1. Eaa to Iehova manako i te aronga tu akaaka? Akamārama mai.

INANGARO a Iehova i te aronga tu akaaka. Ko te aronga akaaka ua te ka rauka i te akatupu i tetai pirianga vaitata kiaia. Kareka “te nengonengo ra, ei te mamao ke aia e akara mai ei.” (Sala. 138:6) Ka inangaro tatou i te akamareka ia Iehova e te kite i tona aroa pumaana, no reira e tumu anga meitaki ta tatou kia akaari ua rai i te tu akaaka.

2. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

² I roto i teia atikara, ka uriuri tatou i te au pauanga ki teia au uianga e toru: (1) Eaa te tu akaaka? (2) Eaa ra tatou ka akaari ua rai i te tu akaaka? (3) Eaa te au turanga te ka timata i to tatou tu akaaka? Mei ta tatou ka kite mai, me akaari tatou i te tu akaaka, ka akarekareka tatou i to Iehova ngakau e ka puapinga katoa tatou.—Mase. 27:11; Isa. 48:17.

3. Eaa te tu akaaka?

³ Te tu akaaka, kare i te tu parau e te akatietie. Akakite mai te Pipiria no te tangata akaaka, e manako tau tona no runga i tona pirianga ki te Atua ko Iehova e tona au taeake. Ka āriki te tangata akaaka e e meitaki atu tetai tangata iaia.—Phili. 2:3, 4.

4-5. Eaa te tumu ka karanga ai tatou no tetai tangata akaaka, kare aia e akaari ana i teia tu?

⁴ Tetai pae, i te akaraanga e tu akaaka to ratou. E tu akama  e te muteki to ratou. Me kore ka akaari ua ratou i te tu akangateitei e te maru no ta ratou peu e te apiianga a to ratou nga metua. Inara i roto roa ia ratou, e tu parau to ratou. Kare e roa atu, ka akaari pu mai ratou eaa tikai to roto i to ratou ngakau.—Luka 6:45.

⁵ I tetai tua, ko te aronga e akaari ra i te tu papu e te tuatua ua i to ratou manako, kare ratou i te aronga ngakau parau. (Ioa. 1:46, 47) Inara ko te aronga tu oaoa, kia matakite auraka e irinaki ua ki runga ia ratou uaorai. Noatu me e tu oaoa to tatou me kare, ka anoanoia tatou kia akaari ua rai i te ngakau akaaka.

6. Ia 1 Korinetia 15:10, eaa ta tatou ka apii mai mei te akaraanga o te apotetoro ko Paulo?

⁶ Akamanako ana i te akaraanga o te apotetoro ko Paulo. Kua taangaanga maataia aia e Iehova kia akamata i tetai putuputuanga ou mei tetai oire ki tetai oire. Kua angaanga maroiroi aia i te tutu aere, i tetai ua atu apotetoro a Iesu Mesia. Inara kare a Paulo i akateitei ana iaia i rungao i tona au taeake. Ma te akaaka kua karanga aia: “E iti oki au i te au aposetolo ravarai, kare oki au e tau kia karangaia e, e aposetolo, no te mea kua takinga-kino au i te ekalesia a te Atua.” (1 Kori. 15:9) E oti, kua akakite a Paulo, mari ua ake to Iehova aroa takinga meitaki, i rauka ai iaia tona pirianga meitaki ki te Atua. (E tatau ia 1 Korinetia 15:10.) Kua oronga mai a Paulo i te apiianga meitaki no te tu akaaka, i tona tataanga i tana reta ki to Korinetia—e te aruaru ra tetai au tangata i roto i te putuputuanga, e kia teitei ake to ratou turanga i to Paulo!—2 Kori. 10:10.

7. Akapeea tetai taeake tei matauia i teia tuatau, te akaari anga i te tu akaaka? Oronga mai i tetai akaraanga.

⁷ E maata to Iehova iti tangata tei akamaroiroiia e te tua oraanga o te Taeake  Karl F. Klein, tei tavini ana ei mema no te Pupu Akaaere. I roto i tona tua oraanga, kua akakite akaaka te Taeake ko Klein no tetai au manamanata tana i akakoromaki i te au mataiti i aereia mai. Ei akaraanga, i te 1920 kua ngata iaia i te rave i te angaanga tutu aere mei tera are ki tera are, no te rua mataiti kare aia i rave akaou ana i te reira. Iaia e tavini ra i te Betela, kua akoia aia, kua riri aia e kua akamoupuku. Pera katoa, kua rokoia aia e te maki manako e te taitaia, muri roa mai kua meitaki mai aia. I te reira taime rai, kua rauka iaia tetai au angaanga puapinga tikai. Akamanako ana i te tu akaaka o teia taeake, i te akakite anga mai i tona au tu paruparu! E maata te au taeake e te au tuaine tei maara e tei akaperepere i te Taeake ko Klein e tei reka i tona tu e te oraanga. *

8. Akapeea a 1 Petero 5:6 te tauturu anga ia tatou kia kite e te mareka ra a Iehova i te tu akaaka?

⁸ Te tumu maata ka akaari ua rai tatou i te tu akaaka no te mea ka akamareka te reira ia Iehova. Kua akapapu mai te apotetoro ko Petero i teia. (E tatau ia 1 Petero 5:6.) Te tuatua anga no runga i ta Petero au tuatua, karanga te puka “Come Be My Follower” i te reo Papaa e: “Ka aite te tu parau ki te poitini. Ka riro teia ei mea kino. Ka puapinga kore teia tu ki te Atua, noatu e tu karape to tetai. Kareka ra te tu akaaka, e mea puapinga kia Iehova noatu e iti ua te tu karape o tetai. . . . Ka mareka [aia] i te tutaki ia koe no toou tu akaaka.” * Te apinga meitaki rava atu koia oki kia akamareka ia Iehova!—Mase. 23:15.

9. Akapeea te tu akaaka me tauturu i te tangata kia akavaitata mai kia tatou?

⁹ I te pae i te akamareka anga ia Iehova, ka puapingaia tatou me akaari i te tu akaaka. Ka akakeu te tu akaaka i te tangata kia kapiti mai kia tatou. Kia mārama i teia, e akamanako ana i te aronga taau e reka ana. (Mata. 7:12) Kare tatou e reka ana i te tangata tei māro mai i ta ratou i anoano e tei patoi i te au manako o tetai ke. I tetai tua, e reka ana tatou i te piri ki te au taeake tei akaari i “te aroa katoa anga, ei aroa taeake ra, ei ngakau maru, ei ngakau taunga.” (1 Pete. 3:8) Me akavaitata tatou ki teia au tangata, ka akavaitata mai ratou kia tatou—tera ua kia rauka te tu akaaka.

10. Akapeea te tu akaaka me akamāmā i to tatou oraanga?

 ¹⁰ Me rauka te tu akaaka, ka māmā katoa te oraanga. Penei ka kite tatou i tetai au ngai o te oraanga e kare te reira e tano ana. Akakite te tangata pakari te Ariki ko Solomona e: “Kua kite au i te aronga tavini i te na runga anga i te oroenua, e te ui ariki i te aere ua anga na raro i te enua mei te tavini.” (Kohe. 10:7) Kare te aronga e maata to ratou tu karape e akameitaki uaia ana. E tetai taime e akameitaki uaia ana te aronga e iti ua to ratou tu karape. Noatu rai, kua akakite a Solomona e e mea pakari no tatou kia āriki i tei rauka ia tatou, auraka e apiapi atu i te au turanga tau kore. (Kohe. 6:9) Me e tu akaaka to tatou, ka māmā ake ia tatou i te āriki ua i te tu oraanga kare tatou e reka ana.

11. Eaa ta tatou ka rave me akoia mai tatou?

¹¹ Ka rauka ia tatou i te akaari i te tu akaaka i te au rā ravarai. Akamanako ana i tetai au turanga. Me akoia mai tatou. Ka meitaki tatou me oronga mai tetai i te ako ei akatikatika ia tatou, penei kua tarevake rai tatou. I teia au atianga, ka viviki tatou i te patoi i te ako anga. Penei ka akariri tatou i te tangata tei oronga mai i te ako e tona tu ka tuatua mai i te reira. Inara me e tu akaaka to tatou, ka tauta tatou i te akaari i te tu tau.

12. Ia Maseli 27:5, 6, eaa tatou ka mataora ai i tetai tei oronga mai i te akoanga kia tatou? Akatutu mai.

¹² Āriki mareka ua tetai tangata akaaka me akoia aia. Ei akatutuanga: Akamanako ana e tei ko koe i tetai uipaanga Kerititiano. I muri ake i te tuatua anga ki te au taeake, kua tuatua mai tetai ia ratou e e parakai tetai i runga i toou nio. Kare e ekoko anga ka akama rai koe. Kare ainei koe e reka e kua akakite mai aia i te reira? Tetai rai, ka manako koe e naringa tetai atu i akakite vave mai kia koe! Pera katoa, ka tau tatou kia āriki akaaka ua i te taeake tei oronga mai i te ako tei anoanoia. Ka manako tatou i te reira tangata ei oa, kare ei enemi.—E tatau ia Maseli 27:5, 6; Gala. 4:16.

13. Akapeea tatou me akaari i te tu akaaka me orongaia te angaanga tavini ki tetai ke?

¹³ Me orongaia tetai angaanga meitaki ki tetai ke. “Me kite au i tetai ke e maata ta ratou angaanga, e akamanako ana au, eaa ra kare au i ikiia,” i akakite ei tetai tangata pakari ko Jason. E manako ana koe mei te reira rai? Kare i te tarevake i te ‘inangaro i te taoonga’ no tetai angaanga maata i te tavini.  (1 Timo. 3:1) Inara, kia paruru tatou i to tatou au manako. Me kare tatou e matakite, te tuku ra tatou i te tu parau kia ō ki roto i to tatou ngakau. Ei akaraanga, penei ka manako tetai tangata Kerititiano e koia ua tei tau no te rave i te reira angaanga. Me kore ka manako tetai vaine Kerititiano, ‘E karape atu taku tane ia mea e mea!’ Inara, me e tu akaaka tikai to tatou, ka kopae tatou i teia tu parau.

14. Eaa ta tatou ka apii mai mei to Mose tu, te orongaia anga te au angaanga ki tetai ke?

¹⁴ Eaa ta tatou ka apii mai mei to Mose tu, i te orongaia anga te angaanga na tetai ke. Kua mareka ua a Mose i tana tuanga no te arataki i te iti tangata o Iseraela. Eaa tona to Mose tu te oronga anga a Iehova i te tu karape ki tetai kia rave kapiti ratou i te angaanga? Kare aia i vareae ana. (Nume. 11:24-29) Me akava i te tangata, ma te akaaka kua tuku aia i tetai pae kia tauturu mai i tana tuanga angaanga. (Exo. 18:13-24) E kua meitaki atu te turanga o te ngati Iseraela tana i akava ra. Kare a Mose i tuku ana i tana tuanga angaanga ki mua ake i te au anoano o tetai ke. Mei teaa atura teia akaraanga meitaki no tatou! E akamaara tatou e e puapinga atu te tu akaaka i te tu karape me akaari tatou i te tu akaaka kia Iehova. Noatu e “teitei ua rai a Iehova, ka akono mairai aia i tei akaaka.”—Sala. 138:6.

15. Eaa te au turanga ou ta tetai pae i aro atu?

¹⁵ Me taui to tatou turanga. I te au mataiti i ou akenei, kua taui te au angaanga a te au taeake. Ei akaraanga, i te 2014, kua patiia te au akaaere tapere e ta ratou vaine kia tavini ki roto i tetai angaanga ke. I te reira mataiti, kua akamutu rai te au akaaere kotinga i ta ratou angaanga me tae ratou ki te 70 mataiti. Me tae te au taeake ki te 80 mataiti, kare ratou e tavini akaou ei taeake tauturu no te pupu aronga pakari. Pera katoa, i te au mataiti i topa, e manganui tei roto i te ngutuare  Betela kua rave akaou i te angaanga painia. Tetai pae kua akamutu i te tavini tamou no te turanga apikepike o te kopapa, te au apainga o te ngutuare, e tetai atu au tumu ke.

16. Akapeea to tatou au taeake e te au tuaine te akaari anga i te tu akaaka, na te akatanotano anga ki to ratou turanga ou?

¹⁶ Kua ngata i teia au taeake e te au tuaine i te akatanotano ki to ratou turanga ou. Taka meitaki, te miimii ra ratou i ta ratou angaanga mua, no tetai tuatau roa. Kua “miimii ua” rai tetai pae, ia ratou e akatanotano ra i to ratou tu ki ta ratou angaanga ou. Aere ua rai, kua mataora ratou. Eaa te tumu? No to ratou aroa ia Iehova. Kua kite ratou e kua akatapuia ratou ki te Atua—kare ki ta ratou angaanga, tetai taoonga, e te tuanga angaanga. (Kolo. 3:23) Te rekareka ra ratou i te tavini akaaka ua atu ia Iehova. Te “uri [ra ratou] i to [ratou] tumatetenga katoa ki runga iaia,” te kite anga e te akono maira aia ia ratou.—1 Pete. 5:6, 7.

17. Eaa tatou ka mareka ai e te akamaroiroi maira ta te Atua Tuatua ia tatou kia akaari ua rai i te tu akaaka?

¹⁷ Kare ainei tatou e mareka e te akamaroiroi ra ta te Atua Tuatua ia tatou kia akaari ua rai i te tu akaaka? Me akaari tatou i teia tu akaperepere, ka puapingaia tatou e tetai atu. Ka rauka ia tatou i te akakoromaki i te au turanga manamanata o te oraanga. Te mea puapinga rava atu, ka akavaitata tatou ki to tatou Metua i te rangi. Mataora tatou i te kite noatu koia “Tei Teitei, e Tei akateiteiia,” te aroa maira aia e te akaperepere maira i tona au tavini akaaka!—Isa. 57:15.