TUA ORAANGA
Maata te Aroa Maata te Akameitakianga
“KARE te Anglican Church e apii ana i te tuatua mou. E kimi i te reira.” Te tuatua anga toku mama ruau Anglican i teia, kua akamata toku mama i te kimi i te akonoanga tika. Inara kare aia e inangaro i te Au Kite o Iehova e kua karanga mai aia e pipini au me aere mai ratou ki te kainga i Toronto, Kanata. Inara te apii anga te teina o mama i te Pipiria ki te Au Kite i te 1950, kua piri atu toku mama. Kua apii ratou i te kainga o to mama teina e kua papetitoia i muri mai.
E tangata pakari a papa i roto i te United Church o Kanata, no reira e tuku ana aia ia maua ko toku tuaine ki te apii Tapati, i muri mai kua piri maua kiaia no te pure 11:00 a.m. I te avatea, kua aru maua ia Mama ki te Are Uipaanga Patireia. Viviki maua te kite i te tuke i rotopu i teia nga akonoanga.
Kua akakite a mama i tona irinakianga ou ki tona nga oa piri mou ko Bob e Marion Hutcheson, e kua ariki raua i te tuatua mou. I te 1958 kua apai te Taeake e te Tuaine Hutcheson iaku e ta raua tamariki tamaroa e toru ki te varu-ra Anoano o te Atua Uruoaanga Pa Enua i New York City. Kite mai au e kare i te mea mama i te apai iaku, inara ko tetai uruoaanga reka rava atu te reira i toku oraanga.
MAATA TE AROA MEITAKI TE ORAANGA
I toku mapu anga, kua noo matou i te ngai akono manu e kua reka au i te reira. Kua inangaro au kia riro mai au ei tangata akono manu. Kua taiku toku mama i teia ki tetai tangata pakari o te putuputuanga. Kua akamaara mai aia e te noo nei tatou i te “tuatau openga” e kua ui mai eaa ta te apii teitei no tetai tuatau roa ka akatupu ki toku pirianga kia Iehova. (2 Timo. 3:1) Tei tupu, kare au i aere ana ki tetai apii teitei.
Kua manako au e eaa taku ka rave me tere au i taku apii tuarua. Noatu kua tutu aere au i te au openga epetoma, kare au i reka ana i te tutu aere e kare au i manako iaku ei painia. I te reira taime, kua akamaroiroi toku papa e te angakara kare i te Kite kia angaanga au na tetai pitiniti insurance i Toronto. E taoonga teitei to toku angakara i reira, no reira kua ariki au i te angaanga.
I Toronto, na taku angaanga anga i te po e kua piri ki te aronga kare i roto i te tuatua mou kare au i rave ana i taku angaanga pae vaerua. Kua noo au ki toku papa ruau kare i te Kite na mua, te mate anga aia, kare oku ngai nooanga.
Kua riro te nga Taeake e te Tuaine Hutcheson, tei apai iaku ki te uruoaanga 1958, ei nga metua noku. Kua pati mai raua iaku ki to raua kainga e kua tauturu iaku kia tupu i te pae vaerua. I te 1960, i te pae i ta raua tamaiti, ko John, kua papetitoia au. Kua akamata a John i te painia, e kua akakeu mai iaku kia akamaata atu au i taku tutu aere. Kua kite te au taeake i toku turanga pae vaerua, e kua iki iaku ei tavini no te Apii Orometua Teokaratiki. a
PATANA MEITAKI E KUA PAINIA AU
I te 1966, kua akaipoipo au ia Randi Berge, e painia maroiroi tei inangaro i te tavini i te ngai tei anoanoia te tauturu. Kua aroa mai te akaaere tutaka ia maua, e kua akamaroiroi ia maua kia tauturu i te putuputuanga i Orillia, Ontario. No reira kua akapapa maua e kua neke.
Te taeanga maua ki Orillia, kua painia tamou maua ko Randi. Kua akamaroiroi takere tona tu mataora iaku! Te rave maroiroi anga au i te painia, kua kite au i te mataora i te taangaanga i te Pipiria kia marama te tangata i te tuatua mou. Mei teaa atura te akameitakianga te tauturu i tetai nga tokorua i Orillia kia taui i to raua oraanga e kia riro ei tavini no Iehova.
REO OU E TE MANAKO OU
I tetai atoro anga i Toronto, kua aravei au ia Arnold MacNamara, e taeake akaaere i Betela. Kua ui mai aia me ka inangaro maua i te painia takake. Pau viviki atu au: “Ae! Ki tetai ua atu ngai kare i Quebec!” Kua rongo ana au i te au manako tau kore o te aronga reo-Papaa i Kanata e te manamanata o te aronga reo-Varani i Quebec. I te reira taime, kua akakite tetai akaaereanga poritiki i Quebec kia takake mai ratou mei te katoa anga o Kanata.
Pau mai a Arnold, “Ko Quebec ua ta te opati Betela e tuku nei i te au painia takake ki reira.” Kua ariki viviki au. Kua kite takere au e kua inangaro a Randi i te aere. Muri mai, kite mai au e ko tetai ikianga meitaki rava atu teia i toku oraanga!
Muri ake te aere anga ki tetai pupu apii reo-Varani e rima-epetoma, kua aere maua ko Randi e tetai nga tokorua ki Rimouski, mei te 540 kiromita te mamao ki tokerau itinga o Montreal. E maata ta maua i anoanoia kia apii, te tatau anga au i te au akakiteanga i ko i tetai uipaanga. Tuatua au no ta matou uruoaanga e, ka maata mai “te au taeake moa ione” tano anga tikai “te au taeake no Austria mai.”
I Rimouski, kua piri mai e a au tuaine takaua e te maroiroi kia matou tokoa e pera te Taeake e te Tuaine Huberdeau e ta raua nga tamaine. Kua tauturu mai te Taeake e te Tuaine Huberdeau i te tutaki i to matou are painia e itu-pia moe tei kapikiia ko te Are Teatea no tona au poupou teatea e a mua i te are. E 12 ki te 14 tangata tei noo ki reira. Ei nga painia takake, kua tutu aere maua ko Randi i te au popongi, te avatea, e te aiai, e kua reka tikai maua i te aronga tei aru mai no te tutu aere—noatu te au aiai anu.
Kua piri vaitata maua ki teia au painia tiratiratu e kua riro mai ei pamiri no maua. I tetai au taime kua noo kapiti matou takapini i tetai aʼi me kore tetai “ra pierogi,” ka maani matou i te varaoa popo tukeke. E tangata imene tetai o te au taeake, no reira i te au po Maanakai ka imene matou e te uraura.
Kua uua te angaanga tutu aere i Rimouski! I roto i te rima mataiti, kua rekareka maua te kite e maata te aronga apii Pipiria tei papetitoia. Kua tupu te putuputuanga ki te 35 papuritia.
I Quebec, kua rauka te terenianga ei aronga tutu evangeria. Kua kite maua i to Iehova tauturu i roto i te angaanga tutu aere e te akono ia maua. Tetai katoa, kua akaperepere maua i te iti tangata reo-Varani, to ratou reo, e ta ratou peu—e kua reka rai maua i tetai au peu ke.—2 Kori. 6:13.
Kare i manakoia ana, kua pati mai te opati Betela kia neke maua ki te oire o Tra-cadie, tua itinga o New Brunswick. Kua riro teia ei manamanata no te mea koi taina ua akera maua i te pepa o te apatimani e e angaanga apii tamariki taku i ariki mei te pupu akaaere o te apii. E kua riro mai tetai o ta maua aronga apii Pipiria ei au papuritia e te patu ra matou i tetai Are Uipaanga Patireia.
Kua pure maua no te openga epetoma te neke anga e kua atoro ia Tracadie, e tuke mei ia Rimouski. Inara kua manako maua ka inangaro a Iehova ia maua ki reira, ka aere maua. Kua irinaki maua ia Iehova e kua akaatea aia i te au manamanata. (Mala. 3:10) E kua riro to Randi tu maroiroi i te pae vaerua, te vaerua akaatinga, e te tu kangakanga ei akamaru i to maua neke anga.
E tai rai tangata pakari i roto i ta matou putuputuanga ko Robert Ross. Kua painia raua ko tana vaine, ko Linda, e kua noo raua ki reira te anau anga mai ta raua tama mua. Ia raua e akono ra i ta raua tama, kua akamaroiroi raua ia maua ma te pumaana, te anoano meitaki, e te maroiroi i te tutu aere.
TE AU AKAMEITAKIANGA ME ANOANOIA KIA TAVINI
I muri ake te painia anga i Tracadie no te rua mataiti, kua tae mai tetai mea poitirere—e patianga no te tavini i roto i te angaanga tutaka. Kua tavini maua i te au kotinga reo Papaa no te itu mataiti, e oti kua tukuia maua ki tetai kotinga reo Varani i Quebec. Ka akameitaki mai te akaaere tapere i Quebec, ko Léonce Crépeault iaku, no taku akoanga. Inara i muri mai ka ui mai aia, “Akapeea te reira me taangaanga meitakiia?” b Kua riro teia ei tauturu iaku kia akariro i taku apiianga ei mea tau e te oaoa.
Tetai o taku angaanga mataora rava atu ko te 1978 “Akarongo Autu” Uruoaanga Pa Enua i Montreal. Angaanga au ki roto i te Ngai o te Kai. Kua tapapa atu matou e 80,000 tangata, e kua akanooia tetai kaikai anga ou. Ou te au mea ravarai: te au apinga, te akapapaanga kai, e te au ravenga no te akapapa i te reira. E 20 au terera pia akaanuanu mamaata, i tetai au taime kua kinokino te reira. Mua ake i te akamata anga o te ra mua, kare e rauka ia matou i te tomo ki roto i te stadium no te akapapa e turuaipo ua atu no te mea kua taangaangaia te reira no tetai angaanga tarekareka i mua atu ana. E kua anoanoia maua kia akavera i te umu i mua ake no te akapapa i te kaikai popongi! Kua roiroi matou, e maata ra taku i apii mai mei te angaanga pakari, te tu pakari, e te tu kangakanga o te au taeake tauturu. Kua piri vaitata matou, e kua riro mai matou ei au oa piri mou e tae mai ki teia ra. Mataora tikai te kite i teia uruoaanga puapinga i Quebec, te ngai i tupu ei te takinokino anga pakari i te au mataiti o te 1940 e te 1950!
E maata taku i apii mai mei toku au taeake akaaere i te tuatau o te uruoaanga mamaata i Montreal. I tetai mataiti, na David Splane, e
tavini nei i te Pupu Akaaere, i akono i te opati uruoaanga. I tetai uruoaanga i muri mai kua patiia au kia akono i te reira, kua turu meitaki a David i te reira.I te 2011, kua mataora maua ko Randi e 36 mataiti ki roto i te angaanga tutaka, kua patiia au kia tavini ei puapii no te Apii na te Aronga Pakari o te Putuputuanga. Kua moe maua ko Randi ki runga e 75 roi tukeke i roto i te rua mataiti, inara kua pauna te taime. I te openga o te au epetoma, kua mataora te aronga pakari no te mea kua akono tikai te Pupu Akaaere i te turanga pae vaerua o te aronga pakari.
I muri mai, kua puapii au i te Apii Tutu Evangeria Patireia. Kua roiroi te aronga apii: te noo anga ki roto i te pupu no te itu ora i te ra, te rave i te apii e toru ora i te au aiai, e te rave e a me kore e rima apii i te epetoma. Kua akamarama maua ko tetai mai puapii e kare e rauka ia ratou i te rave i te reira me kare to Iehova tauturu. E maara ua ana iaku me poitirere te aronga apii i te kite e na te irinakianga ki runga ia Iehova, e maata atu ta ratou i akatupu.
MAATA TE AROA MAATA TE AKAMEITAKIANGA
No to mama aroa i tauturu i tana aronga apii Pipiria kia tere ki mua e kua tauturu katoa ia papa kia taui mai i tona tu. E toru ra i muri ake i to mama mate anga, kua poitirere matou te kite anga ia papa ki tetai akoanga na te katoatoa i ko i te Are Uipaanga Patireia, e kua aere ua aia ki te uipaanga no tetai 26 mataiti. Noatu kare a Papa i papetitoia, kua akakite mai te aronga pakari e koia ua rai te mea mua ki te au uipaanga i te au epetoma ravarai.
Kua akamaroiroi katoa a mama i tana au tamariki. E toru oku tuaine e ta ratou tane e tavini tiratiratu nei ia Iehova. E rua tuaine e tavini nei i ko i te au opati Betela—e tai i Portugal e tai i Haiti.
Te tavini nei maua ko Randi ei nga painia takake i Hamilton, Ontario. Ia maua i roto i te angaanga tutaka, kua piri mataora maua ki te katoatoa i te rave i te au atoroanga e te au apii Pipiria. I teianei te rekareka nei maua i te kite i ta maua aronga Apii e tere nei ki mua i te pae vaerua. Ia maua e piri vaitata ra ki te au taeake e te au tuaine i roto i ta maua putuputuanga ou, kua akamaroiroiia maua te kite akapeea a Iehova te tauturu anga ia ratou na roto i te au tuatau meitaki e te tuatau kino.
Te akamanako anga ki muri, ariki aroa tikai maua i te aroa o te au taeake. E kua tauta maua i te akaari i te “inangaro maata” ki te katoatoa, te akamaroiroianga ia ratou kia tavini ia Iehova. (2 Kori. 7:6, 7) Ei akaraanga, i roto i tetai pamiri, kua tavini tamou te vaine, te tamaiti, e te tamaine. Kua ui au ki te tane me kua manako aia i te painia. Pau mai aia e te turu ra aia e toru painia. Kua ui atu au, “E meitaki atu ainei koe ia Iehova te turu ia ratou?” Kua akamaroiroi katoa au iaia kia mataora i ta ratou e mataora ra. I roto i te ono marama kua painia aia.
Ka maroiroi ua rai maua ko Randi te ‘akakite ki te uki a muri’ no ta Iehova ‘au angaanga umere,’ e kia mataora ratou i te tavini iaia mei ta maua i rave.—Sala. 71:17, 18.
a Teianei e akaaere no te Uipaanga Oraanga e te Angaanga Orometua.
b Akara i te tua oraanga o Léonce Crépeault i roto i to Peperuare 2020 makatini Te Punanga Tiaki, kapi 26-30.