Au Tumu o te tu Tau Kore

AKATANGI

Au Tumu o te tu Tau Kore

VAITATA rai e rua tauatini mataiti i topa akenei, kua akataka tika mai te Pipiria i te tu o te tangata i to tatou nei tuatau. Kua akakite te reira e: “Ka tupu te kino maata i taua tuatau openga ra, kia kite mai koe. E riro te tangata nei ei akaperepere ia ratou uaorai, ei noinoi, . . . ei mareka kore, ei viivii, Ei aroa kore, ei akaatikau koreromotu ra, . . . ei akavaavaa i te tangata memeitaki ra, Ei pikikaa, ei māro, ei ngakau akateitei, ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua.”—2 Timoteo 3:1-4.

Ka akatika te manganui e kua totoa ua taua au tu tau kore ra i to tatou nei tuatau. Maata te mataara e akaariia maira teia au tu, kapiti mai te noinoi, te tu papakitai, te meameaau, te angaanga pikipikikaa, e te aka tuke o te tutakianga moni. Akamanako tataki tai ana i teia au mea.

TU NOINOI. Tetai au taime penei ka akarongo tatou i te tuatua, “E tu matutu te noinoi” e “E tu meitaki te noinoi.” Inara e pikikaa ua te reira. E tu kino te noinoi! Ei akaraanga, maataanga te taime ko te noinoi te tumu no te au ripoti pikipikikaa no te moni, te au ravenga e taangaangaia ana te moni, te rounu e te kaiou moni mako kore ua. Tei tupu no tei kino te turanga o te moni, e manganui te aronga tei takinoia. E tika e, ko tetai au tangata tei takinoia e aronga noinoi rai. Inara te kapiti maira taua numero ra i te aronga meitaki ua e te angaanga pakari, tetai papaki, kua ruti to ratou kainga e te moni pakari.

TU PAPAKITAI. Te aronga papakitai, e akava tau kore ana ratou i etai ke e te akavaavaa ia ratou no to ratou iti tangata, kara o te pakiri, tane me e vaine, turanga, me kore akonoanga. Ei akaraanga, kitea mai e te kumiti o te UN e i tetai enua i Marike Apatonga, kua mate tetai vaine i roto i te are maki no tei kopaeia aia i roto i tetai are maki ke mai no te mea kare aia no tera enua, e no tona turanga pae moni. Kua taki atu te tu kino tikai o te akavaavaa ki te takore takiri angaia tetai au iti tangata.

AU TU MEAMEAAU. Akakite tetai tuanga o te Handbook of Antisocial Behavior e: “I te mataiti okotai, tauatini ua atu pamiri e akamaveteia ana, manotini ua atu oraanga e takinoia ana, mirioni ua atu tara e pou ana no te au apinga tei taviiviiia, no teia tu meameaau. Totoa ua te kino e te tu kaitamaki i roto i to tatou taiate tangata, penei kare te aronga tuatua enua e karanga e e ‘Space Age’ me kore e ‘Information Age’ to tatou, mari ra e ‘Tuatau Meameaau’—te tuatau e tamaki nei te taiate tangata ia ratou uaorai.” Mei te 1997 mai, i te nenei angaia taua puka ra, kare rai i meitaki atu te tu o te tangata e ta ratou peu.

ANGAANGA PIKIPIKIKAA. Taiku mai tetai ripoti no runga i te angaanga pikipikikaa i Aperika Apatonga e, i roto i te itu mataiti, e 81 tuma patene o te 25.2 pirioni rand ($4 pirioni tara Marike i taua taime ra) tei orongaia ki tetai tipatimani rapakau, kare kiteia e teiea. “Tika anga ka aere [taua moni ra] no te au are maki, au kiriniki, e te au ngai rapakauanga i taua tuanga ra,” kare ra te reira i taangaangaia, i akakite ei te tianara The Public Manager.

AKA TUKE KINO O TE TUTAKIANGA MONI. I te mataiti 2005, vaitata rai e 30 patene o te moni angaanga o Peritane i te mataiti, tei “aere ki te 5 patene o te aronga angaanga turanga teitei,” i na tetai ripoti ei i roto i te makatini Time. Taua taime ra i Marike, “tere atu i te 33 patene o te moni a te au tangata Marike, te aere ra ki te 5 patene o te aronga angaanga turanga teitei,” i akakite ei te Time. Takapini i teia ao, e $1.25 (Marike) me kore i raro mai, a te 1.4 pirioni tangata e rauka mai ana ei oko kai, e e 25,000 tamariki e mate ana no te ngere.

E Ravenga Ainei Tetai no te tu Tau Kore?

I te mataiti 1987, kua akanoo te parai minita o Autireria i taua taime ra e me tae ki te mataiti 1990, kare e tamaiti Autireria e kite i te ngere. Kare rava tera i tupu ana. I muri mai, kua tataraara te parai minita no tana i tuatua.

Ae, noatu te mana maata, te apinganui, me kore te puapinga maata o tetai tangata, e tangata ua nei rai aia, e kare e rauka iaia i te takore i te tu tau kore. E rokoia katoa ana te aronga mana e te au tu tau kore, e ruaine ana, e mate ana. Te akamaara maira taua tika ra i teia nga irava mei te Pipiria e:

“Kare tei te tangata uaorai tona aerenga: kare tei te tangata e aere nei, i te akono i tona uaorai takainga tapuae.”—Ieremia 10:23.

“Auraka e irinaki ki te ui ariki, . . . kare oki ona ora.”—Salamo 146:3.

Me irinaki tatou i teia au tuatua, kare tatou e taitaia me puapinga kore te tautaanga a te tangata. No reira ka tuku ua ainei tatou i te au? Kare! Mei ta tatou ka kite i roto i te atikara openga o teia papaanga, kare e roa atu ka tae mai tetai ao tau tikai. Teia taime ra, e angaanga ta tatou ka rave. Ka akara mari tatou i to tatou uaorai manako e ta tatou au angaanga. Ui kia koe uaorai e: ‘Ka rauka ainei iaku kia akameitaki atu i toku tu tau kia etai ke? E au ngai ainei tetai ka anoanoia kia akameitaki atu i toku tu?’ Ka uriuriia teia nga uianga i roto i te atikara ka aru mai.

[Au Tutu i te kapi 4, 5]

A. Opuia tetai tangata e te akava i Tinito no te kaitamaki i tetai iti tangata ke

E. Keia e te takinokino apinga i London, i Engarani

NG. Ngere kino i roto i te aua o te tuitarere i Ruanata.

[Au Akameitakianga]

E ARA!