Autu te Aroa i te Papakitai

“E pupu akonoanga ou tetai i tupu mai ka tai nei taime i roto i te tuatua enua: kare i te pupu te akaepaepa ra i te enua ei akonoanga, e pupu oronga tauturu ra, kare e akatakake ana i te pirianga tangata, te iti tangata, e te pa enua: e taokotai mai ana te au tane e te au vaine ei au tangata tataki tai, ki mua i to ratou atua.”​—⁠A History of Christianity, na Paul Johnson.

TE TOTOA ra te Akonoanga Kerititiano mou i roto i te Patireia o Roma, kua kite atu te au tangata i tetai mea umere​—⁠e pamiri no te pa enua te akamori ra i te Atua, tei apiiia kia noo taokotai ma te au tikai. Ko te aroa tika tikai te taviri no te tu au o teia “pamiri,” tei akatumuia ki runga i te au kaveinga tei apiiia mai e te Atua, kare ki runga i te manako inangaro ua.

Kua apiiia mai taua au kaveinga ra e Iesu Karaiti, tei riro mai ei tangata makitakitaia e te akakino papakitaiia. (1 Petero 2:​21-23) Tetai tumu, e tangata Galilea aia, e ko te au tangata Galilea​—⁠te maataanga e aronga tanutanu e te ravakai⁠—​e aronga akavaavaaia e te au arataki akonoanga ngati Iuda i Ierusalema. (Ioane 7:​45-52) Pera katoa, e puapii umere tikai a Iesu tei inangaroia e tei akangateiteia e te tangata noa ua. No teia tumu, kua vareae te au arataki akonoanga, e kua tuatua pikikaa iaia, e kua parani katoa i te tamate iaia!​—⁠Mareko 15:​9, 10; Ioane 9:​16, 22; 11:​45-53.

Inara, kare rava a Iesu i ‘tutaki atu i te kino ki te kino.’ (Roma 12:17) Ei akaraanga, ko te au Pharisea tataki tai​—⁠e au mema no te akonoanga ngati Iuda tei patoi ana ia Iesu​—⁠kua aravei meitaki atu iaia ma te au uianga, kua pau maru atu aia ia ratou. (Ioane 3:​1-21) Kua kaikai kapiti katoa aia ki te au Pharisea, kapiti mai tetai tangata tei akaari mai i te tu papakitai kia Iesu. Akapeea ra? I taua au tuatau, e peu matauia i te orei i te vaevae o tetai manuiri; inara, kare tera Pharisea i akaari ana i taua tu takinga meitaki ra kia Iesu. Kua akaapa ainei a Iesu iaia? Kare. Kua taangaanga ra aia i teia atianga i te apii i tetai apiianga manea no te tangi aroa e te akakore anga i te ara.​—⁠Luka 7:​36-50; 11:⁠37.

Inangaro a Iesu i Tei Ririia

Ko tetai parapore rongonui a Iesu koia oki, ko te tangata Samaria meitaki, na teia tangata i tutaki kia akonoia te au anoano o tetai tangata ngati Iuda tei papaia e tei keiaia. (Luka 10:​30-37) Eaa ra te angaanga a te tangata Samaria i meitaki ei? I roto i te oraanga tika tikai, e riri ana te ngati Iuda e te Samaria i tetai e tetai. Te tika, e taangaanga putuputu ana te ngati Iuda i te tuatua “Samaria” ei tuatua akakino​—⁠tei tuatua katoaia kia Iesu. (Ioane 8:48) No teia tumu, kua taangaanga meitaki a Iesu i tetai akatutuanga ririnui no runga i te aroa tangata tupu papakitai kore.

 Kua turu a Iesu i tana au tuatua na roto i te akaraanga, na te rapakau anga i tetai tangata repera Samaria. (Luka 17:​11-19) Pera katoa, kua apii aia i tetai au tangata Samaria tei ariki rekareka mai, e te pukapuka katoa anga ki tetai vaine Samaria​—⁠e tupuanga puapinga tikai. (Ioane 4:​7-30, 39-42) No teaa ra? Kare oki te au rapi ngati Iuda manako ketaketa e tuatua ana ki tetai ua atu vaine i te ngai tangata​—⁠kare katoa ki te kopu tangata piri vaitata​—⁠te vaine Samaria tikai!

Eaa ra to te Atua manako no tetai tangata te akaari ra i te tu papakitai, inara te tauta ra i te akakore i te reira mei roto i tona ngakau? Te oronga akaou maira te Pipiria i te manako pumaana kia tatou no runga i teia tumu manako.

Akakoromaki ra te Atua ia Tatou

I te anere mataiti mua, e manganui te au Kerititiano ngati Iuda tei akakeu muaia e te tu papakitai, roa te tupu anga i roto i te aronga kare i te ngati Iuda, te maataanga kua riro mai ei aronga irinaki. Eaa ta te Atua ko Iehova i rave no teia manamanata akatakakeanga tikai? Kua apii akakoromaki ua aia i te putuputuanga Kerititiano. (Angaanga 15:​1-5) Kua akatupu mai taua akakoromaki ra i te ua meitaki, tei taikuia mai i te akamataanga o teia atikara, “kare e akatakake ana i te pirianga tangata, te iti tangata, e te pa enua.” Tei tupu mai, “tinamou atura te au ekalesia i te akarongo anga i te tuatua, tupu atura i te maata anga, kare e rā i tivata.”​—⁠Angaanga 16:⁠5.

Eaa te apiianga? Auraka e tuku i te au, inara e akara ua rai ki te Atua, tei oronga aroa mai i te pakari e te maroiroi akono tau ki te aronga ‘te pati ra ma te akarongo.’ (Iakobo 1:​5, 6) Te maara ra ainei ia koe a Jennifer, Timothy, John, e Olga tei taikuia mai i roto i te atikara mua o teia putunga atikara? Te tae anga te taime ka aere ei a Jennifer ki te apii tua rua, kua pakari mai aia i te pae vaerua e kua apiiia kia kore e akarongo atu ki te au tuatua akakino iti tangata e te au tuatua no runga i tona tu. I muri ake, te tuatua akakinoia anga tetai tamaine e tona pupu apii, kua paruru e kua akapumaana atu a Jennifer iaia.

Eaa tei tauturu ia Timothy kia akamaru i tona riri te tatiaeae mai anga tona au oa apii iaia ma te au tuatua akakino iti tangata? Kua tuatua aia e: “Manamanata tikai au no te akakino taku ka apai mai ki runga i te ingoa o te Atua ko Iehova. E akamaara katoa ana au e ‘kia mate ra te kino ia tatou i te meitaki’ e auraka e akatika i te kino kia autu i runga ake ia tatou.”​—⁠Roma 12:⁠21.

Kua autu atu a John i tona tu papakitai ki tona oa apii, no Hausa mai. “Ei tamaiti mapu,” i maara ai iaia, “kua aravei atu au i tetai au tamariki apii no Hausa mai tei riro mai ei oa noku. Kua angaanga kapiti maua ko tetai o taua tamariki tamaroa ra i roto i tetai apii, meitaki ua maua i te angaanga anga. I teianei e tauta ana au i te  akara i te au tangata ei au tangata tataki tai, kare e ei iti tangata ke me kore ei kopu tangata ke.”

Kare a Olga raua ko tona oa mitinari i mataku ana te takinokino a te aronga patoianga makitakita, inara kua vai ngaueue kore ua raua, te irinaki anga e ka ariki mai tetai au tangata i te karere Pipiria. E manganui tei ariki mai. “E rima ngauru mataiti i muri mai,” i karanga ai a Olga, “kua aravei mai tetai tangata iaku e kua oronga mai i tetai kiri manea tikai. E au toka rikiriki to roto i reira kua tataia te au tu Kerititiano, mei te tu meitaki, takinga meitaki, aroa, e te au. Kua akakite mai aia kiaku e koia tetai o taua tamariki tamaroa tei pepei mai iaku ki te toka, e i teianei e taeake Kerititiano aia. Kua oake mai raua ko tana vaine kiaku e rua tatini raoti teatea pera katoa te kiri e au toka to roto.”

Me Kore Rava te Papakitai e te Akavaavaa!

Kare e roa atu ana ka kore te papakitai e te akavaavaa. Akapeea ra? Tetai tumu, to te enua Tutara anake ua​—⁠ko Iesu Karaiti tei akaari tikai mai e ‘kare aia e akava ua i ta tona mata i akara ra.’ (Isaia 11:​1-5) Pera katoa, ka akaata apa kore mai i reira te au tangata o Iesu i runga nei i te enua i tona tu, no te mea na raua ko tona Metua, te Atua ko Iehova i apii mai i te katoatoa.​—⁠Isaia 11:⁠9.

Te raveia nei taua apiianga pae vaerua, te akapapaanga i te iti tangata o te Atua no tetai oraanga i roto i tetai akatereanga ou tikai o te au mea nei. Eaa ka kore ei e tamou mai i taua porokaramu no te apiianga kare e tutakiia, na te rave anga i taau uaorai apii Pipiria? * Ae, e tu papakitai kore te Atua; tona anoano ‘kia akaoraia te au tangata ravarai e kia rauka te kite i te tuatua-mou.’​—⁠1 Timoteo 2:​3, 4.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tataanga i te kapi 8]

Kare e roa atu ka kore te papakitai e te akavaavaa te akakino ra i te au tangata

[Pia/​Tutu i te kapi 8, 9]

AU KAVEINGA A TE ATUA KIA ARUIA

▪ “Auraka te kino e tutakiia atu ki te kino i te tangata ravarai nei. . . . Kia mate ra te kino ia koe i te meitaki.” (Roma 12:​17-21) Eaa te manako i roto i teia? Me rave mai tetai i te kino kia koe e ariu atu ma te tu meitaki. “I riri ua mai ratou iaku kare e ara,” i karanga ai a Iesu Karaiti. Inara, kare rava aia i riri atu ana ia ratou.​—⁠Ioane 15:⁠25.

▪ “Eiaa tatou e akateitei puapinga kore ua, . . . te vareae anga tetai ki tetai.” (Galatia 5:26) Ka takino te vareae e te akatietie tau kore i te pirianga ki te Atua, e akatupu putuputu ana te reira i te makitakita e te papakitai.​—⁠Mareko 7:​20-23.

▪ “E te au mea katoa ta kotou i anoano ia etai ke ra, na reira katoa kotou ia ratou.” (Mataio 7:12) Ui kia koe uaorai, ‘Eaa te tu e inangaro ra au i te tangata kia akono mai iaku?’ E akono i tetai au tangata na taua mataara rai, noatu eaa to ratou mataiti, te kara pakiri, te reo, me kore ta ratou peu.

▪ “Kia maoraora to kotou ngakau ki tetai e tetai mei ia Karaiti rai i akamaoraora i tona ngakau kia kotou.” (Roma 15:7, Phillips) E tauta ana ainei koe i te akamatau atu ki te au tangata i roto i te au turanga e te au peu tukeke, me e au taeake tavini tikai ratou no te Atua?​—⁠2 Korinetia 6:⁠11.

▪ “Akaruke ua toku metua tane e toku metua vaine iaku, ei reirā Iehova e rave mai ei iaku.” (Salamo 27:10) Noatu eaa te tu e akono maira tetai ke ia koe, kare rava te Atua e akaruke ia koe me irinaki mou ua rai koe kiaia.

[Tutu i te kapi 7]

Tauturu tetai tangata tupu Samaria i tetai tangata ngati Iuda tei keiaia