Te Ravenga Umere o te Anau Tamariki

TEIANEI kua pou te iva marama i te tiaki anga, kua vaitata ua te pepe i te anau mai. * Piri meitaki ua ra te vaa vairanga tamariki o te mama kia kore te pepe e kino i roto i te vairanga. Teianei ra, kua paruparu ua te uaua o te vairanga tamariki, kare e paetaeta akaou ana. Te akamata nei i reira te ravenga temeio o te anauanga.

Na teaa i akatupu i teia ravenga umere o te anau tamariki? Roto i te au tumu e o maira, e rua nga mea umere tikai. Te mea mua, ka tukuia mai te kemikara e oxytocin te ingoa, e maaniia ana i roto i te roro. Tei roto teia kemikara i te tane pera te vaine, inara e maata te ka tukuia mai i roto te mama nui me akamata aia i te akamamae anau, e ka riro teia ei akatuera i te vaa vairanga tamariki e te akapaetaeta i te vairanga.

 Akapeea ra oki te mero o te mama nui, e pituitary te ingoa, i kite ei e eaa te taime no te tuku mai i teia kemikara, kare te reira i maramaia. Akakite te puka Incredible Voyage​—Exploring the Human Body e: “Mei te mea rai e kua kite ua tona roro e kua oti te tupu anga o te pepe, e kua tae te taime no te au uaua ririnui o te vairanga . . . i te rave poto ua i ta ratou angaanga puapinga.”

Te rua o te mea e o maira ki teia ravenga koia oki te angaanga a te enua i te tapu i te maani anga o te kemikara progesterone. Te taime e nui ra, na te progesterone e arai ana kia kore e pakari te paetaetaanga o te vairanga. I teianei ra, no te kare e arai akaouia ana te progesterone, akamata i reira te vairanga i te paetaeta. Tei matauia, mei te 8 ki te 13 ora te akamamae anga, i reira ka oparaia mai te pepe na roto i te vaa vairanga tamariki. Muri mai, ka opara katoaia mai te enua ki vao.

Ka inangaroia kia matau viviki te pepe anau ou ki te au turanga ou o te oraanga, tei tuke takiri mei tona ngai i noo ana i roto i te mama. Ei akaraanga, te taime i roto i te vairanga kua ki te ate mama o te pepe i te ranu, tei oparaia mai ki vao i te taime e na roto maira te pepe i te ara anauanga. Teianei ka inangaroia kia ki te ate mama i te reva ou kia akaea mai te pepe me akamata te reira i te aue no te taime mua. Maata katoa te au tauianga e tupu ana i roto i te pukuatu e te ara toto metua. Ka piri te puta e tukati ra i te nga atria e rua i roto i te pukuatu e tetai uaua toto e na roto ra i te ara matangi metua, kia taui te aerenga o te toto na roto i te ate mama, kia rauka i te toto i te akamou i te reva meitaki. E mea umere tikai te viviki o teia tauianga ki te oraanga o vao ake i te vairanga.

Riro teia ravenga katoa o te akamamae anau e te anauanga ei akamaara mai kia tatou i te tuatua a te Pipiria e: “E atianga to te au mea katoa nei, e e tuatau to te au akakoroanga katoa i raro ake i te rangi nei.” Te kapiti maira tera i te ‘tuatau no te anau.’ (Koheleta 3:1, 2) Papu e ka akatika koe, e ko teia angaanga a te kemikara (biochemical) e te kopapa, tei tupu pouroa mai i roto i nga mea ora ua, e akapapuanga tikai e na Tei Anga mai ia tatou, ta te Pipiria i kapiki e ko “te tumu o te ora,” i akatupu mai i teia ravenga.”​—Salamo 36:9; Koheleta 11:5.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Au Tutu i te kapi 24 25]

Te Ravenga Anau Tamariki

1 Te nooanga o te pepe i mua ake i te akamamae anauanga

2 Eke te pepe ki te ara anauanga

3 Tuera te vaa vairanga tamariki

4 Anauanga te pepe

[Tutu]

(No runga i teia, akara i te puka)

1

enua

ika

vaa vairanga tamariki

2

3

4