1-3. (a) Eaa a Iehova i akaperepere ei ia Solomona, e eaa te au akameitakianga ta Solomona i rauka mai? (e) Eaa te au uianga ka pau tatou i roto i teia atikara?

KUA riro mai a Solomona ei ariki no Iseraela i tona mapu anga. I te akamataanga o tana tutara anga, kua mama mai a Iehova kiaia na roto i tetai moemoea e kua karanga e: “Ka pati mai i taku e oronga atu naau.” Pau mai a Solomona: “E tamaiti ua oki au: kare au i kite i te aere ki vao, e i te oki mai ki roto. . . . E teianei, ei ngakau kite taau e o mai no to tavini nei; kia tika kia tuatua ki toou nei iti-tangata.” (1 Ari. 3:5-10) Mei teaa atura i te patianga akaaka—no tetai “ngakau kite.” No reira a Iehova i inangaro ei ia Solomona! (2 Samu. 12:24) Kua mareka tikai to tatou Atua i te pauanga a te ariki mapu ra e kua oronga kia Solomona i “te ngakau karape e te kite.”—1 Ari. 3:12.

² Me vai tiratiratu a Solomona, ka rekareka aia i te au akameitakianga e manganui. Kua rauka iaia te tika anga kia patu i te iero, “no te ingoa o te Atua o Iseraela no Iehova.” (1 Ari. 8:20) Kua rongonui aia no tona tu pakari no ko mai i te Atua. Te au mea tana i tuatua i te akauru anga te Atua iaia, kua tataia ki roto i te au puka o te Pipiria. Ko tetai o teia au puka ko Maseli.

³ Kua taikuia te tuatua ngakau, e anere ua atu taime i roto i te puka o Maseli. Ei akaraanga, ia Maseli 4:23, ka tatau tatou: “I te au mea katoa taau ka tapapa ra, kia maata taau tapapa anga i to ngakau.” I roto i teia irava, eaa ta te tuatua “ngakau” e taiku ra? Ka pau tatou i teia uianga i roto i teia atikara. Ka uriuri katoa tatou i te pauanga ki teia nga uianga e rua: Akapeea a Satani me akavare, e me takino i to tatou ngakau? E eaa ta  tatou ka rave no te paruru i to tatou ngakau? Kia vai tiratiratu ki te Atua, ka anoanoia tatou kia mārama i te pauanga ki teia au uianga puapinga.

4-5. (a) Akapeea a Salamo 51:6 me tauturu ia tatou kia mārama i te tuatua “ngakau”? (e) Akapeea te oraanga pae kopapa me akatutu i te puapinga o to tatou tu i roto tikai?

⁴ Ia Maseli 4:23, ko te tuatua “ngakau” kua taangaangaia te reira no te tangata “no roto ra” me kore te tangata i uunaia ra. (E tatau ia Salamo 51:6.) Mei tera te tu, te taiku ra te tuatua “ngakau” i to tatou manako, manako ngakau, akakoroanga, e te au anoano muna. To tatou tu i roto tikai, e kare i to vao ua.

⁵ Akamanako ana akapeea to tatou oraanga kopapa me akatutu i te puapinga o to tatou tu i roto tikai. Mea mua, kia akono i to tatou oraanga kopapa, kia iki i te kai memeitaki, e ka anoanoia te akaetaeta anga kopapa. Pera katoa, kia akono i to tatou turanga pae vaerua, ka anoanoia tatou kia iki meitaki i te au kai pae vaerua e kia taangaanga i to tatou akarongo kia Iehova. Na te taangaanga anga i ta tatou i apii mai e kia akakite aere i to tatou akarongo. (Roma 10:8-10; Iako. 2:26) Te rua, me akaraia to tatou tu i vao ake, penei ka manako tatou e te meitaki ua ra to tatou oraanga pae kopapa, noatu e kua tuia tatou e te maki. Pera katoa, me akaraia ta tatou angaanga na te Atua, penei ka manako tatou e te matutu ra to tatou akarongo, inara penei te tupu ra te au anoano kino i roto ia tatou. (1 Kori. 10:12; Iako. 1:14, 15) Kia maara ia tatou e ka inangaro a Satani i te akavare i to tatou manako. Akapeea tikai aia me tauta i te rave i te reira? E akapeea tatou me paruru ia tatou uaorai?

6. Eaa to Satani akakoroanga, e akapeea aia me tauta i te akatupu i te reira?

⁶ Ka inangaro a Satani ia tatou kia aite mei iaia rai—koia tei kopae i to Iehova au turanga e kua akakeuia e te tu noinoi. Kare e rauka ia Satani i te māro ia tatou kia manako e kia rave mei iaia rai. No reira ka tauta aia i te akatupu i tona akakoroanga na tetai mataara ke atu. Ei akaraanga, ka tuku aia ia tatou ki rotopu i te aronga tana i akavare. (1 Ioa. 5:19)  Inangaro aia kia akapou tatou i tetai taime ki tera aronga, noatu e kua kite tatou e ka ‘takino’ e ka akavare te kapiti anga kikino i to tatou manako e ta tatou ka rave. (1 Kori. 15:33) Kua angaanga te reira ereere ki runga i te Ariki ko Solomona. Kua akaipoipo aia i te au vaine ke, e kua akakeu maata ratou iaia e kua “anga ke atura tona ngakau” mei ia Iehova.—1 Ari. 11:3.

7. Eaa atu ta Satani ka taangaanga ei akatotoa i tona tu manako, e eaa tatou ka anoanoia ai kia matakite?

⁷ E taangaanga ana a Satani i te au teata e te au porokaramu tivi no te akatotoa i tona tu manako. Kua kite aia e ka riro te au tua ei apii ia tatou kia akamanako, kia kite, e kia rave. Kua taangaanga meitaki a Iesu i teia tu apiianga. Ei akaraanga, ka akamanako ana i tana parapore no te tangata Samaria e te tamaiti kaimoumou apinga. (Mata. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Inara, ko te aronga tei āriki i te manako o Satani, ka taangaanga ratou i te au tua ei akavare ia tatou. Ka anoanoia tatou kia manako ma te tau. Ka riro te au teata e te au porokaramu tivi ei tamataora e te apii ia tatou ma te kore e takino i to tatou manako. Inara ka anoanoia tatou kia matakite. Me iki tatou i tetai tamataora anga, e ui kia tatou uaorai, ‘Te apii maira ainei teia teata me kore porokaramu tivi, kia aru au i toku au anoano pae kopapa?’ (Gala. 5:19-21; Ephe. 2:1-3) Eaa taau ka rave me kite koe i tetai porokaramu tei turu i to Satani manako? E kopae i te reira mei te maki kino ra!

8. Akapeea te au metua me tauturu i ta ratou tamariki kia paruru i to ratou ngakau?

⁸ E te au metua, e apainga puapinga ta kotou kia paruru i ta kotou tamariki mei te tauta anga a Satani kia ariu ke i to ratou ngakau. Kare e ekoko, e paruru ana kotou i ta kotou tamariki mei te au maki kino. E tama ana kotou i to kotou ngutuare, e ka titiri i te apinga te ka riro ei maki no kotou e te tamariki. Pera katoa, ka anoanoia kotou kia paruru i ta kotou tamariki mei te au teata, te au porokaramu  tivi, te au apinga kangakanga uira, e te au website te ka akavare i to ratou manako ki to Satani. Kua oronga atu a Iehova i te mana kia akono kotou i te oraanga pae vaerua o ta kotou tamariki. (Mase. 1:8; Ephe. 6:1, 4) No reira, auraka e mataku i te akanoo i tetai au ture ngutuare tei akatumuia ki runga i te au turanga Pipiria. E akakite ki ta kotou tamariki rikiriki i ta ratou ka akara e kare e akara ma te tauturu ia ratou kia mārama i te tumu o taau ikianga. (Mata. 5:37) I te tamariki e maata maira, e tereni ia ratou kia kite i te mea tau e te tarevake kia tau ki to Iehova au turanga. (Ebe. 5:14) E akamaara, ka akarongo taau tamariki i taau ka tuatua e ka apii mai i taau e rave ra.—Deu. 6:6, 7; Roma 2:21.

9. Eaa tetai manako ta Satani i turu e eaa te kino?

⁹ Kua tauta katoa a Satani i te akavare i to tatou ngakau na te akakeu anga ia tatou kia irinaki i te pakari o te tangata, kare to Iehova. (Kolo. 2:8) Akamanako ana okotai apinga tei turuia e Satani—kia rauka te apinganui. Ko te aronga tei manako akapera, penei ka rauka te reira, e penei kare e rauka. Noatu eaa te tu, ka o ratou ki roto i te kino. Eaa ra? No te mea penei kua akamou ua ratou ki runga i te kimi moni e ka akaatinga i to ratou oraanga, to ratou pirianga ngutuare tangata, e to ratou pirianga oa ki te Atua, kia rauka teia akakoroanga. (1 Timo. 6:10) Rekareka tatou e te tauturu maira to tatou Metua pakari i te rangi kia rauka te manako tau no te moni.—Kohe. 7:12; Luka 12:15.

10-11. (a) Akapeea e rauka ai ia tatou kia paruru ia tatou uaorai? (e) Eaa te raveia ana e te aronga tiaki i te tuatau taito, e akapeea te akava ngakau me akaaiteia ki te tangata tiaki?

¹⁰ Kia autu tatou i te paruru i to tatou ngakau, ka anoanoia tatou kia akataka i te au kino e kia paruru viviki ia tatou uaorai. Ko te tuatua tei uriia “tapapa anga” ia Maseli 4:23, te akamaara maira te reira i te angaanga tei raveia e tetai tangata tiaki. I te tuatau o te Ariki ko Solomona, ka tu ua te aronga tiaki ki runga i te patu o te oire, e ka akatangi i te pu me kite i te kino e vaitata maira. Ka riro teia akatutuanga ei tauturu ia tatou kia mārama i ta tatou ka rave, no te arai ia Satani kia kore e akavare i to tatou manako.

¹¹ I te tuatau taito, e angaanga kapiti ana te aronga tiaki ki te aronga tiaki ngutupa o te oire. (2 Samu. 18:24-26) Ka paruru kapiti ratou i te oire kia akapapu e kua piri te ngutupa me vaitata mai te enemi. (Nehe. 7:1-3) Ka aite to tatou akava ngakau tei tereniia e te Pipiria * ki te tangata tiaki, e ka akamatakite ia tatou me akavare a Satani i to tatou ngakau—mei tera te tu, ka tauta aia i te akakeu i to tatou manako, manako ngakau, akakoroanga, e te au anoano. Me akatangi mai to tatou akava ngakau i te pu, ka anoanoia tatou kia akarongo e kia topiri i to tatou ngutupa, koia oki kia kopae i te kino.

12-13. Eaa ta tatou penei ka timataia kia rave, inara akapeea tatou me ariu atu?

¹² Akamanako ana i tetai akaraanga akapeea me paruru ia tatou uaorai me akakeuia tatou e to Satani aereanga manako. Kua apii mai a Iehova ia tatou e ko “te akaturi, e te au tuatua viivii ravarai, . . . auraka rava e akaikiia ki o [tatou] na.” (Ephe. 5:3) Inara eaa ta tatou ka rave me tuatua mai to tatou au oa i te angaanga me kore i te apii no runga i te au manako  ainga tau kore? Kua kite tatou e “e kopae tatou i te akono kore i te Atua, e te anoano o teianei ao.” (Tito 2:12) Ka akamatakite mai te tangata tiaki, koia oki, to tatou akava ngakau, ia tatou. (Roma 2:15) Inara, ka akarongo ainei tatou i te reira? Penei ka timataia tatou, kia akarongo ki to tatou au oa me kore kia akara i te au tutu ta ratou e akaari maira. Inara ko te taime tau teia kia topiri i te ngutupa o te oire, koia oki kia taui i te pukapuka anga me kore kia aere ke atu.

¹³ Ka anoanoia te tu ngakau toa kia patoi i te au taomi anga a te au oa kia manako e kia rave i te au mea tarevake. Papu ia tatou e te kite maira a Iehova i ta tatou tauta anga, e ka oronga mai i te maroiroi e te pakari kia rauka ia tatou i te patoi i to Satani manako. (2 Para. 16:9; Isa. 40:29; Iako. 1:5) Akapeea ra tatou me paruru ua atu i to tatou ngakau?

14-15. (a) Eaa te ka anoanoia kia akatuera i to tatou ngakau, e akapeea me rave i te reira? (e) Akapeea a Maseli 4:20-22 me tauturu ia tatou kia puapinga maata ta tatou tatau anga Pipiria? (Akara katoa i te pia “ Akapeea me Akamanako Oonu.”)

¹⁴ Ei paruru i to tatou ngakau, kia kopae tatou i te au akakeu anga tarevake, e kia āriki katoa i te au akakeu anga papu tikai. Akamanako akaou ana i te akatutuanga o te oire patu. Kua topiri te tangata tiaki ngutupa i te ngutupa o te oire kia arai i te enemi, inara i tetai au taime ka akatuera aia i te ngutupa kia tae mai te kai e tetai au apinga ki roto. Me kare te au ngutupa i eeuia, ka onge te tangata i roto i te oire. Pera katoa, ka anoanoia tatou kia akatuera putuputu i to tatou ngakau ki te akakeuanga manako o te Atua.

¹⁵ Kua ki te Pipiria i te manako o Iehova, no reira me tatau tatou i te reira, te tuku ra tatou i to Iehova manako kia akakeu i to tatou manako, manako ngakau e ta tatou ka rave. Akapeea e rauka ai ia tatou te maata anga o ta tatou tatau anga Pipiria? E mea puapinga te pure. Karanga tetai tuaine Kerititiano: “I mua ake ka tatau ei au i te Pipiria, ka pure au kia Iehova, te pati tauturu kia ‘kite meitaki au i te au mea taka ke’ i roto i tana Tuatua.” (Sala. 119:18) Ka anoano katoaia tatou kia akamanako oonu i ta tatou e tatau ra. Me pure, me tatau, e me akamanako oonu tatou, ka itae te Tuatua a te Atua “ki roto rava i to [tatou] ngakau,” e ka akaperepere tatou i to Iehova aerenga manako.—E tatau ia Maseli 4:20-22; Sala. 119:97.

16. Akapeea te maata anga i puapinga ai me akarakara i te JW Broadcasting?

¹⁶ Tetai akaou mataara kia tuku tatou i te aerenga manako o te Atua kia akakeu ia tatou, koia oki na te akarakara anga i te JW Broadcasting^®. Karanga tetai tokorua: “Kua riro te au porokaramu o te au marama ei pauanga ki ta maua pure! Kua akaketaketa te reira ia maua e kua akamaroiroi ia maua me rokoia e te tu mii e te maromaroa. I to maua ngutuare, e akarongo putuputu ana maua i te au imene mua. E akatangi ana maua i te reira me tunu kai, me tama are, e te inu kapu ti.” Ka tauturu teia au porokaramu ia tatou kia paruru i to tatou ngakau. Te apii maira te reira kia aru tatou i to Iehova manako e kia kopae i te au taomi anga kia aru i to Satani manako.

17-18. (a) Eaa te ka tupu me taangaanga tatou i ta tatou i apii mai mei ia Iehova, tei akakiteia ia 1 Ariki 8:61? (e) Eaa ta tatou ka apii mai mei te akaraanga o te Ariki ko Hezekia? (ng) Kia rotai ki ta Davida pure ia Salamo 139:23, 24, eaa ta tatou ka pure?

¹⁷ Me kite tatou i te puapinga kia rave i te mea tika, ka ketaketa atu to tatou akarongo. (Iako. 1:2, 3) Ka manako meitaki tatou no te mea kua mareka a Iehova i te kapiki ia tatou ei tamariki nana, e ka ketaketa atu to tatou anoano i te akamareka iaia. (Mase. 27:11) Ka riro te timata anga tataki tai ei atianga kia akaari  e te tavini tikai ra tatou i to tatou Metua aroa. (Sala. 119:113) E te akaperepere ra tatou ia Iehova ma te ngakau tae, e te akarongo ra i tana au akauenga no te rave i tona anoano.—E tatau ia 1 Ariki 8:61.

¹⁸ Ka rave ainei tatou i te tarevake? Ae; e aronga apa ua tatou. Me turori tatou, e akamaara i te akaraanga o te Ariki ko Hezekia. Kua rave aia i te tarevake. Inara kua tataraara aia, e kua oki akaou mai i te tavini ua atu ia Iehova ma te “ngakau kite.” (Isa. 38:3-6; 2 Para. 29:1, 2; 32:25, 26) E kopae tatou i ta Satani timata anga i te akavare i to tatou manako. E pure tatou kia akatupu i te “ngakau kite.” (1 Ari. 3:9; e tatau ia Salamo 139:23, 24.) Ka rauka ia tatou i te tavini tiratiratu ia Iehova, me paruru tatou i to tatou ngakau.