: “Auraka e akaope i te ririnui ki te apinga kia maata. . . . Ka anaana rai koe i o mata ki runga i te mea e kare nei ïa? te rave nei oki te reira i te peau; te rere ke nei mei te aeto ki runga i te rangi ra.” (Mase. 23:4, 5) Kare e ka vai ua te au apinganui. E inangaroia ana te moni e te aronga apinganui e te putaua. Ka akatupu teia anoano ia ratou kia rave i te au angaanga ka akakino i to ratou tu, to ratou pirianga ki tetai e to ratou oraanga. (Mase. 28:20; 1 Timo. 6:9, 10) I tetai tua, ka tauturu te pakari ia tatou kia akaari i te manako tau no te moni. Ka paruruia tatou kia kore e noinoi, mari ra kia mareka ua i tei rauka mai.​—Kohe. 7:12.

17. Akapeea e rauka ai ia tatou “te arero ra o te aronga pakari,” ia Maseli 12:18?

¹⁷ Akamanako na mua i mua ake ka tuatua ai. Me kare e matakite, ka tupu te mamae no ta tatou au tuatua. Te akakite ra te Pipiria: “Te tangata vaa karea ua ra, e tau ïa ki te koputaputa koke ra: ko te arero ra o te aronga pakari ra, mei te vairakau ïa.” (Mase. 12:18) Ka tupu te pirianga oa meitaki me kopae tatou i te urutoe i te au tarevake o tetai. (Mase. 20:19) Kia riro ta tatou tuatua ei rapakau kare kia akakino, kia akakiia to tatou ngakau i te kite mei te Tuatua a te Atua. (Luka 6:45) Me akamanako marie tatou i te Pipiria, ka aite ta  tatou au tuatua ki “te punavai o te pakari ra” tei akamaroiroi i tetai ke.​—Mase. 18:4.

18. Akapeea a Maseli 24:6 me tauturu ia tatou i te angaanga tutu aere?

¹⁸ E aru i te aratakianga. Te oronga maira te Pipiria i teia akoanga tau: “E tenana, kia rai te kimi anga i te tuatua pakari, ka rave ei koe i te tamaki: tei te maata i te kimi i te tuatua ra te ora.” (Mase. 24:6) Akamanako ana i te puapinga me taangaanga i teia kaveinga i roto i te angaanga tutu aere e te apiianga. Kare e ka rave ua i toou anoano no te angaanga tutu aere, ka aru tatou i te au manako tauturu tei orongaia mai. Ka rauka te reira aratakianga meitaki i ko i te au uipaanga, i reira ka oronga mai te au taeake tukatau i te akoanga Pipiria e te au akatutuanga no te tereni ia tatou. Pera katoa, te oronga maira ta Iehova akaaerenga i te au apinga apii meitaki​—te au puka e te vitio—​kia mārama te tangata i te Pipiria. Te apiipii ra ainei koe i te taangaanga meitaki i teia au apinga apii ra?

19. Eaa toou manako i te pakari no ko mai ia Iehova? (Maseli 3:13-18)

¹⁹ E tatau ia Maseli 3:13-18. Mareka tatou i te akoanga tau i roto i te Tuatua a te Atua! Mari ua ake te reira? I teia atikara, kua uriuri tatou i te au akaraanga o te pakari mou i roto ia Maseli. Kua oronga mai a Iehova i te au tuatua pakari i roto i tana au Tuatua Tapu. Kia taangaanga ua rai tatou i te pakari o Iehova. Kare e puapinga ana to te ao manako no te pakari; kua papu ra ia tatou “e ko tei tāpu iaia [no te pakari], e ao tona.”