Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kua Kite Ainei Koe?

Kua Kite Ainei Koe?

Akapeea te au piriki tei maaniia tei kitea i roto i te pueu o Babulonia Taito te turu anga i te Pipiria?

KUA kitea mai e te aronga keri apinga taito i roto i te au pueu o Babulonia taito te au piriki tei patuia te oire. Karanga te tangata kimikimi ko Robert Koldewey, e kua maaniia teia au piriki ki roto i te au umu aʼi i “vao ake i te oire, te ngai e meitaki te karaea e e maata te au apinga taʼu aʼi.”

Akaari maira te au tataanga taito e kua taangaanga katoa te au akaaere o Babulonia i ta ratou umu aʼi ma te akakoroanga kino. Karanga a Paul-Alain Beaulieu, e tangata kite i te tuatua enua taito o Asura no te Apii Teitei o Toronto, e: “Maata te au tataanga Babulonia . . . tei akakite e kua akaue te ariki i te aronga tei patoi iaia kia tiriaia ki roto i te umu aʼi.” Teia tetai tataanga o te tuatau o te Ariki ko Nebukanesa: “Takore ia ratou, tutungi ia ratou, taʼu ia ratou, . . . ki roto i te umu aʼi . . . e akapuangi i to ratou auʼai ki runga, e tamate e titiri ia ratou ki roto i te aʼi mura.”

Te maara nei i te aronga tatau Pipiria teia au angaanga tei tataia i roto ia Daniela pene 3. I roto i te tuatua enua, kua patu te Ariki ko Nebukanesa i tetai tiki auro nunui ki runga i te ngai mataataa o Dura​—i vao ake i te oire o Babulonia. Te kore anga te au mapu Epera ko Sadaraka, Meseka, e Abedenego e tupou ki mua i te tiki, riri maata atura a Nebukanesa, e kua akaue “kia taki itu te taʼu anga” o te umu, e kua “titiriia iora ki roto i te umu ai kaka ra” te au mapu e toru. Na tetai angera ririnui i akaora mai ia ratou mei te mate.​—Dani. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

E piriki taʼuia tei akairoia ki te ingoa o Nebukanesa

Te turu katoa ra teia au piriki Babulonia i te tataanga Pipiria. E au tataanga akairo tetai tei akapaapaa i te ariki. Tetai tataanga: “Nebukanesa, te Ariki o Babulonia . . . Te are ariki, te ngai nooanga o toku Ngateitei taku i patu . . . Kia tutara ua atu toku ngateitei e tuatau ua atu.” Aiteite teia tataanga ki ta Daniela 4:30, te akapaapaa anga a Nebukanesa: “Kare ainei teia ko Babulonia maata, i patuia e au nei ei are no te basileia, i te mana o toku nei ririnui e kia ngateitei atura toku mekameka nei?”