I ROTO i te Runanga Pakau, te Bible Lands i Ierusalema, te vaira tetai toka mei te 700-600 M.T.N. Kua kiteaia mai teia toka i roto i tetai ana tanumanga tei vaitata ki Heberona i Iseraela. Karanga ra te tataanga i runga i teia toka: “E taumaaia a Hagaf te tamaiti a Hagav e Yahweh Sabaot.” Akapeea teia te turu anga i te Pipiria? Akaari maira teia tataanga e kua kite e kua taangaangaia to te Atua ingoa ko Iehova, YHWH i te reo Epera taito, i te tuatau Pipiria. Kua kiteaia i roto i teia ana tanumanga tetai au tataanga ke na te aronga tei pipini ana ki reira. Kua tataia te ingoa o te Atua ki runga i te patu, e ka kitea tetai urianga o tona ingoa i roto i to ratou uaorai ingoa.

Karanga a Dr. Rachel Nabulsi o te University of Georgia e: “Ko te taangaanga putuputu anga i te ingoa YHWH, e maata ta te reira e apii maira. . . . Akaari maira teia tataanga i te puapinga o te ingoa YHWH ki te iti tangata Iseraela e Iuda.” Te turu ra teia i te ingoa o te Atua i roto i te Pipiria tei tataia YHWH i roto i te reo Epera, e tauatini tuma taime. E ka kitea katoaia te ingoa o te Atua i roto i tetai au ingoa o te tangata.

Ko te aiteanga o te tuatua “Yahweh Sabaot,” tei tataia ki runga i te toka, ko “Iehova Sabaota.” Akaari maira teia e kua taangaanga putuputu te au tangata i te tuatau Pipiria i te ingoa o te Atua, e pera te ingoa “Iehova Sabaota.” Te turu ra teia i ta te Pipiria taangaanga anga i te ingoa “Iehova Sabaota,” tei kiteaia e tere atu e 250 taime i roto i te Tuatua Tapu Epera, te maata anga tei roto i te puka a Isaia, Ieremia e Zekaria.