1. Eaa te turanga ngata tei tupu kia Davida?

TE ORO ra a Davida kia ora mai aia. Inangaro tikai a Saula, te ariki ririnui o Iseraela i te tamate iaia. Te mate pongi anga a Davida, kua tapaʼe aia i te oire ko Noba, e kua pati no tetai manga varaoa e rima. (1 Samu. 21:1, 3) Muri mai, kua kimi aia e tona au tangata i te akapuanga i roto i tetai ana. (1 Samu. 22:1) Eaa te tumu i tupu ei teia kia Davida?

2. Akapeea a Saula te tuku anga iaia uaorai ki roto i tetai turanga kino? (1 Samuela 23:16, 17)

² E āka vareae tikai to Saula ia Davida no te mea e rongonui aia e e manganui tei akapaapaa iaia no te autu anga i te tamaki. Kua kite katoa a Saula e kua akaruke a Iehova iaia ei ariki no Iseraela no tona tu akarongo kore, e kua iki a Iehova ia Davida kia riro mai ei ariki. (E tatau ia 1 Samuela 23:16, 17.) Inara, ko Saula rai te ariki o Iseraela e e nuku vaeau maatamaata tona, no reira a Davida i anoanoia ai kia oro. Kua manako tikai ainei a Saula e ka rauka iaia i te arai i te Atua mei te akariro anga ia Davida ei ariki? (Isa. 55:11) Kare te Pipiria i akakite mai, inara papu tikai ia tatou i teia: Te tuku ra a Saula iaia uaorai ki roto i tetai turanga kino. Kare te aronga tei patoi i te Atua e autu!

3. Eaa to Davida manako noatu tona au turanga taitaia?

³ Kare a Davida i te tangata akaparau. Kare aia i iki ana kia riro mai ei ariki no Iseraela. Na Iehova i iki iaia kia riro mai ei ariki. (1 Samu. 16:1, 12, 13) Makitakita tikai a Saula ia Davida. Kare a Davida i akaapa ana ia Iehova no te kino tei tupu kiaia; e kare aia i kopekope ana e e iti ua tana kai e kua  anoanoia aia kia pipini i roto i tetai ana. Mari ra, penei i te tuatau iaia e pipini ra i roto i te ana i ‘atu ei a Davida i te imene akapaapaa manea tei kapiti mai i ta tatou irava tumu: “Kareka tei kimi ia Iehova ra, kare rava e ngere i te meitaki.”—Sala. 34:10.

4. Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri, e eaa te reira i puapinga ai?

⁴ I teia tuatau, e maata te au tavini o Iehova kare e rava ana ta ratou kai e kua ngere i te au apinga tei anoanoia no te oraanga. * Kua tupu tikai teia ki te au tavini o Iehova i te tuatau o teia maki maata i teianei ao. E i te “mate maata” e vaitata maira, ka tapapa tatou i te au tuatau ngata tikai. (Mata. 24:21) No reira e mea meitaki no tatou kia pau e ā uianga: Na roto i teea tu “kare rava [a Davida] e ngere i te meitaki”? Eaa te tumu ka anoanoia tatou kia mareka ua i ta tatou i rauka? Eaa ra tatou ka irinaki papu e ka akono mai a Iehova ia tatou? E akapeea tatou me akapapa i teianei no te tuatau ki mua?

5-6. Akapeea a Salamo 23:1-6 te tauturu anga ia tatou kia mārama i te aiteanga o ta Davida tuatua e kare te au tavini o te Atua “e ngere i te meitaki”?

⁵ Eaa te aiteanga i te tuatua a Davida e kare rava te au tavini o Iehova “e ngere i te meitaki”? Ka mārama tatou i te aiteanga me akamanako i te au tuatua aiteite ia Salamo 23. (E tatau ia Salamo 23:1-6.) Akamata te salamo a Davida i te na ko anga: “Ko Iehova toku tiaki; kare rava au e ngere.” I te toenga o te salamo, kua taiku mai a Davida i te au mea puapinga tikai—te au akameitakianga ta Iehova i oronga kiaia no te mea kua āriki aia ia Iehova ei Tiaki nona. Arataki a Iehova iaia “na te au ara tuatua-tika,” e kua vai tiratiratu Aia kia Davida i te tuatau meitaki e te tuatau ngata. Kua āriki a Davida e i roto i tona oraanga i “te au ngai ngangaere ruperupe” o Iehova, ka tupu te au manamanata kiaia. I tetai taime, ka taitaia aia, mei te mea e te  aere ra aia “na te o ra o te maru-mate,” e ka maata tona au enemi. Inara no te mea ko Iehova tona Tiaki, kare a Davida “e mataku i te kino.”

⁶ Ko teia i reira te pauanga ki ta tatou uianga: Na roto i teea tu “kare rava [a Davida] e ngere i te meitaki”? Tei iaia te au mea tana i anoano kia noo vaitata ua kia Iehova. Kare aia i anoano i te apinganui kia mataora. Kua mareka ua a Davida i ta Iehova i oronga mai. Te mea puapinga rava atu kiaia, ko te akameitakianga e te paruruanga a te Atua.

7. Ia Luka 21:20-24, eaa te au manamanata tei tupu ki te au Kerititiano mua i Iudea?

⁷ Mei ta Davida i tuatua, e mea puapinga kia kite tatou e kare ko te apinga te mea puapinga roa atu. E tika, ka rauka ia tatou te rekareka mei te au apinga ta tatou i rauka mai inara, kare ko te reira te mea puapinga roa atu i roto i to tatou oraanga. E tuatua mou puapinga tikai teia ta te au Kerititiano i te anere mataiti mua i Iudea kua anoanoia kia mārama. (E tatau ia Luka 21:20-24.) Akamatakite a Iesu ia ratou e a tetai tuatau, ka kite ratou “ia Ierusalema i te takako angaia e te au nuku.” Me tupu te reira, “ka oro ratou ki te maunga i reira.” Ka ora ratou me akaruke i te oire, inara e maata te apinga ta ratou ka akaruke. I tetai au mataiti i topa, akakite mai Te Punanga Tiaki: “Kua akaruke ratou i te au kainga e te au ngutuare, kare ua i akaputu i ta ratou au apinga mei to ratou are mai. No te irinaki i te paruru anga e te turu anga a Iehova, kua tuku ratou i te akamori iaia ki mua i te au mea ravarai penei te akara anga e puapinga.”

8. Eaa te apiianga puapinga ta tatou ka mou mai mei tei tupu ki te au Kerititiano mua i Iudea?

⁸ Eaa te apiianga puapinga ta tatou ka mou mai mei tei tupu ki te au Kerititiano mua e noo ra i Iudea? Akakite katoa mai Te Punanga Tiaki: “Penei e au timataanga etai ki mua no to tatou manako anga i te au apinga kopapa nei; e puapinga maata ainei ratou, me kare ko te ora ainei te ka rauka mai no te katoatoa i to te Atua ra tua te mea puapinga maata? Ae, penei ka o mai etai turanga ngata e te ngere anga i to tatou oraanga. Ka tau tatou kia papa kia rave i te ka tau, mei to tatou au taeake i te anere mataiti ra i to ratou oro anga mei Iudea.” *

9. Akapeea te akoanga a Paulo ki to Ebera te akamaroiroi anga ia koe?

⁹ Ka rauka ainei ia koe i te akamanako mei teaa rai te ngata kia akaruke te au Kerititiano i to ratou au kainga e te apinga ei akamata i te oraanga ou i tetai ngai ke? Kua anoanoia te akarongo kia irinaki e ka tauturu a Iehova ia ratou kia rauka mai i ta ratou i anoano. Inara, e apinga tetai te ka tauturu ia ratou. E rima mataiti i mua ake ka takapiniia a Ierusalema e te au nuku o Roma, kua oronga te apotetoro ko Paulo i te akoanga meitaki ki to Ebera: “Ei noo anga noinoi kore i te apinga to kotou; kia mareka i ta kotou i rauka ra: ko te Atua oki tei tuatua mai e, ‘Kare rava au e akaruke atu ia koe, kare oki au e taka ke ia koe, kare, kare rava atu.’ I tikaʼi ia tatou kia akamaroiroi, e kia karanga e, ‘Ko Iehova toku tauturu, kare au e mataku; eaa ta te tangata kia rave mai iaku?’” (Ebe. 13:5, 6) Kare e ekoko e māmā ake no te aronga tei aru i te akoanga a Paulo kia mareka ua i ta ratou i rauka e kia akatanotano ki te oraanga tau ua i te ngai ou. Kua irinaki papu ratou e ka akono a Iehova ia ratou. Te akapapu katoa ra ta Paulo tuatua e ka rauka ia tatou i te irinaki e ka oronga mai a Iehova i ta tatou i anoano.

10. Eaa te mea muna ta Paulo i akakite mai kia tatou?

¹⁰ Kua oronga a Paulo i te akoanga aiteite kia Timoteo, e ka tau katoa te reira no tatou. Tata aia: “E teianei, e kai ta tatou, e te kakau, kia mareka tatou i te reira.” (1 Timo. 6:8) Ko te aiteanga ainei e kare tatou e akatikaia kia kai i te kai reka, te noo i tetai are manea me kore te oko i te kakau ou i tetai au taime? Kare ko teia te aiteanga o ta Paulo e tuatua ra. Mari ra te karanga ra a Paulo e kia mareka ua tatou i ta tatou i rauka. (Phili. 4:12) Ko teia te muna a Paulo. Te mea puapinga roa atu kia tatou, ko to tatou pirianga ki te Atua, kare ko tetai ua atu apinga ta tatou ka rauka mai.—Haba. 3:17, 18.

11. Eaa te apiianga no te tu mareka ua ta tatou ka kite mai mei ta Mose i tuatua ki te ngati Iseraela?

¹¹ Penei e tuke to tatou manako no runga i ta tatou i anoano ki to Iehova manako. Akamanako ana i ta Mose i akakite ki te ngati Iseraela i muri ake i te 40 mataiti ia ratou i te metepara: “Kua akameitaki mai oki to Atua ra ko Iehova ia koe i te au mea katoa i raveia e to rima; kua kite oki aia i toou aerenga na roto i teianei medebara maata: i vaitata rai to Atua ra ko Iehova ia koe, e a akenei ngauru anga i te mataiti; kare akenei koe i ngere ua ake i tetai mea ngiti.” (Deu. 2:7) I tera 40 mataiti, kua oronga a Iehova i te māna no te ngati Iseraela ei kai na ratou. Pera katoa to ratou kakau—te kakau ta ratou i aao i te akaruke anga ratou ia Aiphiti—kare te  reira i pe ana. (Deu. 8:3, 4) Noatu e ka manako tetai pae e kare teia au mea i rava, kua akamaara a Mose i te ngati Iseraela e kua rauka ia ratou te au mea ravarai ta ratou i anoano. Ka rekareka a Iehova me apii tatou kia mareka ua—kia akaperepere tatou i te au mea rikiriki tana i oronga mai e kia manako i te reira ei apinga aroa no ko mai iaia, e kia akameitaki iaia no te reira.

12. Eaa te akaari maira e kua irinaki papu a Davida ia Iehova, kare iaia uaorai?

¹² Kua kite a Davida e e tu tiratiratu to Iehova e te akaperepere maata ra i te aronga tei inangaro Iaia. Noatu tei roto a Davida i te turanga kino, i te ‘atu anga aia ia Salamo 34, e akarongo ketaketa to Davida mei te mea e te kite mata ra aia i “te angela a Iehova i te puakapa, e pini ua ake” iaia. (Sala. 34:7) Penei te akaaite ra a Davida i te angera a Iehova ki tetai vaeau tei puakapa i te ngai tamaki, e te akara ua ra no te au enemi. Noatu e toa uritumu a Davida e kua taputou mai a Iehova i te oronga i te taoonga ariki kiaia, kare a Davida i irinaki ua i tona uaorai tu karape i te maka i te toka e te taangaanga i te koke ei tā i tona au enemi. (1 Samu. 16:13; 24:12) Mari ra kua irinaki a Davida ki tona Atua, ma te papu e ka akaora te angera a Iehova i “te aronga i mataku Iaia.” E tika, kare tatou e tapapa atu kia akaoraia na roto i te ravenga temeio i teia tuatau. Inara kua kite tatou e pouroa te aronga tei irinaki kia Iehova, ka rauka ia ratou te ora mutu kore noatu e ka mate ratou i teianei.

13. Me tamaki mai a Goga o Magoga, eaa te tumu ka akara anga māmā ua i te takore ia tatou, inara eaa te tumu kare tatou e anoanoia kia mataku? (Akara i te tutu i te kapi mua.)

¹³ Kare e roa atu ana, ka timataia to tatou irinaki ia Iehova e ka paruru mai aia ia tatou. Me tamaki mai a Goga o Magoga, e au pupu enua, i te akara anga penei ka tamateia tatou. Ka anoanoia tatou kia papu roa e ka akaora mai a Iehova ia tatou. I roto i te mata o te au pa enua, ka aite tatou mei te au mamoe rai kare o ratou paruruanga. (Eze. 38:10-12) Kare a tatou apinga tamaki, e kare tatou e tereniia no te tamaki. Ka manako te au pa enua e e mea māmā ua i te takore ia tatou. Kare ratou e kite e te papa ua ra te au nuku angera a Iehova i te tamaki atu e te paruru ia tatou—inara kite tatou i teia no to tatou akarongo. Akapeea i reira te au pa enua e kite ei ia ratou? Kare o te au pa enua akarongo i te Atua no reira ka poitirere tikai ratou me tamaki mai te au nuku vaeau o te rangi i te paruru ia tatou!—Apo. 19:11, 14, 15.

14. Eaa ta tatou ka rave i teianei kia akapapa no te tuatau ki mua?

¹⁴ Eaa ta tatou ka rave i teianei kia akapapa no te tuatau ki mua? Mea mua, eiaa tatou e manako e ko te apinga te mea puapinga roa atu no te mea a tetai rā, ka anoanoia tatou kia akaruke i te reira. Ka anoano katoaia tatou kia mareka ua i ta tatou i rauka e kia mataora tikai e e pirianga to tatou kia Iehova. Me kite meitaki tatou i to tatou Atua, ka papu roa ia tatou e ka paruru aia ia tatou me tamaki mai a Goga o Magoga.

15. Eaa tei tupu kia Davida i tona mapuanga tei apii iaia e ka tauturu ua rai a Iehova iaia?

¹⁵ Akamanako ana eaa tei tauturu ia Davida e ka tauturu katoa ia tatou kia akapapa no te tuatau ngata ki mua. Karanga a Davida: “Ka tongi ana kia kite i te meitaki o Iehova! e ao to te tangata i irinaki iaia ra.” (Sala. 34:8) Te akamārama ra teia au  tuatua i te tumu i kite ei a Davida e ka rauka iaia i te irinaki ia Iehova no te tauturu. Kua irinaki putuputu a Davida kia Iehova, e kare rava tona Atua i akaruke ana iaia. I tona mapuanga, te tamaki anga a Davida i te tuputupua Philiseti ko Golia, akakite aia ki tera tumutoa ririnui: “Na Iehova koe e tuku mai ki toku rima akonei.” (1 Samu. 17:46) I muri mai, te tavini anga aia i te Ariki ko Saula, kua tauta putuputu a Saula i te tamate iaia. Inara kare te tumatetenga i tupu kia Davida “no te mea tei iaiā Iehova.” (1 Samu. 18:12) No te mea kua kite a Davida i ta Iehova tauturu i te tuatau i topa, kua papu iaia e ka tauturu mai a Iehova iaia i tona au manamanata.

16. Eaa te au mataara “ka tongi ana” tatou kia kite i te meitaki o Iehova?

¹⁶ Me putuputu tatou i te irinaki kia Iehova no te aratakianga i teianei, ka papu roa ia tatou e ka tauturu mai aia ia tatou i te tuatau ki mua. Ka anoanoia te akarongo e kia puareinga ua i te irinaki kia Iehova me pati i to tatou pu angaanga no tetai tuatau kia tae tatou ki tetai akaputuputuanga me kore uruoaanga, e kia pati kia akatanotanoia to tatou ora angaanga kia tae tatou ki te au uipaanga pouroa e kia akapou maata atu i te taime i te tutu aere. Penei kare to tatou pu angaanga e akatika i ta tatou patianga e ka akanooia tatou mei te angaanga. E akarongo ainei to tatou e kare rava a Iehova e akaruke ia tatou, e ka oronga mai rai aia i ta tatou i anoano? (Ebe. 13:5) E maata te aronga i roto i te angaanga tavini tamou te ka akakite mai i te au tupuanga tei akaari akapeea a Iehova te tauturu anga ia ratou i te tuatau tikai i anoano ei ratou i te reira. E Atua tiratiratu a Iehova.

17. Eaa te irava mataiti no te 2022, e eaa i tau meitaki ei te reira?

¹⁷ No te mea tei te pae ua a Iehova ia tatou, kare tatou e mataku i te ka tupu a te tuatau ki mua. Kare rava te Atua e akaruke ia tatou me tuku ua rai tatou i tona anoano na mua i roto i to tatou oraanga. Ei akamaara ia tatou kia akapapa i teianei no te au tuatau ngata ki mua, e kia irinaki e kare rava a Iehova e akaruke ia tatou, kua iki te Pupu Akaaere ia Salamo 34:10 ei irava mataiti no te 2022: “Kareka tei kimi ia Iehova ra, kare rava e ngere i te meitaki.”