Oro ke Mei te Ngai ta Tangata, Rauka Mai Tetai Oraanga Meitaki

Akakiteia e Sam Tan

To matou oro anga ko tetai 2,000 aronga Kamupotia mei te enua, tae atu matou e toku ngutuare tangata ki te kauvai, tei tetai tua mai a Tairani. Kua akao atu matou ki runga i tetai o te au poti rikiriki te tari ra i te au tangata kia ora atu. Te akaruke ra te poti openga, tae mai te pupu vaeau Khmer Rouge e kua pupui mai ia matou.

KUA rekareka tikai matou e kua ora mai matou i te tikoti atu anga ki Tairani. Kua mataora te katoatoa, kare ra matou i mataora ana, no te mea kare toku papa e toku angakara i aru mai ia matou, kua apanaia raua i tetai au marama i mua atu. Kua noo ua a mama ki raro e kua aue. Inara i mua ake ka akakite atu ei au i taku tua, ka akakite atu au i tetai o toku turanga o te oraanga.

Toku Oraanga Mua ei Tamaiti Akonoanga Buda

Ko au tetai o te toko toru tamariki, kua anauia au i Kamupotia i te 1960. E iva rai oku mataiti, kua iki matou ko toku nga metua kia angaanga au i roto i te iero a te Akonoanga Buda, e mea matauia no te au tamariki tamaroa. E akamata ana tetai mongoka i tona ra i te ora ono i te popongi, me akaruke aia i te iero i te aere mei tera aere ki tera are i te koikoi kai. E ngata tikai iaku i te pati kai ki tetai au ngutuare, no te mea e aronga putaua ratou. I muri mai, kua akapapa matou ko te tamariki mongoka i te au kai e kua oronga atu ki te au mongoka pakarikari. I muri ake ka kaikai ei matou.

I te ora ono i te aiai, e akaputuputu ana te au mongoka pakarikari no te pure, te tuatua anga i tetai reo tokoiti ua te ka marama. E rua mataiti i muri mai, kua riro mai au ei tamaiti mongoka iti ua e kua rekareka au i tetai au akameitakianga takake tei oronga uaia ki te au mongoka pakarikari. Kua akatika katoaia au kia pure kapiti e ratou. I te au taime ravarai, e manako ana au e na te Buda anake ua te akonoanga i teianei ao.

Oro ke Anga Mei Kamupotia

Kare au i mataora ana i te oraanga i roto i te iero e kua oki atu au ki te kainga i toku 14 mataiti anga. I muri poto ua ake, kua tutara mai tetai arataki poritiki ko Pol Pot tona ingoa. Kua maro tana akaaerenga Khmer Rouge, tei tutara mei te 1975 ki te 1979, i te au tangata katoatoa kia akaruke i te au oire, kia noo i te enua i vao ake, te tauta anga kia akariro ia Kamupotia ei enua Komuniti. Neke akaou toku ngutuare tangata. I muri mai, kua apainaia e te au tangata o Pol Pot toku papa e toku angakara. Kare matou i kite akaou ana ia raua. Ko te tikaanga, i raro ake i te akaaereanga a te Khmer Rouge, vaitata rai e 1.7 mirioni aronga Kamupotia tei tamateia i te au ngai ta tangata, me kore kua mate no te maata te angaanga, no te maki, me kore no te onge.

No teia au turanga nei, e 2,000 ia matou tei taikuia i mua ana, kua akakeuia kia aere na roto i tetai tere kino tikai e toru ra na runga i te au maunga ki te enua o Tairani. Kua tae meitaki ua matou katoatoa, kapiti mai e tai pepe tamaroa tei anauia ia matou e teretere ra. Te maataanga ia matou e moni ta matou, inara kua tiria e matou no te mea puapinga kore ua te moni Kamupotia i Tairani i taua taime ra.

Oraanga i Tairani

Kua noo matou i ko i to matou kopu tangata i Tairani, e kua rauka mai tetai angaanga ravakai naku. E aere putuputu ana to matou pai ki roto i te tai o Kamupotia, e maata atu te ika i reira​—⁠e te  au pai tutaka katoa o te Khmer Rouge. Me mou ana matou, ka apainaia to matou pai e ka tamateia matou. E rua taime mei mou rai matou. E kare tetai aronga i ora mai ana, kapiti atu toku taeake i te pae mai ia matou, tei opuia e kua tipuia te kaki. Noatu e kua akataitaia tona mate iaku, kua rave ua rai au i te angaanga ravakai i roto i te tai o Kamupotia​—⁠me kare au e rave i te reira ka matepongi toku ngutuare tangata.

Kua manamanata au ia matou ko toku ngutuare tangata, kua iki au i te aere ki roto i tetai puakapa oro-kimi ora i Tairani, te pati anga i tetai tikaanga kia neke ki tetai enua ke, e mei reira ka tuku mai au i te moni ki toku ngutuare tangata. Te akakite anga au ki toku kopu tangata no runga i teia, kua patoi pakari mai ratou. Inara, kua rave rai au i teia.

Te au manuiri te tuatua Papaa ra taku i aravei i roto i te puakapa oro-kimi ora kua karanga mai e, e au Kerititiano ratou. Kua akaekoko te reira i toku irinakianga e ko te akonoanga Buda te akonoanga anake ua. Kua akamata au e toku oa ou, ko Teng Hann, i te piri atu ki te “au Kerititiano,” tei akaari mai kia maua i te Pipiria e kua oronga mai i tetai kai na maua. Kua noo au ki roto i te puakapa e tai mataiti e kua pati kia aere atu ki Nu Tireni.

Tetai Oraanga ou i Nu Tireni

Kua akatikaia mai taua patianga ra i roto ia Me i te 1979, e i muri poto ua ake kua tukunaia au ki roto i tetai puakapa oro-kimi ora i Auckland. Kua akapapa tetai tangata meitaki kia aere atu au ki te oire o Wellington i te angaanga i roto i tetai vakatori. I te tae anga ki reira, kua angaanga pakari au e kua tuku atu i te moni ki te kainga mei taku i taputou.

I taku tautaanga i te apiianga no runga i te Akonoanga Kerititiano, kua akamata au i te aere atu ki tetai akonoanga Porotetani e rua. E manga ua tei tuatuaia no runga i te Pipiria. No te mea kua inangaro au i te pure meitaki, kua apii mai tetai oa iaku i te pure tei matauia e ko te Pure a te Atu. (Mataio 6:​9-13) Inara kare tetai tangata i akamarama mai ana e eaa tikai te aiteanga o te pure. No reira mei taku rai e rave ua ana i roto i te au pure a te Akonoanga Buda, kua ripiti ua au i te au tuatua e kare au e marama ana eaa taku e tuatua nei.

Manamanata te Akaipoipo

Kua akaipoipo au i te 1981. E tai mataiti i muri mai, kua papetitoia maua ko taku vaine, e kua pipi te orometua i te vai ki runga i to maua katu. I te reira taime, e rua aku angaanga, e kainga manea, e e oraanga meitaki tikai​—⁠e au apinga kare rava au i tu ana i Kamupotia. Inara, kare au e mataora ana. Kua tupu te manamanata i roto i to maua akaipoipo, e to maua aere anga ki te pure kare maua i tauturuia mai ana. Kare katoa toku tu e meitaki ana, no taku pere moni, te kai avaava, maata te kai kava, e te ori ki te au vaine. Inara, kua kinokino toku akava ngakau, e kua ekoko au e me ka tau au kia aere ki te rangi, tei akakiteia mai kiaku e, ka aere pouroa te au tangata meitaki ki reira me mate ratou.

I te 1987, kua tutaki au i toku mama e toku tuaine kia aere mai ki Nu Tireni, e kua noo raua ki konei ia maua no tetai tuatau. To raua akaruke anga, aru rai au, kua neke atu matou toko toru ki Auckland.

I te Openga, Kua Kite Mai Au i te Pipiria

Te akaruke anga au i te are o toku oa, kua aravei au e rua tangata te aere ra mei tera are ki tera are. Ko Bill tetai ia raua, tei ui mai kiaku e, “I toou manako, ka aere koe kiea me mate koe? “Ki runga i te rangi,” pau atu ei au. Kua akaari mai aia i roto i te Pipiria e e 144,000 ua rai aronga ka aere ki te rangi, e ka tutara ratou ei ui ariki i rungao i te enua. Kua akakite katoa mai aia e e mirioni ua atu au tangata mataku i te Atua te ka noo ki runga i te enua e ka tauiia te enua ei parataito. (Apokalupo 5:​9, 10; 14:​1, 4; 21:​3, 4) I te akamataanga, kua riri au i teia apiianga, no te mea te patoi ra i tei apiiia mai kiaku i mua atu ana. Inara, i roto tikai i toku ngakau, kua umere au i te tu kite o teia nga tangata no runga i te Pipiria e to raua tu maru. Kua tataraara tikai au e kare au i ui atu ana i te ingoa o ta raua akonoanga.

I tetai au epetoma i muri mai, kua atoro au i tetai oa te apii ra tana tamariki i te Pipiria ma tetai nga tokorua, ko Dick raua Stephanie to raua ingoa. Ta ratou puka apii Pipiria ko te poroutia, Kia Rekareka i te Oraanga ki Runga i te Enua e Tuatau Uatu! Kua tatau au i te reira e kua kite mai e te tano ua ra te reira. Kua kite katoa mai au e e nga Kite no Iehova tera nga tokorua. I reira kua maara mai iaku e ko te nga tangata taku i aravei ana i mua atu ana, penei e nga Kite katoa rai raua, no te mea ta raua i tuatua ana te rotai ra ki ta te poroutia.

No te inangaro i te kite maata atu, kua pati au ia Dick raua ko Stephanie ki toku kainga, e kua uiui atu au i te au uianga Pipiria kia raua. I muri  mai, kua ui mai a Stephanie e me kua kite au i te ingoa o te Atua. Kua akaari mai aia ia Salamo 83:18, te karanga ra e: “Kia kite ratou e, ko Iehova toou ingoa, e ko koe anake Tei Teitei i te enua katoa nei.” Kua akakeu tikai taua irava ra i toku ngakau, e kua akamata au i te apii putuputu i te Pipiria. Kua piri mai a La ki roto i te apii, e vaine no te enua Lao mai, te noo kapiti ra maua. I taua taime rai, kua tutaki katoa au toku teina e tana vaine kia aere mai. I to raua tae anga mai ki Nu Tireni, kua apii katoa raua i te Pipiria ma te Au Kite.

Kare i roa i muri mai, kua akamutu maua ko La i ta maua apii no te mea kua neke atu maua ki Autireria no te angaanga. Noatu e maata to maua taime i te angaanga moni, kua akamata maua i te akamaaraara i ta maua apii Pipiria. No reira i tetai po kua pati akatenga maua kia Iehova kia arataki atu ia maua ki tona iti tangata.

Pauia Mai ta Maua Pure

I tetai nga ra i muri mai, i toku tae anga ki te kainga mei te are toa, e rua nga Kite e tu ra i ko i toku ngutupa. Kua akameitaki au ia Iehova, e kua akamata akaou maua ko La i ta maua apii. Kua akamata katoa maua i te aere ki te au uipaanga Kerititiano i ko i te Are Uipaanga Patireia o te reira ngai. Inara, kare i roa ana kua kite mai au e ei akamareka i te Atua te anoanoia ra kia rave au i tetai au tauianga i roto i toku oraanga. Tei tupu mai, kua takore au i taku au peu kino e kua pakoti i toku rouru roaroa. Kua tatiaeae mai toku au oa takere iaku, inara kua tauta au i te akamaru i toku riri. Kua anoano katoaia au kia akatikatika i toku turanga akaipoipo, no te mea kare maua ko La i akaipoipo, e kare maua ko taku vaine akaipoipo i matara ake i te pae ture. No reira i te 1990, kua oki atu maua ko La ki Nu Tireni.

I taua taime rai, kua ringi atu maua ia Dick raua ko Stephanie. “E Sam e, manako mai maua e kua ngaro koe!” i tuatua mai ei a Stephanie. Kua akamata akaou maua i ta maua apii Pipiria kia raua, e te tae anga mai taku pepa kopaeanga, kua akaipoipo maua ko La ma te akava ngakau ma i mua i te Atua. Kua noo ua maua ki Nu Tireni, i papetitoia ai maua i te akairo anga i to maua akatapuanga ki te Atua. Te inangaro anga i te akakite i taku i kite mai, kua rauka iaku te tikaanga manea i te apii i te Pipiria ki tetai au tangata Kamupotia e te au tangata Tairani e noo ra i Auckland e i te pae mai.

Oki Akaou ki Autireria

I roto ia Me i te 1996, kua oki atu maua ko La ki Autireria e kua noo ki Cairns, i te tua tokerau o Queensland. I konei, tei iaku te tikaanga manea i te akaaere i te angaanga tutuanga i rotopu i te au tangata Kamupotia, Lao, e te au tangata Tairani i te reira ngai.

Te akameitaki maata nei au ia Iehova no tana au akameitakianga, kapiti mai i taku vaine meitaki tikai e ta maua au tamaroa e toru​—⁠ko Daniel, Michael, e Benjamin. Te rekareka katoa nei au e kua ariki mai toku mama, toku tuaine, toku teina, toku mama ongai, e toku oa i roto i te puakapa i Tairani ko Teng Hann, i te tuatua mou Pipiria. Te mii nei rai toku ngutuare tangata i toku papa e toku angakara, inara kare matou e maromaroa rava ana. Kua kite matou e i roto i te tuakaouanga ka akakore takiri te Atua i te au tu tika kore i te tuatau i topa e “kare oki [taua au mea] ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu.”​—⁠Isaia 65:17; Angaanga 24:⁠15.

I te au mataiti i topa akenei i ko i tetai akaputuputuanga a te Au Kite o Iehova, kua kite atu au i tetai tangata kua kite ana au. Ko Bill te reira, tei atoro mai ana iaku i tetai au mataiti i mua atu ana. “Te maara ra ia koe aau?” i ui atu ei au.

“Ae!” i pau mai ei aia. “I aravei ana au ia koe i Nu Tireni kua roa te tuatau e kua akakite atu au kia koe e e 144,000 ua rai te ka aere ki te rangi.” I muri mai i taua au mataiti ra, te maara ra rai ia Bill aau. Kua takave maua e kua akamaara e, i teianei e nga taeake maua.

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 12]

Background: AFP/Getty Images