1-3. Eaa tetai au tumu ka aue tatou?

EAA te taime openga i aue ei koe? Tetai taime, ka aue tatou ma te rekareka. Inara te maata anga o te taime, ka aue tatou no te mea kua tupu te mamae ngakau kia tatou. Ei akaraanga, penei ka aue tatou me mate to tatou akaperepere. Tata tetai tuaine i Marike ko Lorilei: “Tetai taime, ka riro te mamae ngakau no te mate o taku tamaine ei mea ngata tikai e kare e rauka iaku te pumaana. Me tupu te reira, e manako ana au e akapeea toku ati ngakau e te mii e maru ei.” *

² Penei e tumu ke tetai i aue ei tatou. Akakite tetai painia i Tiapani ko Hiromi: “Tetai taime ka maromaroa au me kare te tangata e inangaro i te akarongo mai me tutu aere au i te karere a te Pipiria. Ka pururu toku roimata e ka pati au kia tauturu mai a Iehova iaku kia kimi i tetai tangata tei inangaro i te tuatua mou.”

³ Kua manako akapera ainei koe mei te nga tuaine rai? E maata ia tatou kua akapera ana. (1 Pete. 5:9) Ka inangaro tatou kia “akamori ia Iehova ma te pereperekavana,” inara penei ka akamori tatou iaia ma te roimata, te ngakau mamae, te maromaroa me kore tetai turanga taitaia tei timata i to tatou akarongo ki te Atua. (Sala. 6:6; 100:2) Eaa taau ka rave me tupu teia au manako kia koe?

4. Eaa ta tatou ka uriuri i teia atikara?

⁴ Ka apii tatou mei te akaraanga o Iesu. I tetai au atianga, kua tupu te mamae ngakau kiaia e kua “aue iorā” aia. (Ioa. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Ebe. 5:7) Ka akamanako ana tatou i teia au tupuanga. Ka uriuri katoa tatou i te au apiianga ta tatou ka mou mai e ka kite katoa eaa ta tatou ka rave me tupu te au mea te ka akaaue ia tatou.

5. Eaa ta tatou ka apii no runga ia Iesu mei ia Ioane 11:32-36?

⁵ I te tuatau anu i te 32 T.N., kua makiia te oa akaperepere o Iesu ko Lazaro, e kua mate. (Ioa. 11:3, 14) E nga tuaine to Lazaro ko Maria e Mareta, e kua akaperepere a Iesu ia ratou. Kua tumatetenga te nga tuaine te mate anga to raua tungane akaperepere. Te mate anga a Lazaro, kua aere a Iesu ki te oire ko Betania, te ngai e noo ra a Maria e Mareta. Te rongo anga a Mareta e te aere maira a Iesu, kua oro atu aia i te aravei iaia. Akamanako ana i te mii o tona ngakau i te karanga anga aia: “E te Atu, naringa koe i ko nei, kare e mate toku tungane.” (Ioa. 11:21) I muri mai, te kite anga a Iesu ia Maria e tetai ke e aue ra, “aue iorā Iesu.”—E tatau ia Ioane 11:32-36.

6. Eaa a Iesu i aue ei?

⁶ Eaa ra a Iesu i aue ei? Te pau maira te Insight on the Scriptures: “Te mate anga tona oa ko Lazaro e te ngakau mii o te nga tuaine o Lazaro, kua akatupu teia ia Iesu kia ‘ngunguru iora e kua aue iora aia.’” * Penei te manako ra a Iesu i te mamae tei tupu ki tona oa akaperepere ko Lazaro no tona maki, e tei tupu kia Lazaro te kite anga aia e kare e roa atu, ka mate aia. Mea papu katoa, kua aue a Iesu te kite anga aia i te tu taitaia o Maria e Mareta te mate anga to raua tungane. Penei kua manako akapera koe te mate anga toou akaperepere me kore tetai o te ngutuare tangata. Akamanako ana e toru apiianga taau ka mou mai mei teia tupuanga.

7. Eaa taau ka apii no runga ia Iehova mei ta Iesu aue anga no tona au oa?

⁷Te mārama ra a Iehova i toou ngakau mii. Ko Iesu “te tutu tikai” o tona Metua. (Ebe. 1:3) Te aue anga a Iesu, kua akaari aia i te tu o tona Metua. (Ioa. 14:9) Me kua mate toou akaperepere, ka papu ia koe e te kite maira a Iehova i toou ngakau mii e te tangi maira Aia ia koe. Ka inangaro aia i te rapakau i toou ngakau paruparu.—Sala. 34:18; 147:3.

8. Eaa ra tatou ka irinaki papu e ka akatuakaou mai a Iesu i to tatou au akaperepere?

 ⁸Inangaro a Iesu i te akatuakaou mai i toou au akaperepere. I mua ake ka aue ei a Iesu, kua karanga aia kia Mareta: “Ka tu akaou mai ïa to tungane.” Irinaki a Mareta ia Iesu. (Ioa. 11:23-27) Ei vaine akamori ia Iehova, kare e ekoko kua kite a Mareta no runga i te au tuakaouanga tei tupu e anere ua atu au mataiti i mua atu ana, tei raveia e te nga peroveta ko Elia e Elisaia. (1 Ari. 17:17-24; 2 Ari. 4:32-37) Penei kua rongo katoa aia no runga i te au tuakaouanga ta Iesu i rave. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Ka irinaki papu katoa koe e ka kite akaou koe i toou au akaperepere tei mate. No reira, eaa ta tatou ka apii mei ta Iesu aue anga ei akapumaana i tona au oa e mii ra? Ka kite mai tatou e e āka inangaro tona i te akatuakaou mai i tei mate!

9. Mei ia Iesu rai, akapeea koe me tauturu i te aronga e mii ra? Oronga mai i tetai akaraanga.

⁹Ka rauka ia koe i te tauturu i te aronga e mii ra. Kare a Iesu i aue ua, mari ra kua akarongo e kua akapumaana aia ia Mareta e Maria. Kia akapera katoa tatou i te aronga e mii ra. Karanga a Dan, tetai tangata pakari i Autireria: “I muri ake i te mate anga taku vaine, kua anoano au i te tauturu. E maata te au taeake e ta ratou vaine tei papa ua i te akarongo mai kiaku i te po e te ao. Kua tuku ua ratou iaku kia akakite i toku mii e kare ratou i akama ana me aue au. Kua oronga mai ratou i te tauturu mei te tamā anga i toku motoka, te oko kai e te tunu manga me kare e rauka iaku i te rave i te reira au angaanga. Kua pure putuputu katoa matou. Riro mai ratou ei au oa mou e ei ‘taeake no te tuatau e tumatetengaʼi ra.’”—Mase. 17:17.

10. Akataka mai eaa tei tupu ia Luka 19:36-40.

¹⁰ Kua tae a Iesu ki Ierusalema ia Nisana 9, 33 T.N. Kia vaitata aia ki te oire, kua akaputuputu te urupu tangata e kua akatotoa i to ratou kakau ki runga i te arataa i mua iaia, e kua akapaapaa iaia ei Ariki no ratou. E tupuanga mataora tikai te reira. (E tatau ia Luka 19:36-40.) No reira kare tana au pipi i tapapa ana i tei tupu i muri mai. “E vaitata atura [a Iesu], kite atura i taua oire ra, aue atura aia.” Ma te roimata, kua totou a Iesu i te tumatetenga te ka tupu ki te aronga e noo ra i Ierusalema.—Luka 19:41-44.

11. Eaa a Iesu i aue ei no te aronga e noo ra i Ierusalema?

¹¹ Kua mamae ngakau a Iesu no te mea kua kite aia e noatu kua āriki pumaana mai te urupu tangata iaia, kare te maataanga ia ratou e āriki i te karere Patireia. Te ka tupu, ka takoreia a Ierusalema e ka apai tuikaaia tetai ua atu aronga ngati Iuda tei ora mai me takoreia te oire. (Luka 21:20-24) Te mea tangi, mei ta Iesu i tuatua, e maata te tangata tei kopae iaia. Akapeea te maataanga o te tangata i te ngai e noo ra koe me ariu atu ki te karere Patireia? Me e iti ua te aronga tei ariu mai ki taau tautaanga i te apii i te tuatua mou kia ratou, eaa taau ka apii mei te aue anga a Iesu no tona au tangata tupu? Akamanako ana e toru akaou apiianga.

12. Eaa ta tatou ka apii no runga ia Iehova mei ta Iesu aue anga no tona tangata tupu?

¹²Te aroa maira a Iehova i te tangata. Te akamaara maira to Iesu roimata ia tatou i to Iehova aroa maata no te tangata. “Kare rava [te Atua] i anoano e kia mate atu tetai, kia rauka katoatoa ra te tataraara.” (2 Pete. 3:9) I teia tuatau, ka akaari  tatou i te aroa no to tatou tangata tupu me tauta ua atu rai i te tauturu ia ratou kia apii i te nuti meitaki o te Patireia.—Mata. 22:39. *

13-14. Akapeea a Iesu te akaari anga i te tu tangi no te tangata, e akapeea tatou me akaari i teia tu?

¹³Kua angaanga pakari a Iesu i roto i te angaanga tutu aere. Akaari aia i tona aroa no te tangata na te apii anga ia ratou i te au atianga ravarai. (Luka 19:47, 48) Eaa tei akakeu iaia? Kua tangi a Iesu ia ratou. I tetai au atianga, e maata te tangata tei inangaro i te akarongo kia Iesu e “kare akera e meitaki ia [Iesu e tana au pipi] kia kai i te manga.” (Mare. 3:20) Te inangaro anga tetai tangata i te tuatua kia Iesu i te po, kua puareinga ua a Iesu i te komakoma kiaia. (Ioa. 3:1, 2) Te maataanga o te tangata tei akarongo kia Iesu, kare i riro mai ana ei pipi nana. Inara, kua akakite ua atu aia i te nuti meitaki ki te aronga katoatoa tei akarongo mai. I teia tuatau, ka inangaro katoa tatou kia akakitekite aere i te nuti meitaki ki te katoatoa te ka akarongo mai. (Anga. 10:42) Ei rave i te reira, penei ka anoanoia tatou kia akatanotano i ta tatou au ravenga no te tutu aere.

¹⁴Kia puareinga ua i te rave i te au akatanotano anga. Me kare tatou e akatanotano i te ora ka rave tatou i te angaanga tutu aere, penei kare tatou e itae atu i te aronga te ka akarongo mai ki te nuti meitaki. Karanga tetai painia ko Matilda: “E tauta ana maua ko taku tane i te tutu aere ki te tangata i te au ora tukeke. I te popongi maiata, ka tutu aere maua i te ngai pitiniti. I te tuaero me maata te tangata e aaere ra na runga i te mataara, e taangaanga ana maua i te pereoo puka. I te aiai, kua kite mai maua e e maata te tangata ta maua ka aravei atu i te kainga.” Eiaa tatou e tutu aere ua i te ora tei tau no tatou, mari ra kia puareinga ua tatou i te akatanotano i to tatou ora no te tutu aere i te tuatau ka aravei tatou i te tangata. Me pera tatou, papu e ka mareka mai a Iehova ia tatou.

15. Eaa tei tupu i te po openga o to Iesu oraanga mei tei taikuia ia Luka 22:39-44?

¹⁵ I te po ia Nisana 14, 33 T.N., kua aere a Iesu ki te aua o Getesemane. Tei reira te ngai i riringi ei aia i tona ngakau ki mua ia Iehova. (E tatau ia Luka 22:39-44.) I taua ora ngata roa atu a Iesu “i te pati anga atu . . . ma te aue maata e te roi-mata.” (Ebe. 5:7) Eaa ta Iesu i pure i te po openga i mua ake ka mate ei aia? Kua pure aia no te maroiroi e te tauturu kia vai tiratiratu kia Iehova e kia rave i Tona anoano. Kua akarongo a Iehova ki te pure ngakau tae a tana Tamaiti e kua tono i tetai angera ei akamaroiroi iaia.

16. Eaa a Iesu i taitaia ei iaia e pure ra i roto i te aua o Getesemane?

¹⁶ Kare e ekoko e kua aue a Iesu iaia e pure ra i te aua i Getesemane no te mea kua taitaia tikai aia e ka manako mai te tangata e e tangata akakino Atua aia. Kua kite katoa aia e e apainga teiaa tana—te akatapu anga i te ingoa o tona Metua. Me tupu te au turanga ngata kia koe tei timata i toou akarongo ia Iehova, eaa taau ka apii mei to Iesu roimata? Akamanako ana e toru akaou apiianga.

17. Eaa ta tatou ka apii no runga ia Iehova mei tana pau anga i ta Iesu pure akatenga?

¹⁷Te akarongo ra a Iehova ki taau pure ngakau tae. Kua akarongo a Iehova ki ta Iesu patianga akatenga. No teaa ra? Te tumu, ko te mea puapinga roa atu kia Iesu, ko te vai tiratiratu ki tona Metua e kia akatapuia Tona ingoa. Me ko te vai tiratiratu anga kia Iehova e te akatapu anga i tona ingoa te mea puapinga roa atu kia tatou, e mea papu ka pau mai aia i ta tatou pure no te tauturu.—Sala. 145:18, 19.

18. Akapeea a Iesu i riro mai ei oa takinga meitaki?

¹⁸Te mārama ra a Iesu i toou ngakau taitaia. Me manako taitaia tatou, ka mataora tikai me akapumaana mai tetai oa takinga meitaki tei mārama i to tatou turanga. Ko Iesu tera oa. Kua kite aia mei teaa rai te tu me manako paruparu e me anoanoia te tauturu. Te mārama ra aia i to tatou tu apikepike, e ka oronga mai aia i te tauturu i “te tuatau e tau ei ra.” (Ebe. 4:15, 16) Mei  ia Iesu rai tei āriki i te tauturu a te angera i te aua i Getesemane, kia puareinga ua tatou i te āriki i te tauturu ta Iehova i oronga mai na roto i tetai puka, vitio, akoanga me kore tetai atoroanga akamaroiroi a tetai tangata pakari me kore tetai oa tukatau.

19. Akapeea te Atua te akamaroiroi anga ia koe me tupu te au turanga taitaia tei timata i toou akarongo i te Atua? Oronga mai i tetai akaraanga.

¹⁹Ka oronga mai a Iehova i “te au o te Atua” noou. Akapeea a Iehova i te akamaroiroi anga ia tatou? Me pure tatou, ka oronga mai aia i “te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata.” (Phili. 4:6, 7) Na te ‘au o Iehova e akamaru i to tatou ngakau e te tauturu ia tatou kia akamou i to tatou manako. Akamanako ana akapeea teia te tupu anga ki tetai tuaine ko Luz. Karanga aia: “Maata te taime, e manako maromaroa ana au. I tetai taime, ka akamata au i te manako e kare a Iehova e inangaro ana iaku. Me tupu te reira, ka akakite viviki au i toku manako kia Iehova. Ka tauturu te pure iaku kia akamaru i toku ngakau.” Mei tona akaraanga, ka apii tatou e ka rauka mai te ngakau ‘au na roto i te pure.

20. Eaa te au apiianga ta tatou i mou mai mei te roimata o Iesu?

²⁰ E au apiianga manea e te akapumaana ta tatou ka mou mai mei to Iesu roimata! Kua akamaaraia tatou kia tauturu i te au taeake e mii ra ma te irinaki e ka akapumaana mai a Iehova e Iesu ia tatou me mate to tatou akaperepere. Ka akakeu te tu tangi ia tatou kia tutu aere e kia apii i te tangata, no te mea te akaari ra te Atua ko Iehova e Iesu Mesia i teia tu manea. Ka akapumaana katoaia tatou e te mārama maira a Iehova e tana Tamaiti akaperepere i to tatou ngakau taitaia e to tatou tu paruparu, e ka inangaro raua i te tauturu ia tatou kia akakoromaki. Kia taangaanga ua rai tatou i ta tatou i apii mai e tae ua atu ki te rā me akatupu a Iehova i tana taputou manea e “nana e orei i te roi-mata katoatoa”!—Apo. 21:4.