ATIKARA APII 5
“Ko te Mesia te Upoko o te Tangata Ravarai”
“Ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai.”—1 KORI. 11:3.
IMENE 12 Te Atua Ngateitei ko Iehova
I ROTO I TEIA APII *
1. Eaa te tu o tetai tangata me akono i tana vaine e te tamariki?
EAA te aiteanga o te tuatua “taoonga upoko” kia koe? E aru ana tetai au tane i te peu me kore te tu i utuutu ia mai ei ratou i te akono i ta ratou vaine e te tamariki. Teia ta Yanita, e tuaine i Europa i tuatua, “I toku ngai i noo ana, kua matau ua te tangata i te manako e e paruparu ake te vaine i te tane e ka akariroia ratou ei au tavini.” Karanga katoa te taeake ko Luke no Marike mai e, “Apii tetai au metua tane i ta ratou au tamaroa e ko ta te vaine ka tuatua kare te reira e puapinga ana.” Inara, kare ko teia te tu ta Iehova e inangaro ra i te au tane me taangaanga i to ratou taoonga upoko. (Akaaite ia Mareko 7:13.) Akapeea i reira tetai tangata e riro mai ei, ei upoko ngutuare meitaki?
2. Eaa ta te upoko ngutuare ka anoanoia kia kite, e no teaa ra?
2 Kia riro mai ei upoko ngutuare meitaki, ka anoanoia te tane kia mārama eaa ta Iehova e umuumu ra iaia kia rave. E kia kite i te tumu i akanoo ei a Iehova i te taoonga upoko e akapeea aia me aru i te akaraanga o Iehova e Iesu. Eaa i puapinga ai kia mārama aia i teia? No te mea kua oronga a Iehova kia ratou i te mana akaaere e te inangaro ra aia ia ratou kia taangaanga meitaki i te reira.—Luka 12:48e.
EAA TE TAOONGA UPOKO?
3. Eaa ta tatou ka apii mai no runga i te taoonga upoko i roto ia 1 Korinetia 11:3?
3 E tatau ia 1 Korinetia 11:3. Te akamārama maira teia irava ki te tu i akanoonoo ei a Iehova i tona ngutuare i te rangi e te enua nei. E rua tuanga puapinga i roto i te taoonga upoko—te mana akaaere e tana apainga. Ko Iehova te “upoko” me kore te mana akaaere teitei rava atu e ka anoanoia tana tamariki katoatoa kia akarongo kiaia. (Roma 14:10; Ephe. 3:14, 15) Kua oronga a Iehova kia Iesu i te mana kia akaaere i te au putuputuanga, e ka anoanoia a Iesu kia akono meitaki ia ratou i mua ia Iehova. (1 Kori. 15:27) Kua oronga katoa a Iehova ki te au tane i te mana kia akaaere i tana vaine e te tamariki, e ka anoanoia te au tane kia akono meitaki ia ratou i mua ia Iehova e Iesu.—1 Pete. 3:7.
4. Eaa to Iehova e Iesu tikaanga?
4 Ei Upoko no tona ngutuare, e tikaanga to Iehova i te akanoo i te au ture no tana au tamariki kia rave e kia akarongo ki te reira. (Isa. 33:22) Ei upoko no te putuputuanga Kerititiano, e tikaanga katoa to Iesu i te akanoo i te au ture e kia aruia te reira.—Gala. 6:2; Kolo. 1:18-20.
5. Eaa te tikaanga tei rauka i te upoko o te ngutuare Kerititiano, e eaa tana kare e rauka i te rave?
5 Me aruia te akaraanga o Iehova e Iesu, e tikaanga to te upoko ngutuare Kerititiano kia rave i te au ikianga no tona ngutuare. (Roma 7:2; Ephe. 6:4) Inara, kua kotingaia tona tikaanga. Ei akaraanga, ka akatumuia tana au ture ki runga i te au kaveinga Pipiria. (Mase. 3:5, 6) E kare o te upoko ngutuare tikaanga kia maani i tetai ture no te aronga kare i roto i tona ngutuare. (Roma 14:4) Me mamaata mai tana tamariki e ka akaruke i te ngutuare, ka akangateitei ua rai ratou iaia, inara kare ratou i raro akaou i tona taoonga upoko.—Mata. 19:5.
EAA A IEHOVA I AKANOO EI I TE TAOONGA UPOKO?
6. Eaa a Iehova i akanoo ei i te taoonga upoko?
6 Kua akanoo a Iehova i te taoonga upoko no tona inangaro i tona ngutuare. E apinga aroa teia nana. Kua akanooia teia kia akaaere meitakiia te ngutuare o Iehova ma te ‘au. (1 Kori. 14:33, 40) Me kare i papu koai te upoko, ka mako kore te akaaere anga i to Iehova ngutuare e ka tupu te maromaroa. Ei akaraanga, kare te tangata e kite e naai e tuku i te au ikianga openga e naai e arataki i te angaanga tei tukuia.
7. Ia Ephesia 5:25, 28, te inangaro ra ainei a Iehova i te au tane kia takinokino i ta ratou vaine?
7 Me e meitaki ta te Atua akanoonooanga no te taoonga upoko, eaa i reira te maataanga o te vaine i teia tuatau i manako ei te takinokinoia ra ratou e ta ratou tane? No te mea e maata te tane tei kopae i ta Iehova ture no te ngutuare e kua iki i te aru i te au peu tei apiiia kia ratou. Penei ka takinokinoia ta ratou vaine no te akatupu i to ratou anoano tika kore e kia akara anga meitaki ratou. Ei akaraanga, penei ka takinokino aia i tana vaine kia akangateitei iaia me kore kia kitea ia mai e “e tane tikai aia.” Penei ka manako aia e kare e rauka iaia i te maro i tana vaine kia inangaro iaia, inara ka rauka iaia i te tamataku i tana vaine e ka taangaanga aia i teia tu no te akatere iaia. * Ka riro teia au manako e teia au tu i te akangere i te tu akangateitei tei tau ki te au vaine e kare teia e rotai ki ta Iehova e inangaro maira.—E tatau ia Ephesia 5:25, 28.
AKAPEEA TETAI TANGATA E RIRO MAI E EI UPOKO NGUTUARE MEITAKI?
8. Akapeea tetai tangata e riro mai e ei upoko ngutuare meitaki?
8 Ka rauka i tetai tangata kia riro mai ei upoko ngutuare meitaki me aru aia i te tu i taangaanga ai a Iehova e Iesu i to raua mana akaaere. Ka akara tatou e rua tu ta Iehova e Iesu i akaari mai, e akapeea tetai upoko ngutuare me akaari i teia nga tu ki tana vaine e te tamariki.
9. Akapeea Iehova te akaari anga i te tu akaaka?
9 Tu akaaka. E meitaki rava atu to Iehova tu pakari i to tetai ke, inara ka akarongo rai aia ki tona au tavini. (Gene. 18:23, 24, 32) E ka āriki rai aia i te manako o te aronga i raro ake i tona mana akaaere. (1 Ari. 22:19-22) Noatu e tu apakore to Iehova, kare aia e anoano ia tatou kia apakore katoa. Inara, ka tauturu aia i te au tangata apa ua kia tavini tiratiratu iaia. (Sala. 113:6, 7) Te akakite ra te Pipiria e ko Iehova to tatou “tauturu.” (Sala. 27:9; Ebe. 13:6) Akakite te Ariki ko Davida e kua rauka iaia i te rave i te au angaanga maata no ta Iehova tauturu e tona tu akaaka.—2 Samu. 22:36.
10. Akapeea Iesu te akaari anga i te tu akaaka?
10 Akamanako ana i te akaraanga o Iesu. Noatu koia te Atu e te Pu o tana au pipi, kua orei aia i to ratou vaevae. Eaa a Iehova i tuku ei i teia tua ki roto i te Pipiria? E akaraanga meitaki teia no te au upoko ngutuare e tetai ke kia aru. Karanga a Iesu: “Kua tuku atu na oki au i te akaraanga na kotou, ko taku i raveo ia kotou nei, kia akapera katoa kotou.” (Ioa. 13:12-17) E mana akaaere tona, kare ra Iesu i inangaro kia taviniia aia, kua tavini ra aia i etai ke.—Mata. 20:28.
Ka akaari te upoko ngutuare i te tu akaaka e te aroa na te raveanga i te au angaanga o te ngutuare, e te akonoanga i tona ngutuare i te pae vaerua (Akara i te parakarapa 11, 13)
11. Eaa ta te upoko ngutuare ka apii mai mei te tu akaaka o Iehova e Iesu?
11 Apiianga no tatou. Ka rauka i te upoko ngutuare i te akaari i te tu akaaka na roto i te au ravenga tuke ke. Ei akaraanga, kare aia e anoano i tana vaine e te tamariki kia apakore. Ka akarongo ra aia ki to ratou manako noatu kare te reira i aite ki tona. Karanga a Marley, no Marike: “Tetai taime ka tuke te manako o taku tane ki toku. Te akaperepere e te akangateitei ra aia iaku na te ui anga mai i toku manako i mua ake ka rave ei i tana ikianga.” Ka rave te tane tu akaaka i te au angaanga o te ngutuare noatu ka karanga te tangata e e angaanga tera na te vaine. Ka riro te reira ei akaaoanga. No teaa ra? “I te enua i maata mai ei au,” i karanga ai te tuaine ko Rachel, “me tauturu te tane i tana vaine i te orei mereki e te tama i te are, ka karanga tona kopu tangata e etai ke, kare aia i te ‘tane tikai.’ Kare katoa e rauka iaia i te akatere i tana vaine.” Me ko tera te manako o te tangata i toou ngai, e akamaara kua orei a Iesu i te vaevae o tana au pipi noatu e angaanga tera na te tavini. Kare te upoko ngutuare meitaki e manata kia akaraanga meitaki aia, mari ra kia mataora tana vaine e te tamariki. Eaa atu tetai tu te ka anoanoia te upoko ngutuare meitaki kia akaari?
12. Eaa ta te aroa i akakeu ia Iehova e Iesu kia rave?
12 Aroa. Kua akakeuia te au angaanga pouroa ta Iehova i rave ki te aroa. (1 Ioa. 4:7, 8) Te akono nei aia i to tatou anoano pae vaerua na te oronga anga mai i te Pipiria e tana akaaerenga. Te akono nei aia i to tatou anoano pae manako ngakau na te akapapu anga i tona aroa no tatou. Akapeea i reira to tatou au anoano pae kopapa? Te “oronga ua mai [nei a Iehova] i te au mea katoa nei ei rave anga na tatou.” (1 Timo. 6:17) Me rave tatou i te tarevake, ka akaari aia i te aroa na te akatikatika anga ia tatou. No tona aroa, kua oronga mai a Iehova i te atinga oko. No to Iesu aroa maata, kua mate aia no tatou. (Ioa. 3:16; 15:13) Kare e apinga e akatakake i to Iehova e Iesu aroa no to raua au tavini tiratiratu.—Ioa. 13:1; Roma 8:35, 38, 39.
13. Eaa i puapinga ai kia akaari te upoko ngutuare i te aroa? (Akara i te pia “ Eaa ta te Tane Akaipoipo ou ka Rave Kia Akangateiteiia Aia e Tana Vaine?”)
13 Apiianga no tatou. Ka rave te upoko ngutuare i te au apinga pouroa na roto i te aroa. Eaa i puapinga ai? Akakite te apotetoro ko Ioane: “Ko tei kore e aroa i tona taeake [me kore ngutuare], tei akaraia e ia ra, eaa e tikaʼi iaia kia anoano i te Atua tei kore i akaraia e ia ra.” (1 Ioa. 4:11, 20) Ko tetai tangata tei inangaro i tona ngutuare e te aru i te akaraanga o Iehova e Iesu, ka akono aia ia ratou i te pae vaerua, pae manako ngakau e te pae kopapa. (1 Timo. 5:8) Ka apii e ka ako aia i tana tamariki. E ka rave i te au ikianga te ka akangateitei ia Iehova e kia puapinga tona ngutuare. Ka uriuri tatou i teia au tuanga kia kite akapeea te upoko ngutuare me aru i te akaraanga o Iehova e Iesu.
TA TE UPOKO NGUTUARE KA RAVE
14. Akapeea te upoko ngutuare me akono i tona ngutuare i te pae vaerua?
14 Akono i te ngutuare i te pae vaerua. Mei tona metua rai, kua inangaro a Iesu i te akono meitaki i tana au pipi i te pae vaerua. (Mata. 5:3, 6; Mare. 6:34) Pera katoa, ko te mea puapinga ki te upoko ngutuare koia oki kia akono i tona ngutuare i te pae vaerua. (Deu. 6:6-9) Ka rave aia i teia na te tatau e te apii anga i te Tuatua a te Atua ei ngutuare, te aere ki te au uipaanga, tutu aere i te nuti meitaki e kia akatupu e te tamou i tetai pirianga kia Iehova.
15. Akapeea te upoko ngutuare me akono i tona ngutuare i te pae manako ngakau?
15 Akono i te ngutuare i te pae manako ngakau. Kua akakite ua a Iehova i tona aroa no Iesu. (Mata. 3:17) Kua akaari a Iesu i tona aroa no tana au pipi, na roto i tana i rave e tana i tuatua. E kua akaari katoa mai ratou i to ratou aroa nona. (Ioa. 15:9, 12, 13; 21:16) Ka akaari te upoko ngutuare i tona aroa no tana vaine e te tamariki na roto i tana ka rave, mei te apiianga i te Pipiria kia ratou. Ka akakite katoa aia i tona aroa e te akaperepere no ratou e me ka tau, e akameitaki ia ratou i mua i tetai ke.—Mase. 31:28, 29.
Kia akamareka ia Iehova ka anoanoia te upoko ngutuare kia akono i tona ngutuare i te pae kopapa (Akara i te parakarapa 16)
16. Eaa atu ta te upoko ngutuare ka rave, e akapeea aia me akaari i te tu tau?
16 Akono i te ngutuare i te pae kopapa. Kua akono a Iehova i te ngati Iseraela i te pae kopapa noatu kua akautungaia ratou no te akarongo kore. (Deu. 2:7; 29:5) E ka akono aia ia tatou i te pae kopapa i teia tuatau. (Mata. 6:31-33; 7:11) Kua angai rai a Iesu i te aronga tei aru iaia. (Mata. 14:17-20) E kua rapakau i te aronga maki. (Mata. 4:24) Kia akamareka ia Iehova, ka anoanoia te upoko ngutuare kia akono i tona ngutuare i te pae kopapa. Inara, ka anoanoia aia kia akaari i te tu tau. Kare aia e akapou maata i te taime no te akono ia ratou i te pae kopapa, e kare i te pae vaerua e te pae manako ngakau.
17. Eaa te akaraanga ta Iehova e Iesu i akanoo no te apii e te ako ia tatou?
17 E apii ia ratou. Kua apii e kua ako a Iehova ia tatou kia puapingaia. (Ebe. 12:7-9) Mei tona Metua rai, kua apii aroa a Iesu i tana au pipi. (Ioa. 15:14, 15) Kua ako aia ia ratou na roto i te tu takinga meitaki. (Mata. 20:24-28) Kua mārama aia e tu apa ua to tatou e ka rave i te tarevake.—Mata. 26:41.
18. Eaa ta te upoko ngutuare meitaki ka akamaara?
18 Me aru te upoko ngutuare i te akaraanga o Iehova e Iesu, ka akamaara aia e e tu apa ua to tona ngutuare tangata. Kare aia e akaari i te tu “rotoriri” kia ratou. (Kolo. 3:19) Mari ra, ka taangaanga aia i te kaveinga ia Galatia 6:1, ka tauta i te akatikatika ia ratou “ma te ngakau maru,” e te akamaara e tu apa katoa tona. Mei ia Iesu rai, ka kite aia e ko tona akaraanga te ravenga meitaki no te apii.—1 Pete. 2:21.
19-20. Me rave i te au ikianga, akapeea te upoko ngutuare me aru i te akaraanga o Iehova e Iesu?
19 Rave i te au ikianga meitaki. Kua rave a Iehova i te au ikianga kia puapingaia etai ke. Ei akaraanga, kua iki aia i te anga i te au mea ora, kare kia puapingaia aia mari ra kia mataora tatou i te reira. Kare e tangata i maro ana iaia kia oronga mai i tana Tamaiti no ta tatou ara. Kua akaatinga puareinga ua aia i tana Tamaiti kia puapingaia tatou. Kua rave katoa a Iesu i te au ikianga kia puapingaia etai ke. (Roma 15:3) Ei akaraanga, noatu tona roiroi kua apii ua atu rai aia i te tangata.—Mare. 6:31-34.
20 Kite te upoko ngutuare meitaki e ko tetai apainga ngata e te puapinga, ko te rave anga i te au ikianga meitaki no tona ngutuare. Ka kopae aia i te rave i te au ikianga ma te kore e tumu meitaki e tei tau ki tona uaorai manako. E ka āriki aia i ta Iehova tauturu kia rave i te au ikianga meitaki. * (Mase. 2:6, 7) Na teia tu, ka puapingaia etai ke e kare iaia uaorai.—Phili. 2:4.
21. Eaa te ka uriuriia i roto i te atikara ka aru mai?
21 Kua oronga a Iehova i tetai apainga puapinga ki te upoko ngutuare e ka inangaro aia ia ratou kia rave meitaki i te reira. Me aru te tane i te akaraanga o Iehova e Iesu, ka riro mai aia ei upoko ngutuare meitaki. Me rave te vaine i tana tuanga, ka mataora to raua akaipoipo. Eaa te manako o te vaine no te taoonga upoko o te tane, e eaa tana ka rave? Ka pauia teia uianga i roto i te atikara ka aru mai.
IMENE 16 Akapaapaa ia Iehova no Tana Tamaiti Akatainuia
^ para. 5 Me akaipoipo tetai tangata, ka riro mai aia ei upoko no tona ngutuare tangata ou. I roto i teia atikara, ka uriuri tatou eaa te taoonga upoko, eaa a Iehova i akanoo ei i te reira, e ta te tangata ka apii mai mei te akaraanga o Iehova e Iesu. I roto i te rua o te atikara, ka uriuri tatou eaa ta te tane e te vaine akaipoipo ka apii mai mei ia Iesu e tetai akaraanga ke i roto i te Pipiria. I roto i te atikara openga, ka uriuri tatou no runga i te taoonga upoko i roto i te putuputuanga.
^ para. 7 Ko te manako tei ārikiia e te au tane kia takinokino i tana vaine e pera kia tā iaia, te akaariia ra te reira i roto i te au teata, tua akatutu, e te au puka toroia. Penei no reira te tangata i manako ei kare i te mea tarevake kia takinokino i tana vaine.
^ para. 20 No tetai akakiteanga maata no te rave i te au ikianga meitaki, akara i te atikara “Rave i te Ikianga ei Akangateitei i te Atua,” i roto i Te Punanga Tiaki, o Aperira 15, 2011, kapi 13-17.
